מִשְׁלֵי 25

1 גם-אלה משלי שלמה-- אשר העתיקו אנשי חזקיה מלך-יהודה

Iyi ndi miyambo inanso ya Solomoni, imene anthu a Hezekiya mfumu ya ku Yuda analemba.

2 כבד אלהים הסתר דבר וכבד מלכים חקר דבר

Ulemerero wa Mulungu uli pa kubisa zinthu; ulemerero wa mafumu uli pa kufufuza zinthuzo.

3 שמים לרום וארץ לעמק ולב מלכים אין חקר

Monga momwe kwatalikira kumwamba ndi momwe kulili kuzama kwa dziko lapansi, ndi momwemonso alili maganizo a mfumu kusadziwika kwake.

4 הגו סיגים מכסף ויצא לצרף כלי

Chotsa zoyipa mʼsiliva ndipo wosula adzapanga naye ziwiya.

5 הגו רשע לפני-מלך ויכון בצדק כסאו

Chotsa munthu woyipa pamaso pa mfumu; ndipo ufumu wake udzakhazikika mu chilungamo.

6 אל-תתהדר לפני-מלך ובמקום גדלים אל-תעמד

Usamadzikuze ukakhala pamaso pa mfumu, ndipo usamakhale pamalo pa anthu apamwamba;

7 כי טוב אמר-לך עלה-הנה מהשפילך לפני נדיב--אשר ראו עיניך

paja ndi bwino kuti mfumu ichite kukuwuza kuti, “Bwera pamwamba pano,” kulekana ndi kuti ikuchititse manyazi chifukwa cha wina wokuposa. Chimene wachiona ndi maso ako,

8 אל-תצא לרב מהר פן מה-תעשה באחריתה--בהכלים אתך רעך

usafulumire kupita nacho ku bwalo la milandu nanga udzachita chiyani pa mapeto pake ngati mnansi wako adzakuchititsa manyazi?

9 ריבך ריב את-רעך וסוד אחר אל-תגל

Kamba mlandu ndi mnansi wako, koma osawulula chinsinsi cha munthu wina

10 פן-יחסדך שמע ודבתך לא תשוב

kuopa kuti wina akamva mawu ako adzakuchititsa manyazi ndipo mbiri yako yoyipa sidzatha.

11 תפוחי זהב במשכיות כסף-- דבר דבר על-אפניו

Mawu amodzi woyankhulidwa moyenera ali ngati zokongoletsera zagolide mʼzotengera zasiliva.

12 נזם זהב וחלי-כתם-- מוכיח חכם על-אזן שמעת

Kwa munthu womvetsa bwino, kudzudzula kwa munthu wanzeru kuli ngati ndolo zagolide kapena chodzikongoletsera china cha golide wabwino kwambiri.

13 כצנת שלג ביום קציר--ציר נאמן לשלחיו ונפש אדניו ישיב

Wamthenga wodalirika ali ngati madzi ozizira pa nthawi yokolola kwa anthu amene amutuma; iye amaziziritsa mtima bwana wake.

14 נשיאים ורוח וגשם אין-- איש מתהלל במתת-שקר

Munthu wonyadira mphatso imene sayipereka ali ngati mitambo ndi mphepo yopanda mvula.

15 בארך אפים יפתה קצין ולשון רכה תשבר-גרם

Kupirira ndiye kumagonjetsa mfumu, ndipo kufewa mʼkamwa kutha kumafatsitsa munthu wowuma mtima.

16 דבש מצאת אכל דיך פן-תשבענו והקאתו

Ngati upeza uchi, ingodya okukwanira, kuopa ungakoledwe nawo ndi kuyamba kusanza.

17 הקר רגלך מבית רעך פן-ישבעך ושנאך

Uzipita kamodzikamodzi ku nyumba ya mnzako ukawirikiza kupita, udzadana naye.

18 מפיץ וחרב וחץ שנון-- איש ענה ברעהו עד שקר

Munthu wochitira mnzake umboni wonama, ali ngati chibonga kapena lupanga kapena muvi wakuthwa.

19 שן רעה ורגל מועדת-- מבטח בוגד ביום צרה

Kudalira munthu wosankhulupirika pa nthawi ya mavuto, kuli ngati dzino lobowoka kapena phazi lolumala.

20 מעדה-בגד ביום קרה--חמץ על-נתר ושר בשרים על לב-רע

Kuyimbira nyimbo munthu wachisoni kuli ngati kuvula zovala pa nyengo yozizira kapena kuthira mchere pa chilonda.

21 אם-רעב שנאך האכלהו לחם ואם-צמא השקהו מים

Ngati mdani wako ali ndi njala, mupatse chakudya kuti adye; ngati ali ndi ludzu mupatse madzi kuti amwe.

22 כי גחלים--אתה חתה על-ראשו ויהוה ישלם-לך

Pochita izi, udzamusenzetsa makala a moto pa mutu pake, ndipo Yehova adzakupatsa mphotho.

23 רוח צפון תחולל גשם ופנים נזעמים לשון סתר

Monga momwe mphepo yampoto imabweretsera mvula, chonchonso mjedu umadzetsa mkwiyo.

24 טוב שבת על-פנת-גג-- מאשת מדונים (מדינים) ובית חבר

Nʼkwabwino kukhala pa ngodya ya denga kuposa kukhala mʼnyumba ndi mkazi wolongolola.

25 מים קרים על-נפש עיפה ושמועה טובה מארץ מרחק

Mthenga wabwino wochokera ku dziko lakutali ali ngati madzi ozizira kwa munthu waludzu.

26 מעין נרפש ומקור משחת-- צדיק מט לפני-רשע

Munthu wolungama amene amagonjera munthu woyipa ali ngati kasupe wodzaza ndi matope kapena chitsime cha madzi oyipa.

27 אכל דבש הרבות לא-טוב וחקר כבדם כבוד

Sibwino kudya uchi wambiri, sibwinonso kudzifunira wekha ulemu.

28 עיר פרוצה אין חומה-- איש אשר אין מעצר לרוחו

Munthu amene samatha kudziretsa ali ngati mzinda umene adani awuthyola ndi kuwusiya wopanda malinga.