Πραξεις 27
1 Ὡς δὲ ἐκρίθη τοῦ ἀποπλεῖν ἡμᾶς εἰς τὴν Ἰταλίαν, παρεδίδουν τόν τε Παῦλον καί τινας ἑτέρους δεσμώτας ἑκατοντάρχῃ, ὀνόματι Ἰουλίῳ, σπείρης Σεβαστῆς.
Mpokwalasuminishiweti twenga ku Italiya mubwato, Paulo pamo ne bakaili nabambi balabikwa mumakasa amukulene wa bashilikali mwanda lina lyakendi Juliyasi, wamulikoto lyalikukwiweti, “Bashilikali ba Mwami waku Loma.”
2 Ἐπιβάντες δὲ πλοίῳ Ἀδραμυττηνῷ, μέλλοντες πλεῖν τοὺς κατὰ τὴν Ἀσίαν τόπους, ἀνήχθημεν, ὄντος σὺν ἡμῖν Ἀριστάρχου Μακεδόνος Θεσσαλονικέως.
Twalatanta bwato bwalafumina ku Adilamitayo bwalikuya ku bito bya mucishi ca Asiya. Twalikuba pamo ne Alisitako walafuma ku Tesalonika mu cimpansha ca Makedoniya.
3 Τῇ τε ἑτέρᾳ κατήχθημεν εἰς Σιδῶνα· φιλανθρώπως τε ὁ Ἰούλιος τῷ Παύλῳ χρησάμενος ἐπέτρεψε πρὸς τοὺς φίλους πορευθέντα ἐπιμελείας τυχεῖν.
Busuba bwalakonkapo, twalashika ku Sidoni. Juliyasi walamunyumfwila nkumbo Paulo, walamusuminisha kuya kubona banendi kwambeti, bamupengonga bintu bilayandikinga palyendiye.
4 Κἀκεῖθεν ἀναχθέντες ὑπεπλεύσαμεν τὴν Κύπρον, διὰ τὸ τοὺς ἀνέμους εἶναι ἐναντίους.
Mpotwalafuma uko, kayi pacebo cacipupu calikubako, twalapitila kwalikubula cipupu kunsa kwansumbu ya Saipulasi.
5 Τό τε πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ Παμφυλίαν διαπλεύσαντες, κατήλθομεν εἰς Μύρα τῆς Λυκίας.
Lino panyuma pa kwenda mumbali mulwenje pepi ne cishi ca Kilikiya ne Pamfuliya, twalashika ku munshi wa Mula mucishi ca Lukiya.
6 Κἀκεῖ εὑρὼν ὁ ἑκατόνταρχος πλοῖον Ἀλεξανδρῖνον πλέον εἰς τὴν Ἰταλίαν, ἐνεβίβασεν ἡμᾶς εἰς αὐτό.
Uko mukulene wa bashilikali mwanda, nkwalacana bwato bunene bwalikufuma ku Alekisandiliya bwalikuya ku Italiya, emwalatutantika.
7 Ἐν ἱκαναῖς δὲ ἡμέραις βραδυπλοοῦντες, καὶ μόλις γενόμενοι κατὰ τὴν Κνίδον, μὴ προσεῶντος ἡμᾶς τοῦ ἀνέμου, ὑπεπλεύσαμεν τὴν Κρήτην κατὰ Σαλμώνην·
Twalikwenda pang'anapang'ana kwa masuba angi mwakupenga penga kwambeti tushike pepi ne munshi wa Sinido. Lino mpotwalaboneti lukupwe lunene lulafumunga nkotwalikuya, twalalilwa kwenda. Twalapita kulubasu nkotwalashinkililwako ne nsumbu ya Kelete, yalangana ne Salimoni.
8 μόλις τε παραλεγόμενοι αὐτὴν ἤλθομεν εἰς τόπον τινὰ καλούμενον Καλοὺς Λιμένας, ᾧ ἐγγὺς ἦν πόλις Λασαία.
Twalenda mwa kupengapenga mu mbali mwa nsumbu, mpaka twalashika pamusena walikukwiweti “Bito Byaina,” Pepi ne munshi wa Laseya.
