Mattiyu 5
1 Da Yesu ya ga taron jama'ar, sai ya hau saman dutse. Sa'adda ya zauna, almajiransa suka zo wurinsa.
I KE ae la o Iesu i ka nui o na kanaka, pii aku la ia i kekahi mauna; a noho iho la ia, hele aku la kana mau haumana io na la.
2 Ya bude bakinsa kuma ya koyar da su, yana cewa,
Oaka ae la kona waha, ao mai la oia ia lakou, i mai la,
3 “Albarka ta tabbata ga masu talauci a ruhu, domin mulkin sama nasu ne.
Pomaikai ka poe i haahaa ka naau; no ka mea, no lakou ke aupuni o ka lani.
4 Albarka ta tabbata ga masu makoki, domin za a ta'azantar da su.
Pomaikai ka poe e u ana; no ka mea, e hooluoluia'ku lakou.
5 Albarka ta tabbata ga masu tawali'u, domin za su gaji duniya.
Pomaikai ka poe akahai; no ka mea, e lilo ka honua ia lakou.
6 Albarka ta tabbata ga masu yunwa da kishin adalci, domin za a kosar da su.
Pomaikai ka poe pololi, a makewai no ka pono; no ka mea, e hoomaonaia lakou.
7 Albarka ta tabbata ga masu jinkai, domin za su samu jinkai.
Pomaikai ka poe i aloha aku; no ka mea, e alohaia mai lakou.
8 Albarka ta tabbata ga masu tsabtar zuciya, domin za su ga Allah.
Pomaikai ka poe i maemae ma ka uaau; no ka mea, e ike lakou i ke Akua.
9 Albarka ta tabbata ga masu kawo salama, domin za a ce da su 'ya'yan Allah.
Pomaikai ka poe uwao; no ka mea, e iia lakou he poe keiki na ke Akua.
10 Albarka ta tabbata ga wadanda ake tsananta masu saboda adalci, domin mulkin sama nasu ne.
Pomaikai ka poe i hoomaauia mai no ka pono; no ka mea, no lakou ke aupuni o ka lani.
11 Masu albarka ne ku sa'adda mutane suka zage ku, suka kuma tsananta maku, ko kuwa suka zarge ku da dukan miyagun abubuwa iri iri na karya, saboda ni.
E pomaikai ana no oukou, ke hoino mai kanaka ia oukou, ke hoomaau mai no hoi; a no'u nei, e olelo wahahee mai ai ia oukou i na mea ino a pau.
12 Ku yi murna da matukar farin ciki, domin sakamakonku mai yawan gaske ne a sama. Ta haka ne mutane suka tsananta wa annabawa da suka yi rayuwa kafin ku.
E hauoli oukou, e olioli nui hoi; no ka mea, he nui ka uku no oukou ma ka lani: pela lakou i hoomaau aku ai i ka poe kaula mamua o oukou.
13 Ku ne gishirin duniya, amma idan gishiri ya sane yaya za a mai da dandanonsa? Ba zai kara anfani ga komai ba, sai ko a zubar da shi, a tattake a karkashin kafafun mutane.
O oukou no ka paakai o ka honua: aka, ina pau ka liu o ka paakai, pehea la ia e liu hou ai? Aohe ona mea e pono ai ma ia hope, e kiola wale ia i waho e hehiia'i e na kanaka.
14 Ku ne hasken duniya, birnin da ke kan tudu ba shi boyuwa.
O oukou no ka malamalama o ke ao nei: o ke kulanakauhale i ku ma kahi kiekie, aole ia e nalowale.
15 Mutane ba za su kunna fitila su sa ta karkashin kwando ba, sai ko a dora ta a mazaunin ta, domin ta ba da haske ga kowa da ke gidan.
Aole i hoaia ke kukui i mea e waihoia'i malalo iho o ke poi, aka, ma kahi o kau ai o ke kukui, i malamalama no ka poe a pau iloko o ka hale.
