Ioane 6
1 MAHOPE iho holo aku la o Iesu ma kela kapa o ka moanawai o Galilaia, oia o Tiberia.
Daarna begaf Jesus Zich naar de overkant van het meer van Galilea of van Tibérias.
2 A nui loa na kanaka i hahai ia ia, no ko lakou ike ana i na hana mana ana i hana'i i ka poe mai.
Een grote schare volgde Hem, omdat ze de wonderen hadden gezien, die Hij voor de zieken verricht had.
3 Pii ae la o Iesu ma Kekahi mauna, a noho iho la ilaila me kana poe haumana.
En Jesus besteeg het gebergte, en zette Zich daar met zijn leerlingen neer.
4 A ua kokoke mai ka moliaola, he ahaaina na ka poe Iudaio.
Het was kort voor Pasen, het feest van de Joden.
5 Alawa ae la ko Iesu mau maka, ike aku la i ka poe kanaka nui e hele mai ana io na la, ninau mai la oia ia Pilipo, Mahea kakou e kuai ai i berena e ai iho keia poe?
Toen Jesus nu de ogen opsloeg en een talrijke menigte tot Zich zag komen, sprak Hij tot Filippus: Waar zullen we brood kopen, zodat ze kunnen eten?
6 O keia kana i ninau mai ai i mea e hoao ai ia ia; no ka mea, ua ike no ia i kana mea e hana mai ai.
Dit zeide Hij echter, om hem op de proef te stellen; want zelf wist Hij goed, wat Hij doen zou.
7 I aku la o Pilipo ia ia, Aole lakou e lawa i ka berena no na haneri denari elua, i pakahi ai ka apana uuku na lakou a pau.
Filippus antwoordde Hem: Voor tweehonderd tienlingen brood is niet genoeg, als ieder van hen een stukje krijgt.
8 Olelo aku la ia ia kekahi o kana poe haumana, o Anederea, ka hoahanau o Simona Petero,
Een zijner leerlingen, Andreas, de broer van Simon Petrus, zeide tot Hem:
9 He wahi keiki maanei, he mau popo berena bale elima kana, a me na ia liilii elua; a heaha la ia mau mea i keia poe nui?
Hier is een jongen, die vijf gerstebroden heeft en twee vissen; maar wat betekent dat voor zo velen?
10 Olelo mai la o Iesu, E hoonoho i na kanaka ilalo. He nui no ka weuweu ma ia wahi. Noho iho la na kanaka, elima tausani paha.
Jesus sprak: Laat de mensen gaan zitten. Er stond nu veel gras op die plaats. Ze gingen dus zitten; er waren ongeveer vijf duizend mannen.
11 Lalau mai la o Iesu i na popo berena; hoomaikai aku la, a haawi mai la i na haumana, a o na haumana hoi i ka poe e nobo ana; pela no hoi na ia, a like ka nui me ko lakou makemake.
Nu nam Jesus de broden, sprak een dankgebed uit, en deelde ze rond aan hen die daar zaten; zo ook van de vissen, zoveel ze wilden.
12 A maona ae la lakou, i mai la ia i kana poe haumana, E hoiliili i na hakina i koe, i hoolei ole ia'i kekahi mea.
En toen ze waren verzadigd, zeide Hij tot zijn leerlingen: Verzamelt de overgeschoten brokken, opdat er niets verloren gaat.
13 Hoiliili iho la lakou, a piha na hinai he umikumamalua i na hakina o na popo berena bale elima i koe i ka poe i ai.
Zij verzamelden ze dus, en vulden twaalf korven met de brokken der vijf gerstebroden, die na het eten waren overgebleven.
14 Olelo aku la ka poe kanaka i ike i ka hana mana a Iesu i hana'i, He oiaio, o ke kaula keia e hele mai ana i ke ao nei.
Bij het zien van het teken, dat Jesus gewrocht had, zeiden de mensen: Deze is waarlijk de profeet, die in de wereld moet komen!
15 A ike iho la o Iesu, e kii mai ana lakou e lawe ia ia, i hoolilo ai lakou ia ia i alii, hele hou aku la ia ma kekahi mauna, oia wale no.
Daar nu Jesus voorzag, dat ze Hem zouden meevoeren, om Hem tot koning uit te roepen, trok Hij Zich heel alleen weer in het gebergte terug.
