Pwovèb 14
1 Bon konprann yon fanm fè kay li mache byen. Men, yon fanm sòt ap kraze kay li ak pwòp men li.
Sapiens mulier aedificat domum suam: insipiens extructam quoque manibus destruet.
2 Moun ki mache dwat, se yo ki gen krentif pou Seyè a. Men, moun k'ap mache kwochi pa pran Bondye pou anyen.
Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo, qui infami graditur via.
3 Pawòl nan bouch moun san konprann, se fwèt pou dèyè yo. Men, pawòl nan bouch moun ki gen bon konprann, se pwoteksyon yo.
In ore stulti virga superbiae: labia autem sapientium custodiunt eos.
4 Kote ki pa gen bèf pou rale chari pa gen rekòt. Lè bèt ou anfòm w'ap fè bon rekòt.
Ubi non sunt boves, praesepe vacuum est: ubi autem plurimae segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
5 Yon bon temwen p'ap bay manti. Yon fo temwen p'ap di verite.
Testis fidelis non mentietur: profert autem mendacium dolosus testis.
6 Moun ki gen lògèy plen kè yo, yo mèt chache konesans, yo p'ap janm jwenn li. Men, pou moun ki gen lespri, se bagay fasil.
Quaerit derisor sapientiam, et non invenit: doctrina prudentium facilis.
7 Pa pwoche bò kote moun san konprann. Se pa anba bouch yo w'ap pran anyen.
Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiae.
8 Moun ki gen bon konprann konnen sa l'ap fè. Moun sòt mete nan tèt li li konnen, men se tèt li l'ap twonpe.
Sapientia callidi est intelligere viam suam: et imprudentia stultorum errans.
9 Moun sòt pran peche sèvi jwèt. Men, moun k'ap mache dwat pare pou rekonèt tò yo.
Stultis illudet peccatum, et inter iustos morabitur gratia.
10 Lè ou nan lapenn, se ou ki konnen sa w'ap soufri. Konsa tou, lè kè ou kontan, pesonn pa ka kontan avè ou.
Cor quod novit amaritudinem animae suae, in gaudio eius non miscebitur extraneus.
11 Fanmi mechan yo gen pou disparèt. Men, fanmi moun k'ap mache dwat yo gen pou devlope.
Domus impiorum delebitur: tabernacula vero iustorum germinabunt.
12 Chemen ou kwè ki bon an, se li ki mennen tou dwat nan lanmò.
Est via, quae videtur homini iusta: novissima autem eius deducunt ad mortem.
13 Ou mèt ap ri, kè ou ka nan lapenn. Apre kontantman, se kè sere.
Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
14 Moun k'ap fè sa ki mal ap jwenn sa l'ap chache a. Konsa tou, moun k'ap fè byen an ap jwenn rekonpans li.
Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
15 Yon moun sòt ap kwè tou sa yo di l'. Men, moun ki gen konprann veye kote l'ap mete pye l'.
Innocens credit omni verbo: astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni: servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via eius.
16 Moun ki gen bon konprann pran prekosyon yo, yo egzante malè. Moun sòt yo awogan, yo toujou konprann zafè yo bon.
Sapiens timet, et declinat a malo: stultus transilit, et confidit.
17 Lè yon moun gen san wo, l'ap toujou fè betiz. Men, moun ki kalkile anvan ap toujou rete kè pòpòz.
Impatiens operabitur stultitiam: et vir versutus odiosus est.
18 Moun san konprann aji tankou moun fou. Men, rekonpans moun ki gen lespri se konesans.
Possidebunt parvuli stultitiam, et expectabunt astuti scientiam.
19 Move moun gen pou wete chapo devan bon moun. Moun mechan gen pou bese tèt devan moun k'ap mache dwat yo.
Iacebunt mali ante bonos: et impii ante portas iustorum.
20 Lè ou pòv, ou pa gen zanmi. Lè ou rich, ou plen zanmi.
Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
21 Se yon peche ou fè lè ou meprize frè parèy ou. Men, ala bon sa bon pou moun ki gen pitye pou pòv malere!
Qui despicit proximum suum, peccat: qui autem miseretur pauperis, beatus erit. Qui credit in Domino, misericordiam diligit.
22 Lè w'ap chache fè sa ki mal, ou pèdi chemen ou. Men, lè w'ap chache fè sa ki byen, moun ap toujou renmen ou, yo p'ap janm lage ou.
Errant qui operantur malum: misericordia et veritas praeparant bona.
23 Travay, w'a jwenn tou sa ou bezwen. Rete chita ap pale anpil ap rann ou pòv.
In omni opere bono erit abundantia: ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
24 Rekonpans moun ki gen konprann se konesans. Moun san konprann ap toujou aji tankou moun sòt.
Corona sapientium, divitiae eorum: fatuitas stultorum, imprudentia.
25 Lè yon temwen di laverite, li sove lavi inonsan. Lè li bay manti, li twonpe jij yo.
Liberat animas testis fidelis: et profert mendacia versipellis.
26 Lè yon moun gen krentif pou Bondye, li gen kote pou l' apiye. Pitit li yo ap jwenn pwoteksyon bò kot Bondye.
In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis eius erit spes.
27 Gen krentif pou Bondye, w'a gen lavi. Ou p'ap tonbe lè lavi ou an danje.
Timor Domini fons vitae, ut declinet a ruina mortis.
28 Tout pouvwa yon wa, se lè peyi l'ap kòmande a gen anpil moun. Men, lè pa gen moun nan peyi a, wa a pa vo anyen.
In multitudine populi dignitas regis: et in paucitate plebis ignominia principis.
29 Moun ki pa fè kòlè fasil, se moun ki gen bon konprann. Men, moun ki gen san wo fè wè jan li sòt.
Qui patiens est, multa gubernatur prudentia: qui autem impatiens est, exaltat stultitiam suam.
30 Lè ou gen kè ou poze, ou kenbe kò ou an sante. Men, anvye sò lòt moun se tankou yon maladi k'ap manje ou nan zo.
Vita carnium, sanitas cordis: putredo ossium, invidia.
31 Lè w'ap peze pòv malere, se Bondye ki fè l' la w'ap derespekte. Men, lè ou aji byen ak pòv, se pi bèl sèvis ou ka rann Bondye.
Qui calumniatur egentem, exprobrat factori eius: honorat autem eum, qui miseretur pauperis.
32 Mechanste mechan an, se sa k'ap jete l' atè. Men, moun ki fè sa ki byen, y'ap pwoteje l' menm lè lavi l' an danje.
In malitia sua expelletur impius: sperat autem iustus in morte sua.
33 Moun ki gen konprann, se tout tan y'ap chache konnen. Men, moun sòt pa chache konnen anyen.
In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
34 Lè gen jistis nan yon peyi, sa leve peyi a. Men, peche lenjistis se yon wont pou yon nasyon.
Iustitia elevat gentem: miseros autem facit populos peccatum.
35 Wa a kontan lè moun k'ap travay avè l' yo fè travay yo byen. Men, l'ap move sou moun k'ap fè travay yo mal.
Acceptus est regi minister intelligens: iracundiam eius inutilis sustinebit.
