< Ieremia 51 >
1 KE i mai nei o Iehova, penei; Aia hoi, e hoala no wau i ka makani luku e ku e ia Babulona, E ku e hoi i ka poe e noho la iwaenakonu, Ka poe i ala ku e mai ia'u.
Esto es lo que dice el Señor: Miren, voy a levantar un viento destructor contra Babilonia y contra el pueblo de Babilonia.
2 E hoouna aku au i na malihini i Babulona, A e hoopuehu lakou i kona, a e ninini aku i ko kona aina; No ka mea, e ku e no lakou ia ia a puni i ka la poino.
Enviaré soldados extranjeros a atacar a Babilonia para arrasar con ella y convertirán su país en un desierto; la atacarán desde todas las direcciones cuando llegue su momento de dificultad.
3 E lena ke kakaka o ka mea pana, E ku e i ka mea i hoolena i kona; E ku e i ka mea hookiekie maloko o kona paleumaumaunahi; Mai hookoe i kona poe kanaka opiopio, E luku loa aku i kona mau kaua a pau.
El arquero no necesita usar su arco; el soldado de infantería no necesita ponerse su armadura. No perdones a sus jóvenes soldados; destina todo su ejército a la destrucción!
4 E hina no ka poe make ma ka aina o ko Kaledea, A e houia ma kona mau alanui.
Caerán heridos en sus calles, muertos en el país de Babilonia.
5 No ka mea, ua haalele ole ia ka Iseraela, A o ka Iuda hoi e kona Akua e Iehova o na kaua; Ua piha nae ko lakou aina i ka lawehala imua o ka Mea Hemolele o ka Iseraela.
Israel y Judá no han sido abandonados por su Dios, el Señor Todopoderoso, aunque pecaron contra el Santo de Israel en todo su país.
6 E holo oukou mai waenakonu aku o Babulona, E hoopakele kela kanaka keia kanaka i kona ola iho: Mai noho oukou a lukuia iloko o kona hewa, No ka mea, o ka manawa keia o ko Iehova ukiuki; Nana no e hoouku aku ia ia
¡Escapen de Babilonia! ¡Huyan por sus vidas! No se dejen atrapar por su castigo para que no mueran, porque este es el momento en que el Señor le pagará por sus pecados.
7 He wahi kiaha gula o Babulona ma ka lima o Iehova, O ka mea ia i ona'i ka honua a pau: Ua inu ko na aina i kona waina, Nolaila i pupule ai ko na aina.
En otro tiempo, Babilonia era una copa de oro que el Señor tenía en su mano. Ella emborrachó a toda la tierra. Las naciones bebieron su vino y por eso se volvieron locas.
8 Ua haule hoohikilele o Babulona, a ua anaiia; E aoa nona, e kii hoi i wahi nini no kona eha, Ina paha e hoolaia oia.
Ahora, de repente, Babilonia ha caído. Ha sido hecha pedazos. Lloren por ella; consigan algún tratamiento para su dolor. Tal vez pueda ser curada.
9 Hoola aku no makou ia Babulona, aole ia i ola: E haalele ia ia, e hele hoi kela mea keia mea o kakou i kona aina iho; No ka mea, ua pa aku kona hoopaiia i ka lani, Ua hapaiia hoi, a i na aouli.
“Tratamos de curarla, pero no se pudo. Así que renuncien a ella. Todos debemos volver a casa, al lugar de donde venimos. La noticia de su castigo ha llegado a todas partes, hasta el cielo.
10 Ua hoopuka mai o Iehova i ko kakou pono; E hele mai hoi, e hai aku kakou ma Ziona i ka hana a Iehova ko kakou Akua.
El Señor nos ha animado y apoyado. Vamos, digamos a la gente de Jerusalén lo que el Señor ha hecho por nosotros”.
11 E anai i na pua, e lalau i na palekaua; Ua hooikaika o Iehova i ka manao o na'lii o Media: No ka mea, he manao ku e kona ia Babulona e luku ia wahi; No ka mea, o ka hoopai ana ia o Iehova, O kana hoopai ana hoi, no kona luakini.
¡Afilen las flechas! Recojan los escudos! El Señor ha animado a los reyes de los medos, porque su plan está dirigido a la destrucción de Babilonia. El Señor les está pagando por lo que le sucedió a su Templo.
