< Pukaana 21 >
1 EIA na olelo kupaa au e kau ai imua o lakou.
Ito nga ang mga hatol na igagawad mo sa harap nila.
2 Ina kuai oe nau i kauwa Hebera, e hookauwa mai no oia i eono makahiki; a i ka hiku hoi, o kuu wale ia'ku no oia.
Kung ikaw ay bumili ng isang aliping Hebreo, ay anim na taong maglilingkod siya; at sa ikapito ay aalis siyang laya na walang sauling bayad.
3 Ina i komo mai oia iloko, o kona kino wale no, alaila, e hele aku no oia iwaho, o kona kino wale no: aka, ina i mareia oia, alaila e hele pu aku no kana wahine me ia.
Kung siya'y pumasok na magisa, ay aalis na mag-isa: kung may asawa ay aalis nga ang kaniyang asawa na kasama niya.
4 Ina ua haawi mai kona haku i wahine nana, a ua hanau mai oia i mau keikikane nana, a i mau kaikamahine paha, alaila no ka haku ka wahine a me kana mau keiki. a e hele aku no ke kane, oia wale no.
Kung siya'y bigyan ng kaniyang panginoon ng asawa, at magkaanak sa kaniya ng mga lalake, o mga babae; ang asawa at ang kaniyang mga anak ay magiging sa kaniyang panginoon, at siya'y aalis na magisa.
5 Aka, ina olelo ikaika mai ke kauwa, Ua aloha au i kuu haku, a me kuu wahine, a me ka'u mau ken ki, aole au e hele kuu wale ia;
Datapuwa't kung maliwanag na sabihin ng alipin, Aking iniibig ang aking panginoon, ang aking asawa, at ang aking mga anak; ako'y hindi aalis na laya:
6 Alaila, e lawe mai kona haku ia ia i na lunakanawai; a lawe mai no hoi ia ia i ka puka, a i ka lapauwila o ka puka paha; a e hou iho koua haku i kona pepeiao i ke kui, a e hookauwa mau loa mai oia nana.
Kung magkagayo'y dadalhin siya ng kaniyang panginoon sa Dios, at dadalhin siya sa pinto, o sa haligi ng pinto; at bubutasan ng kaniyang panginoon ang kaniyang tainga ng isang pangbutas; at paglilingkuran niya siya magpakailan man.
7 Ina e kuai lilo aku ke kanaka i kana kaikamahine i kauwawahine, aole ia e hookuuia aku e like me ke kuuia'na o na kauwakane.
At kung ipagbili ng isang lalake ang kaniyang anak na babae na maging alipin, ay hindi siya aalis na gaya ng pagalis ng mga aliping lalake.
8 Ina i hewa oia i na maka o kona haku, ka mea i hoopalau mai ia ia nana, alaila, o hoolapanai oia ia ia. Aole ia e hiki ke kuai aku ia ia i ko ka aina e, no kana hana ino ana ia ia.
Kung siya'y hindi makapagpalugod sa kaniyang panginoon, na umayaw magasawa sa kaniya, ay ipatutubos nga niya siya: walang kapangyarihang ipagbili siya sa isang taga ibang lupa, yamang siya'y nadaya.
9 A ina ua hoopalau oia ia ia na kana keikikane, e hana aku no oia ia ia e like me ka hana ana i na kaikamahine.
At kung pinapag-asawa ng bumili sa kaniyang anak na lalake, ay kaniyang ipalalagay siya ng ayon sa kaugalian sa mga anak na babae.
10 A ina i lawe oia i wahine hou nana, mai hoemi ia i ka ai a me ka aahu, a me ka launa mare o kela wahine.
Kung siya'y magasawa sa iba, ang kaniyang pagkain, ang kaniyang damit at ang kaniyang kapangyarihang pagkaasawa ay hindi niya babawasan.
11 A i ole ia e hana aku i keia mau mea ekolu ia ia, alaila, e hookuu wale ia aku oia, me ka uku ole ia mai i ke kala.
At kung hindi niya gawin ang tatlong bagay na ito sa kaniya ay aalis nga siya na walang bayad, na walang tubos na salapi.
12 O ka mea pepehi i kanaka, a make ia, e oiaio no e pepehiia oia.
Ang sumakit sa isang tao, na ano pa't mamatay ay papataying walang pagsala.
