< Pwovèb 14 >
1 Bon konprann yon fanm fè kay li mache byen. Men, yon fanm sòt ap kraze kay li ak pwòp men li.
Toda a mulher sabia edifica a sua casa: mas a tola a derriba com as suas mãos.
2 Moun ki mache dwat, se yo ki gen krentif pou Seyè a. Men, moun k'ap mache kwochi pa pran Bondye pou anyen.
O que anda na sua sinceridade teme ao Senhor, mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
3 Pawòl nan bouch moun san konprann, se fwèt pou dèyè yo. Men, pawòl nan bouch moun ki gen bon konprann, se pwoteksyon yo.
Na bocca do tolo está a vara da soberba, mas os labios dos sabios os conservam.
4 Kote ki pa gen bèf pou rale chari pa gen rekòt. Lè bèt ou anfòm w'ap fè bon rekòt.
Não havendo bois, a mangedoura está limpa, mas pela força do boi ha abundancia de colheitas.
5 Yon bon temwen p'ap bay manti. Yon fo temwen p'ap di verite.
A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa se desboca em mentiras.
6 Moun ki gen lògèy plen kè yo, yo mèt chache konesans, yo p'ap janm jwenn li. Men, pou moun ki gen lespri, se bagay fasil.
O escarnecedor busca sabedoria, e nenhuma acha, mas para o prudente o conhecimento é facil.
7 Pa pwoche bò kote moun san konprann. Se pa anba bouch yo w'ap pran anyen.
Vae-te de diante do homem insensato, porque n'elle não divisarás os labios do conhecimento.
8 Moun ki gen bon konprann konnen sa l'ap fè. Moun sòt mete nan tèt li li konnen, men se tèt li l'ap twonpe.
A sabedoria do prudente é entender o seu caminho, mas a estulticia dos tolos é engano.
9 Moun sòt pran peche sèvi jwèt. Men, moun k'ap mache dwat pare pou rekonèt tò yo.
Os loucos zombam do peccado, mas entre os rectos ha benevolencia.
10 Lè ou nan lapenn, se ou ki konnen sa w'ap soufri. Konsa tou, lè kè ou kontan, pesonn pa ka kontan avè ou.
O coração conhece a sua propria amargura, e o estranho não se entremetterá na sua alegria.
11 Fanmi mechan yo gen pou disparèt. Men, fanmi moun k'ap mache dwat yo gen pou devlope.
A casa dos impios se desfará, mas a tenda dos rectos florescerá.
12 Chemen ou kwè ki bon an, se li ki mennen tou dwat nan lanmò.
Ha caminho que ao homem parece direito, mas o fim d'elle são os caminhos da morte.
13 Ou mèt ap ri, kè ou ka nan lapenn. Apre kontantman, se kè sere.
Até no riso terá dôr o coração, e o fim da alegria é tristeza.
14 Moun k'ap fè sa ki mal ap jwenn sa l'ap chache a. Konsa tou, moun k'ap fè byen an ap jwenn rekonpans li.
Dos seus caminhos se fartará o que declina no coração, mas o homem bom se fartará de si mesmo.
15 Yon moun sòt ap kwè tou sa yo di l'. Men, moun ki gen konprann veye kote l'ap mete pye l'.
O simples dá credito a cada palavra, mas o prudente attenta para os seus passos.
16 Moun ki gen bon konprann pran prekosyon yo, yo egzante malè. Moun sòt yo awogan, yo toujou konprann zafè yo bon.
O sabio teme, e desvia-se do mal, mas o tolo se encoleriza, e dá-se por seguro.
17 Lè yon moun gen san wo, l'ap toujou fè betiz. Men, moun ki kalkile anvan ap toujou rete kè pòpòz.
O que presto se indigna, fará doidices, e o homem de más imaginações será aborrecido.
18 Moun san konprann aji tankou moun fou. Men, rekonpans moun ki gen lespri se konesans.
Os simplices herdarão a estulticia, mas os prudentes se coroarão de conhecimento.
