< Mareko 4 >
1 HOOMAKA iho la oia e ao hou ma kapa o ka moanawai; a no ka nui loa o ka poe i akoakoa mai io na la, ee aku la ia maluna e kekahi moku, noho iho la maluna o ka wai, a pau mai la ka ahakanaka mauka, ma kapa o ka moanawai.
Καὶ πάλιν ἤρξατο διδάσκειν παρὰ τὴν θάλασσαν· καὶ συνάγεται πρὸς αὐτὸν ὄχλος πλεῖστος, ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐμβάντα καθῆσθαι ἐν τῇ θαλάσσῃ· καὶ πᾶς ὁ ὄχλος πρὸς τὴν θάλασσαν ἐπὶ τῆς γῆς ἦσαν.
2 Ao nui mai la oia ia lakou ma na olelo nane, i mai la ia lakou ma kana ao ana,
καὶ ἐδίδασκεν αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς πολλά, καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ,
3 E hoolohe mai; aia hoi, hele aku la kekahi kanaka lulu hua, e lulu.
Ἀκούετε. ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων [τοῦ] σπεῖραι·
4 A i kana lulu aua, helelei iho la kekahi ma kapa alanui, a lele mai la na manu o ka lewa, a ai iho la ia mea.
καὶ ἐγένετο ἐν τῷ σπείρειν, ὃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ κατέφαγεν αὐτό.
5 Helelei iho la kekahi ma kahi paaa, kahi i nui ole ai kona lepo; kupu wawe ae la ia, no ka papau o ka lepo.
καὶ ἄλλο ἔπεσεν ἐπὶ τὸ πετρῶδες, [καὶ] ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν, καὶ εὐθὺς ἐξανέτειλεν διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς·
6 A puka mai ka la, mae iho la ia, a maloo aku la, no ke aa ole.
καὶ ὅτε ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος ἐκαυματίσθησαν, καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη.
7 A helelei ae la kekahi mawaena o na kakalaioa; kupu mai la na kakalaioa, a kahihi iho la ia mea, nolaila, aole i hua mai ka hua.
καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι, καὶ συνέπνιξαν αὐτό, καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν.
8 Helelei iho la kekahi ma kahi lepo maikai, a pun mai la i ka hua, i kupu a mahuahua, a hua mai, pakanakolu, a pakanaono kekahi, a pahaneri kekahi.
καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν καλήν, καὶ ἐδίδου καρπὸν ἀναβαίνοντα καὶ αὐξανόμενον, καὶ ἔφερεν εἰς τριάκοντα, καὶ εἰς ἑξήκοντα, καὶ εἰς ἑκατόν.
9 I mai la oia ia lakou, O ka mea pepeiao lohe la, e hoolohe mai ia.
καὶ ἔλεγεν, Ὅς ἔχει ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
10 A loaa ia ia ka mehameha, alaila, ninau aku la ia ia ka poe e ku pu ana me ia, a me ka poe umikumamalua, i ua olelonane la.
Καὶ ὅτε ἐγένετο κατὰ μόνας, ἠρώτων αὐτὸν οἱ περὶ αὐτὸν σὺν τοῖς δώδεκα τὰς παραβολάς.
11 I mai la oia ia lakou, Ua haawiia mai ia oukou e ike i na mea pohihihi o ke aupuni o ke Akua; aka, ua naneia'ku na mea a pau i ka poe mawaho;
καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Ὑμῖν τὸ μυστήριον δέδοται τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ· ἐκείνοις δὲ τοῖς ἔξω ἐν παραβολαῖς τὰ πάντα γίνεται,
12 I nana lakou a milimili, aole nae e ike; i hoolohe hoi a lohe, aole nae e hoomaopopo, o hoohulina mai lakou, a e kalaia ko lakou hala.
ἵνα βλέποντες βλέπωσιν καὶ μὴ ἴδωσιν, καὶ ἀκούοντες ἀκούωσιν καὶ μὴ συνιῶσιν, μή ποτε ἐπιστρέψωσιν καὶ ἀφεθῇ αὐτοῖς.
13 Alaila, i mai la oia ia lakou, Aole anei oukou i ike i keia olelonane? Pehea la oukou e ike ai i na olelonane a pau?
καὶ λέγει αὐτοῖς, Οὐκ οἴδατε τὴν παραβολὴν ταύτην; καὶ πῶς πάσας τὰς παραβολὰς γνώσεσθε;
14 O ke kanaka lulu hua, ua lulu i ka olelo.
ὁ σπείρων τὸν λόγον σπείρει.
15 Eia ka poe ma kapa alanui, ma kahi i luluia i ka olelo, a lohe lakou, alaila hele koke mai o Satana a kaili aku i ka olelo i luluia iloko o ko lakou naau.