13 Ina hoohalua ole ke kanaka, a na ke Akua i haawi mai ia ia iloko o kona lima, alaila, na'u no e kuhikuhi aku ia oe i kahi nona e pee aku ai.
At kung hindi sinasadya ng isang tao, kundi Dios ang naghulog sa kaniyang kamay; ay lalaanan kita ng isang dako na kaniyang tatakasan.
14 Aka, ina i hana hookiekie ke kanaka i kona hoalauna, e pepehi maalea ia ia, e lawe no oe ia ia mai ko'u kuahu aku, i make ia.
At kung magtangka ang sinoman sa kaniyang kapuwa, na pumatay na may daya, ay alisin mo siya sa aking dambana, upang patayin.
15 O ka mea hahau i kona makuakane, a i kona makuwahine, e oiaio no, e make ia.
At ang sumakit sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, ay papataying walang pagsala.
16 O ka mea aihne i ke kanaka, a kuai lilo aku ia ia, a ina i loaa oia ma kona lima, e oiaio no, e make ia.
At ang magnakaw ng isang tao, at ipagbili, o masumpungan sa kaniyang kamay, ay papataying walang pagsala.
17 A o ka mea hailiili i kona makuakane, a me kona makuwahine, he oiaio no, e make ia.
At ang lumait sa kaniyang ama, o sa kaniyang ina, ay papataying walang pagsala.
18 A ina hakaka na kanaka, a pehi aku kekahi i kona hoa i ka pohaku, a kui aku i ka lima, aole hoi ia i make, na moe nae ma kahi moe;
At kung may magbabag, at saktan ng isa ang isa, ng bato, o ng kaniyang suntok, at hindi mamatay, kundi mahiga lamang sa banig:
19 Ina ala hou oia a hele iwaho ma kona kookoo, alaila, e pakele no ka mea nana ia i pepehi; aka, e uku no oia, no kona booki ana i kana hana, a nana no hoi e hoola loa aku ia ia.
Kung makabangon uli, at makalakad sa tulong ng kaniyang tungkod, ay ligtas nga yaong sumakit sa kaniya; pagbabayaran lamang niya ang panahong nasayang, at kaniyang pagagalinging maigi.
20 A ina e hahau ke kanaka i kana kauwakane, a i kana kauwawahine, i ka laau, a make ia malalo iho o kona lima, e oiaio no, e hoopaiia oia.
At kung saktan ng sinoman ang kaniyang aliping lalake o babae, ng tungkod at mamatay sa kaniyang kamay; ay parurusahan siyang walang pagsala.
21 Aka, ina e ola oia i hookahi la paha, a i elua paha, alaila, aole ia e hooukuia: no ka mea, oia kana kala.
Gayon ma'y kung tumagal ng isang araw o dalawa, ay hindi siya parurusahan: sapagka't siya'y kaniyang salapi.
22 Ina hakaka na kanaka, a hooeha i ka wahine hapai keiki, a hemo aku la kana keiki, aole hoi he hewa mahope; e oiaio no e hooukuia oia e like me ka mea e kauia maluna ona e ke kane a ka wahine; a e haawi no oia imua o na lunakanawai.
At kung may magbabag, at makasakit ng isang babaing buntis, na ano pa't makunan, at gayon ma'y walang karamdamang sumunod: ay tunay na papagbabayarin siya, ayon sa iatang sa kaniya ng asawa ng babae; at siya'y magbabayad ng ayon sa ipasiya ng mga hukom.
23 Aka, ina he hewa mahope, alaila, e haawi no oe i ke ola no ke ola,
Datapuwa't kung may anomang karamdamang sumunod, magbabayad ka nga ng buhay kung buhay,
24 I ka maka no ka maka, i ka lima no ka lima, i ka wawae no ka wawae.
Mata kung mata, ngipin kung ngipin, kamay kung kamay, paa kung paa,
25 I ke kuni ana no ke kuni ana, i ka palapu no ka palapu, i ka paopao ana no ka paopao ana.
Paso kung paso, sugat kung sugat, bugbog kung bugbog.
