Luka 23
1 A KU ae ko lakou poe a pau, alakai aku la lakou ia ia io Pilato la.
Bato nyonso oyo bazalaki kati na mayangani batelemaki mpe bamemaki Yesu liboso ya Pilato;
2 A hoohewa aku la lakou ia ia, i aku la, Ua ike makou ia ia nei e hoohuli hewa ana i kanaka, e papa ana i ka hookupu ia Kaisara, e olelo ana, Oia iho no ka Mesia, ke alii.
mpe kuna, bakomaki kofunda Ye: — Tala moto oyo azali kotia mobulu kati na ekolo na biso! Tokuti ye azali kopekisa bato kofuta mpako ya Sezare, mpe azali lisusu komibenga Klisto, Mokonzi!
3 Alaila ninau aku la o Pilato ia ia, i aku la, O oe no anei ke alii o ka poe Iudaio? Hai mai la hoi o Iesu ia ia, i mai la, Oia kau i olelo mai nei.
Pilato atunaki Yesu: — Boni, ozali mokonzi ya Bayuda? Yesu azongisaki: — Olobi yango.
4 Olelo mai la Pilato i na kahuna nui, a me ka ahakanaka, Aohe hewa iki o keia kanaka i loaa ia'u.
Pilato alobaki na bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe na ebele ya bato: — Namoni mabe moko te epai ya moto oyo.
5 Koi ikaika aku la no nae lakou, e olelo ana, Ua hoohaunaele oia nei i kanaka i kana ao ana a puni Iudea, mai Galilaia kahi i hoomaka ai, a hiki mai i keia wahi.
Kasi batiaki kaka molende mpe balobaki: — Te! Azali kotombokisa bato ya Yuda mobimba na nzela ya mateya na Ye; abandaki yango na Galile kino akomi awa.
6 A lohe Pilato i ka hua Galilaia, ninau mai la ia, he kanaka Galilaia paha ia.
Tango Pilato ayokaki bongo, atunaki soki Yesu azali moto ya Galile.
7 A maopopo ia ia no ka aina ia Herode kela, hoouna aku la oia ia ia io Herode la, e noho ana oia ma Ierusalema ia mau la.
Wana ayokaki ete Yesu azali moto ya mboka oyo ezalaki na se ya bokonzi ya Erode, atindaki Ye epai ya Erode, pamba te Erode azalaki kati na Yelusalemi na mikolo wana.
8 A ike o Herode ia Iesu, olioli nui iho la ia; no ka mea, he loihi kona manawa i makemake ai e ike ia ia, no na mea he nui ana i lohe ai nona; a manao no hoi ia e ike i kekahi hana mana e hanaia e ia.
Erode asepelaki mingi tango amonaki Yesu, pamba te, wuta kala, azalaki koluka komona Ye mpo ete ayokaki basango mingi na tina na Ye, mpe azalaki kolikya komona Yesu kosala likamwisi.
9 A he nui na mea ana i ninau aku ai ia ia, aole hoi o Iesu i hai iki mai ia ia.
Apesaki ye mituna ebele, kasi Yesu apesaki ye ata eyano moko te.
10 Ku ae la na kahuna nui, a me ka poe kakaolelo, hoohewa ikaika lakou ia ia.
Bakonzi ya Banganga-Nzambe mpe balakisi ya Mobeko bazalaki kaka wana mpe bazalaki kopelisa moto na maloba mabe mpo na kokweyisa Yesu.
11 Hoowahawaha aku la no hoi o Herode, a me kona poe koa ia ia, me ka hoomaewaewa, kahiko aku la ia ia roe ka aahu nani, a hoihoi mai la ia ia io Pilato la.
Erode mpe basoda na ye basekaki mpe batiolaki Yesu; balatisaki Ye elamba ya kitoko makasi mpe bazongisaki Ye epai ya Pilato.
12 Lilo ae la no hoi o Pilato a me Herode i mau hoaaloha pu, ia la; no ka mea, ua ku e kekahi i kekahi mamua.
Nzokande, Erode mpe Pilato bazalaki banguna wuta kala; kasi na mokolo wana, bakomaki balingami.
13 A hoakoakoa mai la o Pilato i na kahuna nui, a me na luna, a me na kanaka;
Pilato abengisaki bakonzi ya Banganga-Nzambe, bakambi ya Bayuda mpe bato nyonso; alobaki na bango:
14 I mai la oia ia lakou, Ua lawe mai nei oukou i keia kanaka io'u nei me he mea la e hoohuli e ana i kanaka; a ua hookolokolo au ia ia imua o oukou, ea, aole hoi i loaa ia'u ka hewa o ua kanaka nei a oukou i niania ai ia ia:
— Bomemelaki ngai moto oyo mpe bofundaki ye ete azali kotombokisa bato. Napesi ye mituna liboso na bino mpe nazwi ye na mabe ata moko te kati na nyonso oyo bofundelaki ye.
