< Solomona 17 >
1 MAIKAI hahi huna ai maloo me ke aloha pu kekahi, Mamua o ka hale i piha i na mohai ke pili me ka hakaka.
melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum iurgio
2 O ke kauwa noonoo, e noho oia maluna o ke keiki e hana hilahila ana; A mawaena o na hoahanau e loaa ia ia kekahi hooilina.
servus sapiens dominabitur filiis stultis et inter fratres hereditatem dividet
3 He ipu hoohehee, no ke kala ia; no ke gula hoi he kapuahi uuku; Aka, na Iehova e hoao mai i na naau.
sicut igne probatur argentum et aurum camino ita corda probat Dominus
4 O ka mea hewa la hoolohe oia i na lehelehe wahahee; O ka mea wahahee hoi, haliu kona pepeiao i ke elelo ino.
malus oboedit linguae iniquae et fallax obtemperat labiis mendacibus
5 O ka mea hoomaewaewa i ka mea nele, Ua hoowahawaha oia i ka mea nana ia i hana; O ka mea hoi i olioli i ka poino, Aole ia e pakele i ka hoopai ana.
qui despicit pauperem exprobrat factori eius et qui in ruina laetatur alterius non erit inpunitus
6 O ka lei o ka poe elemakule, oia na keiki a na keiki; O ka nani hoi o na keiki, oia na makuakane o lakou.
corona senum filii filiorum et gloria filiorum patres sui
7 Aole i kupono i ka mea naaupo ka lehelehe pololei; Aole loa hoi i ke alii ka lehelehe wahahee.
non decent stultum verba conposita nec principem labium mentiens
8 He pohaku waiwai io ka makana i ka maka o ka mea nana ia; Ma na wahi a pau e loaa ana he mea ia e pono ai.
gemma gratissima expectatio praestolantis quocumque se verterit prudenter intellegit
9 O ka mea huna i ka hewa, oia ke imi i ke aloha; O ka mea hoolaha hou ae, hookaawale oia i na makamaka.
qui celat delictum quaerit amicitias qui altero sermone repetit separat foederatos
10 Komo ke aoia mai iloko o ka mea naauao, Mamua o na hahau ana he haneri iloko o ka mea lapuwale.
plus proficit correptio apud prudentem quam centum plagae apud stultum
11 Ma ke kipi wale no e imi ai ke kanaka ino; Nolaila, hoounaia ka ilamuku io na la.
semper iurgia quaerit malus angelus autem crudelis mittetur contra eum
12 E aho ke halawai ka bea keiki make me ke kanaka, Aole ka mea naaupo iloko o kona lapuwale.
expedit magis ursae occurrere raptis fetibus quam fatuo confidenti sibi in stultitia sua
13 O ka mea hana ino aku na ka mea hana pono mai, Aole e kaawale ka ino mai kona hale aku.
qui reddit mala pro bonis non recedet malum de domo eius
14 E like me ka hookahe ana o ka wai, Pela ka hoomaka ana o ka hakaka; Nolaila, e oki e i ka hakaka mamua o kona mahuahua ana.
qui dimittit aquam caput est iurgiorum et antequam patiatur contumeliam iudicium deserit
15 O ka mea hoopono aku i ka mea hewa, A o ka mea hoahewa aku i ka mea pono, Ho mau mea hoopailua laua ia Iehova.
et qui iustificat impium et qui condemnat iustum abominabilis est uterque apud Dominum
16 No ke aha la keia, he kumu kuai ma ka lima o ka mea lapuwale, E kuai aku ai i ke akamai, aohe ona manao malaila?
quid prodest habere divitias stultum cum sapientiam emere non possit
17 I na manawa a pau e aloha ana ka makamaka, A no ka la popilikia i hanau ai ka hoahanau.
omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustiis conprobatur
18 O ke kanaka naauao ole, pai oia i ka lima, Lilo ia i mea panai imua o kona makamaka.
homo stultus plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo
19 O ka mea makemake i ke kipi, oia ka i makemake i ka hakaka; O ka mea hookiekie ae i kona ipuka, imi oia i ka make.
qui meditatur discordiam diligit rixas et qui exaltat ostium quaerit ruinam
20 O ka mea naau kekee, aole i loaa ia ia ka maikai; O ka mea elelo hoopunipuni, e haule oia i ka ino.
qui perversi cordis est non inveniet bonum et qui vertit linguam incidet in malum
21 O ka mea i hanau mai nana ke keiki lapuwale, he kaumaha kona; Aole e olioli ka makuakane o ke keiki naaupo.
natus est stultus in ignominiam suam sed nec pater in fatuo laetabitur
22 O ka naau olioli, he laau lapaau ia e hooluolu ana; O ka uhane i hana pepe ia, hoomaloo ia i na iwi.
animus gaudens aetatem floridam facit spiritus tristis exsiccat ossa
23 Kaili ae ka mea hewa i ka waiwai kipe, I kona hoohaunaele ana i ka aoao pono.
munera de sinu impius accipit ut pervertat semitas iudicii
24 Imua i ke alo o ka mea noonoo malaila ka naauao; Aia hoi na maka o ka mea lapuwale, ma na welau o ka honua.
in facie prudentis lucet sapientia oculi stultorum in finibus terrae
25 O ke keiki lapuwale, ke kaumaha ia no kona makuakane, He mea awahia hoi i ka mea nana ia i hanau mai.
ira patris filius stultus et dolor matris quae genuit eum
26 O ka hoopai hewa i ka mea pono, aole ia he maikai, Aole hoi ke papai aku i na'lii no ka pololei.
non est bonum damnum inferre iusto nec percutere principem qui recta iudicat
27 O ka mea ike nui, akahele oia i ka olelo; He uhane noho malie ko ke kanaka naauao.
qui moderatur sermones suos doctus et prudens est et pretiosi spiritus vir eruditus
28 O ka mea naaupo hoi, i kona mumule ana, ua kuhiia oia he naauao; O ka mea pani i kona mau lehelehe hoi, he kanaka ike no ia.
stultus quoque si tacuerit sapiens putabitur et si conpresserit labia sua intellegens