< I Na Lii 1 >
1 U A elemakule ae la o Davida ke alii, a ua nui kona mau makahiki, a uhi ae la lakou ia ia me na kapa, aole nae ia i mahana'e.
Karon ang hari nga si David tigulang na ug hataas na ang panuigon; ug siya gitabonan nila sa mga panapton, apan siya walay kainit.
2 Nolaila, i olelo aku la kana mau kauwa ia ia, E imiia'ku kekahi wahine hou puupaa no kuu haku ke alii; a e ku oia ma ke alo o ke'lii, a e lilo ia i kahu nona, a e moe ia i kou poli, i mahana'e kuu haku ke alii.
Busa ang iyang mga ulipon miingon kaniya: Ipapangita alang sa akong ginoong hari ang usa ka batan-ong ulay: ug patindoga siya sa atubangan sa hari ug ipaamoma siya: ug pahigdaa siya sa imong kilid, aron ang akong ginoong hari makakuha ug kainit.
3 Alaila imi hele ae la lakou i wahine hou maikai ma na aina a pau o ka Iseraela, a loaa ia lakou o Abisaga no Sunama, a alakai ae la lakou ia ia i ke alii.
Busa sila nangita ug usa ka maanyag nga dalaga sa tibook mga utlanan sa Israel ug nakakaplag kang Abisag, ang Sunamitanhon, ug gidala siya ngadto sa hari.
4 He maikai loa hoi ua wahine la, a lilo ae la ia i kahu malama no ke alii, a lawelawe ae la oia nana, aole nae i ike ke alii ia ia.
Ug ang dalaga maanyag kaayo; ug iyang giamoma ang hari, ug gialimahan siya; apan ang hari wala moila kaniya.
5 Alaila o Adoniia ke keiki a Hagita i hookiekie ae ia ia iho, i iho la, E lilo au i alii: hoomakaukau ae la hoi ia i mau kaa me na kanaka hololio nona iho, a me na kanaka he kanalima e holo imua ona.
Unya si Adonia ang anak nga lalake ni Haggith nagapahataas sa iyang kaugalingon, nga nagaingon: Ako magahari: ug nangandam siya ug mga carro ug mga mangangabayo, ug kalim-an ka tawo nga magadalagan pag-una kaniya.
6 Aole hoi i hoonaukiuki ae kona makuakane ia ia i kekahi manawa, i ka ninau ana'e, No ke aha la oe i hana'i pela? a he maikai loa kona kino, a ua hanau ae la kona makuwahine ia ia mamuli iho o Abesaloma.
Ug ang iyang amahan wala magpahigawad kaniya sa bisan unsang panahon sa pagsulti nga nagaingon: Nganong gibuhat mo ang ingon niana? ug siya usab usa ka tawo nga maayo kaayo ug dagway; ug siya natawo sunod kang Absalom.
7 Kamailio ae la oia me Ioaba ke keiki a Zeruia, a me Abiatara ke kahuna, a kokua ae la laua mamuli o Adoniia.
Ug siya nakigsabut kang Joab ang anak nga lalake ni Sarvia, ug uban kang Abiathar, ang sacerdote: ug sila nga mingsunod kang Adonia mingtabang kaniya.
8 Aka, o Zadoka, a me Benaia ke keiki a Iehoiada, a me Natana ke kaula, a me Simei, a me Rei, a me ka poe kanaka koa o Davida, aole lakou me Adoniia.
Apan si Sadoc, ang sacerdote, ug si Benaia ang anak nga lalake ni Joiada, ug si Nathan, ang manalagna, ug si Semei, ug Reihi, ug ang gamhanang mga tawo nga sakup ni David wala manguban kang Adonia.
9 Pepehi iho la o Adoniia i na hipa a me na bipi kauo, a me na bipi kupaluia, ma ka pohaku o Zoheleta, e pili ana i ka punawai Rogela, a kii aku la oia i kona mau hoahanau a pau, i na keiki a ke alii, a me na kanaka a pau o Iuda na kauwa a ke alii.
