Mareko 14
1 A HALA ae la na la elua, alaila ka ahaaina o ka moliaola, a me ka berena hu ole; imi iho la ka poe kahuna nui a me ka poe kakauolelo e hopu ia ia me ka maalea, a e pepehi.
Zilikuwa zimebaki siku mbili tu kabla ya Sikukuu ya Pasaka, na Sikukuu ya Mikate Isiyotiwa Chachu. Viongozi wa makuhani na walimu wa sheria walikuwa wakitafuta njia ya kumkamata Yesu kwa hila na kumuua.
2 I ae la lakou, Aole i ka la ahaaina, o haunaele auanei na kanaka.
Lakini walisema, “Tusilifanye jambo hili wakati wa Sikukuu, maana watu wanaweza wakafanya ghasia.”
3 A aia ia i Betania, iloko o ka hale o Simona ka lepero, e moe ana e ai ilaila, hele mai la kekahi wahine me ka ipu alabata, he mea poni koloko, he aila ala, he mea kumukuai nui; a wehe ia i ka ipu, a ninini iho la ia iluna iho o kona poo.
Yesu alikuwa Bethania nyumbani kwa Simoni aliyekuwa na ukoma. Wakati alipokuwa ameketi mezani akila chakula cha jioni, mwanamke mmoja aliingia akiwa na chupa ya marhamu yenye manukato ya nardo safi ya thamani kubwa. Akaivunja hiyo chupa, akamiminia hayo manukato kichwani mwa Yesu.
4 Huhu ae la kekahi poe iloko o lakou iho, i ae la, No ke aha la i hoomaunaunaia'i keia aila?
Baadhi ya watu waliokuwepo pale walikuwa wakisemezana wao kwa wao, “Upotevu huu wote ni wa nini?
5 Ina paha i kuaiia'ku ia, ekolu haneri denari a keu aku paha i loaa mai, i mea haawi aku no ka poe ilihune. Ohumu iho la lakou i ua wahine la.
Mafuta haya yangeweza kuuzwa kwa zaidi ya dinari 300, na fedha hizo wakapewa maskini.” Wakamkemea vikali huyo mwanamke.
6 I mai la Iesu, Uoki, no ke aha oukou e hoino aku nei ia ia? He mea maikai kana i hana mai nei ia'u.
Lakini Yesu akawaambia, “Mbona mnamsumbua huyu mwanamke? Mwacheni! Yeye amenitendea jambo zuri sana.
7 Ua mau loa ka poe ilihune me oukou, a e hiki no ia oukou ke hana maikai aku ia lakou i na manawa a pau a oukou e makemake ai; aka, owau, aole au e mau loa ana me oukou.
Maskini mtakuwa nao siku zote na mnaweza kuwasaidia wakati wowote mnaotaka. Lakini mimi hamtakuwa nami siku zote.
8 O ka mea hiki ia ia nei, ua hana io mai ia; a ua hele mua mai e poni i ko'u kino, no ko'u kanuia.
Huyu mwanamke amenitendea lile aliloweza. Ameumiminia mwili wangu manukato ili kuniandaa kwa maziko yangu.
9 He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, Ma na wahi a pau loa ma ke ao nei e haiia'ku ai keia euanelio, e hai pu ia'ku no hoi ka mea ana i hana mai ai, i mea e hoomanaoia'i oia.
Amin, nawaambia, mahali popote ulimwenguni ambapo Injili itahubiriwa, jambo hili alilolitenda huyu mwanamke litatajwa pia kwa ukumbusho wake.”
10 Ilaila ka hele ana o Iuda Isekariota, kekahi o ka poe umikumamalua, i ka poe kahuna nui, e kumakaia ia ia na lakou.
Kisha Yuda Iskariote, mmoja wa wale wanafunzi kumi na wawili, akaenda kwa viongozi wa makuhani ili kumsaliti Yesu kwao.
11 A lohe ae la lakou, olioli iho la, a ae mai la lakou i ka haawi ia ia i kala. Imi iho la ia i kahi e hiki pono ai ke kumakaia ia ia.
