Lunakanawai 8
1 OLELO aku la na kanaka o Eperaima ia ia, Heaha keia mea au i hana mai ai ia makou, i kou hea ole ana mai ia makou, i kou wa i hele aku ai e kaua me ko Midiana? Ikaika loa ko lakou hoopaapaa ana ia ia.
以法莲人对基甸说：“你去与米甸人争战，没有招我们同去，为什么这样待我们呢？”他们就与基甸大大地争吵。
2 Olelo ae la oia ia lakou, Heaha ka'u i hana'i me ka oukou? Aole anei i oi ke koena ai no Eperaima mamua o ka hoiliili ana o ka Abiezera?
基甸对他们说：“我所行的岂能比你们所行的呢？以法莲拾取剩下的葡萄不强过亚比以谢所摘的葡萄吗？
3 Ua haawi mai ke Akua i ko oukou lima i na'lii o Midiana, o Oreba, a me Zeeba. Heaha ka mea i hiki ia'u ke hana e like me ka oukou? Alaila, i kana olelo ana pela, maha ae la ko lakou huhu ia ia.
神已将米甸人的两个首领俄立和西伊伯交在你们手中；我所行的岂能比你们所行的呢？”基甸说了这话，以法莲人的怒气就消了。
4 Hele mai la o Gideona i Ioredane, a maalo ae la i kela aoao, oia a me ia mau haneri kanaka ekolu pu me ia, ua makaponiuniu, e hahai ana nae.
基甸和跟随他的三百人到约旦河过渡，虽然疲乏，还是追赶。
5 I ae la ia i kanaka o Sukota, Ke nonoi aku nei au ia oukou, e haawi mai i mau popo berena na ka poe e hahai ana ia u; no ka mea, ua makaponiuniu lakou, a e hahai ana au ia Zeba, a me Zalemuna, i na'lii o ko Midiana.
基甸对疏割人说：“求你们拿饼来给跟随我的人吃，因为他们疲乏了；我们追赶米甸人的两个王西巴和撒慕拿。”
6 I mai la na'lii o Sukota, Ua loaa anei na lima o Zeba, laua o Zalemuna i kou lima, i haawi aku ai makou i berena na kou poe kaua?
疏割人的首领回答说：“西巴和撒慕拿已经在你手里，你使我们将饼给你的军兵吗？”
7 I ae la o Gideona, No ia mea, i ka wa e haawi mai ai o Iehova ia Zeba, laua o Zalemuna, i ko'u lima, alaila e kahi au i ko oukou io i ke kakalaioa a me na mea ooi o ka nahelehele.
基甸说：“耶和华将西巴和撒慕拿交在我手之后，我就用野地的荆条和枳棘打伤你们。”
8 Pii aku la ia, mai laila aku, a i Penuela, a olelo aku la ia lakou pela. I mai la na kanaka o Penuela ia ia, e like me ka na kanaka o Sukota i i mai ai.
基甸从那里上到毗努伊勒，对那里的人也是这样说；毗努伊勒人也与疏割人回答他的话一样。
9 Olelo ae la ia i na kanaka o Penuela, i aku la, A hoi mai au me ka malu, alaila, e wawahi au i keia halekiai.
他向毗努伊勒人说：“我平平安安回来的时候，我必拆毁这楼。”
10 E noho ana o Zeba, laua o Zalemuna ma Karekora, a o ko laua mau puali pu me laua, he umikumamalima tausani paha, o ka poe a pau i koe o na puali o ka poe i noho ma ka hikina. Ua haule hookahi haneri me ka iwakalua tausani kanaka, unuhi pahi.
那时西巴和撒慕拿，并跟随他们的军队都在加各，约有一万五千人，就是东方人全军所剩下的；已经被杀约有十二万拿刀的。
11 Pii aku la o Gideona ma ke ala o ka poe noho ma na halelewa, ma ka hikina o Noba, a me Iogebeha, a luku aku la i ka puali; no ka mea, e noho makau ole ana ka puali.
