Pwovèb 10
1 Men pwovèb wa Salomon yo: Yon pitit ki gen bon konprann fè kè papa l' kontan. Men, yon pitit san konprann bay manman l' lapenn.
Ko e ngaahi lea fakatātā ʻa Solomone. ʻOku fakafiefiaʻi ʻae tamai ʻe he foha ʻoku poto: ka ko e tama vale ko e fakaongosia ia ki heʻene faʻē.
2 Byen ou rive fè nan move kondisyon p'ap rapòte ou anyen. Men, lè ou serye, ou sove lavi ou.
ʻOku ʻikai ʻaonga ʻae koloa ʻoe angahala ka ʻoku fakamoʻui mei he mate ʻe he māʻoniʻoni.
3 Seyè a p'ap kite moun ki mache dwat soufri grangou. Men, l'ap anpeche mechan an jwenn sa li anvi a.
ʻE ʻikai tuku ʻe Sihova ke fiekaia ʻae laumālie ʻoe māʻoniʻoni: ka ʻoku liʻaki ʻe ia ʻae koloa ʻae angahala.
4 Parese fè ou pòv, men travay di fè ou rich.
Ko ia ʻoku fai ʻaki ʻae nima vaivai ʻe fakaʻaʻau ia ke masiva: ka ʻoku fakakoloaʻia ʻe he nima ʻoku faʻa ngāue.
5 Yon nonm ki wè lwen ranmase rekòt li lè rekòt la pare. Men, se yon wont pou moun ki pase tou tan rekòt la ap dòmi.
Ko e foha poto ia ʻaia ʻoku utu mai ʻi he faʻahitaʻu mafana: ka ko ia ʻoku mohe ʻi he lolotonga ʻae ututaʻu ko e foha ia ʻoku [tau ]mā ai.
6 benediksyon Bondye ap chita sou yon nonm debyen. Pawòl yon moun mechan p'ap janm kite ou wè jan l' mechan.
ʻOku hilifaki ʻae ngaahi tāpuaki ki he ʻulu ʻoe angatonu: ka ʻoku tāpuni ʻaki ʻae fakamālohi ʻae ngutu ʻoe angakovi.
7 Y'ap toujou chonje yon nonm debyen, y'a fè lwanj pou li. Men, talè konsa non mechan an ap sèvi jouman.
ʻOku monūʻia ʻae fakamanatu ki he angatonu: ka ʻe popo ʻae hingoa ʻoe angahala.
8 Moun ki gen bon konprann koute konsèy yo ba li. Men, moun k'ap pale tankou moun fou pa lwen mouri.
ʻE maʻu ʻae ngaahi fekau ʻekinautolu ʻoku loto poto: ka ʻe hinga ʻae vale ʻoku faʻa lau.
9 Yon nonm serye pa janm bezwen pe anyen. Men, yo gen pou yo bare moun k'ap fè vis.
ʻOku ʻalu mālohi ia ʻaia ʻoku ʻeveʻeva ʻi he angatonu: ka ko ia ʻoku femioʻaki hono ngaahi hala ʻe ʻiloa ia.
10 Moun k'ap twenzi je yo sou moun, se moun k'ap voye wòch kache men. Men, moun ki pale kare anpeche kont.
ʻOku tupu ʻae mamahi ʻiate ia ʻoku kakamo ʻaki hono mata: pea ʻe hinga ʻae vale ʻoku faʻa lau.
11 Pawòl ki soti nan bouch moun k'ap mache dwat yo bay lavi. Men, pawòl yon moun mechan p'ap janm kite ou wè jan l' mechan.
Ko e ngutu ʻoe tangata māʻoniʻoni ko e matavai ʻoe moʻui: ka ʻoku tāpuni ʻaki ʻae fakamālohi ʻae ngutu ʻoe angakovi.
12 Lè ou gen renmen nan kè ou, ou padonnen tout peche. Men, lè ou rayi moun, ou toujou ap chache kont.
ʻOku tupu mei he fehiʻa ʻae fekeʻikeʻi: ka ʻoku ʻufiʻufi ʻe he ʻofa ʻae angahala kotoa pē.
13 Moun lespri pale bon pawòl. Men, pou moun san konprann, se baton nan dèyè yo.
ʻOku ʻilo ʻae poto ʻi he loungutu ʻoʻona ʻoku faʻa ʻilo: ka ko e meʻa tā ki he tuʻa ʻoʻona ʻoku masiva fakakaukau.
14 Moun ki gen bon konprann toujou ap aprann. Men, lè moun san konprann ap pale, malè pa lwen.
ʻOku tokonaki ʻe he kakai poto ʻae ʻilo: ka ʻoku ofi ʻae ngutu ʻoe vale ki he fakaʻauha.
15 Byen yon moun rich, se pwoteksyon li. Men, depi yon nonm pòv, nanpwen pwoteksyon pou li.
Ko e kolo mālohi ʻoe tangata koloaʻia ko ʻene koloa: ka ʻe ʻauha ʻae masiva ko ʻenau masiva.
16 Travay moun k'ap mache dwat yo bay lavi. Lajan moun k'ap fe sa ki mal yo se pou malè yo.
ʻOku tautonu ki he moʻui ʻae ngāue ʻae māʻoniʻoni: ka ko e fua ʻoe kakai angakovi ki he angahala.
