Pwovèb 15
1 Yon bon repons dous ap kalme yon moun ki ankòlè. Men, si ou reponn li rèd, w'ap fè l' pi eksite.
ʻOku tekeʻi atu ʻae houhau ʻe he tali fakavaivai: ka ʻoku fakatupu ʻae ʻita ʻi he lea fakamamahi.
2 Pawòl ki soti nan bouch moun ki gen bon konprann fè ou anvi konnen tou. Men, pawòl ki soti nan bouch moun san konprann, se pawòl san sans.
ʻOku ngāue totonu ʻaki ʻae ʻilo ʻe he ʻelelo ʻoe poto: ka ʻoku malingi ʻae vale mei he ngutu ʻoe vale.
3 Je Seyè a toupatou, l'ap veye tout moun, bon kou mechan.
ʻOku ʻi he potu kotoa pē ʻae fofonga ʻo Sihova, ʻo ne ʻafioʻi ʻae kovi mo e lelei.
4 Bon pawòl yon zanmi bay lavi. Men, move pawòl demanbre.
Ko e ʻelelo fakamoʻui ko e ʻakau ia ʻoe moʻui: pea ka talangataʻa ia ko e maumau ia ʻoe laumālie.
5 Moun fou pa koute lè papa yo ap pale yo. Men, moun ki gen bon konprann koute lè y'ap rale zòrèy yo.
ʻOku fehiʻa ʻae vale ki he akonaki ʻa ʻene tamai: ka ʻoku fakapotopoto ia ʻaia ʻoku tokanga ki he valoki.
6 Moun ki mache dwat ap toujou gen sa yo bezwen an kantite lakay yo. Men, tou sa mechan yo genyen se tèt chaje pou yo.
ʻOku ai ʻae koloa lahi ʻi he fale ʻoe māʻoniʻoni: ka ʻoku ai ʻae mamahi ʻi he koloa ʻae angahala.
7 Lè moun ki gen bon konprann yo ap pale, se konesans y'ap bay. Men, se pa menm bagay pou moun ki san konprann yo.
ʻOku tufa atu ʻae poto ʻe he loungutu ʻoe poto: ka ʻoku ʻikai ke fai pehē ʻe he loto ʻoe vale.
8 Seyè a pa ka sipòte lè mechan yo ap ofri bèt pou touye pou li. Men, sa fè l' plezi anpil lè moun k'ap mache dwat yo ap lapriyè nan pye l'.
Ko e meʻa fakalielia kia Sihova ʻae feilaulau ʻae angahala: ka ko e lotu ʻae angatonu ʻoku ne fiemālie ai.
9 Seyè a pa ka sipòte jan mechan yo ap viv la. Men, li renmen moun k'ap fè sa ki dwat devan li.
Ko e meʻa fakalielia kia Sihova ʻae hala ʻoe angakovi: ka ʻoku ne ʻofa kiate ia ʻoku muimui ki he māʻoniʻoni.
10 Moun ki fè sa ki mal mèt pare tann pinisyon yo. Men, moun ki pa ka sipòte pou yo pini yo pa lwen mouri.
Ko e meʻa fakamamahi ʻae tautea kiate ia kuo liʻaki ʻae hala: pea ko ia ʻoku fehiʻa ki he valoki ʻe mate ia.
11 Seyè a konnen sa k'ap pase nan twou san fon an ak nan peyi kote mò yo ye a. Ou pa bezwen mande si l' pa konnen sa k'ap pase nan kè moun. (Sheol h7585)
ʻOku ʻi he ʻao ʻo Sihova ʻa hētesi pea mo e fakaʻauha: kae muʻa hake ʻae loto ʻoe fānau ʻae tangata! (Sheol h7585)
12 Moun k'ap pase moun nan betiz pa renmen moun rale zòrèy yo. Yo pa janm mande moun ki gen bon konprann konsèy.
ʻOku ʻikai ʻofa ʻae tangata manuki kiate ia ʻoku valokiʻi ia: pea ʻoku ʻikai fie ʻalu atu ia ki he poto.
13 Lè kè ou kontan, yo wè sa sou figi ou. Lè ou nan lapenn, ou kagou.
ʻOku fakafiefiaʻi ʻae mata ʻe he loto ʻoku fiemālie: ka ʻoku maumauʻi ʻae laumālie ʻe he mamahi ʻoe loto.
14 Yon moun ki gen konprann toujou ap chache gen konesans. Men, moun sòt pran plezi nan pale koze san sans.
ʻOku kumi ki he poto ʻe he loto ʻoʻona ʻoku faʻa ʻilo: ka ʻoku kai ʻae vale ʻe he ngutu ʻoe kakai vale.
15 Lè ou nan lafliksyon, chak jou se pwoblèm. Men, lè kè ou kontan, lavi se yon fèt pou ou.
ʻOku kovi ʻae ʻaho kotoa pē ʻonautolu ʻoku mamahi: ka ʻoku fai kātoanga maʻuaipē ia ʻaia ʻoku loto fiemālie.
16 Pito ou pa gen anpil byen men ou gen krentif pou Bondye pase pou ou rich epi pou ou nan tèt chaje.
ʻOku lelei lahi hake ʻae meʻa siʻi mo e manavahē kia Sihova, ʻi he koloa lahi ʻoku maʻu mo e kovi.
17 Pito ou manje mayi moulen blanch ak moun ki renmen ou pase pou ou manje vyann ou byen gra ak moun ki rayi ou.
ʻOku lelei hake ʻae meʻakai ʻaki ʻae louʻakau pea ai mo e ʻofa, ʻi he kai ha pulu kuo fafanga, kae maʻu mo e fehiʻa.
