מִשְׁלֵי 1

1 משלי שלמה בן-דוד-- מלך ישראל

O razan-tsaontsi’ i Selomò ana’ i Davide, mpanjaka’ Israeleo:

2 לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה

Haharendrehañe ty hihitse naho ty anatse; hahafohinañe o saontsy minday hilàlao,

3 לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומשרים

hañanarañe filieram-batañe, havañonañe, zaka-to, naho tsy firihiañe,

4 לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה

haringatañe amy trentrañey, hampahihitse naho hampahilala o tora’eo;

5 ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה

hijanjiña’e ty mahihitse hanompea’e hilala, le ho verèñe an-kihitse ty maharendreke,

6 להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם

hahavaky o hatòm-bolañeo, naho o fandrazañañeo, ty enta’ o mahihitseo vaho o razan-tsaontsi’eo.

7 יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו

Ty fañeveñañ’am’ Iehovà ro fifotoran-kilala, fe malain-kihitse naho anatse ty gege.

8 שמע בני מוסר אביך ואל-תטש תורת אמך

O anake, tsendreño, ty fameren-drae’o, naho ko ado’o ty fañòhan-drene’o;

9 כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתך

Ie firavahañe soa an-doha’o eo vaho hareañe am-bozo’o eo.

10 בני-- אם-יפתוך חטאים אל-תבא

O anake, ihe edrè’ o tsivokatseo, ko miantoke.

11 אם-יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם

Ie manao ty hoe: Antao hindre ama’ay; antao hivoñon-dio, hiambotrak’ am’ondaty mahitio tsy aman-tali’ey;

12 נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור (Sheol h7585)

hagodran-tika veloñe iareo manahake i kiboriy, ty vata’e iaby, hambañe amo mivariñe an-kòak’ aoo; (Sheol h7585)

13 כל-הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל

Hahaisake ze atao vara soa, hañatsafan-draha kinopake amo akiban-tikañeo;

14 גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו

Mipiteha ama’ay arè, sindre hitraok’ an-koroñe raike.—

15 בני--אל-תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם

O anake, tsy iharoan-dia iereo, kalaño ty tombo’o tsy ho ami’ty lala’ iareo;

16 כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך-דם

fa milay mb’an-katsivokaram-b’eo o tombo’ iareo malisa hampiori-dioo.

17 כי-חנם מזרה הרשת-- בעיני כל-בעל כנף

Toe tsy vente’e ty amohàm-pandrike ambane’ ty masom-boroñe eo!

18 והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם

fe o liom-bata’eo ty iampira’ iareo, ty fiai’iareo avao ty amandroña’iareo.

19 כן--ארחות כל-בצע בצע את-נפש בעליו יקח

Izay ty sata’ o mpitavam-bara am-patiti’eo, asinta’e ty fiai’ i mitañ’ aze’ey.

20 חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה

Mikok’ an-dalambey eo t’i Hihitse; poñafe’e an-tameañe ey i fiarañanaña’ey.

21 בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר--אמריה תאמר

Mikaik’ ami’ty fangovovoha’ondatio, mametse saontsy an-dalam-pizilihañ’an-drova eo:

22 עד-מתי פתים-- תאהבו-פתי ולצים--לצון חמדו להם וכסילים ישנאו-דעת

Pak’ombia ry seretseo ty mbe ho tea’o ty firoerano’o? naho mbe hifale ami’ty famokafoka’e o mpanivetiveo, vaho mbe halain-kilala o gegeo?

23 תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם

Mibaliha ty amy fañendahakoy, Hadoako ama’ areo ty añ’ovako ao; hampahafohineko anahareo o entakoo.

24 יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב

Amy te nikoike iraho, f’ie nifoneñe; nahitiko ty tañako, fe leo raike tsy nañaoñe,

25 ותפרעו כל-עצתי ותוכחתי לא אביתם

fonga nifarie’ areo o fañerekoo, vaho niambohoa’ areo o endakoo,

26 גם-אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם

Aa le izaho ka ty hiankahake ami’ty hankà’areo, vaho ho kizaheko t’ie mianifañe,

27 בבא כשאוה (כשואה) פחדכם-- ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה

ie vovoa’ ty havoro­mbeloñe hoe te tiobey, naho iambovoa’ ty hankàñe manahake te talio, ie iambotraha’ ty haloviloviañe naho ty halonjerañe,

28 אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני

Hikaik’ ahy amy zao iereo fe hamoeako hitsoek’ ahy fa tsy hahaoniñe.

29 תחת כי-שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו

Amy t’ie nalain-kilala, tsy nijoboñe ty fañeveñañe am’ Iehovà,

30 לא-אבו לעצתי נאצו כל-תוכחתי

nitambolitritrie’ iereo ty fañerèko, vaho tsinambolitio’ iereo o fitrevokoo,

31 ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו

Aa le hagedra’ iareo ty voka’ o sata’ iareoo, naho ho etsa-kilily,

32 כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם

Ie mañoho-doza amo tren­trañeo t’ie miamboho, naho mandrotsake o dagolao t’ie midada.

33 ושמע לי ישכן-בטח ושאנן מפחד רעה

Fe ho soa fimoneñe ty mitsendreñe ahiko vaho hiaiñ’añ’oleñañe, tsy ho hemban-kankàñe.

King Solomon in Old Age