< Mataio 23 >
1 A LAILA, olelo mai la o Iesu i ka poe kanaka a me kana poe haumana.
Τότε ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησε τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ,
2 I mai la, Ke noho nei ka poe kakauolelo a me ka poe Parisaio ma ka noho o Mose.
λέγων, Ἐπὶ τῆς Μωσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι·
3 Nolaila, o na mea a pau a lakou e kauoha mai ai e malama, e malama oukou ia a e hana aku pela; aka, mai hana oukou e like me ka lakou hana ana: no ka mea, ke olelo nei lakou, aole nae e hana.
πάντα οὖν ὅσα ἂν εἴπωσιν ὑμῖν τηρεῖν, τηρεῖτε καὶ ποιεῖτε· κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν μὴ ποιεῖτε, λέγουσι γὰρ καὶ οὐ ποιοῦσι.
4 Ke nakinaki nei lakou i na ukana kaumaha, a he luhi hoi ke hali, a ke kau nei iluna o na hokua o na kanaka; aole nae lakou e hoopa iki aku ia mau mea me kekahi manamanalima o lakou.
Δεσμεύουσι γὰρ φορτία βαρέα καὶ δυσβάστακτα, καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων, τῷ δὲ δακτύλῳ αὐτῶν οὐ θέλουσι κινῆσαι αὐτά.
5 Ke hana nei lakou i ka lakou mau hana a pau, i ikea mai ai e na kanaka. Ke hoopalahalaha nei lakou i ua apana kanawai o lakou; a ke hoonui nei hoi lakou i na lepa o ka lakou aahu.
Πάντα δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσι πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις· πλατύνουσι δὲ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν, καὶ μεγαλύνουσι τὰ κράσπεδα τῶν ἱματίων αὐτῶν·
6 Ke makemake nei lakou i na wahi maikai ma na ahaaina, a me na noho kiekie ma na halehalawai;
φιλοῦσί τε τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις, καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς,
7 A me ka uwe alohaia'ku ma na aha kanaka, a me ke kapaia e na kanaka, E Rabi, e Rabi.
καὶ τοὺς ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς, καὶ καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, Ῥαββί, ῥαββί·
8 Aka, o oukou, mai kapaia oukou he Rabi, no ka mea, hookahi a oukou Kumu, o ka Mesia, a he poe hoahanau oukou a pau.
ὑμεῖς δὲ μὴ κληθῆτε Ῥαββί· εἷς γάρ ἐστιν ὑμῶν ὁ καθηγητής, ὁ Χριστός· πάντες δὲ ὑμεῖς ἀδελφοί ἐστε.
9 Aole hoi e hoomakua aku oukou i kekahi kanaka ma ka honua nei; hookahi o oukou Makua, aia i ka lani.
Καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς· εἷς γάρ ἐστιν ὁ πατὴρ ὑμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
10 Aole hoi oukou e kapaia mai na Haku, hookahi o oukou Haku, o ka Mesia.
Μηδὲ κληθῆτε καθηγηταί· εἷς γὰρ ὑμῶν ἐστιν ὁ καθηγητής, ὁ Χριστός.
11 O ka mea nui iwaena o oukou, he pono e lilo ia i kauwa na oukou.
Ὁ δὲ μείζων ὑμῶν ἔσται ὑμῶν διάκονος.
12 O ka mea hookiekie ae ia ia iho, e hoohaahaaia iho no ia; a o ka mea hoohaahaa ia ia iho, e hookiekieia'e oia.
Ὅστις δὲ ὑψώσει ἑαυτόν, ταπεινωθήσεται· καὶ ὅστις ταπεινώσει ἑαυτόν, ὑψωθήσεται.
13 Auwe oukou, e ka poe kakauolelo a me ka poe Parisaio, na bookamani! no ka mea, ke papani nei oukou i ke aupuni o ka lani imua o na kanaka; no ka mea, aole oukou e komo ae, aole hoi oukou e ae aku e komo iloko ka poe e komo ana.
Οὐαὶ δὲ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων· ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφίετε εἰσελθεῖν.
14 Auwe oukou, e ka poe kakauolelo a me na Parisaio, na hookamani! no ka mea, ua pau ia oukou na hale o na wahinekanemake; a ke hooloihi nei oukou i na pule i mea e ikea ai. No ia hoi, e loaa uanei ia oukou ka make nui loa.
Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν, καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· διὰ τοῦτο λήψεσθε περισσότερον κρίμα.