26 A ina e hahau ke kanaka i ka maka o kana kauwakane, a i ka maka o kana kauwawahine, a oki loa ia, alaila, e hookuu wale iho oia ia ia, no kona maka.
At kung saktan ng sinoman ang mata ng kaniyang aliping lalake, o ang mata ng kaniyang aliping babae at mabulag, ay kaniyang palalayain dahil sa kaniyang mata.
27 A ina kui oia i ka niho o kana kauwakane, a i ka niho o kana kauwawahine, alaila, e hookuu wale iho oia ia ia, no kona niho.
At kung kaniyang bungalan ang kaniyang aliping lalake, o babae, ay kaniyang palalayain dahil sa kaniyang ngipin.
28 Ina e o iho ka bipi i ke kanaka, a i ka wahine, a make laua; alaila, e oiaio no e hailukuia ua bipi la, aole hoi e aiia kona io, a e hala ole ke kahu o ka bipi.
At kung ang isang baka ay manuwag ng isang lalake o ng isang babae, na ano pa't mamatay, ay babatuhing walang pagsala ang baka at ang kaniyang lama'y hindi kakanin; datapuwa't ang may-ari ng baka ay maliligtas.
29 Aka, ina i o oia mamua, a na haiia i kona kahu, aole nae ia i hoopaa ia ia, a ua pepehi oia i ke kanaka, a i ka wahine paha, alaila, e hailukuia ua bipi la, a e make no hoi kona kahu.
Datapuwa't kung ang baka ay dating manunuwag sa panahong nakaraan, at naisumbong na sa may-ari at hindi niya kinulong, na ano pa't makamatay ng isang lalake, o isang babae: ay babatuhin ang baka at ang may-ari naman ay papatayin.
30 Aka, ina o hooukuia oia i ke kala, alaila, e haawi no oia i ka uku no kona ola, e like me ka mea i kauia maluna ona.
Kung siya'y atangan ng katubusan ay magbibigay nga siya ng katubusan sa kaniyang buhay anomang iatang sa kaniya.
31 Ina i o oia i ke keikikane, a ina i o oia i ke kaikamahine paha, e hanaia aku no oia e like me keia kanawai.
Maging manuwag sa isang anak na lalake o babae man, ay gagawin sa kaniya ayon sa kahatulang ito.
32 Ina e o iho ka bipi i ke kauwakane, a i ke kauwawahine paha, alaila, e uku aku oia i kanakolu sekela kala na ko laua haku, a e hailukuia ua bipi la.
Kung ang baka ay manuwag sa isang aliping lalake o babae, ay magbabayad ang may-ari ng tatlong pung siklong pilak sa kanilang panginoon, at ang baka ay babatuhin.
33 A ina wehe ke kanaka i lua, a ina eli ke kanaka i lua, aole hoi e uhi, a i haule ka bipi maloko, a he hoki paha;
At kung ang sinoman ay magbubukas ng isang balon, o huhukay ng isang balon at hindi tatakpan, at ang isang baka, o ang isang asno ay mahulog sa loob,
34 Alaila, e uku ka mea nana ka lua, a e haawi hoi i kala na ke kahu o laua; a e lilo ka mea make nana.
Ay sasaulian ng may-ari ng balon; magbabayad siya ng salapi sa may-ari ng mga yaon, at ang patay na hayop ay magiging kaniya.
35 A ina hooeha ka bipi a ke kahi kanaka i ka kekahi, a make ia, alaila, e kuai lilo aku laua i ka bipi ola, a e puunaue i ke kala, a e puunaue no hoi laua i ka bipi i make.
At kung ang baka ng sinoman ay sumakit sa baka ng iba, na ano pa't mamatay; ay kanila ngang ipagbibili ang bakang buhay, at kanilang paghahatiin ang halaga niyaon; at ang patay ay paghahatiin din nila.
36 Aka, ina i ikeia ua o no ia bipi mamua, aole nae i hoopaa kona kahu ia ia, alaila, e oiaio no e uku aku no ia i bipi no ka bipi, a e lilo no ka bipi make nana.
O kung kilala, na ang baka ay dating manunuwag sa panahong nakaraan, at hindi kinulong ng may-ari; ay tunay ngang magbabayad siya, ng baka kung baka, at ang patay na hayop ay magiging kaniyang sarili.