15 Aole hoi o Herode, no ka mea, ua hoouna aku au ia oukou io na la; i ike hoi oukou, aole oia nei i hana i ka mea e pono ai ka make ana.
Erode mpe azwaki ye na mabe ata moko te, yango wana azongisaki ye epai na biso. Boye, ndenge bokoki komona, moto oyo asali mabe ata moko te oyo ekoki kosala ete azwa etumbu ya kufa.
16 Nolaila e hahau au ia ia, a e hookuu aku.
Na bongo, nakobetisa ye kaka fimbu mpe, sima, nakotika ye. [
17 No ka mea, he pono ke hookuu aku oia i kekahi ia lakou, ia ahaaina.
Nzokande, na bafeti nyonso, Pilato azalaki kobimisela bango mokangami moko.]
18 Hea nui ae la lakou a pau e olelo aua, E kaiia'ku keia, a e hookuu mai oe ia Paraba ia makou.
Bato nyonso bagangaki: — Boma moto oyo! Bimisela biso Barabasi!
19 O ka mea ia i hahaoia iloko o ka halepaaliao, no ka hoohaunaele ana maloko o ke kulanakauhaule, a me ka pepehi kanaka.
Barabasi akangamaki na boloko mpo ete abimisaki mobulu kati na engumba mpe abomaki moto.
20 Nolaila olelo hou mai la Pilato ia lakou me ka makemake e hookuu ia Iesu.
Lokola azalaki na posa ya kotika Yesu, Pilato atunaki bango lisusu.
21 A olelo leo nui aku la lakou, E kau ma ke kea! e kau ma ke kea ia ia!
Kasi bakobaki koganga: — Baka ye na ekulusu! Baka ye na ekulusu!
22 A olelo hou mai la ia, o ke kolu keia, ia lakou, No ko aha la, heaha ka mea hewa ana i hana'i? Aole au i ike i kona hewa e pono ai ka make: nolaila e hahau aku au ia ia, a hookuu aku.
Pilato atunaki bango lisusu, mpo na mbala ya misato: — Mpo na nini? Mabe nini tata oyo asali? Ngai nazwi ye na mabe ata moko te, oyo ekoki kosala ete azwa etumbu ya kufa. Boye, nakobetisa ye kaka fimbu; sima, nakotika ye.
23 Aka hoi, koi aku la lakou me ka leo nui, e noi ana e make ia ma ke kea; a ko ae la ko lakou mau leo a me ko na kahuna nui.
Kasi bakobaki kaka kosenga, na koganga makasi koleka, ete babaka Yesu na ekulusu; mpe suka na suka, koganga na bango elongaki.
24 A olelo iho la o Pilato e hanaia ka mea a lakou i noi ai.
Pilato azwaki mokano ya kokokisa oyo basengaki;
25 Alaila hookuu ae la oia i ka lakou mea i noi ai, i ka mea i hahaoia iloko o ka halepaahao no ka hoohaunaele ana, a me ka pepehi kanaka; a haawi ae la ia Iesu ma ko lakou manao.
abimiselaki bango moto oyo basengaki, oyo akangamaki na boloko mpo na mobulu mpe mpo ete abomaki moto, mpe akabaki Yesu na maboko na bango mpo ete basala Ye nyonso oyo balingi.
26 A i ko lakou kai ana'ku ia ia, lalau iho lakou ia Simona no Kurene e hele mai ana mai ka aina mai, kau aku la lakou i ka laau kea maluna ona, e hali aku ia mahope o Iesu.
Wana basoda bazalaki kokumba Yesu, bakangaki mobali moko, kombo na ye ezalaki Simona, moto ya Sirene, oyo awutaki na bilanga; batiaki ekulusu na mokongo na ye mpo ete amema yango sima na Yesu.
27 A hahai aku la ia ia ka ahakanaka he nui loa, o na wahine kekahi, na mea i uwe aku, a u aku hoi ia ia.
Bato ebele balandaki Yesu. Kati na bango, ezalaki mpe na basi oyo bazalaki kolelalela mpe komitungisa mingi mpo na Ye.
28 Alaila haliu mai la Iesu ia lakou, i mai la, E na kaikamahine o Ierusalema, mai uwe oukou no'u, aka, e uwe oukou no oukou iho, a no ka oukou mau keiki;
Yesu abalukaki mpo na kotala basi mpe alobaki: — Bana basi ya Yelusalemi, bolela mpo na Ngai te; bolela nde mpo na bino moko mpe mpo na bana na bino.
