< Κατα Ματθαιον 15 >
1 τοτε προσερχονται τω ιησου απο ιεροσολυμων φαρισαιοι και γραμματεις λεγοντες
Then some Pharisees and scribes came to Jesus from Jerusalem and asked,
2 δια τι οι μαθηται σου παραβαινουσιν την παραδοσιν των πρεσβυτερων ου γαρ νιπτονται τας χειρας {VAR2: [αυτων] } οταν αρτον εσθιωσιν
“Why do Your disciples break the tradition of the elders? They do not wash their hands before they eat.”
3 ο δε αποκριθεις ειπεν αυτοις δια τι και υμεις παραβαινετε την εντολην του θεου δια την παραδοσιν υμων
Jesus replied, “And why do you break the command of God for the sake of your tradition?
4 ο γαρ θεος ειπεν τιμα τον πατερα και την μητερα και ο κακολογων πατερα η μητερα θανατω τελευτατω
For God said, ‘Honor your father and mother’ and ‘Anyone who curses his father or mother must be put to death.’
5 υμεις δε λεγετε ος αν ειπη τω πατρι η τη μητρι δωρον ο εαν εξ εμου ωφεληθης ου μη τιμησει τον πατερα αυτου
But you say that if anyone says to his father or mother, ‘Whatever you would have received from me is a gift devoted to God,’
6 και ηκυρωσατε τον λογον του θεου δια την παραδοσιν υμων
he need not honor his father or mother with it. Thus you nullify the word of God for the sake of your tradition.
7 υποκριται καλως επροφητευσεν περι υμων ησαιας λεγων
You hypocrites! Isaiah prophesied correctly about you:
8 ο λαος ουτος τοις χειλεσιν με τιμα η δε καρδια αυτων πορρω απεχει απ εμου
‘These people honor Me with their lips, but their hearts are far from Me.
9 ματην δε σεβονται με διδασκοντες διδασκαλιας ενταλματα ανθρωπων
They worship Me in vain; they teach as doctrine the precepts of men.’”
10 και προσκαλεσαμενος τον οχλον ειπεν αυτοις ακουετε και συνιετε
Jesus called the crowd to Him and said, “Listen and understand.
11 ου το εισερχομενον εις το στομα κοινοι τον ανθρωπον αλλα το εκπορευομενον εκ του στοματος τουτο κοινοι τον ανθρωπον
A man is not defiled by what enters his mouth, but by what comes out of it.”
12 τοτε προσελθοντες οι μαθηται λεγουσιν αυτω οιδας οτι οι φαρισαιοι ακουσαντες τον λογον εσκανδαλισθησαν
Then the disciples came to Him and said, “Are You aware that the Pharisees were offended when they heard this?”
13 ο δε αποκριθεις ειπεν πασα φυτεια ην ουκ εφυτευσεν ο πατηρ μου ο ουρανιος εκριζωθησεται
But Jesus replied, “Every plant that My heavenly Father has not planted will be pulled up by its roots.
14 αφετε αυτους τυφλοι εισιν οδηγοι {VAR2: [τυφλων] } τυφλος δε τυφλον εαν οδηγη αμφοτεροι εις βοθυνον πεσουνται
Disregard them! They are blind guides. If a blind man leads a blind man, both will fall into a pit.”
15 αποκριθεις δε ο πετρος ειπεν αυτω φρασον ημιν την παραβολην {VAR2: [ταυτην] }
Peter said to Him, “Explain this parable to us.”
16 ο δε ειπεν ακμην και υμεις ασυνετοι εστε
“Do you still not understand?” Jesus asked.
17 ου νοειτε οτι παν το εισπορευομενον εις το στομα εις την κοιλιαν χωρει και εις αφεδρωνα εκβαλλεται
“Do you not yet realize that whatever enters the mouth goes into the stomach and then is eliminated?
18 τα δε εκπορευομενα εκ του στοματος εκ της καρδιας εξερχεται κακεινα κοινοι τον ανθρωπον
But the things that come out of the mouth come from the heart, and these things defile a man.
19 εκ γαρ της καρδιας εξερχονται διαλογισμοι πονηροι φονοι μοιχειαι πορνειαι κλοπαι ψευδομαρτυριαι βλασφημιαι
For out of the heart come evil thoughts, murder, adultery, sexual immorality, theft, false testimony, and slander.
20 ταυτα εστιν τα κοινουντα τον ανθρωπον το δε ανιπτοις χερσιν φαγειν ου κοινοι τον ανθρωπον
These are what defile a man, but eating with unwashed hands does not defile him.”
21 και εξελθων εκειθεν ο ιησους ανεχωρησεν εις τα μερη τυρου και σιδωνος
Leaving that place, Jesus withdrew to the district of Tyre and Sidon.
22 και ιδου γυνη χαναναια απο των οριων εκεινων εξελθουσα εκραζεν λεγουσα ελεησον με κυριε υιος δαυιδ η θυγατηρ μου κακως δαιμονιζεται
And a Canaanite woman from that region came to Him, crying out, “Lord, Son of David, have mercy on me! My daughter is miserably possessed by a demon.”
