નીતિવચનો 22

1 ૧ સારું નામ એ પુષ્કળ ધન કરતાં અને પ્રેમયુક્ત રહેમ નજર સોનારૂપા કરતાં ઇચ્છવાજોગ છે.

Melius est nomen bonum, quam divitiæ multæ: super argentum et aurum, gratia bona.

2 ૨ દરિદ્રી અને દ્રવ્યવાન એક બાબતમાં સરખા છે કે યહોવાહે તે બન્નેના ઉત્પન્નકર્તા છે.

Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.

3 ૩ ડાહ્યો માણસ આફતને આવતી જોઈને સંતાઈ જાય છે, પણ મૂર્ખ માણસ આગળ ચાલ્યો જાય છે અને દંડાય છે.

Callidus vidit malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.

4 ૪ વિનમ્રતા તથા ધન, સન્માન તથા જીવન એ યહોવાહના ભયનાં ફળ છે.

Finis modestiæ timor Domini, divitiæ et gloria et vita.

5 ૫ આડા માણસના માર્ગમાં કાંટા અને ફાંદા છે; જે માણસને જીવન વહાલું છે તે તેનાથી દૂર રહે છે.

Arma et gladii in via perversi: custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.

6 ૬ બાળકે જે માર્ગમાં ચાલવું જોઈએ તેમાં ચાલવાનું તેને શિક્ષણ આપ અને જ્યારે તે વૃદ્ધ થાય ત્યારે તેમાંથી તે ખસે નહિ.

Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.

7 ૭ ધનવાન ગરીબ ઉપર સત્તા ચલાવે છે અને દેણદાર લેણદારનો ગુલામ છે.

Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est fœnerantis.

8 ૮ જે અન્યાય વાવશે તે વિપત્તિ લણશે અને તેના ક્રોધની સોટી વ્યર્થ જશે.

Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.

9 ૯ ઉદાર દૃષ્ટિના માણસ પર આશીર્વાદ ઊતરશે કારણ કે તે પોતાના અન્નમાંથી દરિદ્રીને આપે છે.

Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.

10 ૧૦ ઘમંડી વ્યક્તિને દૂર કર એટલે ઝઘડો પણ સમી જશે અને મારામારી તથા અપમાનનો અંત આવશે.

Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.

11 ૧૧ જે હૃદયની શુદ્ધતા ચાહે છે તેના બોલવાના પ્રભાવને લીધે રાજા તેનો મિત્ર થશે.

Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.

12 ૧૨ યહોવાહની દૃષ્ટિ જ્ઞાનીની સંભાળ રાખે છે, પણ કપટી માણસના શબ્દોને તે ઉથલાવી નાખે છે.

Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.

13 ૧૩ આળસુ કહે છે, “બહાર તો સિંહ છે! હું રસ્તામાં માર્યો જઈશ.”

Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.

14 ૧૪ પરસ્ત્રીનું મુખ ઊંડી ખાઈ જેવું છે; જે કોઈ તેમાં પડે છે તેના ઉપર યહોવાહનો કોપ ઊતરે છે.

Fovea profunda, os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.

15 ૧૫ મૂર્ખાઈ બાળકના હૃદયની સાથે જોડાયેલી છે, પણ શિક્ષાની સોટી તેનામાંથી તેની મૂર્ખાઈને દૂર કરશે.

Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.

16 ૧૬ પોતાની માલમિલકત વધારવાને માટે જે ગરીબને ત્રાસ આપે છે અથવા જે ધનવાનને બક્ષિશ આપે છે તે પોતે કંગાલાવસ્થામાં આવશે.

Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.

17 ૧૭ જ્ઞાની માણસોના શબ્દો ધ્યાનથી સાંભળ અને મારા ડહાપણ પર તારું અંતઃકરણ લગાડ.

Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.

18 ૧૮ કેમ કે જો તું તેઓને તારા અંતરમાં રાખે અને જો તેઓ બન્ને તારા હોઠો પર સ્થિર થાય તો તે સુખકારક છે.

Quæ pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis,

19 ૧૯ તારો ભરોસો યહોવાહ પર રહે, માટે આજે મેં તને, હા, તને તે જણાવ્યાં છે.

ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.

20 ૨૦ મેં તારા માટે સુબોધ અને ડહાપણની ત્રીસ કહેવતો એટલા માટે લખી રાખી છે કે,

Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:

21 ૨૧ સત્યનાં વચનો તું ચોક્કસ જાણે જેથી તને મોકલનાર છે તેની પાસે જઈને સત્ય વચનોથી તું તેને ઉત્તર આપે?

ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.

22 ૨૨ ગરીબને લૂંટીશ નહિ, કારણ કે તે ગરીબ છે, તેમ જ રસ્તાઓમાં પડી રહેલા ગરીબો પર પણ જુલમ ન કર,

Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:

23 ૨૩ કારણ કે યહોવાહ તેમનો પક્ષ કરીને લડશે અને જેઓ તેઓનું છીનવી લે છે તેઓના જીવ તે છીનવી લેશે.

quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.

24 ૨૪ ક્રોધી માણસ સાથે મિત્રતા ન કર અને તામસી માણસની સોબત ન કર.

Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:

25 ૨૫ જેથી તું તેના માર્ગો શીખે અને તારા આત્માને ફાંદામાં લાવી નાખે.

ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animæ tuæ.

26 ૨૬ વચન આપનારાઓમાંનો જામીન અને દેવાને માટે જામીન આપનાર એ બેમાંથી તું એકે પણ થઈશ નહિ.

Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:

27 ૨૭ જો તારી પાસે દેવું ચૂકવવા માટે કંઈ ન હોય તો તારી નીચેથી તે તારું બિછાનું શા માટે ન લઈ જાય?

si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?

28 ૨૮ તારા પિતૃઓએ જે અસલના સીમા પથ્થર નક્કી કર્યા છે તેને ન ખસેડ.

Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.

29 ૨૯ પોતાના કામમાં ઉદ્યોગી હોય એવા માણસને શું તું જુએ છે? તે રાજાઓની હજૂરમાં ઊભો રહે છે; તે સામાન્ય લોકોની આગળ ઊભો રહેતો નથી.

Vidisti virum velocem in opere suo? Coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.