Pukaana 16
1 HELE mai la lakou, mai Elima mai, a hiki mai la ka poe mamo a pau a Iseraela i ka waonahele i Sina, he wahi ia mawaena o, Elima a me Sinai, o ka la umikumamalima ia o ka malama alua, mai ko lakou puka ana mai iwaho, mai ka aina o Aigupita mai.
Nadat heel de gemeenschap van Israël van Elim was opgebroken, trokken zij naar de woestijn van Sin, die tussen Elim en de Sinaï ligt; het was op de vijftiende dag van de tweede maand na hun uittocht uit Egypte.
2 Ohumu ae la ka poe mamo a pau a Iseraela ia Mose ma laua o Aarona, ma ka waonahele;
Weer begon heel de gemeente van Israël in de woestijn tegen Moses en Aäron te morren,
3 I mai la na mamo a Iseraela ia laua, Ina i haawiia mai ka make no kakou, i ka lima o Iehova, ma ka aina o Aigupita, i ka wa a kakou i noho ai ma na ipu ia, a ai aku no hoi kakou i ka ai a maona; no ka mea, ua lawe mai olua ia kakou, maloko o keia waonahele, e pepehi i keia poe a pau i ka pololi.
en de kinderen Israëls zeiden tot hen: Waren we maar in Egypte door de hand van Jahweh gestorven, toen we bij de vleespotten zaten en volop brood konden eten; waarachtig, ge hebt ons naar deze woestijn gebracht, om heel deze menigte van honger te doen sterven.
4 I mai la o Iehova ia Mose, Aia hoi, e hooua aku au i ka ai, mai ka lani aku; a e hele aku na kanaka mawaho, e hoouluulu i ko ka la ma ia la, i hoao aku ai au ia lakou, e hele paha lakou ma ko'u kanawai, aole paha.
Toen sprak Jahweh tot Moses: Zie, Ik zal voor u brood uit de hemel doen regenen; en het volk zal iedere dag zijn dagelijks deel kunnen rapen. Maar Ik stel het tegelijk op de proef of het mijn Wet wil beleven of niet:
5 A hiki i ka la aono, e hoomakaukau lakou i ka mea a lakou e lawe mai ai iloko; e papalua ia i ka mea a lakou e hoouluulu ai i kela la i keia la.
Op de zesde dag moeten ze het dubbele meebrengen en toebereiden, van wat zij iedere dag rapen.
6 Olelo mai la o Mose laua o Aarona i na mamo a pau a Iseraela, A ahiahi, alaila oukou e ike, na Iehova no oukou i lawe mai nei, mai ka aina mai o Aigupita:
Nu spraken Moses en Aäron tot al de Israëlieten: Hedenavond zult ge weten, dat Jahweh u uit Egypte heeft geleid,
7 A kakahiaka, alaila oukou e ike ai i ka nani o Iehova; no kona hoolohe ana i ka mea a oukou i ohumu aku ai ia Iehova: heaha hoi maua, i ohumu mai ai oukou ia maua?
en morgen zult ge de glorie van Jahweh aanschouwen, ofschoon Jahweh het gemor tegen Hem heeft gehoord. Want wat betekenen wij, dat gij zoudt morren tegen ons.
8 I mai la o Mose, E haawi mai ana o Iehova i ke ahiahi, i ia na oukou e ai ai, a kakahiaka i ai e maona ai; no ka mea, ua lohe mai o Iehova i ka ohumu ana a oukou i ohumu aku ai ia ia: Heaha hoi o maua? aole no maua ka oukou ohumu ana, aka, no Iehova.
En Moses vervolgde: Als Jahweh u vanavond vlees te eten geeft, en morgenvroeg volop brood, dan is het ondanks uw gemor tegen Jahweh, dat Hij heeft gehoord! Want wat betekenen wij? Niet tegen ons is uw morren maar tegen Jahweh.
9 Olelo ae la o Mose ia Aarona, E i aku oe i ka poe mamo a pau a Iseraela, E hele mai lakou imua i ke alo o Iehova: no ka mea, ua lohe ia i ka oukou ohumu ana.
En Moses zeide tot Aäron: Beveel heel de gemeenschap van Israël: Treedt voor het aanschijn van Jahweh; want Hij heeft uw morren gehoord.
10 A i ka Aarona olelo ana i ka poe mamo a pau a Iseraela, alawa ae la lakou ma ka waonahele, aia hoi, ikea aku la ka nani o Iehova ma ke ao.
Toen Aäron dit bevel had overgebracht, keerde heel de gemeenschap van Israël zich in de richting van de woestijn; en zie, daar verscheen in de wolk de glorie van Jahweh!