Walifurahi sana kusikia jambo hili na wakaahidi kumpa fedha. Hivyo yeye akawa anatafuta wakati uliofaa wa kumsaliti.
12 A i ka la mua o ka ahaaina berena ha ole, i ka wa e kalua'i i ka moliaola, ninau aku la kana poe haumana ia ia, Auhea la kau wahi makemake e hele ai makou e hoomakaukau, i ai oe i ka moliaola?
Siku ya kwanza ya Sikukuu ya Mikate Isiyotiwa Chachu, siku ambayo kwa desturi mwana-kondoo wa Pasaka huchinjwa, wanafunzi wa Yesu wakamuuliza, “Unataka twende wapi ili tukuandalie mahali pa kula Pasaka?”
13 A hoouna ae la ia i na haumana ana elua, i ae la ia laua, E hele aku olua i ke kulanakauhale, alaila olua e halawai ai me kekahi kanaka e hali ana i ke kiaha wai, e hahai aku olua ia ia.
Basi akawatuma wawili miongoni mwa wanafunzi wake, akawaambia, “Nendeni mjini. Huko mtakutana na mwanaume amebeba mtungi wa maji. Mfuateni.
14 A i kana wahi e komo aku ai, e olelo olua i ka mea hale, E, ke olelo mai nei ke Kumu, Auhea la ke keena hookipa, kahi e ai pu ai au i ka moliaola me ka'u poe haumana?
Mwambieni mwenye nyumba ile atakayoingia, ‘Mwalimu anauliza: Kiko wapi chumba changu cha wageni, ambamo mimi na wanafunzi wangu tutakula Pasaka?’
15 A e hoike mai no kela ia olua i kekahi keena nui maluna, ua makaukau koloko; malaila olua e hoomakaukau ai no kakou.
Atawaonyesha chumba kikubwa ghorofani, kilichopambwa tena kilicho tayari. Tuandalieni humo.”
16 Hele aku la na haumana, a hiki aku la i ke kulanakauhale, loaa ia laua e like me kana mea i olelo mai ai ia laua: a hoomakaukau laua i ka moliaola.
Wale wanafunzi wakaondoka na kwenda mjini, nao wakakuta kila kitu kama Yesu alivyowaambia. Hivyo wakaiandaa Pasaka.
17 A i ke ahiahi hele mai la ia me ka poe umikumamalua.
Ilipofika jioni, Yesu akaja pamoja na wale wanafunzi wake kumi na wawili.
18 A i ko lakou moe ana i ka ahaaina, olelo mai la Iesu, He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, E kumakaiaia auanei au e kekahi o oukou, o ka mea e ai pu ana me au.
Walipoketi mezani wakila, Yesu akawaambia, “Amin, nawaambia, mmoja wenu atanisaliti, mmoja anayekula pamoja nami.”
19 Kaumaha iho la lakou, a olelo pakahi aku la ia ia, Owau anei? a o kekahi, Owau anei?
Wakaanza kuhuzunika na kumuuliza mmoja baada ya mwingine, “Je, ni mimi Bwana?”
20 Olelo mai la ia, i mai la ia lakou, O kekahi o ka poe umikumamalua e miki pu ana kona lima me au i ke pa, oia no ia.
Akawajibu, “Ni mmoja miongoni mwenu ninyi kumi na wawili, yule anayechovya mkate kwenye bakuli pamoja nami.
21 Ke hele aku nei no ke Keiki a ke kanaka, e like me ka mea i palapalaia mai ai nona: aka, auwe ke kanaka nana e kumakaia i ke Keiki a ke kanaka! e aho no ia ina aole i hanauia mai ia.
Mwana wa Adamu anaenda zake kama vile alivyoandikiwa. Lakini ole wake mtu yule amsalitiye Mwana wa Adamu! Ingekuwa heri kwake mtu huyo kama hangezaliwa.”
22 A i ka lakou ai ana, lalau ae la Iesu i ka berena, hoalohaloha aku la, wawahi iho la, a haawi mai la ia lakou, i mai la, E lawe, e ai; o ko'u kino keia.