16 A ahiahi ae ia, iho aku la kana poe haumana ma ka moanawai.
Maar toen het avond werd, daalden zijn leerlingen af naar het meer,
17 Ee aku la lakou maluna o ka moku, holo aku la i kela kapa o ka moanawai ma Kaperenauma: a poeleele iho la, aole o Iesu i hiki mai io lakou ia.
gingen de boot in, en hielden koers naar Kafárnaum aan de overkant van het meer. Reeds was de duisternis ingevallen, en nog was Jesus niet bij hen gekomen.
18 Oloku ae la ka moanawai i ka makani nui e nou mai ana.
De zee was onstuimig, want er woei een hevige wind.
19 Hoe aku la lakou i na setadia he iwakalua kumamalima, he kanakolu paha, ike aku la lakou ia Iesu e hele mai ana maluna o ka moanawai, a kokoke ia ma ka moku: makau iho la lakou.
Toen ze dan ongeveer vijf en twintig of dertig stadiën hadden afgelegd, zagen ze Jesus over het meer wandelen en nabij het vaartuig komen; ze werden er angstig van.
20 I mai la oia ia lakou, Owau no keia; mai makau oukou.
Maar Hij sprak tot hen: Ik ben het; weest niet bang.
21 Alaila olioli lakou i kona ee ana iluna o ka moku; a hiki wawe aku la ka moku ma ka aina, kahi i holo ai lakou.
Gewillig namen ze Hem nu in hun vaartuig op, en terstond landde de boot aan de kust, waar ze op afgestevend waren.
22 Ia ia aku, o ka ahakanaka e ku ana ma kela kapa o ka moanawai, ike ae la lakou, aole moku e ae malaila, o ka mea wale no a kana poe haumana i ee aku ai, aole nae i ee pu o Iesu me kana poe haumana maluna o ka moku, o kana poe haumana wale no i holo;
De volgende morgen drong het door tot de schare, die aan de overkant van het meer was gebleven, dat er buiten dit éne geen ander vaartuig was geweest, en dat Jesus niet met zijn leerlingen aan boord was gegaan, maar dat zijn leerlingen alleen waren vertrokken.
23 Aka hoi, holo mai la na moku mai Tiberia mai, kokoke ma kahi i ai ai lakou i ka berena, mahope iho o ko ka Haku hoomaikai ana'ku.
Intussen kwamen er van Tibérias andere boten dicht bij de plaats, waar men het brood had gegeten, na het dankgebed des Heren.
24 A ike ae la ka ahakanaka, aole o Iesu malaila, aole hoi kana poe haumana, ee aku la lakou iluna o na moku, holo aku la i Kaperenauma e imi ana ia Iesu:
Toen dus de menigte zag, dat Jesus daar niet meer was en zijn leerlingen evenmin, gingen ze scheep, en voeren naar Kafárnaum, om Jesus te zoeken.
25 A loaa ia lakou ia ma kela kapa o ka moanawai, i aku la lakou ia ia, E Rabi, inahea i hiki mai oe ia nei?
En toen ze Hem aan de andere kant van het meer hadden gevonden, spraken ze tot Hem: Rabbi, wanneer zijt Gij hier gekomen?
26 Olelo mai la o Iesu ia lakou, i mai la, Ke imi nei oukou ia'u, aole no ka hana mana a oukou i ike ai, aka, no ka oukou ai ana i na popo berena, a maona ae.
Jesus antwoordde hun en sprak: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Gij zoekt Mij, niet omdat gij tekenen hebt gezien, maar omdat gij van de broden gegeten en u verzadigd hebt.
27 Mai hooikaika oukou no ka ai e pau wale, aka, no ka ai e mau ana a hiki i ke ola loa, ka mea a ke Keiki a ke kanaka e haawi ai na oukou: no ka mea, oia ka ka Makua ke Akua i hooiaio mai ai. (aiōnios g166)
Arbeidt niet voor de spijs die vergaat, maar voor de spijs die blijft tot in het eeuwige leven, en die de Mensenzoon u zal geven. Want op Hem heeft God, heeft de Vader zijn zegel gedrukt. (aiōnios g166)
28 No ia mea, ninau aku la lakou ia ia, Heaha ka makou e hana'i, i hana aku ai makou i ua hana a ke Akua?
Ze zeiden Hem dan: Wat moeten we doen, om de werken Gods te verrichten?
