מִשְׁלֵי 20

1 לץ היין המה שכר וכל-שגה בו לא יחכם

Air anggur memberikan keberanian yang palsu, dan minuman keras menimbulkan perkelahian. Betapa bodohnya orang yang mabuk sampai tak sadar diri.

2 נהם ככפיר אימת מלך מתעברו חוטא נפשו

Kemarahan seorang raja bagaikan raungan singa. Orang yang memancing murka raja membahayakan diri sendiri.

3 כבוד לאיש שבת מריב וכל-אויל יתגלע

Menghindari pertengkaran adalah tindakan terhormat. Orang bebal mudah terlibat dalam pertengkaran.

4 מחרף עצל לא-יחרש ישאל (ושאל) בקציר ואין

Si pemalas tidak mengerjakan ladangnya pada musim tanam sehingga dia tidak mendapat apa pun pada musim panen.

5 מים עמקים עצה בלב-איש ואיש תבונה ידלנה

Meski hati manusia penuh dengan rahasia, orang bijak mampu memahami yang tersembunyi di hatinya sendiri.

6 רב-אדם--יקרא איש חסדו ואיש אמונים מי ימצא

Banyak yang mengaku sebagai teman setia, tetapi sangat sulit menemukan orang yang benar-benar dapat dipercaya.

7 מתהלך בתמו צדיק אשרי בניו אחריו

Anak-anak dalam suatu keluarga pantas merasa beruntung bila ayah mereka hidup benar dan tak bercela.

8 מלך יושב על-כסא-דין-- מזרה בעיניו כל-רע

Ketika raja duduk di takhta untuk mengadili, dia dapat menilai dan memilah semua hal yang jahat.

9 מי-יאמר זכיתי לבי טהרתי מחטאתי

Tak ada seorang pun yang dapat dengan jujur berkata, “Hatiku sudah bersih dan aku suci tanpa dosa.”

10 אבן ואבן איפה ואיפה-- תועבת יהוה גם-שניהם

TUHAN membenci segala bentuk kecurangan dalam perdagangan, seperti berat timbangan yang dipalsukan dan takaran yang dikurangi.

11 גם במעלליו יתנכר-נער-- אם-זך ואם-ישר פעלו

Watak seseorang, bahkan anak kecil, tampak dari perbuatannya. Perilakunya menunjukkan apakah dia memiliki hati yang tulus.

12 אזן שמעת ועין ראה-- יהוה עשה גם-שניהם

Telinga untuk mendengar dan mata untuk melihat, TUHANlah yang memberi keduanya.

13 אל-תאהב שנה פן-תורש פקח עיניך שבע-לחם

Janganlah menyukai tidur, supaya engkau tidak jatuh miskin. Buka matamu dan rajinlah bekerja, maka engkau akan makan sampai kenyang.

14 רע רע יאמר הקונה ואזל לו אז יתהלל

Pembeli pura-pura mengeluh, “Barangnya jelek. Harganya terlalu mahal!” Demikianlah taktik dalam tawar-menawar. Setelah mendapat potongan, dia akan membanggakan hasil belinya.

15 יש זהב ורב-פנינים וכלי יקר שפתי-דעת

Perkataan orang yang berpengetahuan lebih berharga daripada emas dan permata.

16 לקח-בגדו כי-ערב זר ובעד נכרים (נכריה) חבלהו

Siapa yang berani menjadi penanggung jawab hutang orang yang baru saja dikenal, harta miliknya pantas diambil sebagai jaminan hutang orang itu.

17 ערב לאיש לחם שקר ואחר ימלא-פיהו חצץ

Makanan hasil menipu awalnya lezat, tetapi kemudian rasanya bagai mengunyah kerikil.

18 מחשבות בעצה תכון ובתחבלות עשה מלחמה

Rencana terlaksana dengan baik jika ada nasihat. Oleh karena itu, janganlah raja memulai peperangan tanpa mendengarkan banyak nasihat.

19 גולה-סוד הולך רכיל ולפתה שפתיו לא תתערב

Jangan berteman dengan orang yang terlalu banyak bicara. Mereka suka bergosip dan tak akan dapat menyimpan rahasia.

20 מקלל אביו ואמו-- ידעך נרו באישון (באשון) חשך

Siapa yang mengutuki orangtuanya akan dimatikan seperti pelita yang padam di tengah kegelapan.

21 נחלה מבחלת (מבהלת) בראשונה ואחריתה לא תברך

Harta warisan yang diminta sebelum waktunya tidak akan menjadi berkat pada akhirnya.

22 אל-תאמר אשלמה-רע קוה ליהוה וישע לך

Jangan berkata kepada musuhmu, “Aku akan membalas perbuatanmu ini!” Tunggulah TUHAN bertindak. Biarkan Dia yang membalasnya.

23 תועבת יהוה אבן ואבן ומאזני מרמה לא-טוב

Mengurangi berat batu timbangan, mempermainkan setelan alat penimbang— semua bentuk kecurangan adalah jahat di mata TUHAN.

24 מיהוה מצעדי-גבר ואדם מה-יבין דרכו

Jalan hidup setiap orang ditentukan oleh TUHAN. Manusia tak dapat mengetahui masa depannya.

25 מוקש אדם ילע קדש ואחר נדרים לבקר

Pikirkanlah baik-baik sebelum menjanjikan kurban kepada TUHAN supaya engkau tidak menyesal.

26 מזרה רשעים מלך חכם וישב עליהם אופן

Seperti gandum ditampi dan digilas untuk memisahkan kulitnya, demikianlah raja yang bijak memisahkan orang-orang jahat dan menggilas mereka dengan hukuman keras.

27 נר יהוה נשמת אדם חפש כל-חדרי-בטן

Hati nurani manusia adalah alat penerang dari TUHAN yang menyinari dan menyelidiki pikiran terdalam kita.

28 חסד ואמת יצרו-מלך וסעד בחסד כסאו

Bila seorang raja setia dan mengasihi rakyatnya serta menegakkan kebenaran, kerajaannya akan aman. Oleh kesetiaannya, kerajaan itu akan menjadi kokoh.

29 תפארת בחורים כחם והדר זקנים שיבה

Kebanggaan para pemuda adalah kekuatannya. Kebanggaan orang-orang tua adalah pengalamannya.

30 חברות פצע תמריק (תמרוק) ברע ומכות חדרי-בטן

Hukuman dan hajaran membuat orang jera dan membersihkan hatinya dari niat jahat.