16 Bari hasken ku ya haskaka gaban mutane yadda za su ga kyawawan ayyukanku su kuma yabi Ubanku da ke cikin sama.
Pola oukou o hoakaka aku ai i ko oukou malamalama imua o na kanaka, i ike mai ai lakou i ka oukou hana maikai ana, a i hoonani aku hoi lakou i ko oukou Makua i ka lani,
17 Kada ku yi tsammanin na zo ne domin in rushe shari'a ko annabawa. Ban zo domin in rushe su ba, amma domin in cika su.
Mai manao oukou i hele mai nei au e hoole i ke kanawai a me ka poe kaula. O ka hooiaio ka'u i hele mai nei, aole ka hoole.
18 Domin gaskiya ina gaya maku, har sama da kasa su shude, amma digo ko wasali daya ba za ya shude ba a cikin shari'ar, sai an cika dukan al'amura.
No ka mea, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, e lilo e ka lani a me ka honua, aole e lilo kahi huna, aole hoi kahi lihi iki o ke kanawai, a pau loa ae la ia i ka hookoia.
19 Saboda haka duk wanda ya karya mafi kankanta daga cikin dokokin nan ko kuwa ya koya wa wasu su yi haka, za a kira shi mafi kankanta a cikin mulkin sama. Amma dukan wanda ya kiyaye su ko kuwa ya koyar da su, za a kira shi mafi girma a cikin mulkin sama.
Nolaila, o ka mea e uhai aku i kekahi hua iki o keia mau kanawai, a e ao aku hoi i kanaka pela; oia ke oleloia he mea uuku loa iloko o ke aupuni o ka lani; aka, o ka mea e malama ia mau kanawai, a e ao aku i kanaka pela, oia ke oleloia he mea nui iloko o ke aupuni o ka lani.
20 Gama ina gaya maku cewa idan adalcin ku bai zarce adalcin marubuta da Farisawa ba, babu yadda za ku shiga mulkin sama.
No ka mea, ke i aku nei au ia oukou, A i oi ole aku ko oukou pono i ko ka poe kakauolelo a me ko ka poe Parisaio, aole loa oukou e komo iloko o ke aupuni o ka lani.
21 Kun ji dai an ce wa mutanen da, 'Kada ka yi kisan kai,' kuma 'Duk wanda ya yi kisan kai yana cikin hatsarin hukunci.'
Ua lohe no oukou i ka mea i oleloia mai i ka poe kahiko, Mai pepehi kanaka oe; a o ka mea e pepehi i ke kanaka, e lilo ana ia i ka hoohewaia:
22 Amma ina gaya muku, duk wanda ya yi fushi da dan'uwansa, yana cikin hatsarin hukunci. Kuma duk wanda ya ce da dan'uwansa, 'Kai mutumin banza!' yana cikin hatsarin tsayawa gaban majalisa, kowa kuma ya ce da dan'uwan sa 'Kai wawa!' yana cikin hatsarin shiga wutar jahannama. (Geenna g1067)
Eia hoi ka'u e olelo aku nei ia oukou, O ka mea e huhu hala ole aku i kona hoahanau, e lilo ana ia i mea no ka hoohewaia; a o ka mea e hailiili aku i kona hoahanau, E, pupuka! e lilo ia i mea no ka aha hookolokolo; a o ka mea e hailiili aku, E, lapuwale? e lilo ia i mea no ke ahi i Gehena. (Geenna g1067)
23 Saboda haka idan za ka yi baiko a bagadi sai ka tuna cewa dan'uwanka yana da damuwa da kai,
No ia mea, a i lawe mai oe i kau mohai i ke kuahu, a malaila oe i manao ai, he mea kau e hewa ai i kou hoahanau;
24 ka bar baikon ka a gaban bagadin, ka yi tafiyarka. Da farko dai, ka sasanta da dan'uwanka kafin ka zo ka mika baikon.
E waiho malaila oe i kau mohai imua o ke kuahu, e hele aku oe e hoolaulea e mamua i kou hoahanau, alaila e hoi mai e kaumaha aku i kau mohai.
25 Ka yi sulhu da mai karar ka tun kana hanyar zuwa gaban shari'a, domin kada mai karar ka ya mika ka ga alkali, alkali kuwa ya mika ka ga dogarai, za a kuwa jefa ka a kurkuku.
