II Oihanaalii 25
1 O AMAZIA, he iwakaluakumamalima makahiki ona i kona wa i alii ai, a noho alii iho la ia i na makahiki he iwakaluakumamaiwa ma Ierusalema; a o ka inoa o kona makuwahine o Iehoadama no Ierusalema.
Nagpangidaron si Amazia ug 25 sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa 29 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jehoadan, nga taga-Jerusalem.
2 Hana iho la ia i ka mea maikai i na maka o Iehova, aole nae me ka naau maikai.
Gibuhat niya kung unsa ang maayo sa mga mata ni Yahweh, apan dili hingpit nga kinasingkasing.
3 A paa ia ma kona aupuni, pepehi iho la ia i kana poe kauwa nana i pepehi i kona makuakane, i ke alii.
Miabot ang higayon nga maayo ang iyang pagdumala, gipamatay niya ang mga sulugoon nga mipatay sa iyang amahan, nga hari.
4 Aole oia i pepehi i ka lakou poe keiki, aka, hana oia e like me ka mea i kakauia iloko o ke kanawai, ma ka buke a Mose, kahi a Iehova i kauoha mai ai, i mai la, Aole e make na makua no na keiki, aole hoi e make na keiki no na makua, aka, e make no kela kanaka keia kanaka no kona hewa iho.
Apan wala niya patya ang mga anak sa mipatay sa iyang amahan. Apan gituman niya kung unsa ang nahisulat sa balaod, sa basahon ni Moises, sumala sa gimando ni Yahweh nga, “Dili kinahanglan mamatay ang mga amahan alang sa mga anak, ni ang mga anak mamatay alang sa mga amahan. Hinuon, ang matag-usa kinahanglan mamatay alang sa iyang kaugalingong sala.”
5 A hoakoakoa Amazia i ka Iuda, a hoonoho ia lakou ma ko ka hale o na makua, i poe luna no na tausani, a i poe luna no ua haneri, no ka Iuda a pau a me ka Beniamina: a helu oia ia lakou mai ka makahiki iwakalua aku, a loaa ia ia ekolu haneri tausani kanaka i waeia, ka poe hiki ke hele i ke kaua, ka poe i makaukau i ka ihe a me ka palekaua.
Dugang pa niana, gitigom ni Amazia ang tanan nga taga-Juda, ug gilista sila sumala sa ilang mga banay sa katigulangan, ilalom sa liboan ka mga komandante ug gatosan ka mga komandante—sa tibuok Juda ug Benjamin. Giihap niya sila gikan sa 20 ang pangidaron pataas, ug nalista nila ang 300, 000 ka mga pinili nga mga kalalakin-an, nga makahimo pag-adto sa gubat, nga kahibalo mogamit ug bangkaw ug mga taming.
6 A hoolimalima no hoi oia noloko mai o ka Iseraela i hookahi haneri tausani koa ikaika no na talena kala hookahi haneri.
Nagsuhol usab siya ug laing 100, 000 ka mga kalalakin-an nga manggugubat gikan sa Israel sa kantidad nga 100 ka talent nga plata.
7 A hele mai io na la ke kanaka o ke Akua, i mai la, E ke alii, aole pono e hele pu me oe ka poe koa o ka Iseraela; no ka mea, aole o Iehova pu me ka Iseraela, me na mamo a pau a Eperaima.
Apan miabot ang usa ka tawo sa Dios ug miingon ngadto kaniya, “Among hari, ayaw tugoti ang kasundalohan sa Israel nga mokuyog kanimo, tungod kay dili magauban si Yahweh sa Israel— dili usab sa katawhan sa Efraim.
8 Aka, ina e hele no oe, e hana no pela, e ikaika hoi i ke kaua; aka, e oupe mai ke Akua ia oe imua o ka enemi; no ka mea, aia i ke Akua ka mana e kokua mai ai, a e hoohina mai ai no hoi.
