< Kekahuna 7 >
1 U A oi aku ka inoa maikai mamua o ka mea poni maikai, a o ka la make mamua o ka la i hanau ai.
Melius est nomen bonum quam unguenta pretiosa, et dies mortis die nativitatis.
2 Ua oi aku ka maikai o ka hele ana i ka hale kanikau mamua o ka hele ana i ka hale ahaaina; no ka mea, malaila ka hopena o na kanaka a pau, a e hoopili ke kanaka ola ia mea i kona naau iho.
Melius est ire ad domum luctus quam ad domum convivii; in illa enim finis cunctorum admonetur hominum, et vivens cogitat quid futurum sit.
3 Ua oi aku ka maikai o ka uwe ana mamua o ka akaaka; no ka mea, ma ka inoino o ka maka, e maikai ai ka naau.
Melior est ira risu, quia per tristitiam vultus corrigitur animus delinquentis.
4 O ka naau o ka mea naauao, aia no ia ma ka hale kanikau; aka hoi, o ka naau o ka mea naaupo, aia no ia ma ka hale paani.
Cor sapientium ubi tristitia est, et cor stultorum ubi lætitia.
5 Ua oi aku ka maikai o ka lohe ana i ka oleloao a ka poe naauao, mamua o ko ke kanaka lohe ana i ka mele lea a ka poe naaupo.
Melius est a sapiente corripi, quam stultorum adulatione decipi;
6 No ka mea, e like me ka paapaaina o na kakalaioa malalo iho o ka ipu hao, pela no ka akaaka ana o ka mea naaupo. He mea lapuwale hoi keia.
quia sicut sonitus spinarum ardentium sub olla, sic risus stulti. Sed et hoc vanitas.
7 No ka mea, o ka hooluhi, oia ka mea e pupule ai ka mea naauao; a o ke kipe he mea ia e lolelua ai ka naau.
Calumnia conturbat sapientem, et perdet robur cordis illius.
8 Ua oi aku ka maikai o ka hope o kekahi mea mamua o ka hoomaka ana; a o ka mea naau hoomanawanui mamua o ka mea hookiekie.
Melior est finis orationis quam principium. Melior est patiens arrogante.
9 Mai wikiwiki kou naau, e huhu aku; no ka mea, o ka huhu, aia no ia ma ka naau o ka poe naaupo.
Ne sis velox ad irascendum, quia ira in sinu stulti requiescit.
10 Mai olelo ae oe, No ke aha la i oi aku ai ka maikai o na la kahiko mamua o keia mau la? No ka mea, aole i naauao kau ninau ana mai pela.
Ne dicas: Quid putas causæ est quod priora tempora meliora fuere quam nunc sunt? stulta enim est hujuscemodi interrogatio.
11 Ua maikai ka naauao me ka waiwai hooili, oia hoi ka mea e pono ai na mea i ike i ka la.
Utilior est sapientia cum divitiis, et magis prodest videntibus solem.
12 No ka mea, o ka naauao, oia ka mea e malu ai, a o ke kala oia hoi kekahi mea e malu ai; aka, eia ka maikai o ka ike, o ka naauao, oia ka mea e ola'i ka poe nona ia.
Sicut enim protegit sapientia, sic protegit pecunia; hoc autem plus habet eruditio et sapientia, quod vitam tribuunt possessori suo.
13 E noonoo oe i ka hana a ke Akua i hana'i; no ka mea, owai ka mea e hiki ai ke hoopololei i ka mea ana i hana ai a kekee?
Considera opera Dei, quod nemo possit corrigere quem ille despexerit.
14 I ka la pomaikai e olioli ai oe, a i ka la popilikia e noonoo ai. Ua hoonoho ke Akua i kekahi e kupono i kekahi, i loaa ole ai i ke kanaka kekahi mea e hiki mai ana mahope ona.
In die bona fruere bonis, et malam diem præcave; sicut enim hanc, sic et illam fecit Deus, ut non inveniat homo contra eum justas querimonias.
15 Ua ike au i keia mau mea a pau i na la o kou noho lapuwale ana; aia no ke kanaka hoopono e make ana i kona pono iho; a eia no ka mea hewa e hooloihi ana i kona mau la iloko o kona hewa.