Ug si Adonia miihaw ug mga carnero ug mga vaca ug mga pinatambok nga mga mananap tupad sa bato sa Zoheleth, nga anaa sa luyo sa Rogel; ug gitawag niya ang tanan niyang mga igsoon, ang mga anak nga lalake sa hari, ug ang tanang mga tawo sa Juda, ang mga ulipon sa hari.
10 Aka, o Natana ke kaula, a me Benaia, a me na kanaka koa, a me Solomona kona kaikaina, kana i kii ole aku ai.
Apan si Nathan, ang manalagna, ug si Benaia, ug ang gamhanang mga tawo, ug si Salomon nga iyang igsoong lalake, wala niya tawga.
11 Nolaila olelo ae la o Natana ia Bateseba i ka makuwahine o Solomona, i ae la, aole anei oe i lohe e alii ana o Adoniia, ke keiki a Hagita, aole hoi i ike ke kakou haku o Davida.
Unya si Nathan namulong kang Bath-sheba ang inahan ni Salomon, nga nagaingon: Wala ba ikaw makadungog nga si Adonia ang anak nga lalake ni Haggith nagahari, ug si David nga atong ginoo wala mahibalo niana?
12 Ano hoi ea, e ao aku au ia oe, i hiki ia oe ke malama i kou ola nei, a me ke ola o kau keiki o Solomona.
Busa karon, umari ka, tugoti ako, nagahangyo ako kanimo, nga magahatag ug tambag kanimo aron maluwas mo ang imong kaugalingong kinabuhi ug ang kinabuhi sa imong anak nga si Salomon.
13 E hele oe a e komo aku i ke alii Davida, a e olelo aku ia ia, Aole anei oe i hoohiki up kau kauwawahine, e kuu haku ke alii, i ka i ana mai, Oiaio e alii ana o Solomona o kau keiki mahope iho o'u, a e noho oia maluna o ko'u nohoalii? No ke aha la hoi e alii nei o Adoniia?
Lumakaw ka ug umadto ka sa hari nga si David, ug ingna siya: Wala ba ikaw ginoo ko, oh hari, manumpa sa imong ulipon nga babaye, sa pag-ingon: Sa pagkamatuod si Salomon, ang imong anak nga lalake magahari sunod kanako, ug siya magalingkod sa akong trono? Ngano man lagi nga si Adonia maoy nagahari?
14 Aia hoi, i kou kamailio ana malaila me ke alii, owau no kekahi e komo ae mamuli ou e hooiaio i kau mau olelo.
Ania karon, samtang nga magasulti pa ikaw uban sa hari, ako usab moadto sunod kanimo, ug magapamatuod sa imong mga pulong.
15 Alaila komo ae la o Bateseba i ke alii i kona keena, he elemakule loa ke alii; a malama ae la o Abisaga no Sunama i ke alii.
Ug si Bath-sheba misulod ngadto sa hari didto sa lawak: ug ang hari tigulang na kaayo; ug si Abisag ang Sunamitanhon nag-alagad sa hari.
16 Kulou iho la o Bateseba, me ka hoomaikai aku i ke alii. I mai la hoi ke alii, He aha kau?
Ug si Bath-sheba miyukbo, ug naghatag katahuran sa hari. Ug ang hari miingon: Unsay tuyo mo?
17 I aku la hoi oia ia ia, E kuu haku, ua hoohiki oe ma o Iehova la kou Akua no kau kauwawahine, Oiaio e alii no Solomona kau keiki mahope iho o'u, a e noho oia maluna o ko'u nohoalii.
Ug siya miingon kaniya: Ginoo ko, ikaw nanumpa tungod kang Jehova nga imong Dios, ngadto sa imong ulipon nga babaye, nga nagaingon: Sa pagkamatuod si Salomon nga imong anak nga lalake magahari sunod kanako, ug siya magalingkod sa akong trono.
18 Aia hoi, ano, e alii ana o Adoniia, eia hoi, e kuu Haku ke alii, aole oe i ike.
Ug karon, tan-awa, si Adonia maoy nagahari; ug ikaw, akong ginoong hari, wala mahibalo niini.
19 Ua pepehi ae la oia i na bipi kauo, a me na bipi kupaluia, a me na hipa he nui, a ua kii ae hoi oia i na keiki a pau a ke alii a me Abiatara ke kahuna, a me Ioaba ka luna o ka poe koa, aka, o Solomona kau kauwa, kana i kii ole aku ai.