E hoolaulea koke aku oe i kou mea i lawehala ai, oiai oe me ia ma ke alanui, o haawi aku kela ia oe i ka lunakanawai, a na ka lunakanawai oe e haawi aku i ka ilamuku, a e hooleiia'ku oe iloko o ka halepaahao.
26 Gaskiya ina gaya maka, ba za ka taba fita daga can ba sai ko ka biya dukan kudin da ya ke binka.
He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oe; aole loa oe e puka e mai iwaho olaila, a pau loa ae la ka aie i ka ukuia e oe.
27 Kun dai ji an ce, 'Kada ka yi zina'.
Ua lohe oukou i ka olelo ana mai i ka poe kahiko, Mai moe kolohe oe:
28 Amma ina gaya maku, duk wanda ya dubi mace, da muguwar sha'awa, ya riga ya yi zina da ita a zuciyarsa.
Eia hoi ka'u e olelo aku nei ia oukou, O ka mea e nana wale aku i ka wahine i mea e kuko he wa aku ai ia ia, ua moe kolohe no oia me ia ma kona naau.
29 Idan idonka na dama zai sa ka tuntube, kwakule shi ka jefar daga gareka. Don gara daya daga cikin gabobinka ya halaka, da a jefa dukan jikin ka a jahannama. (Geenna g1067)
No ia hoi, a i hoohihia mai kou maka akau ia oe, e poalo ae ia mea, a e hoolei aku, mai ou aku; e aho nou e lilo kekahi lala ou, i ole e hooleiia'ku ai kou kino okoa iloko o Gehena. (Geenna g1067)
30 Ko kuwa idan hannunka na dama zai sa ka tuntube, ka yanke shi ka jefar daga gare ka. Domin gara daya daga cikin gabobin ka ya halaka, da a jefa dukan jikinka a jahannama. (Geenna g1067)
Ina hoi e hoohihia mai kou lima akau ia oe, e oki ia mea, a e hoolei aku mai ou aku; e aho nou e lilo kekahi lala ou, i ole e hooleiia'ku ai kou kino okoa iloko o Gehena. (Geenna g1067)
31 An sake fada, 'Duk wanda ya kori matarsa, sai ya ba ta takaddar saki.'
Ua oleloia mai no, O ka mea hoohemo i kana wahine, e haawi aku ia nana i ka palapala no ka hemo ana:
32 Amma ina gaya maku ko wa ya saki matarsa, idan ba a kan laifin lalata ba, ya mai da ita mazinaciya kenan. Kuma duk wanda ya aure ta bayan sakin, ya yi zina kenan.
Eia hoi ka'u e olelo aku nei ia oukou, O ka mea hoohemo wale i kana wahine, ke ole ia no ka moe kolohe, nana no ia e hoomoe kolohe aku; a o ka mea e mare i ua wahine hemo la, ua moe kolohe no ia.
33 Kun sake ji an ce wa wadan da suke a zamanin da, 'Kada ku yi rantsuwar karya, amma ku yi rantsuwar ku ga Ubangiji.'
Ua lohe no hoi oukou i ka olelo ana mai i ka poe kahiko, Mai hoohiki wahahee oe; aka, e hooko aku oe no ka Haku i kau mea i hoohiki ai:
34 Amma ina gaya maku, kada ku yi rantsuwa sam, ko da sama domin kursuyin Allah ne;
Eia hoi ka'u e olelo aku nei ia oukou, Mai hoohiki ino iki; aole i ka lani, no ka mea, o ko ke Akua nohoalii ia:
35 ko kuwa da duniya, domin mazaunin kafafunsa ne, ko da Urushalima, domin birnin babban sarki ne.
Aole hoi i ka honua, no ka mea, o kona keehana wawae in: aole hoi i Ierusalema, no ka mea, o ko ke Alii nui kulanakauhale ia.
