< מִשְׁלֵי 24 >
אל-תקנא באנשי רעה ואל-תתאו להיות אתם | 1 |
Ayaw kasina niadtong mga daotan, ni magtinguha sa pagpakig-uban kanila,
כי-שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה | 2 |
tungod kay ang ilang mga kasingkasing naglaraw ug kadaot ug ang ilang mga ngabil nagsulti mahitungod sa kasamok.
בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן | 3 |
Pinaagi sa kaalam natukod ang balay ug pinaagi sa panabot napabarog kini.
ובדעת חדרים ימלאו-- כל-הון יקר ונעים | 4 |
Pinaagi sa kahibalo napuno ang mga lawak sa tanang bililhon ug maanindot nga mga bahandi.
גבר-חכם בעוז ואיש-דעת מאמץ-כח | 5 |
Kusgan ang manggugubat sa kaalam, ug ang tawo sa kahibalo makadugang sa iyang kusog;
כי בתחבלות תעשה-לך מלחמה ותשועה ברב יועץ | 6 |
kay pinaagi sa maalamon nga paggiya makaasdang ka sa imong pagpakiggubat ug uban sa daghang mga magtatambag adunay kadaogan.
ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח-פיהו | 7 |
Ang kaalam hataas kaayo alang sa usa ka buangbuang; wala niya bukha ang iyang baba diha sa ganghaan.
מחשב להרע-- לו בעל-מזמות יקראו | 8 |
Adunay naglaraw nga magbuhat ug daotan— gitawag siya sa mga tawo nga agalon sa daotang mga laraw.
זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ | 9 |
Sala ang binuang nga laraw ug biaybiayon sa mga lalaki ang mga matamayon.
התרפית ביום צרה-- צר כחכה | 10 |
Kung magmaluyahon ka uban ang kahadlok sa adlaw sa kasamok, nan diyutay ra ang imong kusog.
הצל לקחים למות ומטים להרג אם-תחשוך | 11 |
Luwasa kadtong gidala ngadto sa kamatayon ug kupti kadtong nagsusapinday ngadto sa ihawanan.
כי-תאמר-- הן לא-ידענו-זה הלא-תכן לבות הוא-יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו | 12 |
Kung moingon ka, “Tan-awa, wala kami nasayod mahitungod niini,” ang nagtimbang-timbang sa kasingkasing wala ba siya makasabot sa imong giingon? Ug siya nga nagabantay sa imong kinabuhi, wala ba siya masayod niini? Ug dili ba ihatag sa Dios sa matag usa ang angay kaniya?
אכל-בני דבש כי-טוב ונפת מתוק על-חכך | 13 |
Akong anak nga lalaki, pagkaon ug dugos tungod kay maayo kini, tungod kay ang tinulo sa balayan sa putyokan tam-is sa imong pagtilaw.
כן דעה חכמה--לנפשך אם-מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת | 14 |
Mao usab ang kaalam alang sa imong kalag— kung makaplagan mo kini, aduna gayoy kaugmaon ug ang imong paglaom dili mahanaw.
אל-תארב רשע לנוה צדיק אל-תשדד רבצו | 15 |
Ayaw pangatang sama sa daotan nga mosulong sa balay sa matarong. Ayaw gubaa ang iyang pinuy-anan!
כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה | 16 |
Kay mapukan ang matarong sa makapito ka higayon ug mobarog pag-usab, apan malaglag ang daotan pinaagi sa katalagman.
בנפל אויביך (אויבך) אל-תשמח ובכשלו אל-יגל לבך | 17 |
Ayaw paglipay sa dihang mapukan ang imong kaaway ug ayaw tugoti nga magmaya ang imong kasingkasing sa dihang mahisukamod siya,
פן-יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו | 18 |
o makakita si Yahweh ug dili na itugot ug iiway niya ang iyang kapungot diha kaniya.
אל-תתחר במרעים אל-תקנא ברשעים | 19 |
Ayaw kabalaka tungod sa mga nagabuhat ug daotan, ug ayaw kasina sa mga tawong daotan,
כי לא-תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך | 20 |
kay walay kaugmaon ang tawong daotan ug pagapalungon ang lampara sa mga tawong daotan.
ירא-את-יהוה בני ומלך עם-שונים אל-תתערב | 21 |
Kahadloki si Yahweh, ug kahadloki ang hari, akong anak nga lalaki; ayaw pakig-uban niadtong nakigbatok tali kanila,
כי-פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע | 22 |
kay ang ilang katalagman moabot dayon ug kinsa man ang masayod sa gidak-on sa kalaglagan nga moabot gikan kanilang duha?
גם-אלה לחכמים הכר-פנים במשפט בל-טוב | 23 |
Kini usab ang mga panultihon sa maalamon. Ang dili makatarunganon nga paghukom sa katungod diha sa balaod dili maayo.
אמר לרשע--צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים | 24 |
Si bisan kinsa nga mosulti ngadto sa sad-an, “Anaa ka sa katarong,” matinunglo sa mga tawo ug kasilagan sa kanasoran.
ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת-טוב | 25 |
Apan magmalipayon kadtong mobadlong sa daotan ug ang mga gasa sa pagkamaayo moabot kanila.
שפתים ישק משיב דברים נכחים | 26 |
Siya nga mohatag ug tinud-anay nga tubag naghatag usab ug halok sa mga ngabil.
הכן בחוץ מלאכתך--ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך | 27 |
Andama ang imong buluhaton sa gawas, ug himoa nga andam ang tanan alang sa imong kaugalingon diha sa uma; human niana, tukora ang imong balay.
אל-תהי עד-חנם ברעך והפתית בשפתיך | 28 |
Ayaw pagsaksi batok sa imong silingan kung wala kay kapasikaran ug ayaw panglimbong pinaagi sa imong mga ngabil.
אל-תאמר--כאשר עשה-לי כן אעשה-לו אשיב לאיש כפעלו | 29 |
Ayaw pag-ingon, “buhaton ko kaniya kung unsa ang iyang gibuhat kanako; balosan ko siya tungod sa iyang gibuhat.”
על-שדה איש-עצל עברתי ועל-כרם אדם חסר-לב | 30 |
Miagi ako sa uma sa tawong tapolan, agi sa parasan sa tawong walay alamag.
והנה עלה כלו קמשנים--כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה | 31 |
Mitubo ang mga tunok bisan asa, ang yuta naputos sa mga sampinit, ug nahugno ang paril nga hinimo sa bato.
ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר | 32 |
Unya ako kining nakita ug gihunahuna; mitan-aw ako ug nadawat ang gitudlo.
מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב | 33 |
Ang diyutay nga pagkatulog, ang diyutay nga hinanok, ang diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron mopahulay—
ובא-מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן | 34 |
ug ang kawalad-on nagapadulong nga nagpanon nganha kanimo, ug ang imong mga gikinahanglan sama sa sundalo nga sinangkapan sa hinagiban.