Ug siya nag-ihaw ug mga vaca ug mga pinatambok nga mga mananap ug mga carnero nga tinagdaghan, ug iyang gitawag ang tanang mga anak nga lalake sa hari ug si Abiathar, ang sacerdote, ug si Joab, ang capitan sa panon; apan si Salomon, ang imong ulipon, wala niya tawga.
20 A o oe, e kuu haku ke alii, ke kau nei na maka o ka Iseraela a pau maluna ou, e hai aku oe ia lakou i ka mea e noho maluna o ka nohoalii o kuu haku ke alii, mahope iho ona.
Ug ikaw, ginoo ko nga hari, ang mga mata sa tibook Israel anaa kanimo, nga sultihan mo sila kong kinsa ang molingkod sa trono sa akong ginoo nga hari sunod kaniya.
21 A i ole ia, eia paha, aia hiamoe kuu haku ke alii me kona mau makua, alaila e kapaia auanei maua me ka'u keiki Solomona he mau mea hewa.
Sa laing pagkaagi mahatabo, sa diha nga matulog na ang akong ginoong hari uban sa iyang mga amahan, nga ako ug ang akong anak nga si Salomon pagaisipon lamang nga mga sad-an.
22 Aia hoi, i kona kamailio ana me ke alii, komo ae la o Natana ke kaula.
Ug, ania karon, samtang nagasulti pa siya sa hari, si Nathan ang manalagna, misulod.
23 Hai aku la lakou i ke alii, i aku la, Eia'e, o Natana ke kaula. A komo ia imua i ke alo o ke alii, kulou iho la ia imua o ke alii ilalo kona alo i ka honua.
Ug ilang gisultihan ang hari, sa pag-ingon: Ania karon, si Nathan ang manalagna. Ug sa diha nga misulod siya sa atubangan sa hari, siya miyukbo sa atubangan sa hari ug ang iyang nawong pinatumong sa yuta.
24 I aku la hoi o Natana, E kuu haku ke alii, ua olelo anei oe, E alii ana o Adoniia mahope iho o'u. a e noho oia maluna o ko'u nohoalii?
Ug si Nathan miingon: Ginoo ko, oh hari, namulong ba ikaw: Si Adonia magahari sunod kanako, ug siya molingkod sa akong trono?
25 No ka mea, ua iho aku oia i keia la a ua pepehi i na bipi kauo a me na bipi kupaluia, a me na hipa, he nui loa, a ua hea aku oia i na keiki a pau a ke alii, a me na luna o ka poe koa, a me Abiatara, ke kahuna, aia hoi, ke ai nei lakou ke inu nei hoi imua ona, me ka olelo aku, E ola ke alii, o Adoniia.
Kay milugsong siya niining adlawa, ug nakapangihaw ug mga vaca ug mga pinatambok nga mga mananap ug mga carnero sa tinagdaghan ug nagpatawag sa tanang mga anak nga lalake sa hari, ug sa mga capitan sa panon, ug kang Abiathar, ang sacerdote; ug, ania karon, sila nangaon ug nanginum sa atubangan niya, ug nanag-ingon: Mabuhi ang hari nga si Adonia!
26 Aka, owau nei, owau o kau kauwa nei, a me Zadoka ke kahuna, a me Benaia ke keiki a Iehoiada, a me Solomona kau kauwa kana i kahea ole mai ai.
Apan ako, gani ako nga imong ulipon, ug si Sadoc ang sacerdote, ug si Benaia ang anak nga lalake ni Joiada, ug ang imong ulipon nga si Salomon wala niya tawga.
27 Ua hanaia anei keia mea e kuu haku ke alii, aole hoi oe i hoike mai i kau kauwa nei, i ka mea e noho maluna o ka nohoalii o kuu haku ke alii mahope iho ona?
Mao ba kini ang butang nga gibuhat sa akong ginoong hari, ug ikaw wala magpakita sa imong mga ulipon kong kinsa ang molingkod sa trono sa akong ginoong hari sunod kaniya?
28 Alaila olelo mai la ke alii Davida, i mai la, E kahea aku ia Bateseba io'u nei. A hele mai ia imua i ke alo o ke alii, a ku iho la ia imua o ke alii.