基甸就由挪巴和约比哈东边，从住帐棚人的路上去，杀败了米甸人的军兵，因为他们坦然无惧。
12 Hee aku la o Zeba, laua o Zalemuna, a hahai aku la ia ia laua, a pio iho la ia ia na'lii elua o Midiana, o Zeba a me Zalemuna, a auhee aku la ka puali a pau.
西巴和撒慕拿逃跑；基甸追赶他们，捉住米甸的二王西巴和撒慕拿，惊散全军。
13 Hoi mai la o Gideona, ke keiki a Ioasa, mai ke kaua ana mai, mamua o ka hiki ana a ka la.
约阿施的儿子基甸由希列斯坡从阵上回来，
14 Paa iho la ia ia kekahi kanaka ui o Sukota, a ninau aku la ia ia, a hoike mai la oia ia ia i na'lii o Sukota a me kolaila poe lunakahiko, he kanahikukumamahiku kanaka.
捉住疏割的一个少年人，问他：“疏割的首领长老是谁？”他就将首领长老七十七个人的名字写出来。
15 Hele mai la ia i kanaka o Sukota, i ae la, Eia hoi o Zeba, laua o Zalemuna, na mea a oukou i hoowahawaha mai ai ia'u, i ka i ana mai, Ua loaa anei na lima o Zeba laua o Zalemuna i kou lima, i haawi aku ai makou i ka berena na kou poe kanaka makaponiuniu?
基甸到了疏割，对那里的人说：“你们从前讥诮我说：‘西巴和撒慕拿已经在你手里，你使我们将饼给跟随你的疲乏人吗？’现在西巴和撒慕拿在这里。”
16 Lalau iho la ia i na lunakahiko o ia kulanakauhale, a me ke kakalaioa, a me na mea oioi o ka nahelehele, a me ia mau mea no ia i ao aku ai i na kanaka o Sukota.
于是捉住那城内的长老，用野地的荆条和枳棘责打疏割人；
17 Wawahi iho la no hoi ia i ka halekiai o Penuela, a luku aku la i kanaka o ia kulanakauhale.
又拆了毗努伊勒的楼，杀了那城里的人。
18 Alaila, ninau aku la oia ia Zeba laua o Zalemuna, Heaha ke ano o na kanaka a olua i pepehi ai ma Tabora? I mai la laua, E like me oe nei, pela lakou. Ua like lakou a pau me na keiki alii.
基甸问西巴和撒慕拿说：“你们在他泊山所杀的人是什么样式？”回答说：“他们好像你，各人都有王子的样式。”
19 I aku la keia, he poe hoahanau lakou no'u, he poe keiki na ko'u makuwahine. Me Iehova e ola nei, ina i hoola olua ia lakou, ina aole au e pepehi aku ia olua.
基甸说：“他们是我同母的弟兄，我指着永生的耶和华起誓，你们从前若存留他们的性命，我如今就不杀你们了。”
20 I mai la ia ia Ietera, i kana hiapo, E ku iluna, a pepehi ia laua. Aole unuhi ua keiki la i kana pahikaua; ua makau, no ka mea, he keiki ia.
于是对他的长子益帖说：“你起来杀他们。”但益帖因为是童子，害怕，不敢拔刀。
21 Alaila, olelo mai o Zeba laua o Zalemuna, E ku mai oe, a e pepehi mai ia maua, no ka mea, e like me ke kanaka, pela kona ikaika. Ku ae la o Gideona, a pepehi iho la ia Zeba, laua o Zalemuna, a lawe oia i na lei o na a-i o ka laua mau kamelo.
西巴和撒慕拿说：“你自己起来杀我们吧！因为人如何，力量也是如何。”基甸就起来，杀了西巴和撒慕拿，夺获他们骆驼项上戴的月牙圈。
22 Alaila, olelo aku la na kanaka o ka Iseraela ia Gideona, I alii oe maluna o makou, o oe a me kau keiki, a me ke keiki a kau keiki; no ka mea, ua hoola mai oe ia makou, mailoko ae o ka lima o ko Midiana.
以色列人对基甸说：“你既救我们脱离米甸人的手，愿你和你的儿孙管理我们。”
23 I mai la o Gideona ia lakou, aole au e lilo i alii maluna o oukou, aole e lilo ka'u keiki i alii maluna o oukou. E lilo no o Iehova i alii maluna o oukou.