9 Ἱκανοῦ δὲ χρόνου διαγενομένου, καὶ ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοός, διὰ τὸ καὶ τὴν νηστείαν ἤδη παρεληλυθέναι, παρῄνει ὁ Παῦλος
Twalataya cindi citali mu bulwendo, cakwinseti busuba bwa kulikanisha kulya bwalikuba bulapiti kendi. Cindico calaboneketi nitukumane ne bintu biyosha mu bulwendo bwetu. Neco Paulo walabacenjesheti,
10 λέγων αὐτοῖς, Ἄνδρες, θεωρῶ ὅτι μετὰ ὕβρεως καὶ πολλῆς ζημίας, οὐ μόνον τοῦ φορτίου καὶ τοῦ πλοίου ἀλλὰ καὶ τῶν ψυχῶν ἡμῶν, μέλλειν ἔσεσθαι τὸν πλοῦν.
“Mobaname, ame ndabonongeti kufuma pano bulwendo bwetu bwakuya kuntangu nitukumane ne bintu biyosha. Bintu bingi nibyonongeke ne kutaika, ntebyo bintu byonka ne bwato sobwe, nsombi ne buyumi bwetu.”
11 Ὁ δὲ ἑκατοντάρχης τῷ κυβερνήτῃ καὶ τῷ ναυκλήρῳ ἐπείθετο μᾶλλον ἢ τοῖς ὑπὸ τοῦ Παύλου λεγομένοις.
Nomba nendi mukulene wa bashilikali mwanda, walanyumfwila mukulene wa basebenshi ba bwato ne mwine bwato, kupita maswi ngalamba Paulo.
12 Ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιμένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχειμασίαν, οἱ πλείους ἔθεντο βουλὴν ἀναχθῆναι κἀκεῖθεν, εἴ πως δύναιντο καταντήσαντες εἰς Φοίνικα παραχειμάσαι, λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον.
Cito ico nkacalikuba caina kwikalapo cindi ca mupewo. Neco bantu bangi balayeya kufumapo pacito ico, ne kuya pantanguko kwambeti mpani ngabashika kucito ca Foinike, ne kwikalako pa cindico. Cito ici ciliku Kelete, calangila kumusansa cakumbonshi kayi ne kunyika cakumbonshi.
13 Ὑποπνεύσαντος δὲ νότου, δόξαντες τῆς προθέσεως κεκρατηκέναι, ἄραντες ἆσσον παρελέγοντο τὴν Κρήτην.
Popelapo cipupu cabomba calafumina kumusansa, calatatika kupupula, neco bantu balayeyeti bapitilishe bulwendo bwabo mpaka kuya kushika ku Foinike. Balacikwela cinshimbi cinene cishikwimanika bwato, ne kutatika kwendela mu mbali mwakuma nsumbu ya Kelete.
14 Μετ᾽ οὐ πολὺ δὲ ἔβαλε κατ᾽ αὐτῆς ἄνεμος τυφωνικός, ὁ καλούμενος Εὐροκλύδων·
Nsombi paliya kupita cindi citali sobwe, lukupwe lwalikukwiweti, “Lukupwe lwa kunyika ca kucwe” Lwalikufumina pansumbu lwalakonempa cangofu.
15 συναρπασθέντος δὲ τοῦ πλοίου, καὶ μὴ δυναμένου ἀντοφθαλμεῖν τῷ ἀνέμῳ, ἐπιδόντες ἐφερόμεθα.
Ulu lukupwe lwalesa kuma ku bwato cakwinseti calala kuya kwalikufumina lukupwe. Neco twalabuleka kabuya kunyakwa ne lukupwe.
16 Νησίον δέ τι ὑποδραμόντες καλούμενον Κλαύδην μόλις ἰσχύσαμεν περικρατεῖς γενέσθαι τῆς σκάφης·
Twaleshikilwako ne nsumbu ing'ana ya Kauda, mpotwalenda ku lubasu lwa kumusansa. Kopeloko mukupenga penga, twalacikonsha kukwabilila kabwato kang'ana kali kukwelwa ne bwato bunene.
17 ἣν ἄραντες, βοηθείαις ἐχρῶντο, ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον· φοβούμενοί τε μὴ εἰς τὴν Σύρτην ἐκπέσωσι, χαλάσαντες τὸ σκεῦος, οὕτως ἐφέροντο.