Unya ang hari nga si David mitubag ug miingon: Tawga ngari kanako si Bath-sheba. Ug siya miadto sa atubangan sa hari, ug mitindog sa atubangan sa hari.
29 Hoohiki iho la ke alii, i mai la, Ma ke ola o Iehova, ka mea nana kuu uhane i hoopakele ae mailoko ae o ka popilikia a pau,
Ug ang hari nanumpa, ug miingon: Ingon nga si Jehova buhi, nga maoy nagluwas sa akong kalag gikan sa tanang kalisdanan.
30 E like me ko'u hoohiki ana nou, ma o Iehova la ke Akua o Iseraela, peneia, Oiaio, e alii ana no o Solomona kau keiki, mahope iho o'u, a e noho oia maluna o ko'u nohoalii, ma ko'u hakahaka; pela io no wau e hana aku ai i keia la.
Sa pagkamatuod ingon nga ako nanumpa kanimo pinaagi kang Jehova, ang Dios sa Israel, nga nagaingon: Sa pagkatinuod si Salomon ang imong anak magahari sunod kanako, ug siya molingkod sa ibabaw sa akong trono ilis kanako; sa pagkamatuod gayud buhaton ko niining adlawa.
31 Alaila kulou iho la o Bateseba ilalo ke alo i ka honua, a hoomaikai aku la i ke alii, me ka olelo aku, E ola mau loa kuu haku ke alii Davida.
Unya si Bath-sheba miyukbo uban ang iyang nawong ngadto sa yuta, ug naghatag katahuran sa hari, ug miingon: Hinaut unta nga ang akong ginoong hari nga si David mabuhi sa walay katapusan.
32 I mai la hoi ke alii Davida, E kahea aku ia Zadoka io'u nei ke kahuna, a me Natana ke kaula, a me Benaia ke keiki a Iehoiada. A hele mai la lakou imua i ke alo o ke alii.
Ug ang hari nga si David miingon: Tawga ngari kanako si Sadoc nga sacerdote, ug si Nathan nga manalagna, ug si Benaia ang anak nga lalake ni Joiada. Ug sila nangadto sa atubangan sa hari.
33 I mai la hoi ke alii ia lakou, E lawe pu me oukou i na kauwa a ko oukou haku, a e hooholo ia Solomona ka'u keiki maluna iho o kuu hoki, a e lawe ia ia i Gihona.
Ug ang hari miingon kanila: Dad-a uban kaninyo ang mga ulipon sa inyong ginoo, ug pakabay-a si Salomon nga akong anak nga lalake sa akong kaugalingong mula, ug dad-a siya ngadto sa ubos sa Gihon:
34 A na Zadoka ke kahuna, a me Natana ke kaula ia e poni i alii maluna o ka Iseraela: e hookani oukou i ka pu, a e olelo aku, E ola ke alii Solomona.
Ug padihogi siya didto kang Sadoc, ang sacerdote, ug kang Nathan, ang manalagna, sa pagkahari sa Israel; ug patunggon ninyo ang trompeta, ug umingon kamo: Mabuhi ang hari nga si Salomon.
35 Alaila e hele mai oukou mamuli ona, i hele mai oia e noho maluna o ko'u nohoalii; no ka mea, e lilo oia i alii ma ko'u hakahaka, a ua hoomaopopo ae nei au ia ia i alii maluna o Iseraela a maluna hoi o Iuda.
Unya sumaka kamo nunot kaniya, ug siya mosaka ug molingkod sa akong trono; kay siya mao ang mahimong hari nga ilis kanako, ug siya gitudlo ko sa pagka-principe sa Israel ug sa Juda.
36 Alaila olelo aku la o Benaia ke keiki a Iehoiada i ke alii, i aku la, Amene; a e olelo hoi pela Iehova ke Akua o kuu haku ke alii.
Ug si Benaia, ang anak nga lalake ni Joiada, mitubag sa hari, ug miingon, Amen: Si Jehova, ang Dios sa akong ginoo ang hari, moingon unta usab.