Hæc quoque vidi in diebus vanitatis meæ: justus perit in justitia sua, et impius multo vivit tempore in malitia sua.
16 Mai hoonui i koa pono, aole hoi oe e hoomahuahua i kou naauao; no ke aha la oe e hoomake ia oe iho?
Noli esse justus multum, neque plus sapias quam necesse est, ne obstupescas.
17 Mai hoonui oe i kou hewa, aole hoi e noho naaupo; no ke aha la oe e make ai mamua o kou manawa?
Ne impie agas multum, et noli esse stultus, ne moriaris in tempore non tuo.
18 He mea maikai nou e lalau i kela, aole hoi e hookuu i keia mai kou lima aku; no ka mea o ka mea i makau i ke Akua, oia ka mea e puka, mai ia mau mea a pau.
Bonum est te sustentare justum: sed et ab illo ne subtrahas manum tuam; quia qui timet Deum nihil negligit.
19 O ka naauao ka mea e ikaika ai ka mea naauao mamua o na kanaka koikoi he umi iloko o ke kulanakauhale.
Sapientia confortavit sapientem super decem principes civitatis;
20 No ka mea, aohe kanaka pono ma ka honua, nana e hana maikai, me ka hana hewa ole.
non est enim homo justus in terra qui faciat bonum et non peccet.
21 Mai manao hoi oe i na olelo a pau loa i oleloia, o lohe auanei oe i kau kauwa e hoino ana ia oe.
Sed et cunctis sermonibus qui dicuntur ne accomodes cor tuum, ne forte audias servum tuum maledicentem tibi;
22 No ka mea, ua ike pinepine kou naau iho, ua hoino oe ia hai.
scit enim conscientia tua quia et tu crebro maledixisti aliis.
23 Ua hoao iho la au i keia mau mea a pau me ka naauao. I iho la au, e lilo auanei au i kanaka naauao, aka hoi, na mamao loa ia mea mai o'u aku.
Cuncta tentavi in sapientia. Dixi: Sapiens efficiar: et ipsa longius recessit a me,
24 O ka mea ma kahi loihi aku, a hohonu loa hoi, owai ka mea e loaa'i?
multo magis quam erat. Et alta profunditas, quis inveniet eam?]
25 Ua haawi au i ko'u naau e ike, a e huli, a e imi hoi i ka naauao, a me ke ano [o na mea, ] a e ike hoi i ka hewa o ka naaupo, a o ka noho lapuwale, a me ka uhauha.
[Lustravi universa animo meo, ut scirem et considerarem, et quærerem sapientiam, et rationem, et ut cognoscerem impietatem stulti, et errorem imprudentium:
26 A na loaa mai ia'u keia, o ka wahine nona ka naau e hoohihia ai, a e hoohei ai, nona hoi na lima e paa ai me he kaula la, ua oi aku kona awaawa mamua o ka make; o ka mea maikai imua o ke Akua e pakele no ia mai ona aku la, aka, o ka mea hewa, e hihia auanei oia ia ia.
et inveni amariorem morte mulierem, quæ laqueus venatorum est, et sagena cor ejus; vincula sunt manus illius. Qui placet Deo effugiet illam; qui autem peccator est capietur ab illa.
27 Aia hoi! ua loaa ia'u keia, wahi a ke kahuna, ma ka helu pakahi ana no e loaa mai ai ka huina.
Ecce hoc inveni, dixit Ecclesiastes, unum et alterum ut invenirem rationem,
28 Ka mea a ko'u uhane i imi ai, aole nae i loaa; hookahi kanaka mawaena o kekahi tausani ua loaa mai ia'u; aka, o ka wahine mawaena o keia poe a pau loa, aole i loaa.
quam adhuc quærit anima mea, et non inveni. Virum de mille unum reperi; mulierem ex omnibus non inveni.
29 Aia hoi, eia ka mea i loaa mai ia'u: Hana iho la ke Akua i ke kanaka i mea pololei, aka hoi, ua imi oia i na mea kekee he nui wale.
Solummodo hoc inveni, quod fecerit Deus hominem rectum, et ipse se infinitis miscuerit quæstionibus. Quis talis ut sapiens est? et quis cognovit solutionem verbi?]