Sòm 78

1 Se yon chante Asaf. Pèp mwen yo, koute sa m'ap moutre nou! Louvri zòrèy nou pou n' tande sa m'ap di!

Ein song til lærdom av Asaf. Lyd, mitt folk, på læra mi, legg øyra til det munnen min talar!

2 Mwen pral pale ak nou, pou m' fè nou konnen sa ki te pase nan tan lontan,

Eg vil opna min munn med fyndord, eg vil lata gåtor frå gamall tid strøyma ut.

3 bagay nou te tande nan zòrèy nou, bagay nou tout te konnen, bagay zansèt nou yo te konn rakonte nou.

Det me hev høyrt og veit, og det våre feder hev fortalt oss,

4 Nou p'ap kache bagay sa yo pou pitit nou yo pa konnen yo. N'ap fè lwanj Seyè a devan timoun k'ap vini yo. N'ap fè yo konnen jan l' gen pouvwa, jan l' gen fòs, jan li fè gwo mèvèy.

det vil me ikkje dylja for deira born, men fortelja Herrens pris for den komande ætti, og hans styrke og hans under, som han hev gjort.

5 Li te di pèp Izrayèl la sa pou li fè. Li te bay pitit pitit Jakòb yo kòmandman li yo. Li te mande zansèt nou yo pou yo te moutre pitit yo lalwa Bondye a,

Han hev sett upp eit vitnemål i Jakob, og ei lov hev han lagt i Israel, som han baud våre feder, til å kunngjera deim for borni,

6 pou timoun ki fenk fèt yo ka konnen l', pou yo menm tou, lè yo grandi, yo ka fè pitit pa yo konnen l'.

so den komande ætti, dei born som skulde verta fødde, kunde kjenna deim, at dei kunde koma fram og fortelja um deim til sine born,

7 Konsa yo menm tou, y'a mete konfyans yo nan Bondye. Yo p'ap bliye sa li te fè. Y'a toujou obeyi kòmandman li yo.

og setja si von til Gud, og ikkje gløyma Guds verk, men taka vare på hans bodord,

8 Konsa yo p'ap tankou zansèt yo ki te fè tèt ak Bondye, ki te derefize fè sa li te mande yo fè, ki pa t' janm gen yon konfyans fèm nan Bondye, ki pa t' kenbe pawòl yo ak Bondye.

og ikkje vera som deira feder, ei tver og tråssug ætt, ei ætt som ikkje gjorde sitt hjarta fast, og som i si ånd ikkje var trufast mot Gud.

9 Pitit Efrayim yo se moun ki konn goumen, ki fò nan tire flèch. Men, yo kouri lè batay mare.

Efraims born, dei væpna bogeskyttarar, dei snudde på stridsdagen.

10 Yo pa t' kenbe kontra Bondye te pase ak yo a. Yo derefize fè sa li te mande yo fè.

Dei heldt ikkje Guds pakt og vilde ikkje ferdast i hans lov.

11 Yo fè espre, yo bliye sa li te fè, tout mèvèy li te fè yo wè.

Og dei gløymde hans storverk og hans under som han hadde synt deim.

12 Wi, se devan je zansèt yo Bondye te fè mirak nan peyi Lejip, nan plenn Zoan an.

For deira feder hadde han gjort under i Egyptarlandet på Soans mark.

13 Li fann lanmè a an de, li fè yo pase nan mitan l'. Li fè dlo yo kanpe dwat tankou miray.

Han kløyvde havet og let deim ganga igjenom, og let vatnet standa som ein haug.

14 Pou l' moutre yo chemen pou yo pran, lajounen li ba yo yon nwaj, lannwit li ba yo yon dife ki t'ap mache devan yo.

Og han leidde deim med skyi um dagen, og heile natti ved elds ljos.

15 Li fann gwo wòch nan dezè a, li ba yo kont dlo pou yo bwè.

Han kløyvde berg i øydemarki og let deim drikka som av store vatsdjup.

16 Li fè sous dlo pete nan wòch la, li fè dlo koule tankou dlo larivyè.

Og han let bekkjer koma or fjellet og fekk vatn til å renna ned som elvar.