29 Olelo mai la o Iesu ia lakou, i mai la, Eia ka hana a ke Akua, e manaoio mai oukou i ka mea ana i hoouna mai ai.
Jesus antwoordde hun: Dit is het werk van God: dat gij gelooft in Hem, dien Hij gezonden heeft.
30 Alaila ninau aku la lakou ia ia, Heaha ka hana mana au e hana mai ai, i ike ai makou, a i manaoio ai ia oe? Heaha kau e hana'i?
Ze zeiden Hem: Wat voor teken verricht Gij dan wel, dat ons overtuigt, zodat we in U geloven? Wat doet Gij eigenlijk?
31 Ai iho la ko makou poe kupuna i ka mane ma ka waonahele; e like me ka mea i palapalaia, Haawi mai la ia i ka berena mai ka lani mai e ai lakou.
Onze vaderen hebben in de woestijn het manna gegeten, zoals er geschreven staat: "Brood uit de hemel heeft Hij hun te eten gegeven".
32 Olelo mai la o Iesu ia lakou, Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, aole o Mose i haawi mai na oukou i ka berena mai ka lani mai; aka, o ko'u Makua ke haawi mai nei na oukou i ka berena oiaio mai ka lani mai.
Nu sprak Jesus tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Moses heeft u geen brood gegeven, dat uit de hemel kwam, maar mijn Vader geeft u het ware brood uit de hemel;
33 No ka mea, o ka ke Akua berena, oia ka mea i iho mai mai ka lani mai, a haawi i ke ola no ko ke ao nei.
want het brood, dat uit de hemel neerdaalt, is het brood van God, dat leven aan de wereld schenkt.
34 I aku la lakou ia ia, E ka Haku, e haawi mau mai oe i keia berena na makou.
Ze zeiden Hem dan: Heer, geef ons dit brood voor immer.
35 Olelo mai la o Iesu ia lakou, Owau no ka berena e ola'i; o ka mea e hele mai io'u nei, aole loa ia e pololi; a o ka mea e manaoio mai ia'u, aole loa ia e makewai.
Jesus sprak tot hen: Ik ben het brood des levens; wie tot Mij komt, zal geen honger meer hebben, en wie in Mij gelooft zal nimmer meer dorst lijden.
36 A olelo aku la au ia oukou, ua ike no oukou ia'u, aole nae oukou e manaoio mai.
Maar Ik heb het u gezegd: gij hebt Mij gezien, en toch gelooft gij niet.
37 O na mea a pau a ka Makua e haawi mai ai no'u, e hele mai no lakou io'u nei: a o ka mea e hele mai io'u nei, aole loa wau e kipaku aku ia ia.
Al wat de Vader Mij geeft, zal tot Mij komen; en wie tot Mij komt, zal Ik niet buiten werpen.
38 No ka mea, aole au i iho mai, mai ka lani mai e hana i ko'u makemake, aka, i ka makemake o ka mea nana au i hoouna mai.
Want Ik ben uit de hemel neergedaald, niet om mijn eigen wil te doen, maar de wil van Hem, die Mij heeft gezonden.
39 Eia ka makemake o ka mea nana au i hoouna mai, i ole e lilo aku mai o'u aku nei kekahi o na mea a pau ana i haawi mai ai ia'u, aka, e hoala mai au ia ia i ka la mahope.
Welnu, dit is de wil van Hem, die Mij heeft gezonden, dat Ik niets verloren laat gaan van wat Hij Mij heeft gegeven, maar dat Ik het op de jongste dag doe verrijzen.
40 No ka mea, eia ka makemake o ka mea nana au i hoouna mai, o na mea a pau e ike mai i ke Keiki, a e manaoio hoi ia ia, e loaa ia ia ke oia mau loa; a e hoala mai au ia ia i ka la mahope. (aiōnios g166)
Dit is de wil van den Vader, die Mij gezonden heeft, dat wie den Zoon aanschouwt en in Hem gelooft, het eeuwige leven heeft, en dat Ik hem op de jongste dag zal doen verrijzen. (aiōnios g166)
41 Ohumu iho la ka poe Iudaio nona, no kana olelo ana, Owau no ka berena i iho mai mai ka lani mai.
Maar de Joden morden over Hem, omdat Hij gezegd had: Ik ben het brood, dat uit de hemel is neergedaald.