23 ο δε ουκ απεκριθη αυτη λογον και προσελθοντες οι μαθηται αυτου ηρωτουν αυτον λεγοντες απολυσον αυτην οτι κραζει οπισθεν ημων
But Jesus did not answer a word. So His disciples came and urged Him, “Send her away, for she keeps crying out after us.”
24 ο δε αποκριθεις ειπεν ουκ απεσταλην ει μη εις τα προβατα τα απολωλοτα οικου ισραηλ
He answered, “I was sent only to the lost sheep of the house of Israel.”
25 η δε ελθουσα προσεκυνει αυτω λεγουσα κυριε βοηθει μοι
The woman came and knelt before Him. “Lord, help me!” she said.
26 ο δε αποκριθεις ειπεν ουκ εστιν καλον λαβειν τον αρτον των τεκνων και βαλειν τοις κυναριοις
But Jesus replied, “It is not right to take the children’s bread and toss it to the dogs.”
27 η δε ειπεν ναι κυριε και {VAR1: [γαρ] } {VAR2: γαρ } τα κυναρια εσθιει απο των ψιχιων των πιπτοντων απο της τραπεζης των κυριων αυτων
“Yes, Lord,” she said, “even the dogs eat the crumbs that fall from their master’s table.”
28 τοτε αποκριθεις ο ιησους ειπεν αυτη ω γυναι μεγαλη σου η πιστις γενηθητω σοι ως θελεις και ιαθη η θυγατηρ αυτης απο της ωρας εκεινης
“O woman,” Jesus answered, “your faith is great! Let it be done for you as you desire.” And her daughter was healed from that very hour.
29 και μεταβας εκειθεν ο ιησους ηλθεν παρα την θαλασσαν της γαλιλαιας και αναβας εις το ορος εκαθητο εκει
Moving on from there, Jesus went along the Sea of Galilee. Then He went up on a mountain and sat down.
30 και προσηλθον αυτω οχλοι πολλοι εχοντες μεθ εαυτων χωλους {VAR1: κυλλους τυφλους } {VAR2: τυφλους κυλλους } κωφους και ετερους πολλους και ερριψαν αυτους παρα τους ποδας αυτου και εθεραπευσεν αυτους
Large crowds came to Him, bringing the lame, the blind, the crippled, the mute, and many others, and laid them at His feet, and He healed them.
31 ωστε τον οχλον θαυμασαι βλεποντας κωφους λαλουντας {VAR2: κυλλους υγιεις } και χωλους περιπατουντας και τυφλους βλεποντας και εδοξασαν τον θεον ισραηλ
The crowd was amazed when they saw the mute speaking, the crippled restored, the lame walking, and the blind seeing. And they glorified the God of Israel.
32 ο δε ιησους προσκαλεσαμενος τους μαθητας αυτου ειπεν σπλαγχνιζομαι επι τον οχλον οτι {VAR1: [ηδη] } {VAR2: ηδη } ημεραι τρεις προσμενουσιν μοι και ουκ εχουσιν τι φαγωσιν και απολυσαι αυτους νηστεις ου θελω μηποτε εκλυθωσιν εν τη οδω
Then Jesus called His disciples to Him and said, “I have compassion for this crowd, because they have already been with Me three days and have nothing to eat. I do not want to send them away hungry, or they may faint along the way.”
33 και λεγουσιν αυτω οι μαθηται ποθεν ημιν εν ερημια αρτοι τοσουτοι ωστε χορτασαι οχλον τοσουτον
The disciples replied, “Where in this desolate place could we find enough bread to feed such a large crowd?”
34 και λεγει αυτοις ο ιησους ποσους αρτους εχετε οι δε ειπαν επτα και ολιγα ιχθυδια
“How many loaves do you have?” Jesus asked. “Seven,” they replied, “and a few small fish.”
35 και παραγγειλας τω οχλω αναπεσειν επι την γην
And He instructed the crowd to sit down on the ground.
36 ελαβεν τους επτα αρτους και τους ιχθυας και ευχαριστησας εκλασεν και εδιδου τοις μαθηταις οι δε μαθηται τοις οχλοις
Taking the seven loaves and the fish, He gave thanks and broke them. Then He gave them to the disciples, and the disciples gave them to the people.
37 και εφαγον παντες και εχορτασθησαν και το περισσευον των κλασματων ηραν επτα σπυριδας πληρεις
They all ate and were satisfied, and the disciples picked up seven basketfuls of broken pieces that were left over.
38 οι δε εσθιοντες ησαν τετρακισχιλιοι ανδρες χωρις γυναικων και παιδιων
A total of four thousand men were fed, in addition to women and children.
39 και απολυσας τους οχλους ενεβη εις το πλοιον και ηλθεν εις τα ορια μαγαδαν
After Jesus had dismissed the crowds, He got into the boat and went to the region of Magadan.