基甸说：“我不管理你们，我的儿子也不管理你们，惟有耶和华管理你们。”
24 I mai la o Gideona ia lakou, He manao nonoi aku ko'u e nonoi aku ai ia oukou, e haawi mai kela kanaka keia kanaka o oukou ia'u, i na apo pepeiao o kona mea pio. (He apo pepeiao gula ko lakou, no ka mea, no ka Isemaela lakou.)
基甸又对他们说：“我有一件事求你们：请你们各人将所夺的耳环给我。”（原来仇敌是以实玛利人，都是戴金耳环的。）
25 I mai la lakou, E haawi io no makou. Hohola iho la lakou i lole, a hoolei iho la kela kanaka keia kanaka i na apo pepeiao o kona pio maluna iho.
他们说：“我们情愿给你”，就铺开一件外衣，各人将所夺的耳环丢在其上。
26 O ke kaumaha o ia mau apo pepeiao, ana i noi aku ai, hookahi ia tausani ehiku haueri sekela gula; a keu aku na lei, a me na momi pepeiao, a me ka lole poni mahana o na'lii o ko Midiana, a me na lei ma na a-i o ka laua mau kamelo.
基甸所要出来的金耳环重一千七百舍客勒金子。此外还有米甸王所戴的月环、耳坠，和所穿的紫色衣服，并骆驼项上的金链子。
27 Hana iho la o Gideona ia mea, i epoda, a waiho iho la ma kona kulanakauhale, ma Opera. Hahai aku la ilaila ka Iseraela a pau, e kuko ana mamuli o ia mea; a lilo iho la ia i mea e hihia'i no Gideona, a me ko kona hale.
基甸以此制造了一个以弗得，设立在本城俄弗拉。后来以色列人拜那以弗得行了邪淫；这就作了基甸和他全家的网罗。
28 Pela i pio ai ko Midiana imua o na mamo a Iseraela, aole lakou i hoala hou i ko lakou poo. Kuapapanui iho la ka aina hookahi kanaha makahiki, i ke kau ia Gideona.
这样，米甸人被以色列人制伏了，不敢再抬头。基甸还在的日子，国中太平四十年。
29 Hele aku la o Ierubaala ke keiki a Ioasa, a noho iho la ma kona hale iho.
约阿施的儿子耶路·巴力回去，住在自己家里。
30 He kanahiku ka Gideona mau keikikane, mailoko aku o kona puhaka, no ka mea, ua nui loa kana poe wahine.
基甸有七十个亲生的儿子，因为他有许多的妻。
31 A o kana haiawahine ma Se kema, oia kekahi i hanau mai i keikikane nana, a kapa aku la oia i kona inoa o Abimeleka.
他的妾住在示剑，也给他生了一个儿子。基甸与他起名叫亚比米勒。
32 Make iho la o Gideona ke keiki a Ioasa, ua elemakule maikai, a kanuia oia ma ka ilina o kona makuakane, ma Opera, no ka Abiezara.
约阿施的儿子基甸，年纪老迈而死，葬在亚比以谢族的俄弗拉，在他父亲约阿施的坟墓里。
33 A mahope iho o ka make ana o Gideona, huli hou aku la na mamo a Iseraela, a moe kolohe iho la me Baalima, a hoolilo iho la ia Baalaberita, i akua no lakou.
基甸死后，以色列人又去随从诸巴力行邪淫，以巴力·比利土为他们的神。
34 Aole hoomanao na mamo a Iseraela ia Iehova, i ko lakou Akua, i ka mea i hoola'e ia lakou mai ka lima aku o ko lakou poe enemi, ma na aoao a puni.
以色列人不记念耶和华—他们的 神，就是拯救他们脱离四围仇敌之手的，
35 Aole lakou i lokomaikai aku i ko ka hale o Ierubaala, oia hoi o Gideona, e like me na mea maikai a pau ana i hana mai ai i ka Iseraela.
也不照着耶路·巴力，就是基甸向他们所施的恩惠厚待他的家。