οὗτοι δέ εἰσιν οἱ παρὰ τὴν ὁδὸν ὅπου σπείρεται ὁ λόγος, καὶ ὅταν ἀκούσωσιν, εὐθὺς ἔρχεται ὁ σατανᾶς καὶ αἴρει τὸν λόγον τὸν ἐσπαρμένον εἰς αὐτούς.
16 Eia no hoi na mea i luluia ma kahi paaa; a lohe lakou i ka olelo, hopu koke lakou ia, me ka olioli.
καὶ οὗτοί εἰσιν ὁμοίως οἱ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπειρόμενοι, οἳ ὅταν ἀκούσωσιν τὸν λόγον, εὐθὺς μετὰ χαρᾶς λαμ βάνουσιν αὐτόν,
17 Aka, aole o lakou mole iloko o lakou, nolaila, aole i mau, a hiki mai ka pilikia a me ka hoinoia no ka olelo, alaila, lilo koke lakou.
καὶ οὐκ ἔχουσιν ῥίζαν ἐν ἑαυτοῖς, ἀλλὰ πρόσκαιροί εἰσιν· εἶτα γενομένης θλίψεως ἢ διωγμοῦ διὰ τὸν λόγον, εὐθὺς σκανδαλίζονται.
18 Eia hoi na mea i luluia iwaena o na kakalaioa, o ka poe i lohe i ka olelo,
καὶ ἄλλοι εἰσιν οἱ εἰς τὰς ἀκάνθας σπειρόμενοι· οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον ἀκούσαντες,
19 A o ka manao nui i na mea o ke ao, a o ka hoopunipuni ana o ka waiwai, me ke kuko ana i na mea e, oia ka mea i iiia'i ka olelo, a lilo ia i mea hua ole. (aiōn )
καὶ αἱ μέριμναι τοῦ αἰῶνος καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου καὶ αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυμίαι εἰσπορευόμεναι συμπνίγουσιν τὸν λόγον, καὶ ἄκαρπος γίνεται. (aiōn )
20 Eia no hoi na mea i luluia ma kahi lepo maikai; o na mea i hoolohe i ka olelo, a hoopaa iho, a hua mai i ka hua, pakanakolu kokahi, a pakanaono kekahi, a pahaneri kekahi.
καὶ ἐκεῖνοί εἰσιν οἱ ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν σπαρέντες, οἵτινες ἀκούουσιν τὸν λόγον καὶ παραδέχονται, καὶ καρποφοροῦσιν ἐν τριάκοντα καὶ ἐν ἑξήκοντα καὶ ἐν ἑκατόν.
21 I mai la oia ia lakou, Ua laweia mai anei he kukui e hahaoia'i malalo o ke poi, a malalo o kahi moe paha, aole anei no ke kania maluna o kahi e kau ai ke kukui?
Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην; οὐχ ἵνα ἐπὶ τὴν λυχνίαν τεθῇ;
22 No ka mea, aohe mea huna e koe i ka hoike ole ia, aole hoi he mea i uhi malu ia e koe i ka hu ole mawaho.
οὐ γάρ ἐστιν κρυπτόν, ἐὰν μὴ φανερωθῇ, οὐδὲ ἐγένετο ἀπόκρυφον, ἀλλ᾽ ἵνα ἔλθῃ εἰς φανερόν.
23 Ina he pepeiao ko ke kauaka e lohe ai, e hoolohe mai ia.
εἴτις ἔχει ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω.
24 I mai la oia ia lakou, E noonoo oukou i ka oukou mea e lohe ai: no ka mea, ma ke ana a oukou e ana aku ai, malaila e anaia mai no hoi oukou pela; a e haawi nui ia ia oukou, i ka poe e hoolohe mai
Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Βλέπετε τί ἀκούετε. ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν, καὶ προστεθήσεται ὑμῖν.
25 O ka mea ua loaa, e haawiia 'ku nana; aka, o ka mea ua loaa ole, e kailiia'ku kana, mai ona aku la.
ὃς γὰρ ἔχει, δοθήσεται αὐτῷ, καὶ ὃς οὐκ ἔχει, καὶ ὃς ἔχει ἀρθήσεται ἀπ᾽ αὐτοῦ.
26 I mai la ia, Meneia ke aupuni o ke Akua, me ke kana ana a ke kanaka i ka hua ma ka lepo;
Καὶ ἔλεγεν, Οὕτως ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ, ὡς ἄνθρωπος βάλῃ τὸν σπόρον ἐπὶ τῆς γῆς,
27 A moe iho, a ala'e i ka po, a me ke ao, e kupu ae ana ua hua la a nui, aole nae ia i ike.
καὶ καθεύδῃ καὶ ἐγείρηται νύκτα καὶ ἡμέραν, καὶ ὁ σπόρος βλαστᾷ καὶ μηκύνηται ὡς οὐκ οἶδεν αὐτός.