36 Ko ma ace ku yi rantsuwa da kanku, domin ba za ku iya mai da gashin kanku baki ko fari ba.
Aole hoi oe e hoohiki ino i kou poo iho, no ka mea, aole e hiki ia oe ke hoolilo i kekahi oho i keokeo, aole hoi i eleele.
37 Amma bari maganarku ta zama 'I, I', ko kuwa 'A'a, a'a.' Duk abin da ya wuce wannan, daga mugun yake.
Penei oukou e olelo aku ai, o ka ae, he ae ia; o ka ole, he hoole ia: a o ka mea oi aku i keia, no ka ino mai ia.
38 Kun dai ji an ce, “Ido a maimakon ido, hakori kuma a maimakon hakori.'
Ua lohe oukou i ka olele ana mai, He maka no ka maka, a he niho no ka niho:
39 Amma ina gaya maku, kada ku yi jayayya da wanda ke mugu, a maimakon haka, ko wa ya mare ku a kuncin dama, ku juya masa dayan ma.
Eia hoi ka'u e olelo aku nei ia oukou, Mai hoopai aku i ka ino; a o ka mea nana e papai mai i kou papalina akau, e haliu aku oe ia ia i kekahi.
40 Idan wani yana da niyyar kai kararku gaban shari'a saboda ya karbi rigarku, ku ba wannan mutumin mayafinku ma.
A o ka mea nana oe e kahihi wale aku ma ke kanawai, a e lawe i kou kapa komo, ho hou aku no hoi ia ia i kou aahu.
41 Duk wanda ya tilasta ku ga tafiyar mil daya, ku je da shi biyu.
O ka mea e koi mai ia oe e hele i hookahi mile, e hele pu me ia i elua.
42 Ku ba kowa da ya tambaye ku, kuma kada ku hana kowa da ke neman rance a wurinku.
O ka mea e noi mai ia oe, e haawi aku nana, a o ka mea e noi mai e lawe lilo ole i kau mea, mai kaii ae oe.
43 Kun ji abin da aka fada, 'Za ka kaunaci makwabcin ka ka ki magabcin ka.'
Ua lohe no oukou i ka olelo ana mai, E aloha aku oe i kou hoalauna, a e inaina aku hoi i kou enemi:
44 Amma ina gaya maku, ku kaunaci magabtan ku, ku yi addu'a domin masu tsananta maku, ku albarkaci wadanda suka la'ance ku, ku yi alheri ga wadanda suke kin ku,
Eia hoi ka'u e olelo aku nei ia oukou, E aloha aku i ko oukou poe enemi, e hoomaikai aku hoi i ka poe hoino mai ia oukou; e hana lokomaikai aku hoi i ka poe inaina mai ia oukou; e pule aku hoi no ka poe hoohewa wale mai ia oukou, a hana ino mai hoi ia oukou;
45 domin ku zama 'ya'yan Ubanku da ke cikin sama. Domin yakan sa rana ta haskaka wa mugu da mutumin kirki, kuma yakan aiko da ruwan sama ga adali da azzalumi.
I lilo ai oukou i poe keiki na ko oukou Makua i ka lani, nana no i hoopuka mai i kona ia maluna o ka poe ino a me ka poe maikai, nana hoi i hooua mai maluna o ka poe pono a me ka poe pono ole.
46 Domin idan kuna kaunar wadanda suke kaunarku, wanne lada kuka samu? Ba haka masu karban haraji ma suke yi ba?
A i aloha aku oukou i ka poe i aloha mai ia oukou, heaha la auanei ka uku e loaa mai ai ia oukou? Aole anei pela e hana nei ka poe lunaauhau?
47 Kuma in kun gaida 'yan'uwanku kadai, me kuke yi fiye da sauran? Ba hakanan al'ummai ma suke yi ba?
Ina e uwe aku oukou i ko oukou poe hoahanau wale no, heaha la ko oukou mea e oi aku ai? Aole anei pela e hana nei ka poe lunaauhau?
48 Saboda haka, lalle ne ku zama cikakku, kamar yadda Ubanku na sama yake cikakke.
E hemolele oukou, e like me ka hemolele o ko oukou Makua iloko o ka lani.
