Solomona 1
1 O NA olelo akamai a Solomona ke keiki a Davida ke alii o ka Iseraela.
Spreuken van Salomon, den zoon van David, Den koning van Israël:
2 He mea ia e ike ai i ka noiau a me ke aoia mai, E hoomaopopo i na olelo e naauao ai;
Ze leren u kennen wijsheid en tucht, Ze geven u begrip voor verstandige woorden;
3 E loaa'i ka ike e akamai ai, Ma ka pono a me ka hoopono, a me ka pololei;
Ze voeden u op tot heilzame tucht, Rechtschapenheid, plichtsbesef en oprechtheid.
4 E haawi i ka maalea i ka poe naaupo, A me ka ike, a me ka noonoo i ke kanaka ui.
Aan de onnozelen schenken ze ervaring, Aan jonge mensen doordachte kennis.
5 E hoolohe ka mea naauao, a mahuahua ka ike, E loaa no i ka mea i aoia'i ka ike o naauao ai;
Als een wijze ze hoort, zal hij zijn inzicht verdiepen, Een verstandig mens zal er ideeën door krijgen;
6 E ike i ka olelo akamai a me ka hoakaka ana o ia mea, I na olelo a ka poe naauao, a me ka lakou olelo pohihi.
Spreuk en strikvraag zal hij doorzien, De woorden der wijzen en hun problemen.
7 O ka makau ia Iehova, oia ka hoomaka ana o ka ike; A o ka naauao. a me ke aoia mai, ua hoowahawahaia e ka poe lapuwale.
Het ontzag voor Jahweh is de grondslag der wijsheid; Maar ongelovigen lachen om wijsheid en tucht.
8 E kuu keiki, e hooloke mai i ke ao ana a kou makuakane, Aole hoi e haalele i ke kanawai o kou maku wahine;
Mijn zoon, luister dus naar de wenken van uw vader, Sla niet in de wind, wat uw moeder u leerde;
9 No ka mea, he mea nani ia no kou poo, He mau lei hoi no kou a-i.
Want het siert uw hoofd als een krans, Uw hals als een snoer.
10 E kuu keiki, ina e hoowale wale mai ka poe hewa ia oe, Mai ae aku oe.
Mijn zoon, als zondaars u willen verleiden, stem niet toe,
11 Ina lakou e olelo mai, E, e hele pu kakou, E hoohalua no ke koko, E hoohalua wale i ka mea hala ole;
Als ze u zeggen: Ga met ons mee, Laat ons loeren op bloed, Laat ons zo maar onschuldigen belagen,
12 E moni ola ia lakou me he malu make, E moni okoa hoi e like me ka poe e haule ana i ka lua: (Sheol h7585)
Gelijk de onderwereld hen levend verslinden, Als zij, die ten grave dalen, geheel en al; (Sheol h7585)
13 E loaa ia kakou ka waiwai maikai he nui, E hoopiha i ko kakou mau hale me ka waiwai pio;
Allerlei kostbare schatten zullen we vinden, Onze huizen vullen met buit;
14 E hailona pu oe me makou i kou kuleana, I hookahi hipuu na kakou a pau:
Ge moogt meeloten in onze kring, Eén buidel zullen we samen delen!
15 E kuu kiekie e, mai hele pu oe mo lakou ma ke ala; E haalele kou wawae i ko lakou mau kuamoo;
Mijn zoon, ga dan niet met hen mee, En houd uw voet af van hun pad;
16 No ka mea, holo kiki ko lakou wawae i ka hewa, Wikiwiki hoi lakou i ka hookahe koko.
Want hun voeten ijlen naar het kwade, En haasten zich, om bloed te vergieten.
17 Make hewa no ke kau ana i ka hei, Ma ke alo o na mea eheu a pau.
Maar zoals het niet geeft, of het net wordt gespannen, Terwijl alle vogels het zien:
18 Moe malu lakou no ko lakou koko; Makaala hoi no na uhane o lakou.
Zo loeren ze slechts op hun eigen bloed, En belagen ze hun eigen leven!