42 Olelo ae la lakou, Aole anei o Iesu keia ke keiki a Iosepa? Ua ike no kakou i kona makuakane a me kona makuwahine; pehea la hoi ia i olelo mai ai, Ua iho mai au mai ka lani mai?
En ze zeiden: Is deze niet Jesus, de zoon van Josef, wiens vader en moeder we kennen? Hoe zegt Hij dan: Ik ben uit de hemel neergedaald?
43 Nolaila olelo mai la o Iesu ia lakou, i mai la, Mai ohumu oukou kekahi me kekahi.
Jesus antwoordde hun, en sprak: Mort toch niet onder elkander.
44 Aohe mea e hiki ia ia ke hele mai io'u nei, ke kauo ole mai ia ia ka Makua nana au i hoouna mai; a na'u ia e hoala mai i ka la mahope.
Niemand kan tot Mij komen, zo de Vader, die Mij zond, hem niet trekt; en Ik zal hem op de jongste dag doen verrijzen.
45 Ua palapalaia e na kaula, E aoia lakou a pau e ke Akua. No ia hoi, o ka mea i hoolohe i ka ka Makua, a i aoia hoi, oia ke hele mai io'u nei.
Er staat geschreven bij de profeten: "En allen zullen zij onderricht worden door God". Wie naar den Vader luistert en door Hem is onderricht, hij komt tot Mij.
46 Aole ke kanaka i ike i ka Makua, o ka mea wale no no ke Akua mai, oia ka i ike i ka Makua.
Niet dat iemand den Vader gezien heeft; alleen Hij die van God stamt, Hij heeft den Vader gezien.
47 Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, O ka mea e manaoio mai ia'u, he oia mau loa kona. (aiōnios g166)
Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Wie gelooft, heeft het eeuwige leven. (aiōnios g166)
48 Owau no ka berena e ola'i.
Ik ben het brood des levens.
49 Ai no ko oukou poe kupuna I ka mane ma ka waonahele, a ua make lakou.
Uw vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn, en ze zijn gestorven.
50 O keia ka berena i iho mai mai ka lani mai; ina e ai kekahi i keia, aole ia e make.
Dit is het brood, dat uit de hemel nederdaalt: eet men daarvan, dan sterft men niet.
51 Owau no ka berena ola, ka mea i iho mai mai ka lani mai. Ina e ai kekahi i keia berena, e oia mau loa ia; a o ka berena a'u e haawi aku ai, o ko'u kino ia, ka mea a'u e haawi aku i oia no ko ke ao nei. (aiōn g165)
Ik ben het levend brood, dat uit de hemel is neergedaald; zo iemand eet van dit brood, zal hij in eeuwigheid leven. En het brood, dat Ik zal geven, is mijn vlees voor het leven der wereld. (aiōn g165)
52 Hoopaapaa iho la na Iudaio ia lakou iho, i ae la, Pehea la e hiki ai ia ia ke haawi mai i kona kino ia kakou e ai?
Maar de Joden twistten onder elkander, en zeiden: Hoe kan Hij ons zijn vlees te eten geven?
53 Olelo aku la o Iesu ia lakou, Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, A i ai ole oukou i ke kino o ke Keiki a ke kanaka, a i inu ole hoi i kona koko, aole he ola iloko o oukou.
Jesus sprak tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Zo gij het vlees van den Mensenzoon niet eet en zijn bloed niet drinkt, dan hebt gij het leven niet in u.
54 O ka mea e ai i ko'u kino, a e inu hoi i ko'u koko, he oia mau loa kona, a na'u ia e hoala mai i ka la mahope, (aiōnios g166)
Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, heeft het eeuwige leven, en Ik zal hem op de jongste dag doen verrijzen. (aiōnios g166)
55 No ka mea, he ai io ko'u kino, a he mea inu io ko'u koko.
Want mijn vlees is waarlijk spijs, en mijn bloed is waarlijk drank.
56 O ka mea e ai i ko'u kino, a e inu hoi i ko'u koko, ke noho nei ia iloko o'u, owau hoi iloko ona.
Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik in hem.