Apan bisan kung moadto ka pa ug magmaisugon ug magmakusganon sa gubat, itugyan ka gayod sa Dios ngadto sa imong mga kaaway, tungod kay may gahom ang Dios sa pagtabang, ug gahom sa pagpapukan.”
9 Olelo aku la o Amazia i ke kanaka o ke Akua, Heaha ka makou e hana'i no kela mau talena hookahi haneri a'u i haawi aku ai na ka poe koa o ka Iseraela? I mai la ke kanaka o ke Akua, E hiki no ia Iehova ke haawi mai ia oe a nui e aku i keia.
Miingon si Amazia ngadto sa tawo sa Dios, “Apan unsa man ang among buhaton sa 100 ka talent nga gihatag nako ngadto sa kasundalohan sa Israel?” Mitubag ang tawo sa Dios, “Makahimo si Yahweh sa paghatag ug mas labaw pa niana.”
10 Alaila, hookaawale ae la o Amazia i ka poe koa i hele mai io na la, mailoko mai o Eperaima e hele i ko lakou wahi; a ua nui loa mai la ko lakou huhu i ka Iuda, a hoi lakou i ko lakou wahi me ka huhu wela.
Busa gilain ni Amazia ang kasundalohan nga gikan sa Efraim nga mikuyog kaniya; gipapauli pabalik sa ilang panimalay. Busa hilabihan ang ilang kasuko batok sa Juda, ug mibalik sila sa ilang panimalay sa labihang kapungot.
11 A hooikaika iho la o Amazia, a alakai i kona poe kanaka, a hele aku la i ke awawa paakai, a luku iho la i ko Seira he ami tausani.
Nagmaisugon si Amazia ug gipangulohan ang iyang mga katawhan nga moadto ngadto sa Walog sa Asin; didto gibuntog niya ang 10, 000 ka mga kalalakin-an sa Seir.
12 A lawe pio na mamo a Iuda i na kanaka he umi tausani e ola ana, a laweia lakou ma kahi pali, a hoolei aku ia lakou ilalo mai luna aku o ka pali, a pau lakou i ka weluwelu.
Gidala usab sa kasundalohan sa Juda ang laing buhi nga mga 10, 000. Gidala sila ngadto sa tumoy sa pangpang ug gipanghulog sila didto, mao nga nangadugmok silang tanan.
13 A o ka poe koa a Amazia i hoihoi aku ai, i hele ole lakou me ia i ke kaua, hana ino lakou ma na kulanakauhale o Iuda mai Samaria a hiki i Betehorona, a luku iho la lakou i ekolu tausani kanaka, a lawe aku i ka waiwai pio he nui loa.
Apan ang mga kasundalohan nga gipapauli pabalik ni Amazia, aron dili sila makakuyog kaniya sa maong gubat, nagsulong sa mga siyudad sa Juda gikan sa Samaria paingon sa Bethhoron. Gipukan nila ang 3, 000 ka mga katawhan ug gipanguha ang mga daghang mga butang.
14 A hoi mai o Amazia mai ka luku ana i ka Edoma, hali mai oia i na akua o ko Seira, a kukulu ae la ia mau mea iluna i akua nona, a kulou ia imua o lakou, a kuni i ka mea ala ia lakou.
Karon miabot ang higayon, human nga nahibalik si Amazia gikan sa pagpatay sa mga taga-Edom, gidala niya ang diosdios sa katawhan sa Seir, ug gipahimutang sila aron himuon nga iyang kaugalingon nga diosdios. Miyukbo siya ug nagsunog ug insenso sa atubangan kanila.
15 A ua hoaa mai la ka huhu o Iehova ia Amazia, a hoouna mai oia io na la i ke kaula, e olelo mai ia ia, No ke aha la oe i imi ai i na akua o na kanaka, na mea i hiki ole ke hoopakele i ko lakou poe kanaka, mai kou lima aku.