19 Move moun gen pou wete chapo devan bon moun. Moun mechan gen pou bese tèt devan moun k'ap mache dwat yo.
Os máus se inclinaram diante dos bons, e os impios diante das portas do justo.
20 Lè ou pòv, ou pa gen zanmi. Lè ou rich, ou plen zanmi.
O pobre é aborrecido até do companheiro, porém os amigos dos ricos são muitos.
21 Se yon peche ou fè lè ou meprize frè parèy ou. Men, ala bon sa bon pou moun ki gen pitye pou pòv malere!
O que despreza ao seu companheiro pecca, mas o que se compadece dos humildes é bemaventurado.
22 Lè w'ap chache fè sa ki mal, ou pèdi chemen ou. Men, lè w'ap chache fè sa ki byen, moun ap toujou renmen ou, yo p'ap janm lage ou.
Porventura não erram os que obram o mal? mas beneficencia e fidelidade serão para os que obram o bem.
23 Travay, w'a jwenn tou sa ou bezwen. Rete chita ap pale anpil ap rann ou pòv.
Em todo o trabalho proveito ha, mas a palavra dos labios só encaminha á pobreza.
24 Rekonpans moun ki gen konprann se konesans. Moun san konprann ap toujou aji tankou moun sòt.
A corôa dos sabios é a sua riqueza, a estulticia dos tolos é só estulticia.
25 Lè yon temwen di laverite, li sove lavi inonsan. Lè li bay manti, li twonpe jij yo.
A testemunha verdadeira livra as almas, mas o que se desboca em mentiras é enganador.
26 Lè yon moun gen krentif pou Bondye, li gen kote pou l' apiye. Pitit li yo ap jwenn pwoteksyon bò kot Bondye.
No temor do Senhor ha firme confiança, e elle será um refugio para seus filhos.
27 Gen krentif pou Bondye, w'a gen lavi. Ou p'ap tonbe lè lavi ou an danje.
O temor do Senhor é uma fonte de vida, para se desviarem dos laços da morte.
28 Tout pouvwa yon wa, se lè peyi l'ap kòmande a gen anpil moun. Men, lè pa gen moun nan peyi a, wa a pa vo anyen.
Na multidão do povo está a magnificencia do rei, mas na falta do povo a perturbação do principe.
29 Moun ki pa fè kòlè fasil, se moun ki gen bon konprann. Men, moun ki gen san wo fè wè jan li sòt.
O longanimo é grande em entendimento, mas o que é de espirito impaciente assignala a sua loucura.
30 Lè ou gen kè ou poze, ou kenbe kò ou an sante. Men, anvye sò lòt moun se tankou yon maladi k'ap manje ou nan zo.
O coração com saude é a vida da carne, mas a inveja é a podridão dos ossos.
31 Lè w'ap peze pòv malere, se Bondye ki fè l' la w'ap derespekte. Men, lè ou aji byen ak pòv, se pi bèl sèvis ou ka rann Bondye.
O que opprime ao pobre insulta áquelle que o creou, mas o que se compadece do necessitado o honra.
32 Mechanste mechan an, se sa k'ap jete l' atè. Men, moun ki fè sa ki byen, y'ap pwoteje l' menm lè lavi l' an danje.
Pela sua malicia será lançado fóra o impio, mas o justo até na sua morte tem confiança.
33 Moun ki gen konprann, se tout tan y'ap chache konnen. Men, moun sòt pa chache konnen anyen.
No coração do prudente repousa a sabedoria, mas o que ha no interior dos tolos se conhece.
34 Lè gen jistis nan yon peyi, sa leve peyi a. Men, peche lenjistis se yon wont pou yon nasyon.
A justiça exalta ao povo, mas o peccado é o opprobrio das nações.
35 Wa a kontan lè moun k'ap travay avè l' yo fè travay yo byen. Men, l'ap move sou moun k'ap fè travay yo mal.
O Rei tem seu contentamento no servo prudente, mas sobre o que envergonha cairá o seu furor.