Walipokuwa wanakula, Yesu akachukua mkate, akashukuru, akaumega na kuwapa wanafunzi wake, akisema, “Twaeni mle; huu ndio mwili wangu.”
23 Alaila, lalau iho la ia i ke kiaha a hoalohaloha aku ia, alaila, haawi mai la ia lakou; a inu iho la lakou a pau i ko loko.
Kisha akakitwaa kikombe, akashukuru, akawapa, nao wote wakanywa kutoka humo.
24 I mai la oia ia lakou, O ko'u koko keia no ke kauoha hou, ua hookaheia no na kanaka he nui loa.
Akawaambia, “Hii ndiyo damu yangu ya agano, imwagikayo kwa ajili ya wengi.
25 He oiaio ka'u e hai aku nei ia oukou, aole au e inu hou aku i ko ka hua o ke kumu waina, a hiki aku i ka la o inu ai au i ka mea hou iloko o ke aupuni o ke Akua.
Amin, nawaambia, sitakunywa tena katika uzao wa mzabibu, hadi siku ile nitakapounywa mpya katika Ufalme wa Mungu.”
26 Himeni ae la lakou, alaila hele aku la iwaho ma ka mauna o Oliveta.
Walipokwisha kuimba wimbo, wakatoka wakaenda Mlima wa Mizeituni.
27 I mai la Iesu ia lakou, I neia po e hihia auanei oukou a pau no'u; no ka mea, ua palapalaia, E pepehi ana au i ke kahuhipa, a e puehu wale aku no na hipa.
Yesu akawaambia, “Ninyi nyote mtaniacha, kwa maana imeandikwa: “‘Nitampiga mchungaji, nao kondoo watatawanyika.’
28 Aka, mahope iho o ko'u ala hou ana mai, e hele aku au mamua o oukou i Galilaia.
Lakini baada ya kufufuka kwangu, nitawatangulia kwenda Galilaya.”
29 I aku la o Petero ia ia, Ina e hihia lakou a pau, aole loa owau.
Petro akasema, “Hata kama wengine wote watakuacha, mimi sitakuacha.”
30 I mai la Iesu ia ia, He oiaio ka'u e hai aku nei ia oe, i keia la, a i keia po no, aole o hiki ke kani ana o ka moa kualua, ekolu on hoole e ana mai ia'u.
Yesu akamwambia, “Amin, nakuambia; leo, usiku huu, kabla jogoo hajawika mara mbili, wewe mwenyewe utanikana mara tatu.”
31 Alaila, olelo ikaika aku la o Petero, Aole loa wau e hoole aku ia oe, ke make pu au me oe; a pela lakou a pau i olelo aku ai.
Lakini Petro akasisitiza zaidi, “Hata kama itabidi kufa pamoja nawe, sitakukana kamwe.” Nao wale wengine wote wakasema vivyo hivyo.
32 Alaila, hele mai la lakou i kahi i kapaia o Getesemane; i mai la ia i kana poe haumana, E noho oukou maanei, i kuu wa e pule ana.
Wakaenda mahali paitwapo Gethsemane. Yesu akawaambia wanafunzi wake, “Kaeni hapa, nami niende nikaombe.”
33 A kai aku la oia ia Petero, a me Iakobo, a me Ioane, ilaila ka hoomaka ana o kona kaumaha a me ka luuluu loa.
Kisha akawachukua pamoja naye Petro, Yakobo na Yohana. Akaanza kuhuzunika sana na kutaabika.
34 I mai la oia ia lakou, Ua kaumaha loa kuu uhane, me he mea make la. E kali oukou maanei, a e makaala no hoi.
Akawaambia, “Moyo wangu umejawa na huzuni kiasi cha kufa. Kaeni hapa na mkeshe.”
35 Hele iki aku la ia a hina iho la ma ka lepo, a pule aku la, ina e hiki ia mea, e laweia'ku ia hora.
Akaenda mbele kidogo, akaanguka kifudifudi, akaomba kwamba kama ingewezekana saa hiyo ya mateso imwondokee.