12 E kau i ka hae ma na pa o Babulona, E hoomahuahua i ka poe kaua, E hoonohonoho i na kiai, E hoomakaukau i ka poe hoohalua; No ka mea, ua noonoo o Iehova, a ua hana hoi i na mea ana i olelo ku e ai i ka poe e noho la ma Babulona.
Levanten la bandera de señal para atacar las murallas de Babilonia; refuercen la guardia; hagan que los centinelas ocupen sus puestos; preparen la emboscada. El Señor planeó y cumplió sus amenazas contra el pueblo de Babilonia.
13 E ka mea e noho la ma na wai nui, Ka mea waiwai nui hoi, Ua hiki mai kou hope, a me ke ana o kou hao ana.
Ustedes, que viven junto a muchas aguas y tienen tantas riquezas, este es el momento de su fin: su vida será cortada.
14 Ua hoohiki o Iehova o na kaua ia ia iho, Oiaio, e hoopiha no wau ia oe i na kanaka e like me na enuhe, A e hookiekie lakou i ka hooho ku e ia oe.
El Señor Todopoderoso juró con su propia vida, diciendo: Me aseguraré de llenarte de tantos soldados enemigos que serán como langostas. Gritarán al celebrar su victoria sobre ti.
15 Ua hana oia i ka honua i kona mana, Ua hookumu oia i ke ao nei i kona akamai, A ua uhola'i i na lani i kona ike.
Fue Dios quien hizo la tierra con su poder. Creó el mundo con su sabiduría y con su entendimiento puso los cielos.
16 I ka poha ana o kona leo, Nui na wai ma na lani; Oia ka mea e pii aku ai ka ohu, mai na kihi ae o ka honua: Nana no i hana ka uwila, me ka ua, A hoopuka mai la oia i ka makaui, Mailoko mai o kona waihona waiwai.
Las aguas de los cielos llueven con estruendo por orden suya. Él hace que las nubes se eleven por toda la tierra. Hace que el rayo acompañe a la lluvia, y envía el viento desde sus almacenes.
17 Me he holoholona la na kanaka a pau ma ka ike, Ua hoohilahilaia na mea hoohehee kala a pau, ma na kii i hooheheeia; No ka mea, he wahahee kona kii hooheheeia, Aohe hanu iloko o lakou.
Todos son estúpidos; no saben nada. Todos los trabajadores del metal se avergüenzan de los ídolos que fabrican. Porque sus imágenes hechas de metal fundido son fraudulentas: ¡no están vivas!
18 He lapuwale lakou, he hana na ka wahahee; I ko lakou wa e hoopaiia mai ai, e make no lakou.
Son inútiles, un objeto de risa. Serán destruidos en el momento de su castigo.
19 Aole i like ka Puu o Iakoba me lakou, No ka mea, nana no i hana na mea a pau; O ka Iseraela ke kookoo o kona hooilina; O Iehova o na kaua kona inoa.
El Dios de Jacob no es como esos ídolos, pues es el creador de todo, incluso de su propio pueblo, que es especial para él. El Señor Todopoderoso es su nombre.
20 He hamare no oe no'u, A me ko'u mau mea kaua e kaua'i: No ka mea, ia oe no wau e wawahi ai i na aina, A ia oe no hoi e luku aku ai au i na aupuni;
Tú eres mi garrote de guerra, el arma que uso en la batalla. Te uso para destruir naciones; te uso para destruir reinos.
21 Ia oe no wau e uhai i ka lio, A me kona mea nana e holo; Ia oe no wau e uhai ai i ke kaakaua, A me kona mea nana e holo;
Te uso para destruir caballos y sus jinetes; te uso para destruir carros y sus conductores.
22 Ia oe no wau e uhai ai i ke kane a me ka wahine; Ia oe no hoi au e uhai ai i ka elemakule a me ka mea opiopio; A ia oe no e uhai ai au i ke kanaka opiopio, a me ke kaikamahine:
Te uso para destruir hombres y mujeres; te uso para destruir ancianos y jóvenes; te uso para destruir jóvenes y niñas.
23 Ia oe no e uhai aku ai au i ke kahuhipa, a me kona ohana; Ia oe no wau e uhai aku ai i ke kauaka mahiai, A me kona mau bipi kauo; A ia oe no wau e uhai aku ai i na kiaaina, A me ko lakou poe alii.
