מִשְׁלֵי 14

1 חכמות נשים בנתה ביתה ואולת בידיה תהרסנו

Dubartiin ogeettiin mana ishee ijaarratti; gowwaan immoo harkuma isheetiin mana ofii diigdi.

2 הולך בישרו ירא יהוה ונלוז דרכיו בוזהו

Namni qajeelummaan jiraatu Waaqayyoon sodaata; kan karaan isaa jalʼaa taʼe garuu isa tuffata.

3 בפי-אויל חטר גאוה ושפתי חכמים תשמורם

Afaan nama gowwaa dugda isaatti ulee of tuulummaa fida; arrabni ogeeyyii garuu isaan eega.

4 באין אלפים אבוס בר ורב-תבואות בכח שור

Yoo qotiyyoon hin jirre, dallaan duwwaa taʼa; garuu humna qotiyyoo tokkootiin midhaan baayʼeen argama.

5 עד אמונים לא יכזב ויפיח כזבים עד שקר

Dhuga baatuun amanamaan hin sobu; dhuga baatuun sobaa immoo dhara of keessaa gad naqa.

6 בקש-לץ חכמה ואין ודעת לנבון נקל

Qoostuun namaa ogummaa barbaadee hin argatu; nama waa hubatuuf garuu beekumsi dadhabbii malee dhufa.

7 לך מנגד לאיש כסיל ובל-ידעת שפתי-דעת

Ati nama gowwaa irraa fagaadhu; arraba isaa irraa beekumsa hin argattuutii.

8 חכמת ערום הבין דרכו ואולת כסילים מרמה

Ogummaan hubattootaa akka isaan karaa isaanii beekan isaan godha; gowwummaan gowwootaa garuu karaa irraa isaan balleessa.

9 אולים יליץ אשם ובין ישרים רצון

Gowwoonni cubbuutti qoosu; qajeeltota gidduutti garuu hawwii gaariitu argama.

10 לב--יודע מרת נפשו ובשמחתו לא-יתערב זר

Garaan gadda ofii isaa ni beeka; namni biraa tokko iyyuu gammachuu isaa irraa hin qooddatu.

11 בית רשעים ישמד ואהל ישרים יפריח

Manni nama hamaa ni bada; dunkaanni nama qajeelaa immoo ni daraara.

12 יש דרך ישר לפני-איש ואחריתה דרכי-מות

Karaan qajeelaa namatti fakkaatu tokko jira; dhuma irratti garuu duʼatti nama geessa.

13 גם-בשחק יכאב-לב ואחריתה שמחה תוגה

Kolfa keessatti iyyuu garaan nama dhukkubuu dandaʼa; gammachuunis gaddaan dhumuu dandaʼa.

14 מדרכיו ישבע סוג לב ומעליו איש טוב

Namni hin amanamne gatii karaa isaa, namni gaariin immoo gatii hojii isaa argata.

15 פתי יאמין לכל-דבר וערום יבין לאשרו

Namni homaa hin beekne waan hunda amana; namni qalbii qabu garuu tarkaanfii isaa ilaallata.

16 חכם ירא וסר מרע וכסיל מתעבר ובוטח

Namni ogeessi of eeggata; waan hamaa irraas ni deebiʼa; gowwaan garuu waan hundatti jarjara; of illee hin eeggatu.

17 קצר-אפים יעשה אולת ואיש מזמות ישנא

Namni dafee aaru gowwummaa hojjeta; namni daba hojjetu garuu ni jibbama.

18 נחלו פתאים אולת וערומים יכתרו דעת

Namni homaa hin beekne gowwummaa dhaala; qalbeeffataan garuu beekumsa gonfata.

19 שחו רעים לפני טובים ורשעים על-שערי צדיק

Namoonni hamoon fuula namoota gaarii duratti, jalʼoonnis karra qajeeltotaa duratti sagadu.

20 גם-לרעהו ישנא רש ואהבי עשיר רבים

Hiyyeeyyii olloonni isaanii iyyuu ni jibbu; sooreyyiin immoo michoota hedduu qabu.

21 בז-לרעהו חוטא ומחונן עניים (ענוים) אשריו

Namni ollaa isaa tuffatu cubbuu hojjeta; kan rakkataaf garaa laafu garuu eebbifamaa dha.

22 הלוא-יתעו חרשי רע וחסד ואמת חרשי טוב

Namni hammina yaadu karaa irraa hin baduu? Warri waan gaarii karoorsan garuu jaalalaa fi amanamummaa argatu.

23 בכל-עצב יהיה מותר ודבר-שפתים אך-למחסור

Jabaatanii hojjechuun hundi buʼaa buusa; oduun faayidaa hin qabne garuu hiyyummaa qofa fida.

24 עטרת חכמים עשרם אולת כסילים אולת

Gonfoon ogeeyyii qabeenya isaanii ti; gowwummaan gowwootaa garuu gowwummaa dhala.

25 מציל נפשות עד אמת ויפח כזבים מרמה

Dhuga baatuun dhugaa lubbuu baraara; dhuga baatuun sobaa immoo soba dubbata.

26 ביראת יהוה מבטח-עז ולבניו יהיה מחסה

Namni Waaqayyoon sodaatu daʼannoo jabaa qaba; ijoolleen isaas daʼoo argatu.

27 יראת יהוה מקור חיים-- לסור ממקשי מות

Waaqayyoon sodaachuun burqaa jireenyaa ti; kiyyoo duʼaa irraas nama deebisa.

28 ברב-עם הדרת-מלך ובאפס לאם מחתת רזון

Ulfinni mootii tokkoo baayʼina uummata isaa ti; yoo uummanni hin jirre garuu ilmi mootiis ni bada.

29 ארך אפים רב-תבונה וקצר-רוח מרים אולת

Namni obsa qabu hubannaa guddaa qaba; kan dafee aaru garuu gowwummaa mulʼisa.

30 חיי בשרים לב מרפא ורקב עצמות קנאה

Garaan nagaa qabu dhagnaaf jireenya kenna; hinaaffaan garuu lafee tortorsa.

31 עשק דל חרף עשהו ומכבדו חנן אביון

Namni hiyyeessa cunqursu kan isa Uume tuffata; namni hiyyeessaaf garaa laafu immoo Waaqa kabaja.

32 ברעתו ידחה רשע וחסה במותו צדיק

Hamoonni jalʼinuma isaaniitiin badu; qajeeltonni garuu duʼa keessatti illee amanamummaa isaaniitiin daʼannoo argatu.

33 בלב נבון תנוח חכמה ובקרב כסילים תודע

Ogummaan qalbii nama waa hubatuu keessa jirti; garaa gowwootaa keessatti garuu hin beekamtu.

34 צדקה תרומם-גוי וחסד לאמים חטאת

Qajeelummaan saba ol guddisa; cubbuun garuu saba kamiif iyyuu salphina.

35 רצון-מלך לעבד משכיל ועברתו תהיה מביש

Mootiin tajaajilaa ogeessatti ni gammada; kan isa qaanessutti garuu ni dheekkama.