Kabwato kang'ana balakakwelela mubwato bunene. Balasunga ntambo bwato bunene kwambeti kabuta pausuka. Balikutineti mpani ngabuya buma pa museya waku Siriti mu mbali mwacishi ca Libya. Neco balalasha byombesho bya mu bwato ne kubuleka kabuya kuselaukowa ne lukupwe.
18 Σφοδρῶς δὲ χειμαζομένων ἡμῶν, τῇ ἑξῆς ἐκβολὴν ἐποιοῦντο·
Twalasunkanwa ne lukupwe lwangofu lwalapitilisha kupupula. Mpobwalaca, balatatika kufunya bintu mbyebalikuba bamanta ne kubiwala mulwenje.
19 καὶ τῇ τρίτῃ αὐτόχειρες τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἐρρίψαμεν.
Pabusuba bwatutatu, balawala mu menshi nabimbi byombesho bya mu bwato.
20 Μήτε δὲ ἡλίου μήτε ἄστρων ἐπιφαινόντων ἐπὶ πλείονας ἡμέρας, χειμῶνός τε οὐκ ὀλίγου ἐπικειμένου, λοιπὸν περιῃρεῖτο πᾶσα ἐλπὶς τοῦ σῴζεσθαι ἡμᾶς.
Kwa masuba angi nkatwalikulibona lisuba nambi nyenyenshi. Lukupwe lwalapitilisha kupupula cangofu, cakwinseti kupembelela sha kupuluka nkotwalikukute kwalapwa.
21 Πολλῆς δὲ ἀσιτίας ὑπαρχούσης, τότε σταθεὶς ὁ Παῦλος ἐν μέσῳ αὐτῶν εἶπεν, Ἔδει μέν, ὦ ἄνδρες, πειθαρχήσαντάς μοι μὴ ἀνάγεσθαι ἀπὸ τῆς Κρήτης, κερδῆσαί τε τὴν ὕβριν ταύτην καὶ τὴν ζημίαν.
Bantu mpobalekala masuba angi kwakubula kulya cakulya, Paulo walemana pakati pabo ne kwambeti, “Mobanse bame, nshinga ne mwalanyumfwa maswi ngondalambeti katutafuma pa Kelete, ne tulabulu kutaikilwa bintu bingi cisa.
22 Καὶ τὰ νῦν παραινῶ ὑμᾶς εὐθυμεῖν· ἀποβολὴ γὰρ ψυχῆς οὐδεμία ἔσται ἐξ ὑμῶν, πλὴν τοῦ πλοίου.
Nikukabeco ndamusengengeti muyumishe myoyo, paliya muntu naba umo eshafwe, bwato bonka bweti bonongeke.
23 Παρέστη γάρ μοι ταύτῃ τῇ νυκτὶ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ, οὗ εἰμι, ᾧ καὶ λατρεύω,
Ndicinshici, pakwinga lelo mashiku, mungelo wa Lesa uyo kayi e Mwami wakame ngonkute kukambilila langa lesa kuli njame,
24 λέγων, Μὴ φοβοῦ, Παῦλε· Καίσαρί σε δεῖ παραστῆναι· καὶ ἰδού, κεχάρισταί σοι ὁ Θεὸς πάντας τοὺς πλέοντας μετὰ σοῦ.
lambeti, ‘Kotatina Paulo! Ulenga kwimana pamenso pa Mwami waku Loma. Lesa munkumbo shakendi elashomesheti nupuluke, pamo ne bantu bonse mbolinabo mu bulwendobu.’
25 Διὸ εὐθυμεῖτε ἄνδρες· πιστεύω γὰρ τῷ Θεῷ ὅτι οὕτως ἔσται καθ᾽ ὃν τρόπον λελάληταί μοι.
Neco mobanse bame, yumishani myoyo pakwinga ndashometi byonse nibinshike mbuli ncalamba mungelo wa Lesa.
26 Εἰς νῆσον δέ τινα δεῖ ἡμᾶς ἐκπεσεῖν.
Nikukabeco nituye tucinke pansumbu njotuteshi.”
27 Ὡς δὲ τεσσαρεσκαιδεκάτη νὺξ ἐγένετο, διαφερομένων ἡμῶν ἐν τῷ Ἀδρίᾳ, κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν τινὰ αὐτοῖς χώραν·
Mashiku abusuba mbotwalakwanisha nsondo shibili kufumina mpolwalatatika lukupwe lwacipupu, twalikatuya kwempauka ne lukupwe palwenje lwa Medeteleniya. Pakati pa mashiku basebenshi ba mu bwato bunene balikuyeyeti tuli pepi ne kumutunta.