28 No ka mea, hoohua wale mai no ka honua, mamua ka hoomaka, mahope iho ka huhui, alaila ka hua oo maloko o ka huhui.
αὐτομάτη ἡ γῆ καρποφορεῖ πρῶτον χόρτον εἶτα στάχυν, εἶτα πλήρης σῖτος ἐν τῷ στάχυϊ.
29 A i ka makaukau ana o ka hua, alaila, hookomo koke ae la ia i ka pahi, no ka mea, ua hiki mai ka wa e oki ai.
ὅταν δὲ παραδοῖ ὁ καρπός, εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον, ὅτι παρέστηκεν ὁ θερισμός.
30 I mai la oia, Me ke aha la kakou e hoohalike ai i ke aupuni o ke Akua? A ma ka nane hea kakou e hoakaka aku ai ia?
Καὶ ἔλεγεν, Πῶς ὁμοιώσωμεν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ; ἢ ἐν τίνι αὐτὴν παραβολῇ θῶμεν;
31 Ua like no ia me ka hua makeke, i ka wa i kanuia'i ma ka lepo, he hua liilii loa ia o na hua a pau i kanuia ma ka lepo.
ὡς κόκκον σινάπεως, ὃς ὅταν σπαρῇ ἐπὶ τῆς γῆς, μικρότερον ὂν πάντων τῶν σπερμάτων τῶν ἐπὶ τῆς γῆς·
32 Aka, i ka wa i kanuia'i, kupu no ia, a lilo i laalaau nui o na laalaau a pau, a opuu mai la na lala nui, a hiki no i na manu o ka lewa ke kau mai malalo o kona malu.
καὶ ὅταν σπαρῇ, ἀναβαίνει, καὶ γίνεται μείζων πάντων τῶν λαχάνων, καὶ ποιεῖ κλάδους μεγάλους, ὥστε δύνα σθαι ὑπὸ τὴν σκιὰν αὐτοῦ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνοῦν.
33 Hai mai la ia i ka olelo ia lakou ma ua olelonane e like me ia he nui loa, me lakou e hiki ai ke hoolohe aku.
Καὶ τοιαύταις παραβολαῖς πολλαῖς ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον, καθὼς ἐδύναντο ἀκούειν·
34 Aole ia i olelo iki aku ia lakou ma ka olelonane ole; a ma kahi mehameha, hoakaka ae la ia i na mea a pau i kana poe haumana.
χωρὶς δὲ παραβολῆς οὐκ ἐλάλει αὐτοῖς· κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ἐπέλυεν πάντα.
35 Ia la no, a ahiahi ae, i mai la ia ia lakou, E holo kakou i kela kapa.
Καὶ λέγει αὐτοῖς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ὀψίας γενομένης, Διέλθωμεν εἰς τὸ πέραν.
36 A haalele aku la lakou i ka ahakanaka, a lawe aku la ia ia e noho ana ma ka moku: he mau moku liilii no hoi kekahi me ia pu.
καὶ ἀφέντες τὸν ὄχλον παραλαμβάνουσιν αὐτὸν ὡς ἦν ἐν τῷ πλοίῳ, καὶ ἄλλα πλοῖα ἦν μετ᾽ αὐτοῦ.
37 Nou mai la ka makani ikaika, uhi mai la na ale iluna o ka moku, a piha iho la ia.
καὶ γίνεται λαῖλαψ μεγάλη ἀνέμου, καὶ τὰ κύματα ἐπέβαλλεν εἰς τὸ πλοῖον, ὥστε ἤδη γεμίζεσθαι τὸ πλοῖον.
38 E moe ana ia ma ka uluna, ma ka hope o ka moku; hoala ae la lakou ia ia, i aku la, E ke Kumu, he mea ole anei ia oe ke make makou?
καὶ ἦν αὐτὸς ἐν τῇ πρύμνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων· καὶ ἐγείρουσιν αὐτόν, καὶ λέγουσιν αὐτῷ, Διδάσκαλε, οὐ μέλει σοι ὅτι ἀπολλύμεθα;
39 Alaila ku ae la ia iluna, papa ae la i ka makani, a olelo ae la i ka moanawai, Hamau, e noho malie. Oki iho la ka makani, a pohu maikai iho la.
καὶ διεγερθεὶς ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ, καὶ εἶπεν τῇ θαλάσσῃ, Σιώπα, πεφίμωσο. καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος, καὶ ἐγένετο γαλήνη μεγάλη.
40 I mai la oia ia lakou, No ke aha la oukou i makau ai? Pehea ko oukou manaoio ole ana?
καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Τί δειλοί ἐστε; οὔπω ἔχετε πίστιν;
41 Weliweli loa ae la lakou, i ae la kekahi i kekahi, Heaha la ke ano o ia nei, i hoolohe pono ai ka makani a me ka moanawai ia ia?
καὶ ἐφοβήθησαν φόβον μέγαν, καὶ ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους, Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν, ὅτι καὶ ὁ ἄνεμος καὶ ἡ θάλασσα ὑπακούει αὐτῷ;