36 I aku la ia, E Aba, e ka Makua, ua hiki na mea a pau loa ia oe, e lawe aku oe i keia kiaha o'u; aka hoi, aole o ko'u makemake e hanaia, aia o kou.
Akasema, “Abba, Baba, mambo yote yawezekana kwako. Niondolee kikombe hiki. Lakini si kama nipendavyo mimi, bali vile upendavyo wewe.”
37 Hoi mai la ia, loaa iho la lakou ia ia e hiamoe ana; i mai la oia ia Petero, E Simona, ke hiamoe nei anei oe? Aole anei e hiki ia oe ke makaala i hookahi hora?
Akarudi kwa wanafunzi wake, akawakuta wamelala. Akamwambia Petro, “Simoni, umelala? Je, hukuweza kukesha hata kwa saa moja?
38 E makaala oukou, e pule, o hoowalewaleia mai oukou. Ua makemake no ka naau, aka, o ke kino, ua nawaliwali ia.
Kesheni na mwombe, msije mkaingia majaribuni. Roho iko radhi, lakini mwili ni mdhaifu.”
39 Hele hou aku la ia, a pule aku la, ma ia olelo hookahi ana no.
Akaenda tena kuomba, akisema maneno yale yale.
40 A hoi mai la ia, loaa hou no lakou e hiamoe ana, (no ka mea, ua maloeloe ko lakou maka, ) aole nae lakou i ike i ka mea e olelo aku ai ia ia.
Aliporudi, akawakuta tena wamelala kwa sababu macho yao yalikuwa mazito. Nao hawakujua la kumwambia.
41 Hele hou mai la oia ia lakou, o ke kolu ia o kona hele ana mai, i mai la ia lakou, E hiamoe aku oukou, e hoomaha. Ua pau, ua hiki mai nei ka hora; aia hoi, ua kumakaiaia ke Keiki a ke kanaka i ka lima o ka poe hewa.
Akaja mara ya tatu, akawaambia, “Bado mmelala na kupumzika? Imetosha! Saa imewadia. Tazameni, Mwana wa Adamu anasalitiwa na kutiwa mikononi mwa wenye dhambi.
42 E ala, e haele kakou; aia hoi, ke kokoke mai nei ka mea nana wau e kumakaia.
Inukeni, twende zetu! Tazameni, msaliti wangu yuaja!”
43 I kana olelo ana, hele koke mai la o Iuda, kekahi o ka poe umikumamalua, a me ia no na kanaka he nui loa, me na pabikaua, a me na newa, na ka poe kahuna nui mai, a me ka poe kakauolelo, a me ka poe lunakahiko.
Yesu alipokuwa bado anazungumza, Yuda, mmoja wa wale wanafunzi Kumi na Wawili, akatokea. Alikuwa amefuatana na umati wa watu wenye panga na marungu, waliokuwa wametumwa na viongozi wa makuhani, walimu wa sheria, na wazee.
44 A o ka mea nana ia i kumakaia, ua haawi ae ia i hoailona na lakou, i ae la, O ka mea a'u e honi aku ai, oia no ia, e hopu aku ia ia, a e alakai paa aku.
Basi msaliti alikuwa amewapa hao watu ishara, kwamba: “Yule nitakayembusu ndiye. Mkamateni, mkamchukue chini ya ulinzi.”
45 A hiki mai la ia, alaila hele koke aku la ia io na la, i aku la, E Rabi, e Rabi; a honi aku la ia ia.
Mara Yuda akamjia Yesu na kusema, “Rabi.” Akambusu.
46 Lalau aku la ko lakou lima ia ia, hopu iho la.
Wale watu wakamkamata Yesu, wakamweka chini ya ulinzi.
47 A o kekahi o lakou e ku ana malaila, unuhi ae la ia i ka pahikaua, hahau aku la i kekahi kauwa o ke kahuna nui, a oki ae la i kona pepeiao.
Ndipo mmoja wa wale waliokuwa wamesimama karibu aliuchomoa upanga wake na kumpiga mtumishi wa kuhani mkuu, akamkata sikio.
48 Olelo mai la Iesu, i mai ia lakou, Ua hele mai nei anei oukou iwaho nei, me na pahikana, a me na newa e hopu mai ia'u, me he powa la?