17 Men, yo pa t' sispann fè peche kont Bondye, yo revòlte dèyè Bondye ki anwo nan syèl la, lè yo te nan dezè a.

Men dei heldt endå på og synda imot honom, og var tråssuge mot den Høgste i øydemarki.

18 Yo te vle sonde Bondye: yo mande pou l' ba yo manje yo te vle manje a.

Og dei freista Gud i sitt hjarta, so dei kravde mat for si lyst.

19 Yo pale Bondye mal, yo di: -Eske Bondye ka mete manje sou tab nan mitan dezè sa a?

Og dei tala imot Gud, dei sagde: «Kann vel Gud duka bord i øydemarki?

20 Wi, se vre. Li frape wòch la: Dlo koule kou larivyè. Men, èske li kapab ban nou pen? Eske li ka bay pèp li a vyann?

Sjå, han slo i berg, so vatn rann ut, og bekkjer fløymde. Tru han og kann gjeva brød, eller koma med kjøt til sitt folk?»

21 Lè Seyè a tande sa, li fè kòlè. Se te tankou yon dife li te limen dèyè pitit Jakòb yo. Li vin ankòlè anpil sou yo,

Difor, då Herren høyrde det, vart han harm, og eld loga upp mot Jakob, og vreide reiste seg mot Israel;

22 paske yo pa t' gen konfyans nan Bondye, yo pa t' kwè li ta kapab delivre yo.

for dei trudde ikkje på Gud og leit ikkje på hans frelsa.

23 Li pale ak nwaj yo ki anwo nan syèl la, li ba yo lòd pou yo louvri pòt syèl la.

Og han gav skyerne ovantil, og himmelportarne let han upp.

24 Li grennen laman sou yo pou yo manje. Li ba yo manje farin ki soti nan syèl la.

Og han let manna regna yver deim til føda, og himmelkorn gav han deim.

25 Se konsa, yo manje manje zanj Bondye yo. Li ba yo manje pou yo manje plen vant yo.

Englebrød fekk menneskje eta, nista sende han deim til mette.

26 Lèfini, li fè yon van lès soufle nan syèl la. Avèk pouvwa li, li fè yon van leve soti nan sid.

Han let austanvinden fara ut i himmelen, og han førde sunnanvinden fram ved si magt.

27 Li grennen vyann sou yo tankou pousyè. Li fè zwazo soti nan syèl la tonbe atè, tankou sab bò lanmè.

Og han let kjøt regna yver deim som dust, og fljugande fuglar som havsens sand,

28 Li fè yo tonbe nan mitan kote yo te rete a, tout bò kay yo.

og han let deim falla ned midt i deira læger, kringum deira bustader.

29 Yo tout te manje plen vant yo. Bondye ba yo tou sa yo te anvi.

Og dei åt og vart ovleg mette, og det dei hadde hug på, let han deim få.

30 Men, yo pa t' ankò fin manje, yo pa t' ankò fin plen vant yo, manje a te nan bouch yo toujou,

Dei var ikkje komne burt frå si lyst, endå hadde dei maten i munnen,

31 lè Bondye fache sou yo. Li touye pi gwonèg nan mitan yo, li kraze tout jenn gason nan peyi Izrayèl la.

då steig Guds vreide upp imot deim, og han drap deira sterke menner hjå deim, og Israels ungdomar slo han ned.

32 Atousa, pèp la donnen pi rèd nan fè peche. Yo pa t' vle kwè nan mirak sa yo.

Med alt dette synda dei endå, og dei trudde ikkje på hans under.

33 Se konsa, li fè lavi yo disparèt tankou lafimen. Li sezi yo, yo mouri frèt.

Og han let deira dagar kverva i fåfengd, og deira år i rædsla.

34 Li te fè detwa ladan yo mouri. Se lè sa a yo tounen vin jwenn li, yo chanje lavi yo, yo lapriyè nan pye li.

Når han slo deim ned, då spurde dei etter honom, og vende um og søkte Gud,

35 Yo vin chonje se Bondye ki te pwoteksyon yo. Se Bondye anwo nan syèl la ki te delivre yo.

og kom i hug at Gud var deira berg og den høgste Gud var deira atterløysar.

