< Pwovèb 1 >

1 Pwovèb Salomon yo, fis a David la, wa Israël la:
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel.
2 pou konnen sajès avèk enstriksyon, Pou dekouvri pawòl bon konprann yo,
Estos proverbios son para alcanzar sabiduría e instrucción, y para reconocer los dichos que proporcionan conocimiento.
3 Pou resevwa enstriksyon nan jan pou aji ak sajès, ladwati, jistis, menm jan pou tout moun;
Los proverbios educan en razón, en vivir bien, en el sano juicio, y en actuar con justicia.
4 Pou avèti san konprann yo e bay konesans ak pridans a jenn yo.
Dan discernimiento a los inmaduros, así como conocimiento y discreción a los jóvenes.
5 Yon nonm saj va tande, va grandi nan konesans li e yon nonm bon konprann va twouve konsèy ki saj,
Las personas sabias escucharán y aprenderán aún más, y los que tienen buen juicio aprenderán a guiar a otros,
6 Pou konprann yon pwovèb ak mo kache, pawòl a saj yo avèk devinèt yo.
entendiendo los proverbios y los enigmas, así como los dichos y preguntas de los sabios.
7 Lakrent SENYÈ a se kòmansman sajès la; sila ki plen foli, meprize sajès ak lenstriksyon.
El verdadero conocimiento comienza con la honra al Señor, pero los insensatos se burlan de la sabiduría y del buen consejo.
8 Tande byen, fis mwen an, lenstriksyon papa ou, e pa abandone leson a manman ou yo;
Hijo mío, presta atención a la instrucción de tu padre, y no rechaces la enseñanza de tu madre.
9 Anverite, yo fè yon kouwòn byen bèl sou tèt ou, ak yon bèl dekorasyon nan kou ou.
Son como una corona de gracia para adornar tu cabeza, y como dijes para tu cuello.
10 Fis mwen an, si pechè yo vin tante ou, pa dakò.
Hijo mío, si alguna persona malvada quisiera tentarte, no cedas.
11 Si yo di: “Vini avèk nou, annou kouche yon pyèj pou san, annou fè anbiskad pou inosan yo san koz;
Podrán decirte: “Ven con nosotros. Escondámonos y alistémonos para matar a cierta persona. ¡Hagámosle una emboscada y vamos a divertirnos!
12 Annou vale yo vivan tankou Sejou mò yo, menm an antye tankou sila k ap desann nan fòs yo. (Sheol h7585)
¡Vamos y quemémoslo vivo, y llevémoslo a la tumba, aunque aún está sano! (Sheol h7585)
13 Nou va jwenn tout kalite byen presye, nou va ranpli lakay nou ak piyaj.
Así podremos tomar sus pertenencias de valor, y llenaremos nuestros hogares con lo que habremos robado!
14 Tire osò pa ou ansanm ak nou. Nou tout va gen yon sèl bous”—
¡Ven con nosotros y comprartiremos las ganancias!”
15 Fis mwen an, pa mache nan chemen avèk yo. Anpeche pye ou antre sou wout yo,
Hijo mío, no sigas sus caminos. No vayas en la misma dirección con ellos.
16 Paske pye yo kouri jwenn mal, e yo fè vit pou yo vèse san.
Porque ellos se corren para hacer el mal, y se apresuran en causar violencia y cometer asesinatos.
17 Anverite, se initil pou ouvri yon filè ak pen gaye devan nenpòt kalite zwazo;
De nada sirve ponerle una trampa a las aves si ellas la pueden ver.
18 men yap kouche yon pyèj pou pwòp san pa yo. Yo fè anbiskad pou pwòp lavi pa yo.
Sin embargo, estas personas malvadas se ocultan y están listas para matar a otros, pero ellos mismos son las víctimas. ¡Sus trampas son para ellos mismos!
19 Se konsa tout chemen yo ye a pou tout moun ki vin genyen pa mwayen vyolans. Se pwòp lavi yo kap vin rache.
Esto es lo que te ocurrirá, si te enriqueces cometiendo crímenes: ¡Morirás!
20 Sajès rele fò nan lari. Li leve vwa li nan plas la.
La sabiduría grita por las calles. Ella clama en las plazas.
21 Nan tèt lari ki gen zen yo, li kriye fò. Nan antre pòtay lari yo, li fè moun tande tout pawòl li yo:
Grita en las esquinas llenas, y explica su mensaje en las puertas de la ciudad:
22 “Jiskilè, O moun san bon konprann yo, nou va renmen rete san konprann anyen? Pou mokè yo rejwi yo nan moke moun e moun san konprann yo rayi konesans?
“¿Hasta cuándo amarán la insensatez, ustedes insensatos? ¿Hasta cuando, ustedes burladores, disfrutarán de sus burlas? ¿Hasta cuándo los tontos odiarán el conocimiento?
23 Vire sou repwòch mwen an. Gade byen, mwen va vide lespri m sou nou. Mwen va fè nou konnen pawòl mwen yo.
Presten atención a mis advertencias, y yo derramaré sobre ustedes mis pensamientos más profundos. Les explicaré todo lo que sé.
24 Akoz mwen te rele nou e nou te refize; mwen te lonje men m, e pèsòn pa t okipe sa,
“Porque yo los he llamado pero ustedes se han negado a escuchar. Les extendí mi mano, pero no les importó.
25 men nou te neglije tout konsèy mwen yo, e nou pa t vle tande repwòch mwen;
Ignoraron mi palabra, y no prestaron atención a mis advertencias.
26 konsa, mwen menm anplis, va ri sou malè nou yo. Mwen va moke nou lè gran laperèz la rive,
“Por eso me reiré de ustedes cuando estén en problemas. Me burlaré cuando el pánico se apodere de ustedes.
27 lè gran laperèz nou rive tankou tanpèt e gwo dezas nou yo tankou toubiyon, lè gwo pwoblèm ak soufrans rive sou nou.
Cuando el pánico caiga sobre ustedes como una tormenta, y la angustia los golpee como un torbellino. Cuando sobre ustedes venga el dolor y lamento,
28 Nan lè sa a, yo va rele m, men mwen p ap reponn. Yo va chache mwen avèk dilijans, men yo p ap twouve m,
clamarán a mi pidiendo ayuda, pero yo no responderé. Me buscarán por todas partes, pero no me encontrarán.
29 akoz yo te rayi konesans e pa t chwazi gen lakrent SENYÈ a.
¿Por qué? Porque aborrecieron el conocimiento, y no eligieron respetar al Señor.
30 Yo te refize konsèy mwen. Yo te rejte tout repwòch mwen yo.
Ellos no están dispuestos a aceptar mi consejo, y aborrecen mis advertencias.
31 Pou sa, yo va manje fwi a pwòp chemen yo, e vant yo va vin plen ak pwòp manèv yo.
“Por lo tanto, tendrán que comer el fruto de sus propias decisiones, y se saciarán de sus propios planes retorcidos.
32 Paske chemen kwochi a moun san konprann yo va touye yo. Kè kontan a sila ki plen foli va detwi yo.
Los necios mueren por su propia rebeldía. Los tontos son destruidos por su descuido.
33 Men sila ki koute mwen an va viv ansekirite, e li va rete alèz san pè malè.”
Pero todos los que me oyen estarán seguros, y vivirán sin preocuparse de problema alguno”.

< Pwovèb 1 >