37 Me Iehova i noho pu ai me kuu haku ke alii, pela e noho pu ai oia me Solomona, a e hoonui ae i kona nohoalii i ka nohoalii o kuu haku ke alii Davida.
Maingon nga si Jehova nag-uban sa akong ginoong hari, ingon man siya magauban unta kang Salomon, ug magabuhat unta sa iyang trono nga labing daku pa kay sa trono sa akong ginoong hari nga si David.
38 Alaila hele aku la Zadoka ke kahuna, a me Natana ke kaula, a me Benaia ke keiki a Iehoiada, a me na Kereta a me na Pelita a hooholo lakou ia Solomona maluna o ka hoki o ke alii o Davida, a lawe ae la lakou ia ia i Gihona.
Busa si Sadoc ang sacerdote, ug si Nathan, ang manalagna, ug si Benaia, anak nga lalake ni Joiada, ug ang Cerethnon, ug ang mga Pelethnon, nanlugsong, ug gipakabayo si Salomon sa mula ni David ug gidala siya ngadto sa Gihon.
39 Lawe ae la o Zadoka ke kahuna i ka pepeiaohao aila mailoko ae o ka halelewa, a poni ae la ia Solomona. A hookani ae la lakou i ka pu; i ae la hoi na kanaka a pau, E ola ke alii Solomona.
Ug si Sadoc ang sacerdote, mikuha sa sungay nga may lana didto sa Balong-Balong, ug gidihogan si Salomon. Ug ilang gipatunog ang trompeta; ug ang tibook katawohan ming-ingon: Mabuhi ang hari nga si Salomon.
40 A hoi mai la na kanaka a pau mamuli ona, hookiokio ae la na kanaka me na ohe, a hauoli ae la lakou me ka olioli nui, a haalulu ae la ka honua i ko lakou leo.
Ug ang tibook katawohan nanungas sunod kaniya, ug ang katawohan nanagpatingog sa mga tipano, ug nanagkalipay sa dakung kalipay, mao nga ang yuta daw nabuak sa ilang kagahub.
41 Lohe ae la hoi o Adoniia a me na hoaai a pau me ia, i ka pau ana o ka lakou ahaaina. A lohe o Ioaba i ke kani ana o ka pu, i ae la ia, No ke aha la keia walaau ana o ke kulanakauhale haunaele?
Ug si Adonia ug ang tanang mga dinapit nga uban kaniya nakadungog niana sa tapus ang ilang pangaon. Ug sa diha nga nadungog ni Joab ang lanog sa trompeta, siya miingon: Ngano man nga ang kasaba sa ciudad maoy usa ka kasaba sa kagubot?
42 A i kana olelo ana, aia hoi, hiki ae la o Ionatana ke keiki a Abiatara, ke kahuna: i mai la o Adoniia ia ia, E komo mai oe, no ka mea, he kanaka ikaika no oe, a ke lawe mai nei oe i ka olelo maikai.
Sa nagasulti pa siya, ania karon, si Jonathan ang anak nga lalake ni Abiathar ang sacerdote, miabut, ug si Adonia miingon: Sumulod ka; kay ikaw usa ka tawo nga may katakus, ug nagadala ug mga maayong balita.
43 Alaila olelo ae la o Ionatana, i ae la ia Adoniia, Oiaio, ua hoolilo ae nei ko kakou haku ke alii o Davida ia Solomona i alii.
Ug si Jonathan mitubag ug miingon kang Adonia: Sa pagkamatuod ang atong ginoong hari nga si David naghimo kang Salomon nga hari.
44 A ua hoouna ke alii me ia ia Zadoka ke kahuna, a me Natana ke kaula, a me Benaia ke keiki a Iehoiada, a me na Kereta, a me na Pelita, a ua hooholo lakou ia ia maluna o ka hoki a ke alii.
Ug ang hari nagpadala uban kaniya kang Sadoc ang sacerdote, ug kang Nathan ang manalagna, ug kang Benaia ang anak nga lalake ni Joiada, ug ang mga Cerethnon, ug ang mga Pelethnon, ug ilang gipakabayo siya sa mula sa hari;
45 A ua poni ae la o Zadoka ke kahuna, a me Natana ke kaula ia ia i alii ma Gihona, a ua hoi mai lakou mailaila mai e hauoli ana, i halulu ai ke kulanakauhale. Oia ka walaau a oukou i lohe ai.