Te uso para destruir a los pastores y sus rebaños; te uso para destruir a los agricultores y su ganado; te uso para destruir a los gobernantes y a los funcionarios del Estado.
24 A maluna o Babulona, a maluna o ka poe e noho la ma Kaledea, E hoihoi no wau i ka hewa a pau a lakou i hana'i, Ma Ziona, imua o kou mau maka, wahi a Iehova.
Delante de ti voy a pagar a Babilonia y a todos los que viven en Babilonia todo el mal que le hicieron a Jerusalén, declara el Señor.
25 Aia hoi, owau ka i ku e ia oe, e ka mauna hoomake, Wahi a Iehova; Ka mea i anai i ka honua a pau: A e kakauha aku au i ko'u lima maluna ou, A e olokaa aku au ia oe ilalo, mai na pohaku aku, A e hoolilo au ia oe i mauna a.
Ten cuidado, porque estoy contra ti, monstruo destructor que arrasa el mundo entero, declara el Señor. Llegaré a atacarte; te haré rodar por los acantilados; te convertiré en una montaña de ceniza.
26 Aole hoi lakou e lawe i kekahi pohaku ou i pohaku kihi, Aole hoi i pohaku hookumu: Aka, e neoneo mau loa aku no oe, wahi a Iehova.
Nadie podrá ni siquiera encontrar una piedra angular o una piedra de cimentación entre tus ruinas, porque serás destruido por completo, declara el Señor.
27 E kau oukou i ka hae ma ka aina, E puhi i ka pu iwaena o ko na aina, E hoomakaukau i ko na aina, e ku e ia ia; E kena i na aupuni o Arerata e ku e ia ia, Ia Mini, a me Asekenaza; E hoonoho i alihi kaua e ku e ia ia; E hoouna i na lio e like me na enuhe huluhulu.
¡Izad una bandera de señales en el país! ¡Toca la trompeta de llamada a la guerra entre las naciones! Preparen a las naciones para atacarla; convoquen a los reinos para marchar contra ella: Ararat, Minni y Asquenaz. Elige a un comandante para que dirija los ejércitos que la atacarán; envía a la caballería de batalla como una nube de langostas.
28 E hoomakaukau ku e ia ia i ko na aina a me ua'lii o ko Media, I kona poe kiaaina hoi a me kona mau luna, A me ka aina a pau o kona aupuni.
Haz que los ejércitos de las naciones se preparen para la batalla contra ella. Esto se aplica a los reyes de los medos, a sus jefes y a todos sus oficiales, y a todos los países que gobiernan.
29 E haalulu no ka aina, a e mihi hoi; No ka mea, e hanaia maluna o Babulona na manao a pau o Iehova, E hoolilo i ka aina o Babulona i wahi neoneo, Me ka mea ole nana e noho.
La tierra se estremece y tiembla, porque el Señor está decidido a cumplir lo que amenazó contra Babilonia: convertirla en un páramo donde nadie viva.
30 Ua haalele na kanaka ikaika o Babulona i ke kaua, Ua noho lakou ma na puu kaua; Ua pio hoi ko lakou ikaika, Ua like no hoi lakou me na wahine; Ua hoopau lakou i ko lakou wahi noho i ke ahi, Ua uhaiia kona mau kikaola.
Los defensores de Babilonia han renunciado a luchar; se han quedado sentados en sus fortalezas. Están agotados; se han vuelto como mujeres asustadas. Las casas de Babilonia están en llamas; los barrotes que aseguran sus puertas han sido destrozados.
31 E holo auanei kekahi luna e halawai me ka kekahi luna, A me kekahi elele e halawai me kekahi elele, E hai aku i ke alii i ke pio ana o ke kulanakauhale ma kekahi pea:
Un corredor entrega su mensaje a otro para que lo lleve; un mensajero sigue a otro mensajero, todos ellos alertan al rey de Babilonia de la noticia de que su ciudad ha sido completamente conquistada,
32 I ka lilo ana o na alanui kiaiia, A ua hoopau no lakou i na ohe i ke ahi, Ua auhee hoi na kanaka kaua.
los cruces de los ríos han sido capturados, los pantanos incendiados y sus soldados están aterrorizados.
