מִשְׁלֵי 25

1 גם-אלה משלי שלמה-- אשר העתיקו אנשי חזקיה מלך-יהודה

Tala masese mosusu ya Salomo oyo bato ya Ezekiasi, mokonzi ya Yuda, bakomaki.

2 כבד אלהים הסתר דבר וכבד מלכים חקר דבר

Nzambe azwaka nkembo mpo ete asalaka makambo oyo bato bayebaka te, mpe bakonzi bazwaka nkembo mpo ete balukaka kososola tina ya makambo.

3 שמים לרום וארץ לעמק ולב מלכים אין חקר

Ndenge bakokaka te komeka bosanda ya Lola to bozindo ya mabele, ndenge wana mpe bakoki te kososola mitema ya bakonzi.

4 הגו סיגים מכסף ויצא לצרף כלי

Soki olongoli mbindo na palata, ekobimisa mbeki mpo na monyangwisi bibende na moto.

5 הגו רשע לפני-מלך ויכון בצדק כסאו

Soki olongoli moto mabe liboso ya mokonzi, kiti na ye ya bokonzi ekolendisama na bosembo.

6 אל-תתהדר לפני-מלך ובמקום גדלים אל-תעמד

Komikumisaka te liboso ya mokonzi, mpe komivandisaka te na esika ya bato minene;

7 כי טוב אמר-לך עלה-הנה מהשפילך לפני נדיב--אשר ראו עיניך

pamba te eleki malamu ete baloba na yo: « Yaka kovanda na esika oyo ya lokumu, » na esika ete bayokisa yo soni na miso ya mokonzi.

8 אל-תצא לרב מהר פן מה-תעשה באחריתה--בהכלים אתך רעך

Kowelaka te kokende kofunda epai ya basambisi makambo oyo osili komona na miso, pamba te okosala nini na suka soki moninga na yo asukisi yo?

9 ריבך ריב את-רעך וסוד אחר אל-תגל

Soki ozali kowelana na moninga na yo, kobimisa sekele ya moto mosusu te,

10 פן-יחסדך שמע ודבתך לא תשוב

noki te ayoka yango mpe ayokisa yo soni, boye okosambwa mpo na libela.

11 תפוחי זהב במשכיות כסף-- דבר דבר על-אפניו

Liloba oyo elobami na tango oyo ekoki ezali lokola wolo oyo basangisi na palata.

12 נזם זהב וחלי-כתם-- מוכיח חכם על-אזן שמעת

Pamela ya moto ya bwanya epai ya moto oyo ayokaka ezali lokola wolo ya peto mpe sheneti ya wolo.

13 כצנת שלג ביום קציר--ציר נאמן לשלחיו ונפש אדניו ישיב

Motindami ya sembo azalaka lokola mopepe ya malili ya mvula ya pembe na tango ya kobuka bambuma, asalaka esengo ya mokonzi na ye.

14 נשיאים ורוח וגשם אין-- איש מתהלל במתת-שקר

Moto oyo amikumisaka ete akabaka, nzokande apesaka na ye eloko te, azali lokola mapata mpe mopepe oyo ezangi mvula.

15 בארך אפים יפתה קצין ולשון רכה תשבר-גרם

Moto oyo akangaka motema akoki kobongola makanisi ya mokonzi, mpe maloba ya malamu ebukaka mikuwa.

16 דבש מצאת אכל דיך פן-תשבענו והקאתו

Soki omoni mafuta ya nzoyi, lia oyo ekoki na yo, pamba te soki olie yango na lokoso, okosanza yango.

17 הקר רגלך מבית רעך פן-ישבעך ושנאך

Kokendaka pamba-pamba te na ndako ya moninga na yo, noki te akotonda yo mpe akolemba yo.

18 מפיץ וחרב וחץ שנון-- איש ענה ברעהו עד שקר

Moto oyo apesaka matatoli ya lokuta mpo na kosala moninga na ye mabe azali lokola marto, mopanga mpe mbanzi ya songe.

19 שן רעה ורגל מועדת-- מבטח בוגד ביום צרה

Kotia elikya na zoba na tango na pasi ezali lokola lino ebukani mpe lokolo elembi.

20 מעדה-בגד ביום קרה--חמץ על-נתר ושר בשרים על לב-רע

Koyembela moto oyo azali na mawa banzembo ya esengo ezali lokola kolongola ye kazaka na tango ya malili to kotia masanga ya ngayi na pota.

21 אם-רעב שנאך האכלהו לחם ואם-צמא השקהו מים

Soki monguna na yo azali na nzala, pesa ye bilei; soki azali na posa ya mayi, pesa ye mayi ya komela.

22 כי גחלים--אתה חתה על-ראשו ויהוה ישלם-לך

Pamba te, soki osali bongo, okotondisa makala ya moto na likolo ya moto na ye, mpe Yawe akofuta yo.

23 רוח צפון תחולל גשם ופנים נזעמים לשון סתר

Mopepe oyo ewutaka na ngambo ya nor, ebetisaka mvula, mpe lolemo oyo etongaka ekomisaka bilongi kanda-kanda.

24 טוב שבת על-פנת-גג-- מאשת מדונים (מדינים) ובית חבר

Kovanda na songe ya ndako ezali malamu koleka kovanda elongo na mwasi oyo aswanaka-swanaka.

25 מים קרים על-נפש עיפה ושמועה טובה מארץ מרחק

Basango ya malamu oyo ewuti na mokili ya mosika ezali lokola mayi ya pio kati na motema ya moto oyo azali na posa ya mayi.

26 מעין נרפש ומקור משחת-- צדיק מט לפני-רשע

Moto ya sembo oyo asopanaka liboso ya moto mabe azali lokola liziba ya potopoto mpe etima oyo ebimisaka mayi ya mabe.

27 אכל דבש הרבות לא-טוב וחקר כבדם כבוד

Ezali malamu te kolia mafuta ya nzoyi ebele, mpe ezali malamu te koluka lokumu na yo moko.

28 עיר פרוצה אין חומה-- איש אשר אין מעצר לרוחו

Moto oyo akokaka te kokonza molimo na ye azali lokola engumba oyo ebukana mpe ezanga bamir.