Kisha Yesu akawaambia, “Mmekuja na panga na marungu kunikamata kana kwamba mimi ni mnyangʼanyi?
49 Me oukou no au i noho ai iloko o ka luakini, e ao ana aku i kela la i keia la, aole oukou i hopu mai ia'u; aka, e hookoia mai no nae ka palapala hemolele.
Siku kwa siku nilikuwa pamoja nanyi nikifundisha Hekaluni, wala hamkunikamata. Lakini Maandiko sharti yatimie.”
50 Haalele aku la kana poe haumana a pau ia ia, holo aku la.
Ndipo wanafunzi wake wote wakamwacha, wakakimbia.
51 Hahai aku la kekahi kanaka opiopio ia ia, e aahu ana i ke kapa olona ma ka ili, lalau iho la ka poe koa ia ia.
Kijana mmoja, ambaye hakuwa amevaa kitu isipokuwa alijitanda nguo ya kitani, alikuwa akimfuata Yesu. Walipomkamata,
52 Haalele iho la ia i ke kapa olona, a holo kohana aku la, mai o lakou aku.
alikimbia uchi, akaliacha vazi lake.
53 Alakai aku la lakou ia Iesu i ke kahuna nui; ua akoakoa pu mai no me ia ka poe kahuna nui a pau, a me ka poe lunakahiko, a me ka poe kakauolelo.
Wakampeleka Yesu kwa kuhani mkuu, nao viongozi wa makuhani wote, na wazee na walimu wa sheria wote wakakusanyika pamoja.
54 Hahai mamao aku la o Petero ia ia, a hiki i ka hale o ke kahuna nui; a noho pu ia me ka poe kauwa, e lalana ana ia ia iho i ke ahi.
Petro akamfuata kwa mbali, hadi uani kwa kuhani mkuu. Huko akaketi pamoja na walinzi, akiota moto.
55 Imi iho la ka poe kahuna nui, a me ka ahalunakanawai, i mea hoike no Iesu e make ai, aole nae i loaa.
Viongozi wa makuhani na Baraza la Wayahudi lote wakatafuta ushahidi dhidi ya Yesu ili wapate kumuua. Lakini hawakupata jambo lolote.
56 No ka mea, he nui no ka poe hoike wahahee mai nona, aole hoi i ku like ko lakou hoike ana.
Wengi walitoa ushahidi wa uongo dhidi yake, lakini maelezo yao hayakukubaliana.
57 Ku ae la kekahi mau mea, hoike wahahee ae la, i ae,
Ndipo wengine wakasimama wakatoa ushahidi wa uongo dhidi yake, wakisema:
58 Ua lohe no maua i kana olelo ana mai, E wawahi ana au i keia luakini i hanaia e ka lima, a i na la ekolu e hana hou no wau i kekahi i hana ole ia e ka lima.
“Sisi tulimsikia akisema, ‘Mimi nitalibomoa Hekalu hili lililojengwa na wanadamu, na katika siku tatu nitajenga jingine ambalo halikujengwa na wanadamu.’”
59 Aole nae i ku like ko laua hoike ana.
Lakini hata hivyo, ushahidi wao haukukubaliana.
60 Ku ae la iluna ke kahuna nui iwaenakonu o lakou, ninau aku la ia Iesu, i aku la, Aole anei oe e olelo mai? Heaha la kela mea a laua nei i hoike ai nou?
Basi kuhani mkuu akasimama mbele yao, akamuuliza Yesu, “Je, wewe hutajibu? Ni ushahidi gani hawa watu wanauleta dhidi yako?”
61 Noho malie iho la ia, aole i olelo mai. Ninau hou aku la ke kahuna nui ia ia, i aku la, O oe no anei ka Mesia, ke Keiki a ka mea i hoomaikaiia?
Lakini Yesu akakaa kimya, hakusema neno lolote. Kuhani mkuu akamuuliza tena, “Je, wewe ndiwe Kristo, Mwana wa Mungu Aliyebarikiwa?”