33 No ka mea, ke olelo mai nei o Iehova o na kaua, ke Akua o ka Iseraela penei; Ua like ke kaikamahine o Babulona me kahi hahi palaoa, Ua hiki mai ka manawa e hahi ai ia ia; He manawa iki e koe, a hiki mai kona hoiliili ai ana.
Esto es lo que dice el Señor Todopoderoso, el Dios de Israel: El pueblo de Babilonia es como una era cuando el grano es pisoteado. Su tiempo de cosecha llegará muy pronto.
34 Ua ai mai o Nebukaneza ke alii o Babulona ia'u, A ua hooki loa mai ia'u, Ua hoolilo mai oia ia'u i ipu mea ole iloko, Ua moni mai oia ia'u, e like me ka moonui, Ua hoopiha oia i kona opu i ka'u mea maikai, Ua kipaku mai oia ia'u.
Nabucodonosor, rey de Babilonia, me masticó y me secó, dejándome tan vacía como un frasco sin nada dentro. Me engulló como si fuera un monstruo, llenándose de las partes más sabrosas de mí y tirando el resto.
35 Maluna hoi o Babulona, ka hookaumahaia o'u a me ko'u kino, Wahi a ka mea e noho la ma Ziona; A o ko'u koko hoi maluna o ka poe e noho la ma Kaledea, Wahi a Ierusalema.
“Babilonia debe cargar con la responsabilidad de los violentos ataques contra nosotros”, dicen los habitantes de Sión. “El pueblo de Babilonia debe cargar con la responsabilidad de la sangre derramada en mi ciudad”, dice Jerusalén.
36 Nolaila, ke olelo mai nei o Iehova penei; Aia hoi, na'u no e hooponopono i kou hoopiiia, Na'u hoi e hoopai aku nou; A e hoomaloo no wau i kona moana, A e hoopio no hoi au i kona waipuna.
Esto es lo que dice el Señor: Mira cómo presento tu caso por ti y hago que tus enemigos paguen por lo que te hicieron. Voy a secar su río y sus manantiales.
37 A e lilo o Babulona i mau puu, He wahi noho no na iliohihiu, He mea e kahaha ai, a e hoowahawaha ai hoi, Me ka mea ole nana e noho.
Babilonia se convertirá en un montón de escombros, un hogar para chacales, un lugar que horroriza a la gente, un lugar del que se burlan, un lugar donde nadie vive.
38 E uwo pu no lakou e like me na liona, A e hoonui hoi i ko lakou leo e like me na keiki liona.
Los babilonios rugirán juntos como leones poderosos y gruñirán como cachorros de león.
39 Ia lakou e wela'i, e hana no wau i ko lakou ahainu, A e hooona aku wau ia lakou, i mea e lealea ai lakou, A e moe no lakou i ka hiamoe mau loa, Aole lakou e ala hou, wahi a Iehova.
Pero mientras se despiertan sus pasiones, les serviré un banquete y los embriagaré. Celebrarán tanto que se desmayarán y no despertarán jamás, declara el Señor.
40 E hooiho aku au ia lakou e like me na keikihipa i ka make, E like hoi me na hipa kane, a me na kaokane.
Los bajaré como corderos para ser sacrificados, como carneros y cabras.
41 Nani ka hopuia o Sesaka! A ua hoopioia hoi ka mea nani o ka honua a pau! Nani ka lilo ana o Babulona i mea kupaianaha iwaena o na aina!
¿Cómo puede ser? Babilonia ¡ha caído! ¡La ciudad más famosa del mundo ha sido conquistada! ¡En qué horrible espectáculo se ha convertido Babilonia para todos los que la miran!
42 Ua pii mai ke kai maluna o Babulona; Ua uhiia oia i ka nui o kona mau ale.
Es como si el mar se hubiera desbordado sobre Babilonia, cubriéndola de olas.
43 Ua lilo kona mau kulanakauhale i wahi neoneo, He aina maloo hoi, a he waonahele, He aina noho ole ia e kekahi kanaka, Aole hoi e hele ae ke keiki a ke kanaka ilaila.
Las ciudades de Babilonia están en ruinas, convertidas en un páramo seco y desértico donde nadie vive, ni siquiera pasa por allí.