Ug si Sadoc ang sacerdote, ug si Nathan ang manalagna, nagdihog kaniya nga hari didto sa Gihon; ug ming-abut sila gikan didto nga nanagkalipay, sa pagkaagi nga ang ciudad milanog pag-usab. Kini mao ang kagahub nga imong nadungog.
46 Ke noho nei no hoi o Solomona maluna o ka nohoalii o ke aupuni.
Ug si Salomon usab nagalingkod sa trono sa gingharian.
47 A ua hele mai hoi na kauwa a ke alii e hoomaikai i ko kakou haku ke alii Davida, e i ana, E hoonui ke Akua i ka maikai o ka inoa o Solomona i kou inoa, a e hoopakela i kona nohoalii mamua o kou nohoalii. A kulou iho ke alii maluna iho o kona wahi moe.
Ug labut pa ang mga ulipon sa hari ming-adto aron sa pagbulahan sa atong ginoong hari nga si David, nga nagaingon: Ang imong Dios magahimo unta sa ngalan ni Salomon nga labing maayo kay sa imong ngalan, ug magahimo unta sa iyang trono nga labing daku kay sa imong trono: ug ang hari sa iyang kaugalingon miyukbo nga diha sa ibabaw sa higdaanan.
48 Peneia hoi i olelo mai ai ke alii, E hoomaikaiia o Iehova ke Akua o Iseraela ka mea nana i haawi mai i keia la e noho kekahi maluna o ko'u nohoalii, a e ike ana hoi kuu mau maka.
Ug namulong usab sa ingon niini ang hari: Bulahan si Jehova, ang Dios sa Israel, nga naghatag ug usa nga molingkod sa akong trono niining adlawa, bisan ngani ang akong mga mata makakita niini.
49 Makau iho la na hoaai a pau na mea me Adoniia, ku ae la lakou a hele kela kanaka keia kanaka i kona wahi e hele ai.
Ug ang tanang mga dinapit ni Adonia nangahadlok, ug nanindog, ug nanlakaw ang tagsatagsa ka tawo sa iyang dalan.
50 Makau iho la hoi o Adoniia imua o Solomona, ku ae la ia, a hele aku, a lalau ae la i na pepeiaohao o ke kuahu.
Ug si Adonia nahadlok tungod kang Salomon, ug siya mitindog, ug milakaw ug mikupot sa mga sungay sa halaran.
51 Ua haiia mai ia Solomona peneia, Aia hoi, ke makau mai nei o Adoniia i ke alii ia Solomona, no ka mea, ea, ua lalau oia i na pepeiaohao o ke kuahu, e olelo ana, E hoohiki ke alii Solomona no'u i keia la, aole ia e pepehi mai i kana kauwa me ka pahikaua.
Ug gisugilon kang Salomon, nga nagaingon: Ania karon, si Adonia nahadlok sa hari nga si Salomon; kay, tan-awa, siya nangupot sa mga sungay sa halaran, nga nagaingon: Papanumpaa ang hari nga si Salomon kanako sa pag-una nga dili niya patyon ang iyang ulipon sa pinuti.
52 Olelo mai la hoi o Solomona, Ina e hoike oia ia ia iho he kanaka hoopono, aole e haule i ka honua kekahi oho ona, aka, ina i loaa ka hewa iloko ona, e make no ia.
Ug si Salomon miingon: Kong siya magapakita sa iyang kaugalingon nga usa ka tawong takus, walay usa ka lugas nga buhok nga mahulog sa yuta gikan kaniya; apan kong ang pagkadautan maoy makaplagan kaniya, mamatay siya.
53 Alaila hoouna ae la ke alii Solomona, a lawe mai lakou ia ia mailuna mai o ke kuahu. Hele mai la ia a kulou iho la i ke alii ia Solomona, a olelo mai la Solomona ia ia, E hele oe i kou hale.
Busa nagpasugo si Salomon nga hari ug ilang gipakanaug siya gikan sa halaran. Ug siya miadto ug mihatag katahuran sa hari nga si Salomon; ug si Salomon miingon kaniya: Pumauli ka sa imong balay.