מִשְׁלֵי 23

1 כי-תשב ללחום את-מושל-- בין תבין את-אשר לפניך

Khi con ngồi ăn uống với người quyền thế, hãy để ý cẩn thận người ngồi trước mặt con.

2 ושמת שכין בלעך-- אם-בעל נפש אתה

Nếu con ham ăn, hãy để con dao nơi họng con.

3 אל-תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים

Chớ thèm các món cao lương mỹ vị, vì của ngon rượu ngọt là cạm bẫy giăng.

4 אל-תיגע להעשיר מבינתך חדל

Đừng nhọc công khổ trí làm giàu. Hãy sáng suốt khôn ngoan biết lúc phải dừng lại.

5 התעוף (התעיף) עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה-לו כנפים כנשר ועיף (יעוף) השמים

Con có liếc mắt nhìn sự giàu sang, thì giàu có phù du hết rất mau, như đại bàng vỗ cánh bay mất.

6 אל-תלחם--את-לחם רע עין ואל-תתאו למטעמתיו

Chớ ăn của người có lòng keo kiệt; cũng đừng thèm cao lương mỹ vị họ mời.

7 כי כמו שער בנפשו-- כן-הוא אכול ושתה יאמר לך ולבו בל-עמך

Miệng mời nhưng lòng họ chẳng muốn con ăn, điều họ nghĩ mới chính thật con người của họ.

8 פתך-אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים

Con sẽ phải nôn hết món ăn ra, và phí cả lời khen tặng con đã nói.

9 באזני כסיל אל-תדבר כי-יבוז לשכל מליך

Đừng tốn công nói với người dại, vì hắn sẽ khinh thường lời khôn ngoan của con.

10 אל-תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל-תבא

Chớ dời ranh giới cũ; và đừng chiếm đoạt đất người mồ côi.

11 כי-גאלם חזק הוא-יריב את-ריבם אתך

Vì Đấng Cứu Chuộc họ là Đấng năng quyền; sẽ bênh vực họ và khép tội con.

12 הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי-דעת

Chuyên lòng tiếp nhận dạy dỗ; lắng tai đón nghe tri thức.

13 אל-תמנע מנער מוסר כי-תכנו בשבט לא ימות

Đừng bỏ qua việc sửa dạy con cái. Roi vọt không làm nó chết đâu.

14 אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל (Sheol h7585)

Người dùng roi sửa dạy con, là cứu linh hồn nó khỏi hư vong. (Sheol h7585)

15 בני אם-חכם לבך-- ישמח לבי גם-אני

Con ơi, nếu lòng con khôn ngoan, thì chính lòng ta cũng vui mừng;

16 ותעלזנה כליותי-- בדבר שפתיך מישרים

Phải, lòng dạ ta sẽ mừng rỡ, khi miệng con nói điều ngay thẳng.

17 אל-יקנא לבך בחטאים כי אם-ביראת-יהוה כל-היום

Chớ hiềm tị vì người gian được may mắn, nhưng đem lòng kính sợ Chúa Hằng Hữu ngày đêm.

18 כי אם-יש אחרית ותקותך לא תכרת

Tương lai con sẽ trong sáng; hy vọng thành đạt là điều chắc chắn.

19 שמע-אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך

Con ơi, hãy lắng nghe và trở nên khôn ngoan: Hãy hướng lòng con vào đường chính đáng.

20 אל-תהי בסבאי-יין-- בזללי בשר למו

Chớ kết bạn với người nghiện rượu, hoặc với người ham ăn,

21 כי-סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה

vì tương lai họ khó khăn, cơ hàn, và người mê ngủ sẽ rách rưới tơi bời.

22 שמע לאביך זה ילדך ואל-תבוז כי-זקנה אמך

Lắng tai nghe lời khuyên dạy của cha, khi mẹ yếu già, con chớ khinh khi.

23 אמת קנה ואל-תמכר חכמה ומוסר ובינה

Phải mua chân lý và đừng bao giờ bán nó; cũng đừng bán khôn ngoan, học thức, và lương tri.

24 גול (גיל) יגיל אבי צדיק יולד (ויולד) חכם וישמח- (ישמח-) בו

Có con ngay lành, lòng cha mừng rỡ. Có con khôn ngoan, vui lòng hớn hở.

25 ישמח-אביך ואמך ותגל יולדתך

Nguyện cha và mẹ con vui mừng! Nguyện người sinh ra con được rạng rỡ vui mừng.

26 תנה-בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה (תצרנה)

Con hãy dâng lòng con cho cha. Để mắt con chăm chú đường lối cha.

27 כי-שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה

Vì gái điếm là hố sâu, dâm phụ là giếng thẳm.

28 אף-היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף

Nó rình rập mồi ngon, gây cho số người bất nghĩa gia tăng.

29 למי אוי למי אבוי למי מדונים (מדינים) למי שיח-- למי פצעים חנם למי חכללות עינים

Ai phiền muộn? Ai đau khổ? Ai tranh cạnh? Ai thở than? Mắt đỏ ngầu, mình thương tích?

30 למאחרים על-היין-- לבאים לחקר ממסך

Đó là người chè chén, la cà, nhấm nháp các thứ rượu pha.

31 אל-תרא יין כי יתאדם כי-יתן בכיס (בכוס) עינו יתהלך במישרים

Chớ mê mẩn nhìn ly rượu hồng, nó đỏ đẹp thật, nó óng ánh làm sao; tuôn chảy dễ dàng.

32 אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש

Nhưng rồi ra con sẽ bị rượu cắn như rắn; nọc độc nó như rắn lục.

33 עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות

Mắt con sẽ thấy những điều kỳ lạ, và lòng con đầy dẫy điều xấu xa.

34 והיית כשכב בלב-ים וכשכב בראש חבל

Con sẽ như người đi giữa biển cả, dập dồi như thể leo lên cột buồm.

35 הכוני בל-חליתי-- הלמוני בל-ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד

Con nói: “Họ đánh tôi, nhưng sao tôi chẳng đau. Tôi không cảm biết khi bị họ đánh. Bao giờ tôi tỉnh lại đây để tôi còn tìm uống nữa?”