44 Na'u no e hoopai aku ia Bela ma Babulona, A e hoopuka aku no hoi au iwaho o kona waha, I ka mea ana i moni ai; Aole e akoakoa hou mai na lahuikanaka io na la; Oia, e hiolo ana ka pa o Babulona.
Yo castigaré a Bel en Babilonia. Le obligaré a escupir lo que se ha tragado. La gente de otras naciones ya no correrá a adorarle. Hasta la muralla de Babilonia ha caído.
45 E ko'u poe kanaka, e hele oukou maiwaena aku ona, A e hoopakele kela kanaka keia kanaka i kona ola iho, Mai ka ukiuki nui o Iehova;
¡Pueblo mío, salid de ella! Cada uno de ustedes, sálvense de la furiosa ira del Señor.
46 O maule auanei ko oukou naau, a makau hoi oukou, no ka lono e loheia ana ma ia aina; E hiki mai no ka lono i kekahi makahiki, A he lono hou i kekahi makahiki, He haunaele ma ka aina, O kekahi alii e ku e ana i kekahi alii.
No pierdan el valor, y no tengan miedo cuando oigan diferentes rumores que circulan por el país. Habrá un rumor un año, y otro al siguiente, hablando de revolución violenta, de un gobernante luchando contra otro.
47 Nolaila, aia hoi, e hiki mai ana na la, E hoopai aku ai au i na kii kalaiia o Babulona; A e hoohilahilaia kona aina a pau, A e haule hoi iwaenakonu ona, kona poe a pau i houia.
Mira, se acerca el momento en que castigaré a los ídolos de Babilonia. Todo el país será humillado; estará lleno de los cadáveres de los asesinados.
48 Alaila e hookani olioli ai ka lani, a me ka honua, a me na mea a pau oloko, no Babulona; No ka mea, mai ke kukulu akau mai e hele mai ai io na la ka poe hao wale, wahi a Iehova.
Entonces todos en el cielo y en la tierra celebrarán con gritos de alegría lo que le ha sucedido a Babilonia, porque los destructores del norte vendrán a atacarla, declara el Señor.
49 Me Babulona i hoohina'i i ka poe i houia o ka Iseraela, Pela no ma Babulona e hina'i ka poe i houia o ka honua a pau.
Babilonia tiene que caer por culpa de los israelitas y de la gente de otras naciones que ella mató.
50 E hele oukou, e ka poe i pakele i ka pahikaua, Mai ku malie; e hoomanao ia Iehova ma kahi loihi aku, E hoomanao hoi ia Ierusalema iloko o ko oukou naau.
Aquellos de ustedes que han logrado escapar de ser asesinados, ¡salgan ahora! ¡No se demoren! Recuerden al Señor en este lugar lejano; piensen en Jerusalén.
51 Ua hoohilahilaia makou, no ka mea, ua lohe makou i ka hoowahawaha: Ua uhiia ko makou maka i ka hilahila; No ka mea, ua hiki mai na malihini iloko o na keenakapu o ka hale o Iehova.
“Estamos avergonzados porque nos han burlado, y nos agarramos la cabeza con vergüenza porque los extranjeros entraron en los lugares santos del Templo del Señor”,
52 No ia mea, aia hoi, e hiki mai auanei na la, wahi a Iehova, E hoopai aku ai au i kona mau kii kalaiia; A ma kona aina a puni e kaniuhu ai no ka poe i oia.
Por eso, manténganse alerta, declara el Señor, porque se acerca el momento en que la castigaré por adorar a los ídolos, y el sonido de los heridos gimiendo se escuchará en todo el país.
53 Ina paha i pii aku o Babulona a i ka lani, A ina i hoopaa loa oia i na puu kaua o kona ikaika, E hele aku nae ka poe hao wale, mai o'u aku nei a io na la, wahi a Iehova.
Aunque Babilonia pudiera subir al cielo para fortalecer sus altas fortalezas, los que yo envíe a atacarla la destruirán, declara el Señor.
54 Mai Babulona mai, kui mai ka lono no ka uwe ana, A me ka luku nui ia, mai ka aina o ko Kaledea mai.
Un grito viene de Babilonia; el ruido de una terrible destrucción viene del país de Babilonia.
55 No ka mea, ua hao wale o Iehova ia Babulona, A ua hooki hoi i ka walaau nui mai ona aku; A halulu kona mau ale e like me na wai nui, Kani no ka leo o kona walaau.