17 Moun ki koute lè yo rale zòrèy yo ap jwenn chemen lavi. Men, moun ki refize admèt lè yo antò pèdi chemen yo.
Ko ia ʻoku ne maʻu ʻae tala fakapoto ʻoku ʻi he hala ki he moʻui: ka ko ia ʻoku liʻaki ʻae valoki ʻoku hē ia.
18 Moun ki rayi moun nan kè yo, se moun ou pa ka fye. Tout moun k'ap mache fè tripotay se moun san konprann.
Ko ia ʻoku fufū ʻene fehiʻa ʻaki ʻae loungutu loi, mo ia ʻoku lea ʻaki ʻae meʻa fakakoviʻi, ʻoku fakatou vale.
19 Plis ou pale anpil, plis ou ka rive fè peche. Lè ou gen bonjan konprann ou kenbe bouch ou fèmen.
ʻI he lahi ʻoe lea ʻoku ʻikai ke masiva ia ʻi he angahala: ka ko e poto ia ʻaia ʻoku taʻofi ki hono loungutu.
20 Pawòl ki soti nan bouch moun k'ap mache dwat, se lò. Men, lide k'ap travay nan tèt yon mechan pa vo anyen.
ʻOku tatau mo e siliva lelei ʻae ʻelelo ʻoe angatonu: ka ʻoku taʻeʻaonga ʻae loto ʻoe angahala.
21 Pawòl ki soti nan bouch moun k'ap mache dwat ap pwofite anpil moun. Men, moun sòt yo ap mouri, paske yo pa gen konprann.
ʻOku fafangaʻi ʻae toko lahi ʻe he loungutu ʻoe māʻoniʻoni: ka ʻoku mate ʻae kakai vale koe meʻa ʻi heʻenau masiva poto.
22 benediksyon Bondye bay moun richès. Ou te mèt travay di ou pa ka mete anyen sou li.
Ko e tāpuaki meia Sihova, ʻoku ne fakamaʻumeʻaʻi, pea ʻoku ʻikai te ne ʻomi mo ia ha mamahi.
23 Lè moun san konprann ap fè sa ki mal, se tankou yon jwèt pou yo. Men, yon moun lespri pran plezi l' nan chache gen bon konprann.
ʻOku hangē ko e meʻa vaʻinga ki he vale ʻa ʻene fai kovi: ka ʻoku ʻi he tangata faʻa fakakaukau ʻae poto.
24 Yon moun ki mache dwat, Bondye va ba li tou sa l' ta renmen genyen. Men mechan an, se sa l' pè rive l' la k'ap rive l'.
ʻE hoko mai pe ki he angahala ʻa ʻene manavahē: ka ʻe foaki ki he māʻoniʻoni ʻae meʻa ʻoku ne holi ki ai.
25 Depi move tan pase, mechan yo disparèt lamenm. Men, moun k'ap mache dwat yo ap toujou kanpe fèm.
ʻO hangē ko e mole atu ʻae ʻahiohio, ʻoku pehē ʻae angahala: ka ʻoku ʻi he māʻoniʻoni ʻae tuʻunga taʻengata.
26 Pa janm voye parese fè komisyon pou ou. L'ap ennève ou menm jan sitwon fè dan moun gasi, menm jan lafimen fè je moun koule dlo.
ʻO hangē ko e vaimahi ki he nifo, mo e ʻohuafi ki he mata, ʻoku pehē ʻae fakapikopiko kiate kinautolu ʻoku nau fekaua ia.
27 Krentif pou Bondye fè moun viv lontan. Men, mechan yo mouri anvan lè yo.
ʻOku fakalahi ʻae ngaahi ʻaho ʻe he manavahē kia Sihova: ka ʻe fakanounou ʻae ngaahi taʻu ʻoe angahala.
28 Sa moun k'ap mache dwat yo ap tann lan va rive vre. Men, mechan yo p'ap janm jwenn sa y'ap tann lan.
Ko e ʻamanaki lelei ʻoe māʻoniʻoni ko e fiefia ia: ka ʻe ʻauha ʻae ʻamanaki ʻoe angahala.
29 Chemen Bondye se yon pwoteksyon pou moun ki serye. Men, l'ap detwi moun k'ap fè mal yo.
Ko e hala ʻo Sihova ko e mālohi ia ki he angatonu: ka ʻe hoko ʻae fakaʻauha kiate kinautolu ʻoku ngāue ʻi he angahala.
30 Yo p'ap janm ka fè moun k'ap mache dwat yo brannen. Men, mechan yo ap disparèt nan peyi a.
ʻE ʻikai ʻaupito faʻa ueʻi ʻae māʻoniʻoni ʻo taʻengata: pea ʻe ʻikai nofo ʻi māmani ʻae kakai angahala.
31 Lè moun k'ap mache dwat yo ap pale, se bon koze yo bay. Men, moun k'ap pale mal yo ap disparèt.
ʻOku ʻomi mei he ngutu ʻoe angatonu ʻae poto: ka ʻe motuhi ʻae ʻelelo ʻoe talangataʻa.
32 Moun k'ap mache dwat yo konn bèl pawòl pou yo di. Men, lang mechan yo, se kouto de bò.
ʻOku ʻilo ʻe he loungutu ʻoe māʻoniʻoni ʻae meʻa ʻoku lelei: ka ʻoku lea ʻaki ʻae kovi ʻe he ngutu ʻoe angahala.