19 Pela ka aoao o ka poe makee waiwai a pau, E kaili ana i ke ola o ka mea nona ia.
Zo gaat het allen, die uit zijn op oneerlijke winst: Deze beneemt zijn bezitters het leven.
20 Hea ae la ka naauao mawaho; Pane mai kona leo ma ke alanui;
De wijsheid roept luid in de straten, Op de pleinen verheft ze haar stem;
21 Ma ka welau o na ala oia e kahea mai ai: Ma na kahua o na puka kulanakauhale kana olelo ana, I mai la,
Ze roept op de tinne der muren, En spreekt aan de ingang der poorten:
22 Pehea ka loihi, e ka poe ike ole, E makemake ai oukou i ka naaupo? A oukou hoi, e ka poe hoowahawaha, E makemake ai i ka hoowahawaha ana? A o oukou, e ka poe naaupo, e inaina aku ai i ka naauao?
Hoe lang nog, dommen, blijft gij liever onnozel, Blijven de eigenwijzen verwaand, Willen de dwazen van geen wijsheid horen?
23 E huli mai oukou i ka'u ao ana; Aia hoi e niuini aku au i ko'u Uhane maluna o oukou. E hoike aku hoi ia oukou i ka'u mau olelo.
Keert u tot mijn vermaning; Dan stort ik mijn geest over u uit, En maak u mijn woorden bekend.
24 I ko'u wa i hea aku ai, hoole mai oukou; Kikoo aku la au i ko'u lima, aohe mea i manao mai;
Maar zo ge weigert, als ik roep, En niemand er op let, als ik mijn hand verhef;
25 Haalele oukou i ko'u mau manao a pau, Aole hoi oukou i makemake i ka'u ao ana:
Zo ge mijn raad geheel en al in de wind slaat, En van mijn vermaning niet wilt weten:
26 Nolaila, i ko oukou popilikia e akaaka au, E hoowahawaha au i ka hiki ana o ko oukou makau;
Zal ik lachen, wanneer het u slecht gaat, Zal ik spotten, wanneer uw verschrikking komt als een onweer;
27 A hiki mai ko oukou makau me he mea ino la, A hookokoke mai ko oukou popilikia me he puahiohio la, A loohia oukou e ka pilihua a me ke kaumaha:
Wanneer uw ongeluk nadert als een orkaan, Wanneer benauwdheid en angst u overvallen!
28 Alaila, e hea mai lakou ia'u, aole au e pane aku; E imi koke lakou ia'u aole e loaa mai;
Dan zal men mij roepen, maar zal ik niet antwoorden, Zal men mij zoeken, maar mij niet vinden!
29 No ka mea, hoowahawaha lakou i ka ike, A o ka makau ia Iehova, aole lakou i koho mai;
Omdat ze van wijsheid niets wilden weten, En het ontzag voor Jahweh niet hebben verkozen,
30 Aole o lakou makemake i ka'u ao ana; Manao ino hoi i ka'u mau olelo a pau.
Van mijn raad niets moesten hebben, En al mijn vermaan in de wind hebben geslagen:
31 Nolaila, e ai lakou i ka hua o ko lakou aoao iho, A ma ko ka manao ana o lakou e maona ai.
Zullen ze eten de vrucht van hun wandel, Verzadigd worden met wat ze beraamden.
32 No ka mea, o ka haalele ana aku o ka poe naaupo, oia ko lakou pepehiia mai, A o ka noho nanea ana o ka poe lapuwale, o ko lakou make ia.
Want de onnozelen komen door hun onverschilligheid om, De dwazen storten door hun lichtzinnigheid in het verderf;
33 Aka, o ka mea hoolohe mai ia'u. e noho oluolu no ia, E noho no ia me ka makau ole i ka poino.
Maar die naar mij luistert, zal in veiligheid wonen, Bevrijd van de vrees voor de rampen!