36 Men, tout bèl pawòl sa yo, se te manti. Tou sa yo t'ap di a, se te pawòl nan bouch.

Men dei gjølte for honom med sin munn, og laug for honom med si tunga.

37 Yo pa t' sensè avè li, yo pa t' kenbe kontra li te pase ak yo.

Og deira hjarta hekk ikkje fast ved honom, og dei var ikkje true mot hans pakt.

38 Men, paske Bondye te gen pitye pou yo, li padonnen peche yo, li pa t' touye yo. Anpil fwa menm, li kenbe, li pa t' fè kòlè sou yo. Li pa t' kite kòlè l' tonbe sou yo.

Men han er miskunnsam, han forlet skuld og tyner ikkje, og mange gonger let han sin vreide venda um, og han vakte ikkje heile sin harm.

39 Li chonje se moun yo ye, se pase y'ap pase tankou van k'ap soufle.

Og han kom i hug at dei var kjøt, ein andepust som kverv og ikkje kjem att.

40 Men, se pa ni de ni twa fwa yo te leve dèyè li nan dezè a! Se pa ni de ni twa fwa yo te fè l' fè kòlè!

Kor ofte dei tråssa honom i øydemarki og gjorde honom sorg i audni!

41 Se tout tan yo t'ap tante Seyè a! Se tout tan yo t'ap pwovoke Bondye pèp Izrayèl la, ki yon Bondye apa!

Og dei freista atter Gud og krenkte Israels Heilage.

42 Yo bliye jan li gen pouvwa. Yo bliye lè li te sove yo anba lènmi yo,

Dei kom ikkje handi hans i hug, eller den dagen då han fria deim frå fienden,

43 lè li te fè gwo mirak ak bèl mèvèy nan peyi Lejip, nan plenn Zoan an.

då han gjorde sine teikn i Egyptarland, og sine undergjerningar på Soans mark.

44 Li fè dlo larivyè yo tounen san. Pesonn pa t' ka bwè dlo sa yo.

Og han gjorde deira elvar til blod, og sine rennande vatn kunde dei ikkje drikka.

45 Li voye mouchavè sou yo pou devore yo. Li voye krapo pou detwi yo.

Han sende imot deim flugesvermar som åt deim upp, og froskar som tynte deim.

46 Li voye krikèt vèt pou manje rekòt yo, chwalbwa pou devore tout jaden yo.

Og han gav deira grøda til gnagaren og deira arbeid til grashoppen.

47 Li touye pye rezen yo ak lagrèl, li touye pye sikomò yo ak fredi.

Han slo deira vintre ned med hagl og deira morbærtre med haglsteinar.

48 Li touye tout bèt jaden nan savann yo ak lagrèl, li touye bann mouton yo ak loray.

Og han gav deira fe til haglet og deira hjorder til eldingarne.

49 Li te ankòlè anpil sou yo, li te move, li te fache. Li fè anpil malè tonbe sou yo. Li voye yon lame zanj pou detwi yo.

Han sende på deim sin brennande vreide, sinne og harm og trengsla, ei sending av uferds-englar.

50 Li kite kòlè l' pase sou yo, li pa t' sove lavi yo yonn. Li lage yon epidemi ki t'ap fini ak yo.

Han braut veg for sin vreide, han sparde ikkje deira sjæl for dauden, og deira liv gav han til sotti.

51 Li touye tout premye pitit gason ki nan peyi Lejip la, tout premye pitit gason nan laras Kam lan.

Og han slo alle fyrstefødde i Egyptarland, fyrstegrøda av dei sterke i Khams tjeld.

52 Lèfini, tankou yon bann mouton, li mennen pèp li ale, li kondi yo nan mitan dezè a.

Og han let sitt folk fara av stad som sauer, og førde deim som ei hjord i øydemarki.

53 Li mennen yo san danje san malè. Yo pa t' bezwen pè anyen. Men, lanmè a te kouvri tout lènmi yo.

Og han leidde deim trygt, og dei ræddast ikkje, men havet løynde deira fiendar.