62 Olelo mai la Iesu, Owau no ia; a e ike mai auanei oukou i ke Keiki a ke kanaka e noho ana ma ka lima akau o ka Mana loa, a e hele mai ana ma na ao o ka lani.
Yesu akajibu, “Mimi ndimi. Nanyi mtamwona Mwana wa Adamu akiwa ameketi mkono wa kuume wa Mwenye Nguvu, na akija juu ya mawingu ya mbinguni.”
63 Alaila haehae ae la ke kahuna nui i kona kapa, i ae la, No ke aha la kakou e makemake hou ai i mea hoike?
Kuhani mkuu akararua mavazi yake, akasema, “Tuna haja gani tena ya mashahidi zaidi?
64 Ua lohe ae nei oukou i kana olelo hoino ana. Pehea la ko oukou manao? Hoohewa mai la lakou a pau ia ia, he hewa kupono i ka make.
Ninyi mmesikia hayo makufuru. Uamuzi wenu ni gani?” Wote wakamhukumu kwamba anastahili kifo.
65 Kuhakuha aku la kekahi poe ia ia, a uhi aku la kekahi poe i kona maka, kuikui aku la ia ia, me ka i aku, E koho mai. A kuikui aku la ka poe ilamuku ia ia, me ko lakou mau poho lima.
Kisha baadhi ya watu wakaanza kumtemea mate; wakamfunga kitambaa machoni, wakampiga kwa ngumi na kumwambia, “Tabiri!” Walinzi wakamchukua na kumpiga makofi.
66 I ko Petero noho ana malalo, ma ka pa, hele mai la kekahi kaikamahine o ke kahuna nui.
Petro alipokuwa bado yuko chini kwenye ua wa jumba la kifalme, tazama akaja mmoja wa watumishi wa kike wa kuhani mkuu.
67 A ike mai la kela ia Petero e lalana ana ia ia iho, nana ae la oia ia ia, i ae la, O oe no kekahi pu me Iesu no Nazareta.
Alipomwona Petro akiota moto, akamtazama sana, akamwambia, “Wewe pia ulikuwa pamoja na Yesu, Mnazareti.”
68 Hoole aku la ia, i aku la, Aole au i ike ia ia, aole hoi i maopopo ia'u ka mea au e olelo mai nei. Alaila, hele aku la ia iwaho ma ka lanai, a ooo mai la ka moa.
Lakini Petro akakana, akasema, “Sijui wala sielewi unalosema.” Naye akaondoka kuelekea kwenye njia ya kuingilia.
69 Ike hou ae la kekahi kaikamahine ia ia, a olelo ae la ia i ka poe e ku ana malaila, Oia nei no kekahi o lakou.
Yule mtumishi wa kike alipomwona mahali pale, akawaambia tena wale waliokuwa wamesimama hapo, “Huyu mtu ni mmoja wao.”
70 Hoole hou aku la ia. A mahope iho, i ae la ka poe e ku ana malaila ia Petero, Oiaio, o oe no kekahi o lakou, no ka mea, no Galilaia oe, ke hoike mai nei no hoi kau olelo ana.
Lakini Petro akakana tena. Baada ya muda kidogo wale waliokuwa wamesimama hapo karibu na Petro wakamwambia, “Hakika wewe ni mmoja wao, kwa maana wewe pia ni Mgalilaya!”
71 Alaila, hailiili iho la oia, me ka hoohiki, Aole au i ike ia kanaka a oukou e olelo mai nei.
Petro akaanza kujilaani na kuwaapia, “Mimi simjui huyu mtu mnayesema habari zake!”
72 Ooo hou mai la ka mea. Alaila, manao iho la o Petero i ka Iesu olelo ana mai ia ia, Aole e hiki i ke kani ana o ka moa kualua, a ekolu no ou hoole ana mai ia'u. A i kona noonoo ana, uwe iho la ia.
Papo hapo jogoo akawika mara ya pili. Ndipo Petro akakumbuka lile neno Yesu alikuwa amemwambia: “Kabla jogoo hajawika mara mbili, utanikana mara tatu.” Akavunjika moyo, akalia sana.
