< Solomona 1 >
1 O NA olelo akamai a Solomona ke keiki a Davida ke alii o ka Iseraela.
以色列王大衛兒子所羅門的箴言:
2 He mea ia e ike ai i ka noiau a me ke aoia mai, E hoomaopopo i na olelo e naauao ai;
要使人曉得智慧和訓誨, 分辨通達的言語,
3 E loaa'i ka ike e akamai ai, Ma ka pono a me ka hoopono, a me ka pololei;
使人處事領受智慧、 仁義、公平、正直的訓誨,
4 E haawi i ka maalea i ka poe naaupo, A me ka ike, a me ka noonoo i ke kanaka ui.
使愚人靈明, 使少年人有知識和謀略,
5 E hoolohe ka mea naauao, a mahuahua ka ike, E loaa no i ka mea i aoia'i ka ike o naauao ai;
使智慧人聽見,增長學問, 使聰明人得着智謀,
6 E ike i ka olelo akamai a me ka hoakaka ana o ia mea, I na olelo a ka poe naauao, a me ka lakou olelo pohihi.
使人明白箴言和譬喻, 懂得智慧人的言詞和謎語。
7 O ka makau ia Iehova, oia ka hoomaka ana o ka ike; A o ka naauao. a me ke aoia mai, ua hoowahawahaia e ka poe lapuwale.
敬畏耶和華是知識的開端; 愚妄人藐視智慧和訓誨。
8 E kuu keiki, e hooloke mai i ke ao ana a kou makuakane, Aole hoi e haalele i ke kanawai o kou maku wahine;
我兒,要聽你父親的訓誨, 不可離棄你母親的法則;
9 No ka mea, he mea nani ia no kou poo, He mau lei hoi no kou a-i.
因為這要作你頭上的華冠, 你項上的金鍊。
10 E kuu keiki, ina e hoowale wale mai ka poe hewa ia oe, Mai ae aku oe.
我兒,惡人若引誘你, 你不可隨從。
11 Ina lakou e olelo mai, E, e hele pu kakou, E hoohalua no ke koko, E hoohalua wale i ka mea hala ole;
他們若說:你與我們同去, 我們要埋伏流人之血, 要蹲伏害無罪之人;
12 E moni ola ia lakou me he malu make, E moni okoa hoi e like me ka poe e haule ana i ka lua: (Sheol )
我們好像陰間,把他們活活吞下; 他們如同下坑的人, 被我們囫圇吞了; (Sheol )
13 E loaa ia kakou ka waiwai maikai he nui, E hoopiha i ko kakou mau hale me ka waiwai pio;
我們必得各樣寶物, 將所擄來的,裝滿房屋;
14 E hailona pu oe me makou i kou kuleana, I hookahi hipuu na kakou a pau:
你與我們大家同分, 我們共用一個囊袋;
15 E kuu kiekie e, mai hele pu oe mo lakou ma ke ala; E haalele kou wawae i ko lakou mau kuamoo;
我兒,不要與他們同行一道, 禁止你腳走他們的路。
16 No ka mea, holo kiki ko lakou wawae i ka hewa, Wikiwiki hoi lakou i ka hookahe koko.
因為,他們的腳奔跑行惡; 他們急速流人的血,
17 Make hewa no ke kau ana i ka hei, Ma ke alo o na mea eheu a pau.
好像飛鳥, 網羅設在眼前仍不躲避。
18 Moe malu lakou no ko lakou koko; Makaala hoi no na uhane o lakou.
這些人埋伏,是為自流己血; 蹲伏,是為自害己命。
19 Pela ka aoao o ka poe makee waiwai a pau, E kaili ana i ke ola o ka mea nona ia.
凡貪戀財利的,所行之路都是如此; 這貪戀之心乃奪去得財者之命。
20 Hea ae la ka naauao mawaho; Pane mai kona leo ma ke alanui;
智慧在街市上呼喊, 在寬闊處發聲,
21 Ma ka welau o na ala oia e kahea mai ai: Ma na kahua o na puka kulanakauhale kana olelo ana, I mai la,
在熱鬧街頭喊叫, 在城門口,在城中發出言語,
22 Pehea ka loihi, e ka poe ike ole, E makemake ai oukou i ka naaupo? A oukou hoi, e ka poe hoowahawaha, E makemake ai i ka hoowahawaha ana? A o oukou, e ka poe naaupo, e inaina aku ai i ka naauao?
說:你們愚昧人喜愛愚昧, 褻慢人喜歡褻慢, 愚頑人恨惡知識,要到幾時呢?
23 E huli mai oukou i ka'u ao ana; Aia hoi e niuini aku au i ko'u Uhane maluna o oukou. E hoike aku hoi ia oukou i ka'u mau olelo.
你們當因我的責備回轉; 我要將我的靈澆灌你們, 將我的話指示你們。
24 I ko'u wa i hea aku ai, hoole mai oukou; Kikoo aku la au i ko'u lima, aohe mea i manao mai;
我呼喚,你們不肯聽從; 我伸手,無人理會;
25 Haalele oukou i ko'u mau manao a pau, Aole hoi oukou i makemake i ka'u ao ana:
反輕棄我一切的勸戒, 不肯受我的責備。
26 Nolaila, i ko oukou popilikia e akaaka au, E hoowahawaha au i ka hiki ana o ko oukou makau;
你們遭災難,我就發笑; 驚恐臨到你們,我必嗤笑。
27 A hiki mai ko oukou makau me he mea ino la, A hookokoke mai ko oukou popilikia me he puahiohio la, A loohia oukou e ka pilihua a me ke kaumaha:
驚恐臨到你們,好像狂風; 災難來到,如同暴風; 急難痛苦臨到你們身上。
28 Alaila, e hea mai lakou ia'u, aole au e pane aku; E imi koke lakou ia'u aole e loaa mai;
那時,你們必呼求我,我卻不答應, 懇切地尋找我,卻尋不見。
29 No ka mea, hoowahawaha lakou i ka ike, A o ka makau ia Iehova, aole lakou i koho mai;
因為,你們恨惡知識, 不喜愛敬畏耶和華,
30 Aole o lakou makemake i ka'u ao ana; Manao ino hoi i ka'u mau olelo a pau.
不聽我的勸戒, 藐視我一切的責備,
31 Nolaila, e ai lakou i ka hua o ko lakou aoao iho, A ma ko ka manao ana o lakou e maona ai.
所以必吃自結的果子, 充滿自設的計謀。
32 No ka mea, o ka haalele ana aku o ka poe naaupo, oia ko lakou pepehiia mai, A o ka noho nanea ana o ka poe lapuwale, o ko lakou make ia.
愚昧人背道,必殺己身; 愚頑人安逸,必害己命。
33 Aka, o ka mea hoolohe mai ia'u. e noho oluolu no ia, E noho no ia me ka makau ole i ka poino.
惟有聽從我的,必安然居住, 得享安靜,不怕災禍。