54 Li fè yo rive sou fwontyè peyi li te chwazi pou li a, toupre mòn li te pran ak fòs kouraj li a.

Og han førde deim til sitt heilage landmerke, det fjell som hans høgre hand hadde vunne.

55 Li mete lòt nasyon yo deyò pou bay pèp li a plas. Li separe tè a, li bay chak branch fanmi Izrayèl la pa yo. Li kite yo moute kay yo kote lènmi yo te rete.

Og han dreiv ut heidningar for deim, og let deira land falla til deim som arv, og let Israels ætter bu i deira tjeld.

56 Men, yo kenbe tèt ak Bondye ki gen tout pouvwa a. Yo t'ap wè jouk ki bò li te ye ak yo: Yo pa fè sa li te mande yo fè!

Men dei freista Gud, den Høgste, og tråssa honom, og hans vitnemål agta dei ikkje på.

57 Yo pa kenbe pawòl yo. Yo vire do ba li tankou zansèt yo te fè. Yo pati sou move pye, yo mal derape.

Og dei veik av og var utrugne som deira feder, dei vende um som ein veik boge.

58 Yo fè l' fache paske yo bati tanp pou lòt bondye yo, yo pòte l' fè jalouzi poutèt vye zidòl yo.

Dei harma honom med sine haugar og eggja honom med sine avgudar.

59 Bondye fache lè li wè sa. Se konsa li voye pèp Izrayèl la jete.

Gud høyrde det og vart vreid, og han vart svært leid av Israel.

60 Li kite kay li te genyen Silo a, kote li t'ap viv pami moun sou latè a.

Og han gjekk burt frå sin bustad i Silo, det tjeld han hadde slege upp millom menneskje.

61 Li kite lènmi yo pran Bwat Kontra a, ki te garanti pouvwa li ak fòs li nan mitan yo, li kite yo pote l' ale.

Og han let sin styrke verta førd burt som fange, og gav si æra i fiendehand.

62 Li te fache nèt sou pèp li a, li kite lènmi touye yo nan lagè.

Og han gav sitt folk til sverdet, og på sin arv harmast han.

63 Jenn gason yo mouri nan dife. Jenn fi yo pa jwenn pesonn pou marye ak yo.

Eld åt deira unge menner, og deira møyar fekk ingen bruresong.

64 Tout prèt yo mouri anba kout nepe. Vèv yo pa t' kriye pou yo.

Deira prestar fall for sverdet, og deira enkjor fekk ikkje syrgja

65 Se lè sa a Seyè a leve, tankou si li t'ap leve nan dòmi. Li parèt tankou yon vanyan gason ki anba gwòg li.

Då vakna Herren som ein sovande, som ei kjempa frå rus av vin.

66 Li frape lènmi yo, li fè yo kouri. Li fè yo wont pou tout tan.

Og han slo sine fiendar attende, og han førde yver deim æveleg skam.

67 Li voye pitit Jozèf yo jete, li pa t' chwazi branch fanmi Efrayim lan.

Og han støytte burt Josefs tjeld, og Efraims ætt valde han ikkje ut.

68 Li chwazi branch fanmi Jida a pito, ansanm ak mòn Siyon li renmen anpil lan.

Men han valde Judas ætt, Sions fjell som han elska.

69 Se la li bati tanp li a ki pòtre ak kay li nan syèl la. Li fè l' solid tankou latè, pou tout tan.

Og han bygde sin heilagdom som høge fjell, liksom jordi som han hev grunnfest til æveleg tid.

70 Li te chwazi David, yon moun ki t'ap sèvi l'. Li wete l' dèyè mouton li t'ap okipe yo,

Og han valde ut David, sin tenar, og tok honom frå sauegrindarne.

71 dèyè manman mouton ki gen pitit dèyè yo, li fè l' wa sou pitit Jakòb yo. Li mete l' gadò pèp Izrayèl la.

Han førde honom frå lambsauerne som han fylgde, til å gjæta Jakob, sitt folk, og Israel, sin arv.

72 David pran swen yo ak tout kè li. Li kondi yo avèk anpil ladrès.

Og han gjætte deim etter sitt ærlege hjarta, og med si kloke hand leidde han deim.