מִשְׁלֵי 25

1 גם-אלה משלי שלמה-- אשר העתיקו אנשי חזקיה מלך-יהודה

Ici nĩ thimo ingĩ cia Solomoni, iria ciacookanĩrĩirio na ikĩandĩkwo nĩ andũ a Hezekia ũrĩa warĩ mũthamaki wa Juda:

2 כבד אלהים הסתר דבר וכבד מלכים חקר דבר

Kũhithĩrĩra ũndũ nĩ ũgooci wa Ngai; nakuo gũtuĩria ũndũ nĩkuo kũgoocithagia athamaki.

3 שמים לרום וארץ לעמק ולב מלכים אין חקר

O ta ũrĩa igũrũ kũraihĩte na igũrũ, nakuo thĩ gũkarika mũno-rĩ, ũguo noguo ngoro cia athamaki itangĩtuĩrĩka.

4 הגו סיגים מכסף ויצא לצרף כלי

Theria betha ĩthire gĩko, na nĩhegũtigara kĩndũ kĩa mũturi wa betha;

5 הגו רשע לפני-מלך ויכון בצדק כסאו

eheria andũ arĩa aaganu harĩ mũthamaki, na gĩtĩ gĩake kĩa ũnene nĩgĩkũrũmio nĩ ũthingu.

6 אל-תתהדר לפני-מלך ובמקום גדלים אל-תעמד

Ndũgetũũgĩrie harĩ mũthamaki, na ndũkerũgamie gatagatĩ ka anene;

7 כי טוב אמר-לך עלה-הנה מהשפילך לפני נדיב--אשר ראו עיניך

kaba mũthamaki we mwene akwĩre, “Ambata, ũũke haha,” gũkĩra agũconorithie mbere ya mũndũ ũrĩ igweta. Ũndũ ũrĩa wonete na maitho-rĩ,

8 אל-תצא לרב מהר פן מה-תעשה באחריתה--בהכלים אתך רעך

ndũkahiũhe kũũtwara igooti-inĩ, tondũ-rĩ, ũgeeka atĩa marigĩrĩrio-inĩ, mũndũ wa itũũra rĩaku angĩkaaruta ũira agũconorithie?

9 ריבך ריב את-רעך וסוד אחר אל-תגל

Ciirai na mũndũ wa itũũra rĩaku we mwene, nĩguo ndũkoimie ndundu ya mũndũ ũcio ũngĩ nja,

10 פן-יחסדך שמע ודבתך לא תשוב

kana ũiguuo nĩ mũndũ ũngĩ agũconore, ũtũũre na ngumo njũru ĩtagagũthira.

11 תפוחי זהב במשכיות כסף-- דבר דבר על-אפניו

Kiugo kĩarĩtio hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire nĩ ta matunda ma thahabu marĩ thaani-inĩ ya betha.

12 נזם זהב וחלי-כתם-- מוכיח חכם על-אזן שמעת

Gĩcũhĩ gĩa gũtũ gĩa thahabu, kana ithaga rĩa thahabu ĩrĩa therie, nĩ taguo irũithia rĩa mũndũ mũũgĩ rĩtariĩ gũtũ-inĩ kwa mũndũ ũrĩa ũiguaga.

13 כצנת שלג ביום קציר--ציר נאמן לשלחיו ונפש אדניו ישיב

Ta ũhehu wa tharunji hĩndĩ ya magetha, no taguo mũtwari ndũmĩrĩri mwĩhokeku ahaana kũrĩ arĩa mamũtũmaga; nĩatũmaga ngoro cia anene ake ikene.

14 נשיאים ורוח וגשם אין-- איש מתהלל במתת-שקר

O ta ũrĩa matu na rũhuho matarĩ mbura ihaana, no taguo mũndũ ahaana ũrĩa ũrahaga ũrĩa ekũheana iheo na ndaheane.

15 בארך אפים יפתה קצין ולשון רכה תשבר-גרם

Ũkirĩrĩria no ũguucĩrĩrie ũrĩa waathanaga etĩkĩre ũndũ, naruo rũrĩmĩ ruororo no ruune ihĩndĩ.

16 דבש מצאת אכל דיך פן-תשבענו והקאתו

Ũngĩona ũũkĩ-rĩ, rĩa o wa gũkũigana, ũngĩrĩa mũingĩ mũno nĩũgũtahĩka.

17 הקר רגלך מבית רעך פן-ישבעך ושנאך

Nyiihia gũthiiaga kwa mũndũ wa itũũra, ũngĩthiĩ kaingĩ no anogio nĩwe agũthũũre.

18 מפיץ וחרב וחץ שנון-- איש ענה ברעהו עד שקר

Mũndũ ũrĩa ũheanaga ũira wa maheeni agookĩrĩra mũndũ wa itũũra, ahaana ta njũgũma, kana rũhiũ rwa njora, kana mũguĩ mũũgĩ.

19 שן רעה ורגל מועדת-- מבטח בוגד ביום צרה

Kwĩhoka mũndũ ũtarĩ mwĩhokeku hĩndĩ ya thĩĩna, no ta kwĩhoka igego ituĩku, kana kũgũrũ kũrathua.

20 מעדה-בגד ביום קרה--חמץ על-נתר ושר בשרים על לב-רע

Ũrĩa ũinagĩra mũndũ ũrĩ na ngoro nditũ nyĩmbo, no ta mũndũ kwĩruta nguo mũthenya wa heho, kana gũitĩrĩria thiki igata-inĩ.

21 אם-רעב שנאך האכלהו לחם ואם-צמא השקהו מים

Thũ yaku ĩngĩkorwo ĩhũtiĩ-rĩ, mĩhe irio ĩrĩe; ĩngĩkorwo ĩnyootiĩ-rĩ, mĩhe maaĩ ĩnyue.

22 כי גחלים--אתה חתה על-ראשו ויהוה ישלם-לך

Weka ũguo-rĩ, nĩũkũmĩigĩrĩra makara ma mwaki mũtwe, nake Jehova nĩagakũrĩha.

23 רוח צפון תחולל גשם ופנים נזעמים לשון סתר

O ta ũrĩa rũhuho rwa gathigathini rũrehaga mbura, noguo rũrĩmĩ rwa njuukũ rũrehaga ũhoro wa marakara.

24 טוב שבת על-פנת-גג-- מאשת מדונים (מדינים) ובית חבר

Nĩ kaba gũtũũra nyũmba-igũrũ koine-inĩ, gũkĩra gũtũũrania nyũmba thĩinĩ na mũtumia wa haaro.

25 מים קרים על-נפש עיפה ושמועה טובה מארץ מרחק

O ta ũrĩa maaĩ mahehu manyootoraga mũndũ mũnyootu, no taguo ũhoro mwega uumĩte bũrũri wa kũraya wĩkaga.

26 מעין נרפש ומקור משחת-- צדיק מט לפני-רשע

O ta gĩthima kĩiyũrĩte ndaka, kana itherũkĩro rĩa maaĩ riunjuge, ũguo nĩguo mũndũ mũthingu ahaanaga angĩĩrekereria harĩ andũ arĩa aaganu.

27 אכל דבש הרבות לא-טוב וחקר כבדם כבוד

Ti wega kũrĩa ũũkĩ mũingĩ mũno, o na ti ũndũ wa gũtĩĩka mũndũ gwĩcarĩria gĩtĩĩo we mwene.

28 עיר פרוצה אין חומה-- איש אשר אין מעצר לרוחו

Mũndũ ũtangĩhota gwatha ngoro yake atariĩ ta itũũra inene rĩmomoku, na rĩtarĩ na thingo.