מִשְׁלֵי 10

1 משלי שלמה בן חכם ישמח-אב ובן כסיל תוגת אמו

Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan.

2 לא-יועילו אוצרות רשע וצדקה תציל ממות

Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon.

3 לא-ירעיב יהוה נפש צדיק והות רשעים יהדף

Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.

4 ראש--עשה כף-רמיה ויד חרוצים תעשיר

Ang kamot nga tapulan makapahimong kabos sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi.

5 אגר בקיץ בן משכיל נרדם בקציר בן מביש

Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.

6 ברכות לראש צדיק ופי רשעים יכסה חמס

Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo niadtong mga mobuhat sa matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.

7 זכר צדיק לברכה ושם רשעים ירקב

Ang tawo nga mobuhat sa matarong makapalipay kanato sa dihang maghunahuna kita mahitungod kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.

8 חכם-לב יקח מצות ואויל שפתים ילבט

Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob.

9 הולך בתם ילך בטח ומעקש דרכיו יודע

Siya nga maglakaw sa kaligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.

10 קרץ עין יתן עצבת ואויל שפתים ילבט

Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang.

11 מקור חיים פי צדיק ופי רשעים יכסה חמס

Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.

12 שנאה תערר מדנים ועל כל-פשעים תכסה אהבה

Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan.

13 בשפתי נבון תמצא חכמה ושבט לגו חסר-לב

Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.

14 חכמים יצפנו-דעת ופי-אויל מחתה קרבה

Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan.

15 הון עשיר קרית עזו מחתת דלים רישם

Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.

16 פעלת צדיק לחיים תבואת רשע לחטאת

Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala.

17 ארח לחיים שומר מוסר ועזב תוכחת מתעה

Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.

18 מכסה שנאה שפתי-שקר ומוצא דבה הוא כסיל

Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang.

19 ברב דברים לא יחדל-פשע וחושך שפתיו משכיל

Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nagmaampingon sa iyang isulti maalamon.

20 כסף נבחר לשון צדיק לב רשעים כמעט

Ang dila sa mobuhat ug matarong, lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan.

21 שפתי צדיק ירעו רבים ואוילים בחסר-לב ימותו

Ang mga ngabil sa tawong mobuhat kung unsa ang matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.

22 ברכת יהוה היא תעשיר ולא-יוסף עצב עמה

Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kasakit niini.

23 כשחוק לכסיל עשות זמה וחכמה לאיש תבונה

Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.

24 מגורת רשע היא תבואנו ותאות צדיקים יתן

Ang kahadlok sa daotan mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong igahatag.

25 כעבור סופה ואין רשע וצדיק יסוד עולם

Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.

26 כחמץ לשנים--וכעשן לעינים כן העצל לשלחיו

Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya.

27 יראת יהוה תוסיף ימים ושנות רשעים תקצרנה

Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.

28 תוחלת צדיקים שמחה ותקות רשעים תאבד

Ang paglaom niadtong mobuhat sa matarong mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo.

29 מעוז לתם דרך יהוה ומחתה לפעלי און

Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay dungog, apan kagub-anan kini alang sa daotan.

30 צדיק לעולם בל-ימוט ורשעים לא ישכנו-ארץ

Kadtong mobuhat sa matarong dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.

31 פי-צדיק ינוב חכמה ולשון תהפכות תכרת

Gikan sa baba niadtong magbuhat ug matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon.

32 שפתי צדיק ידעון רצון ופי רשעים תהפכות

Ang mga ngabil niadtong mobuhat sa matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.