11 Olelo mai la o Iehova ia Mose, i mai la,
En Jahweh sprak tot Moses:
12 Ua lohe au i na ohumu ana a na mamo a Iseraela: E olelo aku oe ia lakou, e i aku, A ahiahi, e ai ana oukou i ka ia, a kakahiaka ae, e maona oukou i ka ai: a e ike auanei oukou, owau no Iehova, ko oukou Akua.
Ik heb het morren van Israëls kinderen gehoord. Zeg hun nu: Bij het vallen van de avond zult ge vlees kunnen eten, en morgenvroeg volop brood; dan zult ge weten, dat Ik, Jahweh, uw God ben!
13 A i ke ahiahi, hiki mai la na selu, a uhi mai la ma kahi a lakou i hoomoana'i: a kakahiaka ae, ahu iho la ka hau, a puni na kahua.
En tegen de avond kwamen er kwartels aangevlogen, die de legerplaats bedekten. Des morgens viel er dauw rondom de legerplaats;
14 A i ka lele ana o ka hau i ahuia mai ai, aia hoi, ma ka ili honua o ka waonahele, he mea liilii me he unahi la, me he hau paa la ka liilii.
toen de dauw, die gevallen was, optrok, lag daar over de bodem van de woestijn een dunne korrelige laag, fijn als rijp.
15 A ike aku la na mamo a Iseraela, olelo ae la kekahi o na kanaka i kona hoa, Heaha keia? no ka mea, aole lakou i ike ia mea. Olelo mai la o Mose ia lakou, Eia ka ai a Iehova i haawi mai ai, i mea na oukou o ai ai.
Toen de Israëlieten het zagen, zeiden zij tot elkander: Wat is dat? Want ze wisten niet, wat het was. Maar Moses sprak: Dit is het brood, dat Jahweh u te eten geeft.
16 Eia hoi ka olelo a Iehova i kauoha mai ai, E hoiliili ke kanaka ia mea, e like me ka kona waha e ai ai, hookahi kanaka hookahi omera; e lawe oukou a pau e like me ka nui o ko oukou poe, o kela kanaka keia kanaka no ka poe o kona halelewa.
En nu beveelt Jahweh: Laat iedereen ervan rapen, wat hij nodig heeft; een ómer per hoofd moet ge halen, naar het aantal personen, dat in uw tent woont.
17 Hana iho la na mamo a Iseraela pela, a he nui ka kekahi i hoiliili ai, a he uuku iho ka kekahi.
De Israëlieten deden dat. De een raapte meer, de ander minder.
18 A i ko lakou ana ana ma ka omera, o ka mea hoiliili nui, aohe ana i koe, a o ka mea hoiliili uuku, aole hoi i emi kana: hoiliili kela kanaka keia kanaka e like me ka kona waha i ai ai.
Maar toen ze het met de ómer maten, had hij, die meer had geraapt, niet te veel, en hij, die minder had geraapt, niet te weinig: iedereen had geraapt, wat hij nodig had.
19 I aku la o Mose ia lakou, Mai hookoe kekahi kanaka ia mea a kakahiaka.
En Moses beval hun: Niemand mag er iets van tot morgen bewaren.
20 Aole nae lakou i hoolohe mai i ka Mose; hookoe no kekahi ia mea a kakahiaka, a piha iho la ia i na ilo, a pilau no hoi: a huhu aku la o Mose ia lakou.
Maar toen sommigen niet naar Moses luisterden, en er van tot de volgende morgen bewaarden, was het bedorven; er zaten wormen in, en het stonk. Daarom werd Moses vertoornd op hen.
21 Hoiliili lakou ia mea i kela kakahiaka i keia kakahiaka, o kanaka a pau e like me ka lakou ai ana; a i ka wa i mahana ae ai ka la, hehee iho la ia mea.
Zo raapten zij iedere morgen bijeen, wat iedereen nodig had; want als de zon warm werd, smolt het weg.
22 A hiki i ka la eono, hoiliili papalua iho la lakou i ka ai, elua omera a ke kanaka hookahi: a hele aku la na luna a pau o na kanaka, a hai aku la ia Mose.
Maar op de zesde dag raapten zij een dubbele hoeveelheid bijeen, twee ómer per man. En toen alle leiders der gemeenschap het aan Moses kwamen vertellen,
23 I mai la ia ia lakou, Oia hoi ka mea a Iehova i olelo mai ai, i ka la apopo ka hoomaha ana o ka sabati laa no Iehova: ka mea a oukou e kalua ai, e kalua, a o ka mea a oukou e hoolapalapa ai, e hoolapalapa: a o ke koena a pau e hoana e oukou, i malamaia ia mea na oukou no ke kakahiaka.
gaf deze ten antwoord: Dit is het juist, wat Jahweh gezegd heeft: Morgen is het een rustdag, een heilige sabbat voor Jahweh! Ge moogt nu bakken zoveel ge wilt, en koken zoveel ge wilt: en wat er overschiet, bewaart dat tot morgen.