57 E like me ka Makua ola, nana au i hoouna mai, a e ola ana au i ka Makua; pela hoi ka mea e ai mai ia'u, e ola no ia ia'u.
Zoals de Vader die leeft, Mij heeft gezonden, en Ik leef door den Vader, zó zal ook hij, die Mij eet, leven door Mij.
58 O keia ka berena i iho mai mai ka lani mai; aole e like me ko oukou poe kupuna i ai ai i ka mane, a make aku la; o ka mea e ai i keia berena, e ola maa loa ia. (aiōn g165)
Dit is het brood, dat uit de hemel is neergedaald. Niet een brood als de vaders hebben gegeten en toch zijn gestorven; wie dit brood eet zal leven in eeuwigheid. (aiōn g165)
59 Oia na mea ana i olelo mai ai iloko o ka halehalawai i ke ao ana ma Kaperenauma.
Zo sprak Hij bij zijn onderrichting in de synagoge van Kafárnaum.
60 A lohe ae la na haumana ana he nui, i ae la lakou, He olelo paakiki keia; owai la ka mea e hiki ia ia ke hoolohe aku ia,
Velen van zijn leerlingen, die het hadden gehoord, zeiden: Dit woord is hard; wie kan naar zo iets luisteren?
61 A ike iho la o Iesu i ka ohumu ana o na haumana ana, no keia mea, i mai la oia ia lakou, O keia anei ka mea a oukou i ukiuki ai?
Maar Jesus, die wist dat zijn leerlingen daarover morden, sprak tot hen: Ergert u dit?
62 Pehea la hoi, ina e ike oukou i ke Keiki a ke kanaka e pii hou aku ana iluna i kona wahi mamua!
En wanneer gij nu den Mensenzoon eens ziet opstijgen naar waar Hij vroeger was?
63 O ka uhane ka mea nana e hoola; aole ke kino he mea e pono ai; o ka olelo a'u e olelo aku nei ia oukou, he uhane ia a me ke ola.
Het is de geest, die leven brengt; het vlees brengt niets daartoe bij. De woorden, die Ik tot u sprak, zijn geest en leven.
64 Aka, ua manaoio ole mai kekahi poe o oukou. No ka mea, ua ike no Iesu mai kinohi mai i ka poe maoaoio ole, a me ka mea nana ia e kumakaia aku.
Maar daar zijn er sommigen onder u, die niet geloven. Want Jesus wist van de aanvang af, wie het waren, die niet geloofden; en wie het was, die Hem verraden zou.
65 A i mai la ia. No keia mea ka'u i olelo aku ai ia oukou, aole e hiki i kekahi, ke hele mai io'u nei, ke haawi ole ia mai ia nana e ko'u Makua.
En Hij vervolgde: Daarom heb Ik u gezegd, dat niemand tot Mij kan komen, tenzij het hem door mijn Vader is gegeven.
66 Mai ia manawa, nui na haumana ana i hoi hope, aole hoi i hele pu hou me ia.
Van dat ogenblik af trokken velen zijner leerlingen zich terug, en bleven niet langer bij Hem.
67 Ninau mai la o Ieau i ka poe umikumamalua, O oukou anei kekahi i makemake e hele aku?
Nu sprak Jesus tot de twaalf: Wilt ook gij misschien heengaan?
68 I aku la o Simona Petero ia ia, E ka Haku, io wai la makou e hele aku ai? ia oe no ka olelo o ke ola inau loa. (aiōnios g166)
Simon Petrus antwoordde Hem: Heer, naar wien zouden we gaan? Gij hebt woorden van eeuwig leven; (aiōnios g166)
69 A ua manaoio makou, a ua ike hoi, o oe no ka Mesia, ke Keiki a ke Akua.
we geloven en weten: Gij zijt de Heilige Gods.
70 Olelo mai la o Iesu ia lakou, Aole anei au i wae ia oukou he umikumamalua, a o kekahi o oukou, he diabolo ia!
Jesus hernam: Heb Ik u alle twaalf niet uitverkoren? En toch, één uwer is een duivel.
71 Olelo mai la ia no Iuda Isekariota, ke keiki a Simona, kekahi o ka umikumamalua, nana ia e kumakaia aku.
Hiermee bedoelde Hij Judas, den zoon van Simon Iskáriot. Want deze, één van de twaalf, zou Hem verraden.
