מִשְׁלֵי 16

1 לאדם מערכי-לב ומיהוה מענה לשון

Biarpun manusia merencanakan dalam hati jawaban yang akan diberikannya, sebenarnya TUHANlah yang mengatur pesan yang tersampaikan.

2 כל-דרכי-איש זך בעיניו ותכן רוחות יהוה

Setiap orang menganggap apa yang dia lakukan sudah benar, tetapi TUHAN mengetahui tujuan tersembunyi di balik setiap perbuatan.

3 גל אל-יהוה מעשיך ויכנו מחשבתיך

Percayakanlah segala usahamu kepada TUHAN, maka rencanamu akan berhasil.

4 כל פעל יהוה למענהו וגם-רשע ליום רעה

Ada tujuan di balik segala hal yang TUHAN jadikan. Ya, bahkan orang jahat dibiarkan-Nya ada untuk satu tujuan, yaitu dihukum pada hari penghakiman.

5 תועבת יהוה כל-גבה-לב יד ליד לא ינקה

Orang sombong menjijikkan di mata TUHAN. Yakinlah bahwa mereka pasti dihukum.

6 בחסד ואמת יכפר עון וביראת יהוה סור מרע

Tunjukkanlah kasih dan kesetiaan kepada sesamamu, maka TUHAN juga akan mengampunimu. Sikap hormat dan takut akan TUHAN mencegah engkau berbuat jahat.

7 ברצות יהוה דרכי-איש גם-אויביו ישלם אתו

Ketika cara hidupmu menyenangkan TUHAN, musuh-musuhmu pun dibuat-Nya berdamai denganmu.

8 טוב-מעט בצדקה-- מרב תבואות בלא משפט

Lebih baik miskin harta tetapi hidup benar di mata TUHAN daripada penghasilan besar dengan cara yang curang.

9 לב אדם יחשב דרכו ויהוה יכין צעדו

Manusia menyusun rencana dalam hati, tetapi TUHANlah yang menentukan arah langkahnya.

10 קסם על-שפתי-מלך במשפט לא ימעל-פיו

Keputusan raja berada dalam kendali Allah. Saat mengadili, keputusannya haruslah adil.

11 פלס ומאזני משפט--ליהוה מעשהו כל-אבני-כיס

TUHAN menghendaki kejujuran dalam berdagang: timbangan yang tepat, ukuran yang akurat. Dialah yang sudah menentukan pengukuran dengan adil.

12 תועבת מלכים עשות רשע כי בצדקה יכון כסא

Takhta kekuasaan menjadi kokoh dengan pemerintahan yang adil. Karena itu raja seharusnya pantang berbuat curang.

13 רצון מלכים שפתי-צדק ודבר ישרים יאהב

Perkataan yang benar menyenangkan hati raja. Dia mengasihi orang yang berkata jujur.

14 חמת-מלך מלאכי-מות ואיש חכם יכפרנה

Kemarahan raja mengakibatkan hukuman mati, tetapi orang yang bijak meredakannya.

15 באור-פני-מלך חיים ורצונו כעב מלקוש

Penerimaan raja menentukan hidup mati bawahannya. Bila raja menunjukkan wajah ramah, dia berkenan kepadamu dan engkau akan hidup. Perkenanan raja bagaikan hujan segar yang menumbuhkan pepohonan.

16 קנה-חכמה--מה-טוב מחרוץ וקנות בינה נבחר מכסף

Memperoleh kebijaksanaan jauh lebih baik daripada emas, dan memiliki pemahaman jauh lebih berharga daripada perak.

17 מסלת ישרים סור מרע שמר נפשו נצר דרכו

Orang jujur menjauhkan diri dari kejahatan. Siapa yang hidup dengan jujur melindungi dirinya dari bahaya.

18 לפני-שבר גאון ולפני כשלון גבה רוח

Kesombongan awal dari kehancuran. Keangkuhan awal dari kejatuhan.

19 טוב שפל-רוח את-עניים (ענוים) מחלק שלל את-גאים

Lebih baik hidup sederhana bersama orang-orang miskin, daripada ikut menikmati hasil rampasan bersama orang-orang sombong.

20 משכיל על-דבר ימצא-טוב ובוטח ביהוה אשריו

Andalkan TUHAN dan taatilah nasihat yang bijaksana, maka engkau akan berhasil dan bahagia.

21 לחכם-לב יקרא נבון ומתק שפתים יסיף לקח

Kebijaksanaan seseorang tampak melalui pemikiran yang cerdas. Perkataan yang ramah membuat pengajaran lebih mudah diterima.

22 מקור חיים שכל בעליו ומוסר אולים אולת

Wawasan luas adalah sumber kehidupan bagi orang yang memilikinya, tetapi orang bebal menanggung akibat dari kebodohannya sendiri.

23 לב חכם ישכיל פיהו ועל-שפתיו יסיף לקח

Hati orang bijak mengendalikan perkataannya agar menyampaikan perkataan yang mudah diterima.

24 צוף-דבש אמרי-נעם מתוק לנפש ומרפא לעצם

Perkataan yang ramah ibarat madu: Manis di hati dan menyehatkan tubuh.

25 יש דרך ישר לפני-איש ואחריתה דרכי-מות

Ada pilihan hidup yang tampaknya baik dan benar, namun ternyata berakhir pada kebinasaan.

26 נפש עמל עמלה לו כי-אכף עליו פיהו

Kebutuhan hidup mendorong orang untuk bekerja keras agar dia dapat mengisi perutnya.

27 איש בליעל כרה רעה ועל-שפתיו (שפתו) כאש צרבת

Orang jahat gemar mencari-cari kesalahan orang lain. Gosip yang dia sebar membakar sesamanya.

28 איש תהפכות ישלח מדון ונרגן מפריד אלוף

Orang yang suka bergosip menebar permusuhan dan merusak persahabatan.

29 איש חמס יפתה רעהו והוליכו בדרך לא-טוב

Orang yang kejam membujuk sesamanya untuk mengikuti mereka ke jalan yang salah.

30 עצה עיניו לחשב תהפכות קרץ שפתיו כלה רעה

Waspadalah terhadap orang yang tersenyum sambil bermain mata dengan rekannya, karena mereka sudah merencanakan kejahatan.

31 עטרת תפארת שיבה בדרך צדקה תמצא

Rambut putih ibarat mahkota yang menjadi lambang kehormatan, sebab usia tua itu dicapai dengan hidup yang benar.

32 טוב ארך אפים מגבור ומשל ברוחו מלכד עיר

Mengendalikan amarah lebih berat daripada perjuangan merebut kota, maka orang yang sabar lebih kuat daripada pahlawan perang.

33 בחיק יוטל את-הגורל ומיהוה כל-משפטו

Manusia melakukan undi untuk mengambil keputusan, tetapi TUHANlah yang mengatur hasilnya.