Busa misilaob ang kasuko ni Yahweh batok kang Amazia. Nagpadala siya ug propeta ngadto kaniya, nga nag-ingon, “Nganong nangita ka man sa mga diosdios sa katawhan nga dili gani makaluwas sa ilang kaugalingong katawhan gikan sa imong kamot?”
16 A i kana olelo ana i ke alii, i mai kela ia ia, Ua hooliloia anei oe i kakaolelo no ke alii? Ua oki; no ke aha la oe e pepehiia iho ai? Alaila, hooki iho la ua kaula la me ka olelo ana mai, Ua ike au, ua paa ko ke Akua manao e pepehi mai ia oe, no ka mea, ua hana oe i keia, aole i hoolohe mai oe i ka'u olelo.
Nianang higayona samtang nakigsulti pa ang propeta kaniya, miingon ang hari ngadto kaniya, “Gihimo ba diay ka namo nga magtatambag ngadto sa hari? Hilom! Kung dili ka gusto mamatay?” Unya mihilom ang propeta ug miingon, “Nasayod ako nga nakahukom na ang Dios sa pagpukan kanimo tungod kay gibuhat mo man kini ug wala ka maminaw sa akong tambag.”
17 A kukakuka iho la o Amazia ke alii o Iuda, a hoouna aku oia io Ioasa la ke keiki a Iehoahaza, ke keiki a Iehu, ke alii o ka Iseraela, i aku la, Ina kaua, e nana kaua he inaka no he maka.
Unya nakisayod si Amazia ang hari sa Juda sa mga magtatambag ug nagpadala ug mga mensahero ngadto kang Jehoas ang anak nga lalaki ni Jehoahaz nga apo ni Jehu, ang hari sa Israel, nga nag-ingon, “Dali, mag-atubangay kita sa gubat.”
18 Hoouna mai la o Ioasa ke alii o ka Iseraela io Amazia la, ke alii o ka Iuda, i mai la, Hoouna ke kakalaioa ma Lebanona i ka laau kedera ma Lebanona, i aku la, E haawi mai oe i kau kaikamahine na ka'u keiki i wahine nana; a hele ae la kekahi holoholona o ke kula ma Lebanona, a hehi iho la maluna o ke kakalaioa.
Apan gipabalik ni Jehoas ang hari sa Israel ang mga mensahero ngadto kang Amazia ang hari sa Juda, nga nag-ingon, “Nagpadala ug mensahe ang sampinit nga anaa sa Lebanon ngadto sa sedro sa Lebanon, nga nag-ingon, 'Ihatag ang imong anak nga babaye ngadto sa akong anak nga lalaki aron mahimo niyang asawa,' apan milabay ang ihalas nga mananap sa Lebanon ug gitunobtunoban ang sampinit.
19 Olelo mai oe, Aia hoi ua luku au i ka Edoma, a ua kiekie kou naau me ke kaena ana. E noho malie oe ma ka hale; no ke aha la oe e hakaka mai ai, i pono ole ai oe, a haule oe, o oe, a me ka Iuda a pau pu me oe?
Miingon ka, 'Tan-awa, gipukan ko ang Edom,' ug mibukad dayon ang imong atay. Ipasigarbo ang imong kadaogan, apan pagpuyo diha sa imong panimalay, kay nganong ibutang mo man ang imong kaugalingon sa kaalaotan ug kalaglagan, lakip ka ug ang Juda uban kanimo?”
20 Aole i hoolohe o Amazia; no ka mea, na ke Akua mai ia, i haawi uia ia lakou iloko o ka lima o ka lakou poe enemi, no ka mea, ua imi lakou i na akua o ka Edoma.
Apan wala nagpatalinghog si Amazia tungod kay gikan man kini sa Dios, busa iyang gitugyan ang katawhan sa Juda ngadto sa kamot sa ilang mga kaaway, tungod kay nangita man sila ug tambag gikan sa mga diosdios sa Edom.