29 No ka mea, e hiki mai ana na la e olelo ai lakou, Pomaikai ka poe i pa, a me na opu i hanau ole, a me na u i omo ole ia.
Pamba te, na mikolo oyo ekoya, bakoloba: « Esengo na basi oyo bazali na bana te, oyo babota te mpe bamelisa bana mabele te! »
30 Alaila e hoomaka lakou e olelo aku i na mauna, E hiolo mai maluna iho o makou; a i na puu hoi, E uhi mai ia makou.
Bongo bakoloba na bangomba milayi: « Bokweyela biso! » Mpe bakoloba na bangomba mikuse: « Bozipa biso! »
31 No ka mea, ina e hana lakou i keia mau mea i ka laau maka, heaha ka mea e hanaia'i i ka laau maloo?
Pamba te soki bato bazali kosala makambo ya boye na nzete ya mobesu, ekozala ndenge nini na nzete ya kokawuka?
32 A ua alakaiia'ku na mea o ae elua, na kanaka hana hewa, e make pu me ia.
Bamemaki mpe mibali mosusu mibale, babomi bato, mpo na koboma bango elongo na Yesu.
33 A hiki aku la lakou i ka wahi i kapaia o Kalevari, malaila lakou i kau aku ai ia ia ma ke kea, a me na lawehala, ma ka akau kekahi, a ma ka hema kekahi.
Tango bakomaki na esika oyo babengaka « Gologota, » babakaki kuna Yesu elongo na babomi mibale wana ya bato: moko, na ngambo ya loboko ya mobali ya Yesu; mosusu, na ngambo ya loboko na Ye ya mwasi.
34 Alaila olelo aku la o Iesu, E ka Makua, e kala iho oe i ko lakou nei hewa; no ka mea, aole o lakou ike i ka lakou mea e hana nei. Puunaue ae la lakou i kona mau kapa, hailona iho la.
Yesu alobaki: — Tata, limbisa bango mpo ete bayebi te makambo oyo bazali kosala. Mpe bakabolaki bilamba na Ye, na kobeta zeke.
35 Ku iho la no hoi na kanaka e makaikai ana: a hoomaewaewa aku la me ko lakou mau alii, i aku la, Ua hoola ka oia ia hai, a ina oia ka Mesia, ka hiwahiwa a ke Akua, e hoola kela ia ia iho.
Bato batelemaki wana, bazalaki kotala; mpe bakambi batiolaki Ye, balobaki: — Abikisaki bato mosusu; tika ete amibikisa ye moko, soki penza azali Klisto, Moponami ya Nzambe!
36 Hoomaewaewa aku la hoi na koa ia ia, hele aku la lakou, a haawi aku i ka vinega ia ia;
Basoda mpe bakendeki mpe batiolaki Ye; bapesaki Ye vino ya ngayi
37 A olelo aku la lakou, Ina o oe ke alii o ka poe Iudaio, e hoola oe ia oe iho.
mpe balobaki: — Soki ozali penza mokonzi ya Bayuda, mibikisa yo moko!
38 He palapala hoi maluna ona, he Helene, he Roma, a he Hebera ka olelo i kakauia'i ia, OIA NEI KE ALII O KA POE IUDAIO.
Na likolo ya moto ya Yesu, ezalaki na makomi oyo: Moto oyo azali Mokonzi ya Bayuda.
39 A o kekahi o na lawehala i kauia, hoino aku la oia ia ia, i aku la, Ina o oe ka Mesia, e hoola oe ia oe iho, a me maua.
Moko kati na babomi bato oyo babakamaki na ba-ekulusu atiolaki Ye: — Boni, ozali Klisto te? Mibikisa yo moko mpe bikisa biso!
40 A olelo ae la kekahi e ao ana ia ia, i ae la, Aole anei ou makau i ke Akua? maloko pu hoi oe o ia make hookahi.
Kasi mobomi bato mosusu apamelaki ye: — Ozali kobanga Nzambe te mpo ete ozali na se ya etumbu ya ndenge moko na oyo ya Ye!
41 A ia kaua, he pono ia, no ka mea, ua loaa ia kaua ka uku pono o ka kaua hana ana; aka oia nei, aole ia i hana hewa iki.
Biso, tozwi penza etumbu na ndenge ya bosembo, pamba te tozali kozwa mbano ya misala mabe na biso; kasi tata oyo asali ata mabe moko te.
42 Olelo aku la hoi oia ia Iesu, E hoomanao mai oe ia'u, e ka Haku, i ka wa e hiki ai oe i kou aupuni.
Bongo alobaki lisusu: — Yesu, kanisa ngai tango okokota kati na Bokonzi na Yo.