28 καὶ βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς εἴκοσι· βραχὺ δὲ διαστήσαντες, καὶ πάλιν βολίσαντες, εὗρον ὀργυιὰς δεκαπέντε·
Popelapo balalasha lutambo mu menshi lwalikuba lwasungwako cinshimbi kwakumako, kwambeti babone na nipatali aconi kuya panshi mu menshi apo mpobalikuba. Balacaneti palikuba ntamwa makumi ana kuya panshi. Mpobalendako pang'ana kayi balapima, balacaneti pali ntamwa makumi atatu.
29 φοβούμενοί τε μήπως εἰς τραχεῖς τόπους ἐκπέσωμεν, ἐκ πρύμνης ῥίψαντες ἀγκύρας τέσσαρας, ηὔχοντο ἡμέραν γενέσθαι.
Apa balatineti bwato bunene ngabuya buma pamabwe. Neco balalasha binshimbi byalema bishikwimanika bwato bina byalikuba byasungwa kunyuma kwa bwato, balatatika kupaileti kabuca bwangu.
30 Τῶν δὲ ναυτῶν ζητούντων φυγεῖν ἐκ τοῦ πλοίου, καὶ χαλασάντων τὴν σκάφην εἰς τὴν θάλασσαν, προφάσει ὡς ἐκ πρῴρας μελλόντων ἀγκύρας ἐκτείνειν,
Basebenshi ba mu bwato balikuyanda kuloboka. Neco balaselusha kabwato kang'ana mu menshi, kababoneketi balabikinga binshimbi bishikwimanika bwato bunene, byalikuba byasungwa kuntangu kwa bwato.
31 εἶπεν ὁ Παῦλος τῷ ἑκατοντάρχῃ καὶ τοῖς στρατιώταις, Ἐὰν μὴ οὗτοι μείνωσιν ἐν τῷ πλοίῳ, ὑμεῖς σωθῆναι οὐ δύνασθε.
Mwabwangu bwangu, Paulo walambila mukulene wabashilikali mwanda, ne bashilikali nabambi mbobalikuba nabo pamo kwambeti, “Na basebenshi ba mu bwato muno bafumemo, nteti mupulukepo sobwe.”
32 Τότε οἱ στρατιῶται ἀπέκοψαν τὰ σχοινία τῆς σκάφης, καὶ εἴασαν αὐτὴν ἐκπεσεῖν.
Popelapo bashilikali balatimbula ntambo shalikuba shasungwako kabwato ako ne kukaleka kakaya kusela pamenshi.
33 Ἄχρι δὲ οὗ ἤμελλεν ἡμέρα γίνεσθαι, παρεκάλει ὁ Παῦλος ἅπαντας μεταλαβεῖν τροφῆς, λέγων, Τεσσαρεσκαιδεκάτην σήμερον ἡμέραν προσδοκῶντες ἄσιτοι διατελεῖτε, μηδὲν προσλαβόμενοι.
Kabutana buca, Paulo walabasenga bonse kwambeti balye cakulya. Walabambileti, “Alakwana masuba likumi ne ana, mwapembelelangowa kwakubula kulya kantu kalikonse.
34 Διὸ παρακαλῶ ὑμᾶς προσλαβεῖν τροφῆς· τοῦτο γὰρ πρὸς τῆς ὑμετέρας σωτηρίας ὑπάρχει· οὐδενὸς γὰρ ὑμῶν θρὶξ ἐκ τῆς κεφαλῆς πεσεῖται.
Lino ndamusengengeti kamulyani cakulya kwambeti mube ne ngofu sha kupuluka, nteti mulilingepo sobwe.”
35 Εἰπὼν δὲ ταῦτα, καὶ λαβὼν ἄρτον, εὐχαρίστησε τῷ Θεῷ ἐνώπιον πάντων· καὶ κλάσας ἤρξατο ἐσθίειν.
Mpwalapwisha kwamba Paulo walamanta shinkwa walatembaula Lesa pamenso abantu, walakomonako walalya.
