מִשְׁלֵי 24

1 אל-תקנא באנשי רעה ואל-תתאו להיות אתם

Kada ka yi ƙyashin mugaye, kada ka yi sha’awar ƙungiyarsu;

2 כי-שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה

gama leɓunansu suna maganar tā-da-na-zaune-tsaye ne.

3 בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן

Ta wurin hikima ce ake gina gida, kuma ta wurin fahimi ake kafa ta;

4 ובדעת חדרים ימלאו-- כל-הון יקר ונעים

ta wurin sani ɗakunanta sukan cika da kyawawan kayayyaki masu daraja.

5 גבר-חכם בעוז ואיש-דעת מאמץ-כח

Mutum mai hikima yana da iko sosai, kuma mutum mai sani yakan ƙaru da ƙarfi;

6 כי בתחבלות תעשה-לך מלחמה ותשועה ברב יועץ

don yin yaƙi kana bukatar bishewa, kuma don ka yi nasara kana bukatar mashawarta masu yawa.

7 ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח-פיהו

Hikima ta yi wa wawa nisa ƙwarai a cikin taro a ƙofar gari ba shi da ta cewa.

8 מחשב להרע-- לו בעל-מזמות יקראו

Duk mai ƙulla mugunta za a ɗauka shi mai kuta hargitsi ne.

9 זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ

Makircin wawa zunubi ne, mutane kuma sukan yi ƙyamar mai ba’a.

10 התרפית ביום צרה-- צר כחכה

In ba ka da ƙarfi a lokacin wahala, ka tabbatar kai marar ƙarfi ne sosai!

11 הצל לקחים למות ומטים להרג אם-תחשוך

Ka kuɓutar da waɗanda ake ja zuwa inda za a kashe su; ka riƙe waɗanda suke tangaɗi zuwa wajen yanka.

12 כי-תאמר-- הן לא-ידענו-זה הלא-תכן לבות הוא-יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו

In kuka ce, “Ai, ba mu san wani abu a kai wannan ba,” shi da yake awon ba shi da zuciyar ganewa ne? Shi da yake tsare ranka bai sani ba ne? Ba zai sāka wa kowane mutum bisa ga abin da ya aikata ba?

13 אכל-בני דבש כי-טוב ונפת מתוק על-חכך

Ka sha zuma, ɗana, ka sha zuma gama tana da kyau; zuma daga kaki yana da zaƙi a harshenka.

14 כן דעה חכמה--לנפשך אם-מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת

Ka kuma san cewa hikima tana da zaƙi ga rai; in ka same ta, akwai sa zuciya ta nan gaba dominka, kuma sa zuciyarka ba za tă zama a banza ba.

15 אל-תארב רשע לנוה צדיק אל-תשדד רבצו

Kada ka kwanta kana fako kamar ɗan iska don ƙwace gidan adali, kada ka ƙwace masa wurin zama;

16 כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה

gama ko da adali ya fāɗi sau bakwai, yakan tashi kuma, amma bala’i kan kwantar da mugaye.

17 בנפל אויביך (אויבך) אל-תשמח ובכשלו אל-יגל לבך

Kada ka yi dariya sa’ad da abokin gāba ya fāɗi; sa’ad da ya yi tuntuɓe, kada ka yi farin ciki,

18 פן-יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו

in ba haka ba in Ubangiji ya gani ba zai amince ba ya kuma juye fushinsa daga gare shi.

19 אל-תתחר במרעים אל-תקנא ברשעים

Kada ka ji tsoro saboda masu mugunta ko ka yi ƙyashin mugaye,

20 כי לא-תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך

gama mugu ba shi da zuciya ta nan gaba, kuma fitilar mugaye za tă mutu.

21 ירא-את-יהוה בני ומלך עם-שונים אל-תתערב

Ka ji tsoron Ubangiji da kuma sarki, ɗana, kuma kada ka haɗa kai da masu tayarwa,

22 כי-פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע

gama za a tura waɗannan biyu zuwa hallaka nan da nan, kuma wa ya sani irin bala’in da za su iya kawowa?

23 גם-אלה לחכמים הכר-פנים במשפט בל-טוב

Waɗannan ma maganganun masu hikima ne, Nunan sonkai a shari’a ba shi da kyau.

24 אמר לרשע--צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים

Duk wanda ya ce wa mai laifi, “Ba ka da laifi”, mutane za su la’ance shi al’umma kuma za tă ce ba a san shi ba.

25 ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת-טוב

Amma zai zama da lafiya ga duk waɗanda suka hukunta masu laifi, kuma babban albarka zai zo a kansu.

26 שפתים ישק משיב דברים נכחים

Amsa da take ta gaskiya tana kamar sumba a leɓuna.

27 הכן בחוץ מלאכתך--ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך

Ka gama aikinka ka kuma shirya gonakinka; bayan haka, ka gina gidanka.

28 אל-תהי עד-חנם ברעך והפתית בשפתיך

Kada ka ba da shaida a kan maƙwabcinka ba tare da isashen dalili ba, ko ka yi amfani da leɓunanka ka yi ruɗu.

29 אל-תאמר--כאשר עשה-לי כן אעשה-לו אשיב לאיש כפעלו

Kada ka ce, “Zan yi masa kamar yadda ya yi mini; zan rama abin da wannan mutum ya yi mini.”

30 על-שדה איש-עצל עברתי ועל-כרם אדם חסר-לב

Na wuce cikin gonar rago, na wuce cikin gonar inabin mutumin da ba shi da azanci;

31 והנה עלה כלו קמשנים--כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה

ƙayayyuwa sun yi girma ko’ina, ciyayi sun rufe ƙasar, katangar duwatsu duk ta rushe.

32 ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר

Na yi tunani a zuciyata na kuwa koyi darasi daga abin da na gani.

33 מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב

Ɗan barci, ɗan gyangyaɗi, ɗan naɗin hannuwa don a huta,

34 ובא-מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן

sai talauci ya shigo maka kamar’yan fashi rashi kuma ya zo maka kamar mai hari.