21 Pela i pii aku ai o Ioasa ke alii o ka Iseraela, a nana laua he maka no he maka, oia a me Amazia ke alii o ka Iuda ma Betesemesa, aia uo ma Iuda.
Busa gisulong ni Jehoas ang hari sa Israel, siya ug si Amazia nga hari sa Juda nagtagboay sa Bet Shemes, nga sakop sa Juda.
22 A ua lukuia ka Iuda imua o ka Iseraela, a auhee aku la kela kanaka, keia kanaka i kona halelewa.
Napukan sa Israel ang Juda, ug mipauli sa panimalay ang matag tawo.
23 A lawe pio o Ioasa ke alii o ka Iseraela ia Amazia ke alii o ka Iuda, ke keiki a Ioasa, ke keiki a Iehoahaza ma Betesemesa, a lawe ia ia i Ierusalema; a wawahi ia i ka pa o Ierusalema mai ka puka o Eperaima a i ka puka o ke kihi, eha haneri kubita.
Nadakpan sa hari sa Israel nga si Jehoas ang hari sa Juda nga si Amazia ang anak nga lalaki ni Jehoas ang anak nga lalaki ni Ahazia, didto sa Bet Shemes. Gidala ni Jehoas si Amazia ngadto sa Jerusalem ug gilumpag ang paril sa Jerusalem gikan sa Ganghaan sa Efraim paingon sa Eskinang Ganghaan, mga 400 ka cubit ang gilay-on.
24 A lawe aku ia i ke gula a pau, a me ke kala, a me na kiaha a pau i loaa ia ia iloko o ka hale o ke Akua me Obededoma, a me ka waiwai o ka hale o ke alii, a me na mea e paa ana me he poe panai la, a hoi aku la i Samaria.
Gipakuha niya ang tanang bulawan ug plata, ang tanang mga kabtangan nga makit-an sa puluy-an sa Dios nga anaa kang Obed Edom, ug ang bililhong mga butang sa puluy-an sa hari, uban usab ang mga bihag ug mibalik ngadto sa Samaria.
25 A ola o Amazia ke keiki a Ioasa, ke alii o ka Iuda, mahope o ka make ana o Ioasa, ke keiki a Iehoahaza ke alii o ka Iseraela, he umi a me kumamalima makahiki.
Nabuhi ug 15 ka tuig si Amazia ang anak nga lalaki ni Joas, ang hari sa Juda human sa kamatayon ni Jehoas, ang anak nga lalaki ni Jehoahaz, nga hari sa Israel.
26 A o ke koena o na hana a Amazia, ka mua a me ka hope, aole anei i kakauia'i ia mau mea ma ka buke no na'lii o ka Iuda, a me ka Iseraela?
Ang uban pang mga butang mahitungod kang Amazia, sa sinugdanan ug sa kataposan, tan-awa, wala ba mahisulat sa basahon sa mga hari sa Juda ug sa Israel?
27 A mai ka wa mai o ko Amazia huli ana ae mai Iehova aku, ohumu ku e ka poe ma Ierusalema ia ia, a mahuka aku la ia i Lakisa; a hoouna lakou i Lakisa, a pepehi lakou ia ia malaila.
Karon miabot ang higayon nga mitalikod si Amazia sa pagsunod kang Yahweh, nagsugod sila sa paghimo ug daotang laraw batok kaniya sa Jerusalem. Mikalagiw siya ngadto sa Lakis, apan gipasundan nila siya ug mga kalalakin-an didto sa Lakis ug gipatay siya didto.
28 A hali mai lakou ia ia maluna o na lio, a kanu lakou ia ia me kona poe kupuna ma ke kulanakauhale o Iuda.
Gidala nila siya pagbalik sakay sa mga kabayo ug gilubong siya uban sa iyang mga katigulangan sa siyudad sa Juda.
