Pwovèb 30
1 Pawòl a Agur, fis a Jaké a, pwofèt la: nonm nan pale Ithiel, a Ithiel ak Ucal:
Woorden van Agoer, den zoon van Jake, uit Massa De mens spreekt: Ik heb mij afgemat, o God; Ik heb mij afgemat, o God; ik ben op!
2 “Anverite, mwen pi bèt pase tout moun e mwen pa gen konprann a yon nonm.
Ik ben de domste van alle mensen, Ik bezit geen mensenverstand;
3 Mwen pa t aprann sajès, ni mwen pa gen konesans a Sila Ki Sen an.
Maar God heeft mij wijsheid geleerd Nu bezit ik kennis van den Heilige!
4 Kilès ki te monte nan syèl la e te desann? Kilès ki te ranmase van nan ponyèt li? Kilès ki te vlope dlo nan vètman li? Kilès ki te etabli tout pwent tè yo? Ki non li e ki non fis Li a? Asireman, ou konnen!
Wie steeg ten hemel op, en daalde weer neer; Wie ving de wind in zijn holle hand; Wie bond het water in zijn mantel; Wie stelde de grenzen der aarde vast? Hoe is zijn naam, hoe de naam van zijn zoon? Zeg het mij, wanneer ge het weet.
5 “Tout pawòl Bondye pase a leprèv; Li se yon boukliye pou sila ki kache nan Li yo.
Elk woord van God is vertrouwd; Hij is een schild, voor wie op Hem bouwen.
6 Pa ogmante sou pawòl Li yo, oswa Li va repwoche ou e ou va fè prèv ke se yon mantè ou ye.
Voeg aan zijn woorden niets toe, Anders berispt Hij u, en blijkt ge een leugenaar.
7 “De bagay m te mande ou yo; pa refize m yo avan m mouri:
Twee dingen wil ik van U vragen, Weiger mij die niet, eer ik sterf:
8 Fè desepsyon ak manti rete lwen mwen. Pa ban m richès ni povrete. Nouri mwen ak manje ki se pòsyon pa m nan,
Onwaarheid en leugentaal, Houd ze verre van mij! Geef mij armoede noch rijkdom, Maar schenk mij het voedsel, dat ik nodig heb,
9 pou m pa vin plen e refize rekonèt Ou pou di: ‘Se kilès ki SENYÈ a?’ oswa, pou m ta manke, vin vòlè e fè yon gwo wont sou non Bondye mwen an.
Opdat ik U in mijn overvloed niet verloochene En zeggen durf: "Wie is Jahweh!" Of in mijn armoede niet tot stelen kom, En mij vergrijp aan de Naam van mijn God.
10 “Pa pale mal yon esklav a mèt li, sinon li va modi ou, e ou va twouve koupab.
Belaster een knecht niet bij zijn meester; Anders vloekt hij u, en boet gij ervoor.
11 Gen yon kalite moun ki modi papa li e refize beni manman l.
Wee het geslacht, dat zijn vader vloekt, En zijn moeder niet eert;
12 Gen yon kalite ki san tach nan pwòp zye li; sepandan, yo poko lave pou sòti salte a.
Het geslacht, dat zich onschuldig waant, Maar niet eens is schoongewassen van zijn vuil;
13 Gen yon kalite—O, jan zye li leve wo, e pòpyè zye li leve ak awogans.
Het geslacht dat uit de hoogte neerziet, En de wenkbrauwen optrekt;
14 Gen yon kalite moun ak dan tankou nepe ak machwè tankou kouto, ki prèt pou devore aflije sou fas tè yo, e fè moun malere yo disparèt pami moun.
Het geslacht, met tanden als zwaarden En kiezen als messen, Om den arme van de aarde weg te vreten, En den behoeftige weg van zijn grond.
15 “Sansi a gen de fi: ‘Ban mwen’ ak ‘Ban m’. “Gen twa bagay ki pa janm satisfè, menm kat ki refize di: ‘Se kont’:
De bloedzuiger heeft twee dochters, Ze heten: Hap, hap! Drie dingen zijn niet te verzadigen; Vier dingen zeggen nimmer: genoeg!