18 Yon moun ki gen san wo toujou ap pouse dife. Men, moun ki pa fè kòlè fasil toujou ap mete lapè.
ʻOku fakatupu ʻe he tangata faʻa ʻita ʻae feʻiteʻitani: ka ʻoku lolomi ʻae feʻiteʻitani ʻe ia ʻoku fakatotoka ki he ʻita.
19 Lè ou parese, ou wè pwoblèm toupatou. Men, pou moun ki pa pè travay, pa gen pwoblèm ki pou rete l'.
ʻOku tatau ʻae hala ʻoe tangata fakapikopiko mo e ʻā ʻakau talatala: ka ʻoku hangamālie ʻae hala ʻoe māʻoniʻoni.
20 Yon pitit byen elve fè kè papa l' kontan. Men, yon moun ki san konprann meprize manman l'.
ʻOku fakafiefiaʻi ʻae tamai ʻe he foha ʻoku poto: ka ʻoku fehiʻa ʻae tangata vale ki heʻene faʻē.
21 Moun ki san konprann kontan lè y'ap aji tankou moun fou. Men, moun ki gen konprann ap toujou fè sa ki dwat.
Ko e vale ko e fakafiefia ia kiate ia ʻoku taʻemaʻu ʻae poto: ka ʻoku ʻeveʻeva ʻi he angatonu ʻae tangata ʻoku faʻa ʻilo.
22 Lè ou pa pran konsèy, plan travay ou p'ap mache. Lè ou pran konsèy nan men anpil moun, ou mèt sèten travay ou ap mache byen.
ʻOku ʻikai hoko ʻae ngaahi meʻa kuo tuʻutuʻuni, ko e meʻa ʻi he masiva fakakaukau: ka ʻi he tokolahi hono kau fakakaukauʻi ʻoku toki maʻu ai ia.
23 Ala kontan ou kontan lè ou jwenn yon bon repons pou ou bay! Ala bon sa bon lè ou jwenn yon pawòl ki tonbe daplon!
ʻOku maʻu ʻe he tangata ʻae fiefia ʻi he lea ʻa hono ngutu: pea ko e lea ʻoku fai ʻi hono kuonga totonu, hono ʻikai lelei fau ia!
24 Moun ki gen konprann, se yon chemen moute y'ap swiv, chemen lavi a. Yo pa pran chemen desann, chemen lanmò a. (Sheol h7585)
ʻOku māʻolunga ʻae hala ʻoe moʻui kiate kinautolu ʻoku poto, koeʻuhi ke nau hao mei heli ʻoku ʻi lalo. (Sheol h7585)
25 Seyè a ap disparèt moun awogan yo ansanm ak tout fanmi yo. Men, l'ap pwoteje kay fanm ki pèdi mari yo.
ʻE fakaʻauha ʻe Sihova ʻae fale ʻoe fielahi: ka ʻe fokotuʻumaʻu ʻe ia ʻae kauhala ʻoe fefine kuo mate hono husepāniti.
26 Seyè a pa ka sipòte lide mechan yo gen nan tèt yo. Men, sa fè l' plezi pou l' tande pawòl moun ki san repwòch.
Ko e meʻa fakalielia kia Sihova ʻae ngaahi mahalo ʻae angakovi: ka ko e ngaahi lea ʻae māʻoniʻoni ko e ngaahi lea ia ʻoku lelei.
27 Moun k'ap kouri dèyè lajan, se traka y'ap chache bay fanmi yo. Men, moun ki refize kite yo achte l' ap viv lontan.
Ko ia ʻoku manumanu ki he koloa, ʻoku fakafiuʻi ʻe ia hono fale ʻoʻona; ka ko ia ʻoku fehiʻa ki he ngaahi meʻa foaki ʻe moʻui ia.
28 Yon moun ki dwat kalkile anvan li bay repons. Men, mechan yo prese bay move pawòl.
ʻOku fakakaukau ʻe he loto ʻoe māʻoniʻoni ʻae lea te ne tali ʻaki: ka ʻoku malingi mei he ngutu ʻoe angahala ʻae ngaahi meʻa kovi.
29 Lè mechan yo ap lapriyè, Seyè a pa sou bò yo. Men, li pare zòrèy li pou l' koute sa moun ki mache dwat yo ap di l'.
ʻOku mamaʻo ʻaupito ʻa Sihova mei he angahala: ka ʻoku ne ongoʻi ʻae lotu ʻae māʻoniʻoni.
30 Ou kontan lè ou wè moun ki kontan wè ou. Ou santi w'ap viv lè ou resevwa bon nouvèl.
ʻOku fiefia ʻae loto ʻi he maama ʻoe mata: pea ʻoku tupu ʻi he ongoongolelei ʻae huhuʻa ʻoe hui.
31 Moun ki koute lè y'ap rale zòrèy yo pou byen yo va jwenn yon plas nan sosyete moun ki gen bon konprann.
Ko e telinga ʻoku fakafanongo ki he valoki fakamoʻui, ʻe nofomaʻu ia ʻi he haʻohaʻonga ʻoe poto.
32 Moun ki refize mache sou prigad yo rayi tèt yo. Men, moun ki asepte lè yo rale zòrèy yo ap vin gen plis konprann.
Ko ia ʻoku manuki ki he akonaki, ʻoku ne fehiʻa ki hono laumālie ʻoʻona: ka ko ia ʻoku fanongo ki he valoki, ʻoku maʻu ʻe ia ʻae loto poto.
33 Lè ou gen krentif pou Bondye, ou deja konprann anpil bagay. Lè ou soumèt devan Bondye, moun va fè lwanj ou.
Ko e manavahē kia Sihova, ko e akonaki ia ʻoe poto; pea ʻoku muʻomuʻa ʻae angavaivai ʻi he hakeakiʻi.
