< Pwovèb 24 >
1 Pa fè anvi a moun mechan, ni dezire pou avèk yo;
Ne aemuleris viros malos, nec desideres esse cum eis:
2 paske panse yo fòmante vyolans e lèv yo pale inikite.
quia rapinas meditatur mens eorum, et fraudes labia eorum loquuntur.
3 Avèk sajès, kay la bati e avèk bon konprann, li vin etabli.
Sapientia aedificabitur domus, et prudentia roborabitur.
4 Pa konesans, chanm yon moun vin ranpli avèk tout bèl kalite richès.
In doctrina replebuntur cellaria, universa substantia pretiosa et pulcherrima.
5 Yon nonm saj byen fò, e yon nonm ak konesans ogmante pouvwa li.
Vir sapiens, fortis est: et vir doctus, robustus et validus.
6 Paske ak konsèy saj ou va fè lagè, e ak konseye an abondans, gen viktwa.
Quia cum dispositione initur bellum: et erit salus ubi multa consilia sunt.
7 Sajès twò wo pou moun ensanse a; li pa ouvri bouch li nan pòtay la.
Excelsa stulto sapientia, in porta non aperiet os suum.
8 Yon moun ki fè plan pou fè mal, moun va rele li magouyè.
Qui cogitat mala facere, stultus vocabitur.
9 Fòmante foli se peche, e mokè a abominab a tout moun.
Cogitatio stulti peccatum est: et abominatio hominum detractor.
10 Si ou lach nan jou gran pwoblèm nan, fòs ou pa fò.
Si desperaveris lapsus in die angustiae: imminuetur fortitudo tua.
11 Delivre sila k ap mennen vè lanmò a, ak sila k ap mache tonbe vè labatwa a. O, kenbe yo!
Erue eos, qui ducuntur ad mortem: et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses.
12 Si ou di: “Gade, nou pa t konnen sa”; èske Li pa konsidere sa, sila ki peze kè? Epi èske Li pa konnen sa, sila kap kenbe nanm ou an? Èske Li p ap rann a lòm selon zèv li?
Si dixeris: Vires non suppetunt: qui inspector est cordis, ipse intelligit, et servatorem animae tuae nihil fallit, reddetque homini iuxta opera sua.
13 Fis mwen, manje siwo myèl, paske li bon; wi, siwo sòti nan nich lan dous pou goute.
Comede, fili mi, mel, quia bonum est, et favum dulcissimum gutturi tuo:
14 Konnen ke sajès se konsa pou nanm ou; si ou twouve li, va gen yon avni, e espwa ou p ap anile.
Sic et doctrina sapientiae animae tuae: quam cum inveneris, habebis in novissimis spem, et spes tua non peribit.
15 Pa kouche mete pyèj, o lòm mechan, kont kote ke moun dwat la rete a. Pa detwi kote repo li a;
Ne insidieris, et quaeras impietatem in domo iusti, neque vastes requiem eius.
16 paske yon nonm ladwati tonbe sèt fwa e leve ankò, men se nan lè gwo malè ke mechan an tonbe.
Septies enim in die cadit iustus, et resurgit: impii autem corruent in malum.
17 Pa rejwi lè lènmi ou tonbe. Ni pa kite kè ou kontan lè l tonbe;
Cum ceciderit inimicus tuus, ne gaudeas, et in ruina eius ne exultet cor tuum:
18 Oswa, SENYÈ a va wè l, vin pa kontan e detounen kòlè Li de li.
ne forte videat Dominus, et displiceat ei, et auferat ab eo iram suam.
19 Pa twouble tèt ou pou malveyan yo, ni fè lanvi pou mechan yo,
Ne contendas cum pessimis, nec aemuleris impios:
20 paske pou yon nonm mechan, pa gen avni. Lanp a mechan an va etenn nèt.
quoniam non habent futurorum spem mali, et lucerna impiorum extinguetur.
21 Fis mwen an, gen lakrent SENYÈ a ak wa a; pa asosye ak sila ki pa stab yo,
Time Dominum, fili mi, et regem: et cum detractoribus non commiscearis:
22 paske, malè yo va leve vit. Kilès ki konnen destriksyon an k ap sòti nan yo de a.
quoniam repente consurget perditio eorum: et ruinam utriusque quis novit?
23 Sila yo, anplis, se pawòl a sajès: Fè patipri nan jijman pa bon.
Haec quoque sapientibus dico: Cognoscere personam in iudicio non est bonum.
24 Sila ki di a mechan an: “Ou dwat”, pèp yo va modi li e nasyon yo va rayi li;
Qui dicunt impio: Iustus es: maledicent eis populi, et detestabuntur eos tribus.
25 men pou sila ki repwoche mechan yo, lap wale byen ak yo. Bon benediksyon va tonbe sou yo.
Qui arguunt eum, laudabuntur: et super ipsos veniet benedictio.
26 Yon repons onèt tankou yon bo sou lèv yo.
Labia deosculabitur, qui recta verba respondet.
27 Prepare tout travay ou a deyò; byen prepare chan ou. Apre, alò, bati kay ou.
Praepara foris opus tuum, et diligenter exerce agrum tuum: et postea aedifices domum tuam.
28 Pa vin yon temwen kont vwazen ou san koz, e pa bay manti ak lèv ou.
Ne sis testis frustra contra proximum tuum: nec lactes quemquam labiis tuis.
29 Pa di: “Se konsa mwen va fè l paske li te fè m konsa; mwen va rann a nonm nan selon zèv li yo.”
Ne dicas: Quomodo fecit mihi, sic faciam ei: reddam unicuique secundum opus suum.
30 Mwen te pase nan chan parese a; akote chan rezen a nonm ki manke bon konprann nan.
Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viri stulti:
31 Epi gade byen, li te plen ak raje pikan, e kouvri ak move zèb, Miray an wòch la te fin kraze nèt.
et ecce totum repleverant urticae, et operuerant superficiem eius spinae, et maceria lapidum destructa erat.
32 Lè m te wè, mwen te reflechi sou sa; mwen te gade e m te resevwa enstriksyon.
Quod cum vidissem, posui in corde meo, et exemplo didici disciplinam.
33 “Yon ti dòmi, yon ti somèy, yon ti pliye men pou repoze,”
Usquequo piger dormies? usquequo de somno consurgens? Parum, inquam, dormies, modicum dormitabis, pauxillum manus conseres, ut quiescas:
34 Konsa mizè ou va vin parèt sou ou tankou yon vòlè; ak bezwen tankou yon bandi kon zam.
et veniet tibi quasi cursor egestas, et mendicitas quasi vir armatus.