36 Εὔθυμοι δὲ γενόμενοι πάντες καὶ αὐτοὶ προσελάβοντο τροφῆς.
Popelapo bonse balaliyuminisha myoyo balatatika kulya.
37 Ἦμεν δὲ ἐν τῷ πλοίῳ αἱ πᾶσαι ψυχαί, διακόσιαι ἑβδομήκοντα ἕξ.
Twense twalikuba mu bwatomo twalikuba myanda ibili, ne makumi asanu ne abili, ne bantu basanu ne umo.
38 Κορεσθέντες δὲ τῆς τροφῆς ἐκούφιζον τὸ πλοῖον, ἐκβαλλόμενοι τὸν σῖτον εἰς τὴν θάλασσαν.
Bonse mpobalekuta, balawala bifunta bya museke mu menshi byalikuba bilashala mu bwato kwambeti bupubeko.
39 Ὅτε δὲ ἡμέρα ἐγένετο, τὴν γῆν οὐκ ἐπεγίνωσκον· κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλόν, εἰς ὃν ἐβουλεύσαντο, εἰ δυνατόν, ἐξῶσαι τὸ πλοῖον.
Mumene mpobwalaca, basebenshi bamubwato bunene balabona mutunta nomba baliya kuwinshiba. Mpobalabona cisapa camuseya balayeyeti benga bemanike bwato popelapo na kacikonsheka.
40 Καὶ τὰς ἀγκύρας περιελόντες εἴων εἰς τὴν θάλασσαν, ἅμα ἀνέντες τὰς ζευκτηρίας τῶν πηδαλίων· καὶ ἐπάραντες τὸν ἀρτέμονα τῇ πνεούσῃ κατεῖχον εἰς τὸν αἰγιαλόν.
Balatimbula ntambo shekata bishimbi byalema bishikwimanika bwato, ne kubilekela mu menshi, kayi balasungulula ntambo kwalikuba kwasungililwa bitondo byakunyonena bwato. Balakweleka cikwisa cishi kwikata lukupwe calikuba kuntangu kwa bwato kwambeti lukupwe lubatwalanyenga kuntangu. Neco twalabukuba ne kuya ku cisapa.
41 Περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον ἐπώκειλαν τὴν ναῦν· καὶ ἡ μὲν πρῷρα ἐρείσασα ἔμεινεν ἀσάλευτος, ἡ δὲ πρύμνα ἐλύετο ὑπὸ τῆς βίας τῶν κυμάτων.
Nomba bwato bwalakacinka pa museya walikuba mu menshi, popelapo bwalemana. Cimpansha cakuntangu calakapatila mu museya calala kucendesha. Calo cimpansha cakunyuma calapasauka ne mankape alikwisa cangofu.
42 Τῶν δὲ στρατιωτῶν βουλὴ ἐγένετο ἵνα τοὺς δεσμώτας ἀποκτείνωσι, μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ.
Pacindici bashilikali balapanganeti bashine bakaili bonse, kwambeti kapataba naba umo eshasambe nyambwe kutampukila kutala ne kuloboka.
43 Ὁ δὲ ἑκατόνταρχος, βουλόμενος διασῶσαι τὸν Παῦλον, ἐκώλυσεν αὐτοὺς τοῦ βουλήματος, ἐκέλευσέ τε τοὺς δυναμένους κολυμβᾷν ἀπορρίψαντας πρώτους ἐπὶ τὴν γῆν ἐξιέναι·
Mukulene wabashilikali mwanda walikuyanda kupulushako Paulo. Pacebo ico walabakanisha ncebalikuyanda kwinsa. Lino walambila bakaili bonse bacinshi kusamba nyambwe kwambeti batangune kuliwala pamenshi benga kutala.
44 καὶ τοὺς λοιπούς, οὓς μὲν ἐπὶ σανίσιν, οὓς δὲ ἐπί τινων τῶν ἀπὸ τοῦ πλοίου. Καὶ οὕτως ἐγένετο πάντας διασωθῆναι ἐπὶ τὴν γῆν.
Panyuma pakendi walambila nabambi bonseti baliwale pamenshi, kabali bekatilila ku mapulanga ne bintu nabimbi byalapasauka ku bwato. Umu emotwalatampukila ku mutunta ne kupuluka kwakubula kulilinga.