Porque el Señor va a destruir a Babilonia; pondrá fin a su fanfarronería. Las olas del ejército atacante rugirán como el mar que se estrella; el ruido de sus gritos resonará por todas partes.
56 No ka mea, ua hele mai ka mea hao wale maluna ona, Maluna hoi o Babulona; Ua lawepioia kona poe kanaka ikaika, Ua hai hoi na kakaka a pau o lakou; No ka mea, o Iehova ke Akua hoopai, Oiaio no, e hoopai oia.
Un destructor viene a atacar a Babilonia. Sus soldados serán tomados prisioneros y sus arcos serán destrozados, porque el Señor es un Dios que castiga con justicia; definitivamente les pagará.
57 A e hooona aku au i kona poe alii, a me kona poe akamai, I kona poe kiaaina, a me kona mau luna, a me kona poe kanaka ikaika: A e moe no lakou i ka hiamoe mau loa, Aole lakou e ala hou, wahi a ke alii, Nona ka inoa, o Iehova o na kaua.
Embriagaré a sus dirigentes y sabios, así como a sus comandantes, oficiales y soldados. Entonces se desmayarán y no despertarán jamás, declara el Rey, cuyo nombre es el Señor Todopoderoso.
58 Ke olelo mai nei o Iehova o na kaua; E oiaio no e hoohiolo loa ia na pa nui o Babulona, A e puhiia i ke ahi kona mau pukapa kiekie; E hooikaika na kanaka a make hewa ka luhi, A o na lahuikanaka hoi, no ke ahi, A e maloeloe lakou.
Esto es lo que dice el Señor Todopoderoso: Las enormes murallas de Babilonia serán derribadas hasta los cimientos y sus altas puertas serán quemadas. Todo lo que el pueblo trabajó no servirá para nada; las otras naciones que vinieron a ayudar se agotarán, sólo para ver que lo que han hecho arderá en llamas.
59 O ka olelo a Ieremia a ke kaula i kauoha'i ia Seraia, i keiki a Neria, i ke keiki a Maaseia, i ka manawa ana i hele pu aku ai i Babulona me Zedekia, ke alii o ka Iuda, i ka makahiki aha o kona noho alii ana. He luna noho malie o ua Seraia nei.
Este es el mensaje que el profeta Jeremías dio a Seraías, hijo de Nerías, hijo de Maseías, cuando acompañó al rey Sedequías de Judá a Babilonia en el cuarto año del reinado de Sedequías. Seraías era el asistente personal del rey.
60 A kakau no Ieremia iloko o ka buke i ka hewa a pau e hiki mai ana maluna o Babulona, i keia mau olelo a pau hoi i palapalaia no Babulona.
Jeremías había escrito en un pergamino una descripción de todos los desastres que vendrían a Babilonia: todas estas palabras escritas aquí sobre Babilonia.
61 Olelo mai la o Ieremia ia Seraia, A hiki aku oe i Babulona, a ike, a heluhelu hoi i keia mau olelo a pau;
Jeremías le dijo a Seraías: “Cuando llegues a Babilonia, asegúrate de leer en voz alta todo lo que está escrito aquí,
62 Alaila, e i aku oe, E Iehova, ua olelo ku e mai oe i keia wahi, e hooki iho, i mea e koe ole ai kekahi mea iloko ona, aohe kanaka, aohe holoholona, aka, e neoneo mau loa aku no.
y anuncia: ‘Señor, has prometido destruir este lugar para que no quede nada, ni personas ni animales. De hecho, quedará desierta para siempre’.
63 A hiki i ka manawa e hoopau ai oe i ka heluhelu ana i keia buke, alaila e nakinaki i ka pohaku me ka buke, a e hoolei aku iwaenakonu o Euperate.
“Cuando termines de leer este rollo en voz alta, ata una piedra a él y arrójala al Éufrates.
64 A e i aku oe, Pela e poho ai o Babulona, aole o ala hou, mai ka hewa a'u e lawe ai maluna ona. A e maloeloe lakou. A ia nei na olelo a Ieremia.
“Luego di: ‘Así es como Babilonia se hundirá y no volverá a levantarse, por el desastre que estoy haciendo caer sobre ella. Su pueblo se cansará’”. Este es el final de los mensajes de Jeremías.