Pwovèb 20

1 Diven se yon mokè, e bwason fò fè goumen rive nan tenten; nenpòt moun ki vin sou pa li, pa saj.

شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

2 Laperèz a wa a se tankou gwo vwa lyon k ap rele fò; sila ki fè l fache va pèdi lavi l.

غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

3 Rete lwen konfli ak rayisman, e ou va gen respe; alò, nenpòt moun ensanse ka fè yon kont.

اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

4 Parese a pa laboure tè nan sezon otòn; akoz sa li mande charite pandan rekòlt la, e li p ap gen anyen.

آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

5 Yon plan nan kè moun se tankou dlo fon; men yon nonm ak bon konprann rale l fè l sòti.

پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

6 Gen anpil moun ki pwomèt fidelite; men kibò pou jwenn yon nonm onèt?

بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

7 Yon nonm dwat ki mache nan entegrite l; A la beni fis ki vini apre li yo beni!

فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

8 Yon wa ki chita sou twòn lajistis fè tout mal sove ale ak pwòp zye l.

پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

9 Se kilès ki kapab di: “Mwen te netwaye kè m; mwen vin pirifye de tout peche m?”

کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

10 Balans ki pa ojis ak mezi ki pa ojis; tou de abominab a SENYÈ a.

خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

11 Menm yon ti moun se rekonnet pa zèv li yo; si li aji byen e si kondwit li dwat.

حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

12 Zòrèy ki tande ak zye ki wè; se SENYÈ a ki te fè tou de.

گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

13 Pa renmen dòmi, sinon ou va vin malere; ouvri zye ou e ou va satisfè ak manje.

اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

14 “Pa bon, pa bon”, di sila k ap achte a; men lè l fè wout li, li pale kè l kontan.

خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

15 Gen lò ak tout kalite bijou; men lèv plèn konesans se pi bèl bagay.

سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

16 Lè l sèvi garanti pou yon enkoni, pran manto li; epi pou fanm andeyò a, fè papye pwose vèbal pou sa li pwomèt la.

از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

17 Pen kòn twouve nan bay manti dous; men pita, bouch la plen gravye.

نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

18 Fè tout plan ak konsiltasyon; fè lagè ak konsèy saj.

نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

19 Sila ki difame moun devwale sekrè; pou sa a, pa asosye ou ak moun ki mache bouch ouvri.

آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

20 Sila ki modi papa li oswa manman li an, lanp li va etenn nan tan fènwa.

چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

21 Yon eritaj ranmase vit nan kòmansman a, p ap beni nan lafen.

مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

22 Pa di: “M ap rekonpanse mechanste”; tann SENYÈ a, e Li va sove ou.

بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

23 Pwa ki pa ojis ak mezi ki pa ojis; tou de abominab a SENYÈ a.

خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

24 Pa a yon nonm regle pa SENYÈ a; konsa, kijan yon nonm kab vin konprann chemen li?

خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

25 Se yon pèlen pou yon nonm ta di avèk enpridans: “Sa sen!” e aprè ve yo fèt, pou fè ankèt.

هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

26 Yon wa ki saj va vannen mechan yo e fè wou moulen pase anwo yo.

پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

27 Lespri a lòm se lanp SENYÈ a, ki chache pati ki pi entim nan li yo.

وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

28 Fidelite ak verite prezève wa a, e ladwati bay twòn li an soutyen.

هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

29 Glwa a jèn yo se fòs yo, e lonè a granmoun yo se cheve blan yo.

شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

30 Kout fwèt ki blese fè disparèt mechanste; li frape rive nan pati pi fon yo.

تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.