24 Hoana e no lakou ia mea, a kakahiaka, e like me ka Mose i kauoha mai ai; aole hoi ia i pilau, aohe ilo hoi maloko o ia mea.
Zij bewaarden het dus tot de volgende dag, zoals Moses hun had bevolen; maar nu stonk het niet en was het niet bedorven.
25 I mai la o Mose, E ai oukou ia mea i keia la; no ka mea, eia ka sabati no Iehova, i keia la aole e loaa ia mea ma ke kula.
En Moses sprak: Hier moet ge heden van eten; want vandaag is het sabbat ter ere van Jahweh; vandaag zult ge dus buiten niets vinden.
26 Eono o oukou la e hoouluulu ai; a o ka hiku o ka la, o ka sabati ia, ia la, aole.
Zes dagen kunt ge inzameling houden, maar op de zevende dag is het sabbat, dan is er niets.
27 A i ka hiku o ka la, hele aku la no kekahi o na kanaka e hoouluulu, aole nae i loaa ia lakou.
Toen dan ook op de zevende dag sommigen van het volk toch naar buiten gingen, om het te rapen, vonden zij niets.
28 Olelo mai la o Iehova ia Mose, Pehea la ka loihi o ko oukou hoole ana, aole e malama i ka'u mau kauoha, a me ko'u mau kanawai?
En Jahweh sprak tot Moses: Hoelang weigert ge nog mijn geboden en mijn wetten te onderhouden?
29 E nana hoi, no ka mea, ua haawi aku o Iehova ia oukou i ka sabati: no ia mea, ua haawi aku la ia na oukou ma ke ono o ka la, i ai no na la elua; e noho oukou, o keia kanaka keia kanaka ma kona wahi iho; mai hele ke kanaka mai kona wahi aku i ka la sabati.
Ziet, omdat Jahweh voor u de sabbat heeft vastgesteld, daarom geeft Hij u op de zesde dag brood voor twee dagen. Op de zevende dag blijve dus iedereen thuis, en mag niemand zijn woonplaats verlaten.
30 A hoomaha iho la na kanaka ma ka hiku o ka la.
Zo hield het volk op de zevende dag sabbat.
31 Kapa aku ka ohana Iseraela i ka inoa o ia mea he Mane: ua like no ia me ka hua koriana, ua keokeo; a i ka ai ana ua like no ia me na wepa me ka meli.
En de kinderen Israëls noemden het manna; het was wit als korianderzaad en het smaakte als honingkoek.
32 I mai la o Mose, Eia ka mea a Iehova i kauoha mai nei, E hoopiha i kekahi omera o ia mea, i malama loa ia no kau poe mamo; i ike lakou i ka ai a'u i hanai aku ai ia oukou ma ka waonahele, i ka wa a'u i lawe mai ai ia oukou mai ka aina o Aigupita mai.
En Moses sprak: Zo heeft Jahweh bevolen! Vult één ómer daarmee, om het voor uw nageslacht te bewaren, opdat zij het brood mogen zien. dat Ik u in de woestijn tot spijs heb gegeven, toen Ik u uit het land van Egypte had geleid.
33 I ae la o Mose ia Aarona, E lawe oe i ipu, a e hahao iloko i kekahi omera a piha i ka mane, a e hoana e imua i ke alo o Iehova, i malama loa ia ia mea no kau poe mamo.
Daarom sprak Moses tot Aäron: Neem een kruik, doe daar een volle ómer manna in, en zet die voor het aanschijn van Jahweh, om het voor uw nageslacht te bewaren.
34 E like me ka mea a Iehova i kauoha mai ai ia Mose, pela i hoana e ai o Aarona ia mea imua i ke alo o ke kanawai e malama loa ia'i.
Aäron vulde dus een kruik met een volle ómer manna, zoals Jahweh Moses bevolen had, en zette die ter bewaring voor de ark des Verbonds neer.
35 Ai iho la na mamo o Iseraela i ka mane hookahi kanaha makahiki, a hiki lakou i ka aina kanaka; ai no lakou i ka mane, a hiki lakou i ke kihi o ka aina i Kanaana.
Veertig jaren lang bleven de kinderen Israëls het manna eten, tot zij in bewoonde streken kwamen; zij aten het manna tot ze de grenzen van het land Kanaän hadden bereikt.
36 Hookahi omera, he hapanmi ia no ka epa.
De ómer is het tiende van een efa.