43 I mai la hoi o Iesu ia ia, He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oe, I keia la o oe pu kekahi me au iloko o ka paradaiso.
Yesu azongiselaki ye: — Nazali koloba na yo penza ya solo: lelo, okozala elongo na Ngai kati na Paradizo.
44 A i ke ono o ka hora, he pouli maluna o ka honua a pau, a hiki i ka iwa o ka hora.
Na ngonga pene ya midi, molili ekotaki na mokili mobimba kino na ngonga ya misato ya pokwa,
45 Ua hoopouliia hoi ka la, a nahae iho la mawaenakonu ka paku o ka luakini.
pamba te moyi etikaki kongenga, mpe rido monene ya Tempelo epasukaki na kati-kati.
46 A kahea aku la o Iesu me ka leo nui, i aku la, E ka Makua, iloko o kou mau lima ke waiho aku nei au i ko'u uhane! A pau kana olelo ana ia, make iho la ia.
Yesu agangaki na mongongo makasi: — Tata, nazongisi molimo na Ngai kati na maboko na Yo. Sima na Ye koloba bongo, akataki motema.
47 A ike ka lunahaneri ia mea i hanaia'i, hoomaikai aku la ia i ke Akua, i aku la, Oiaio, he kanaka pono no keia.
Tango mokonzi ya basoda ya Rome amonaki makambo oyo eleki, akumisaki Nzambe mpe alobaki: — Moto oyo azalaki penza sembo!
48 O ka poe kanaka hoi a pau i akoakoa mai ma keia mea i ikeia, a ike lakou i na mea i hanaia, papai iho la lakou ma ko lakou umauma iho, a hoi aku la.
Tango bato nyonso oyo basanganaki wana, mpo na kotala makambo oyo ezali kosalema, bamonaki makambo oyo ekweyi, batiaki maboko na bango na batolo na bango mpe bazongaki.
49 Ku mamao aku la hoi kona poe hoalauna a pau, a me na wahine i hahai ia ia mai Galilaia mai, e makaikai ana lakou ia mau mea.
Kasi bato nyonso oyo bayebaki Yesu, mpe basi oyo balandaki Ye longwa na Galile, batelemaki na mosika mpe bazalaki kotala ndenge makambo ezali koleka.
50 Aia hoi, he kanaka, o Iosepa kona inoa, he kakaolelo, he kanaka maikai, he hoopono;
Kati na Likita-Monene ya Bayuda, ezalaki na moto moko, kombo na ye « Jozefi. » Azalaki moto malamu mpe moto ya sembo,
51 (Aole oia i ae pu aku ma ko lakou manao, a me ka lakou huna; ) no Arimataia, no ke kulanakauhale o ka poe Iudaio ia, e kali ana no oia i ke aupuni o ke Akua.
mpe andimaki te mikano mpe misala ya bato mosusu ya Likita-Monene; azalaki moto ya mboka Arimate, engumba ya Bayuda, mpe azalaki kozela Bokonzi ya Nzambe.
52 Hele aku la ia io Pilato la, a noi aku la i ke kino o Iesu.
Akendeki epai ya Pilato mpo na kosenga nzoto ya Yesu.
53 Kuu iho la no hoi oia ia ia ilalo, wahi iho la ia ia i ka lole olona, a waiho ae la ia ia iloko o ka luakupapau i kalaiia iloko o ka pohaku, aole i waiho e ia ke kanaka malaila.
Bongo akitisaki nzoto yango longwa na ekulusu, alingaki yango na liputa ya lino, mpe atiaki yango kati na kunda oyo batobolaki kati na libanga moko ya monene epai wapi batikalaki nanu kokunda ata moto moko te.
54 O ka la ia e hoomakaukau ai, a e kokoke mai ana ka la Sabati.
Ezalaki mokolo ya komilengela, wana Saba elingaki kobanda.
55 A o ka poe wahine i hele pu me ia mai Galilaia mai, bahai aku la lakou a ike i ka luakupapau, a me ka waiho ana o kona kino.
Basi oyo bawutaki na Galile elongo na Yesu balandaki Jozefi, bamonaki kunda mpe ndenge nini atiaki nzoto ya Yesu kati na kunda yango.
56 Hoi mai la lakou, a hoomakaukau i na mea ala, a me ka hinu; a hoomaha iho la i ka la Sabati, mamuli o ke kauoha.
Sima, bazongaki epai na bango mpe babongisaki mafuta ya solo kitoko mpe malasi. Kasi bapemaki na mokolo ya Saba, kolanda ndenge mobeko ezalaki kosenga.