16 Sejou Lanmò a, vant fanm esteril la, latè a ki pa janm jwenn dlo ase, ak dife ki pa janm di: ‘Se kont’. (Sheol h7585)
De onderwereld, De onvruchtbare moederschoot, Het land, dat water te kort komt, Het vuur, dat nooit "genoeg" zegt. (Sheol h7585)
17 “Pou zye moun ki moke yon papa e ki giyonnen yon manman, kòbo nan vale a va vin rache l, e jenn èg yo va manje li.
Een oog, dat met vader spot, En met de gehoorzaamheid aan moeder lacht: De raven van het dal zullen het uitpikken, De jonge arenden het opvreten.
18 “Gen twa bagay ki twò bèl pou mwen, kat ke m pa konprann:
Drie dingen zijn mij te wonderlijk, Vier dingen begrijp ik niet:
19 Vòl a yon èg nan syèl la, pa sèpan an sou wòch, chemen gwo bato a nan mitan lanmè, ak manèv a yon jennonm ak yon fi.
De weg van een arend door de lucht, De weg van een slang over de rots, De weg van een schip midden door zee, En de weg van een man naar een meisje.
20 “Men konsa chemen a fanm adiltè a: Li manje, li siye bouch li e li pale klè: ‘Mwen pa t fè mal’.
Maar dit is de weg van een overspelige vrouw: Ze eet, veegt zich de mond af, En zegt: Ik heb geen kwaad gedaan.
21 “Anba twa bagay, latè tranble, e anba kat, li pa ka kenbe:
Onder drie dingen beeft de aarde, Onder vier dingen houdt ze het niet uit:
22 Anba yon esklav lè li vin wa, ak yon moun fou lè l vin satisfè ak manje,
Onder een slaaf, wanneer hij koning wordt; Onder een dwaas, als hij genoeg te eten heeft;
23 anba yon fanm neglije lè l jwenn mari, ak yon sèvant lè l pran plas mètrès kay la.
Onder een oude vrijster, die nog een man vindt; En onder een slavin, die haar meesteres verdringt
24 “Kat bagay ki tou piti sou latè, men yo plen sajès:
Vier dingen zijn de kleinste op aarde; Toch zijn ze wijzen te slim af!
25 Foumi se pa yon pèp ki fò; men yo prepare manje yo nan gran sezon.
De mieren: het is een volk zonder kracht, Maar ‘s zomers vergaart het zijn voedsel;
26 Chat mawon se pa yon pèp pwisan; men yo fè kay yo nan wòch.
De klipdassen: het zijn zwakke dieren, Maar ze hebben hun hol in de rots;
27 Krikèt volan yo pa gen wa; men yo parèt byen alinye.
De sprinkhanen: ze hebben geen koning, Maar hun zwerm trekt ordelijk uit;
28 Zandolit ke ou kab kenbe nan men ou; sepandan, li antre nan palè a wa a.
Een hagedis: ze laat zich met de handen vatten, Maar ze woont in de paleizen des konings.
29 “Gen twa bagay ki mache parèt bèl, menm kat ki bèl lè yo mache:
Drie dingen hebben een statige tred; Vier dingen hebben een statige gang:
30 Lyon ki pwisan pami bèt yo, e ki pa fè bak devan okenn bèt;
Een leeuw, de held onder de dieren, Voor niets schrikt hij terug;
31 Jan kòk mache a, menm ak mal kabrit, o yon wa lè lame parèt avè l.
Een haan, die trots voor de kippen uitloopt; Een bok, die de geiten voorafgaat; Een koning aan het hoofd van zijn troepen.
32 “Si ou te fè foli nan leve tèt ou byen wo, oswa si ou te fè konplo pou mal, mete men ou sou bouch ou.
Moogt ge dwaas zijn of verstandig: Als ge u verheffen wilt, hand op de mond!
33 Paske lèt k ap laboure vin fè bè, ak peze nen pote san; se konsa laboure kòlè pwodwi konfli.”
Want een druk op melk geeft boter, Een druk op de neus geeft bloed, Een druk op de gramschap geeft twist!