15 Auwe oukou, e ka poe kakauolelo a me ka poe Parisaio, na hookamani! no ka mea, ke poaihaele nei oukou i ke kai a me ka aina, i kaana mai ai na oukou kekahi haumana; a loaa, ua hana oukou ia ia, a oi papalua kona keiki ana no Gehena mamua o ko oukou. (Geenna )
Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον, καὶ ὅταν γένηται, ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑμῶν. (Geenna )
16 Auwe oukou, e na alakai makapo, ka i olelo, O ka hoohiki aku ma ka luakini he mea ole ia; aka, o ka mea hoohiki aku ma ke gula o ka luakini, he aie kana!
Οὐαὶ ὑμῖν, ὁδηγοὶ τυφλοί, οἱ λέγοντες, Ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ ναῷ, οὐδέν ἐστιν· ὃς δ᾿ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ χρυσῷ τοῦ ναοῦ, ὀφείλει.
17 He poe naaupo a me ka makapo: heaha ka mea oi, o ke gula anei, a o ka luakini anei, ka mea e laa ai ke gula?
Μωροὶ καὶ τυφλοί· τίς γὰρ μείζων ἐστίν, ὁ χρυσός, ἢ ὁ ναὸς ὁ ἁγιάζων τὸν χρυσόν;
18 A, o ka mea hoohiki aku ma ke kuahu, he mea ole ia; aka, o ka mea hoohiki aku ma ka mohai iluna iho, he aie kana.
Καί, Ὃς ἐὰν ὀμόσῃ ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ, οὐδέν ἐστιν· ὃς δ᾿ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ δώρῳ τῷ ἐπάνω αὐτοῦ, ὀφείλει.
19 He poe naaupo a me ka makapo: heaha ka mea oi, o ka mohai anei, a o ke kuahu anei, ka mea e laa ai ka mohai?
Μωροὶ καὶ τυφλοί· τί γὰρ μεῖζον, τὸ δῶρον, ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον;
20 O ka mea hoohiki ma ke kuahu, oia no ka hoohiki ma ia mea a me na mea a pau maluna iho.
Ὁ οὖν ὀμόσας ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ἐπάνω αὐτοῦ·
21 A o ka mea hoohiki aka ma ka luakini, oia no ke hoohiki aku ma ia mea, a me ka mea e noho ana iloko.
καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ ναῷ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν τῷ κατοικοῦντι αὐτόν·
22 A o ka mea hoohiki ma ka lani, oia ke hoohiki ma ka nohoalii o ke Akua, a me ka mea e noho ana iluna iho.
καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ οὐρανῷ ὀμνύει ἐν τῷ θρόνῳ τοῦ Θεοῦ καὶ ἐν τῷ καθημένῳ ἐπάνω αὐτοῦ.
23 Auwe oukou, e ka poe kakauolelo a me ka poe Parisaio, na hookamani! no ka mea, ke hookupu nei oukou i ka hapaumi o ka mineta me ka aneto a me ke kumino; a ke haalele nei i na mea nui o ke kanawai, i ka hoopono, i ke aloha a me ka hooiaio: o ka oukou mau mea keia e pono ai ke hana, aole hoi e haalele i kela.
Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ ἄνηθον καὶ τὸ κύμινον, καὶ ἀφήκατε τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου, τὴν κρίσιν καὶ τὸν ἔλεον καὶ τὴν πίστιν· ταῦτα ἔδει ποιῆσαι, κἀκεῖνα μὴ ἀφιέναι.
24 E na alakai makapo, ke kanana nei i ka naonao, me ke ale wale iho i ke kamelo.
Ὁδηγοὶ τυφλοί, οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες.
25 Auwe oukou, e ka poe kakauolelo a me ka poe Parisaio, na hookamani! no ka mea, ke holoi nei oukou ia waho o ke kiaha a me ke pa; aka, ua piha o loko i ka mea i kaili wale ia a me ka liki ole i ka hoomanawanui.
Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ἀκρασίας.
26 E ka Parisaio makapo: e holoi mua oe ia loko o ke kiaha a me ke pa, i maemae pu ia me ko waho.
Φαρισαῖε τυφλέ, καθάρισον πρῶτον τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἵνα γένηται καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτῶν καθαρόν.
27 Auwe oukou, e ka poe kakauolelo a me ka poe Parisaio, na hookamani! no ka mea, ua like oukou me na halekupapau keokeo; ua ikea nae ko waho he maikai; aka, ua piha o loko i na iwikupapau a me ka pelapela.
Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας.
28 Pela hoi oukou, ua ikea e na kanaka, he maikai mawaho; aka, ua piha o loko i ka hoopunipuni a me ka pono ole.
Οὕτω καὶ ὑμεῖς ἔξωθεν μὲν φαίνεσθε τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι, ἔσωθεν δὲ μεστοί ἐστε ὑποκρίσεως καὶ ἀνομίας.
29 Auwe oukou, e ka poe kakauolelo a me ka poe Parisaio, na hookamani! no ka mea, ke hana nei oukou i na halekupapau no ka poe kaula, a ke hoonaui nei hoi i na halekupapau no ka poe haipule;
Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι οἰκοδομεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν, καὶ κοσμεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν δικαίων,
30 A ke olelo nei oukou, Ina makou i ola pu i ka wa o ka makou poe kupuna, aole makou i hookahe pu me lakou i ke koko o ka poe kaula.
καὶ λέγετε, Εἰ ἦμεν ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέρων ἡμῶν, οὐκ ἂν ἦμεν κοινωνοὶ αὐτῶν ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν.
31 Pela oukou e hoike mai nei ia oukou iho, he mamo oukou na ka poe pepehi kaula.
Ὥστε μαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε τῶν φονευσάντων τοὺς προφήτας·
32 E hoopiha ae hoi oukou i ke ana o ko oukou poe kupuna.
καὶ ὑμεῖς πληρώσατε τὸ μέτρον τῶν πατέρων ὑμῶν.
33 E ka poe nahesa, ka ohana moonihoawa, pehea la auanei oukou e pakele ai i ka make ma gehena? (Geenna )
Ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν, πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης; (Geenna )
34 Nolaila hoi, ke hoouna aku nei au ia oukou la i na kaula a me na kanaka naauao, a me na kakaoolelo: a na oukou e pepehi a e kau ma ke kea i kekahi poe o lakou; a e hahau hoi i kekahi poe o lakou ma na halehalawai; a e alualu hoi ia lakou mai keia kulanakauhale a kela kulanakauhale.
Διὰ τοῦτο, ἰδού, ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς ὑμᾶς προφήτας καὶ σοφοὺς καὶ γραμματεῖς· καὶ ἐξ αὐτῶν ἀποκτενεῖτε καὶ σταυρώσετε, καὶ ἐξ αὐτῶν μαστιγώσετε ἐν ταῖς συναγωγαῖς ὑμῶν καὶ διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν·
35 I hookauia maluna iho o oukou ke koko hala ole a pau i hookaheia maluna o ka honua, mai ke koko o Abela o ke kanaka pono mai, a hiki i ke koko o Zakaria ke keiki a Barakia, a oukou i pepehi ai mawaena o ka luakini a me ke kuahu.
ὅπως ἔλθῃ ἐφ᾿ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυνόμενον ἐπὶ τῆς γῆς, ἀπὸ τοῦ αἵματος Ἄβελ τοῦ δικαίου ἕως τοῦ αἵματος Ζαχαρίου υἱοῦ Βαραχίου, ὃν ἐφονεύσατε μεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου.
36 He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, E kau mai ana keia mau mea a pau maluna o keia hanauna.
Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἥξει ταῦτα πάντα ἐπὶ τὴν γενεὰν ταύτην.
37 E Ierusalema, e Iersualema! ka mea nana i pepehi i na kaula, a i hailuku hoi i ka poe i hoounaia mai iou nei; nani kuu makemake e houluulu mai i kau poe keiki, e like me ka houluulu ana a ka mea i kana ohana keiki malalo iho o kona mau eheu; aole nae oukou i makemake mai.
Ἱερουσαλήμ, Ἱερουσαλήμ, ἡ ἀποκτείνουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν, ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου, ὃν τρόπον ἐπισυνάγει ὄρνις τὰ νοσσία ἑαυτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε.
38 Aia hoi, ua waiho neoneo ia no oukou ko oukou hale o noho ai.
Ἰδού, ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος.
39 No ka mea, ke olelo aku nei au ia oukou, Aole oukou e ike hou mai ia, u, a hiki i ka wa e olelo mai ai oukou, e hoomaikaiia ka mea e hele mai ana ma ka iuoa o ka Haku.
Λέγω γὰρ ὑμῖν, οὐ μή με ἴδητε ἀπ᾿ ἄρτι ἕως ἂν εἴπητε, Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.