< Κατα Λουκαν 1 >
1 επειδηπερ πολλοι επεχειρησαν αναταξασθαι διηγησιν περι των πεπληροφορημενων εν ημιν πραγματων
Quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem, quae in nobis completae sunt, rerum:
2 καθως παρεδοσαν ημιν οι απ αρχης αυτοπται και υπηρεται γενομενοι του λογου
sicut tradiderunt nobis, qui ab initio ipsi viderunt, et ministri fuerunt sermonis:
3 εδοξεν καμοι παρηκολουθηκοτι ανωθεν πασιν ακριβως καθεξης σοι γραψαι κρατιστε θεοφιλε
visum est et mihi, assecuto omnia a principio diligenter, ex ordine tibi scribere, optime Theophile,
4 ινα επιγνως περι ων κατηχηθης λογων την ασφαλειαν
ut cognoscas eorum verborum, de quibus eruditus es, veritatem.
5 εγενετο εν ταις ημεραις ηρωδου βασιλεως της ιουδαιας ιερευς τις ονοματι ζαχαριας εξ εφημεριας αβια και γυνη αυτω εκ των θυγατερων ααρων και το ονομα αυτης ελισαβετ
Fuit in diebus Herodis, regis Iudaeae, sacerdos quidam nomine Zacharias de vice Abia, et uxor illius de filiabus Aaron, et nomen eius Elisabeth.
6 ησαν δε δικαιοι αμφοτεροι εναντιον του θεου πορευομενοι εν πασαις ταις εντολαις και δικαιωμασιν του κυριου αμεμπτοι
Erant autem iusti ambo ante Deum, incedentes in omnibus mandatis, et iustificationibus Domini sine querela,
7 και ουκ ην αυτοις τεκνον καθοτι ην {VAR1: [η] } {VAR2: η } ελισαβετ στειρα και αμφοτεροι προβεβηκοτες εν ταις ημεραις αυτων ησαν
et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis, et ambo processissent in diebus suis.
8 εγενετο δε εν τω ιερατευειν αυτον εν τη ταξει της εφημεριας αυτου εναντι του θεου
Factum est autem, cum sacerdotio fungeretur Zacharias in ordine vicis suae ante Deum,
9 κατα το εθος της ιερατειας ελαχεν του θυμιασαι εισελθων εις τον ναον του κυριου
secundum consuetudinem sacerdotii, sorte exiit ut incensum poneret, ingressus in templum Domini:
10 και παν το πληθος ην του λαου προσευχομενον εξω τη ωρα του θυμιαματος
et omnis multitudo populi erat orans foris hora incensi.
11 ωφθη δε αυτω αγγελος κυριου εστως εκ δεξιων του θυσιαστηριου του θυμιαματος
Apparuit autem illi Angelus Domini, stans a dextris altaris incensi.
12 και εταραχθη ζαχαριας ιδων και φοβος επεπεσεν επ αυτον
Et Zacharias turbatus est videns, et timor irruit super eum.
13 ειπεν δε προς αυτον ο αγγελος μη φοβου ζαχαρια διοτι εισηκουσθη η δεησις σου και η γυνη σου ελισαβετ γεννησει υιον σοι και καλεσεις το ονομα αυτου ιωαννην
Ait autem ad illum Angelus: Ne timeas Zacharia, quoniam exaudita est deprecatio tua: uxor tua Elisabeth pariet tibi filium, et vocabis nomen eius Ioannem:
14 και εσται χαρα σοι και αγαλλιασις και πολλοι επι τη γενεσει αυτου χαρησονται
et erit gaudium tibi, et exultatio, et multi in nativitate eius gaudebunt:
15 εσται γαρ μεγας ενωπιον {VAR2: [του] } κυριου και οινον και σικερα ου μη πιη και πνευματος αγιου πλησθησεται ετι εκ κοιλιας μητρος αυτου
erit enim magnus coram Domino: vinum, et siceram non bibet, et Spiritu sancto replebitur adhuc ex utero matris suae:
16 και πολλους των υιων ισραηλ επιστρεψει επι κυριον τον θεον αυτων
et multos filiorum Israel convertet ad Dominum Deum ipsorum:
17 και αυτος προελευσεται ενωπιον αυτου εν πνευματι και δυναμει ηλιου επιστρεψαι καρδιας πατερων επι τεκνα και απειθεις εν φρονησει δικαιων ετοιμασαι κυριω λαον κατεσκευασμενον
et ipse praecedet ante illum in spiritu, et virtute Eliae: ut convertat corda patrum in filios, et incredulos ad prudentiam iustorum, parare Domino plebem perfectam.
18 και ειπεν ζαχαριας προς τον αγγελον κατα τι γνωσομαι τουτο εγω γαρ ειμι πρεσβυτης και η γυνη μου προβεβηκυια εν ταις ημεραις αυτης
Et dixit Zacharias ad Angelum: Unde hoc sciam? ego enim sum senex, et uxor mea processit in diebus suis.
19 και αποκριθεις ο αγγελος ειπεν αυτω εγω ειμι γαβριηλ ο παρεστηκως ενωπιον του θεου και απεσταλην λαλησαι προς σε και ευαγγελισασθαι σοι ταυτα
Et respondens Angelus dixit ei: Ego sum Gabriel, qui asto ante Deum: et missus sum loqui ad te, et haec tibi evangelizare.
20 και ιδου εση σιωπων και μη δυναμενος λαλησαι αχρι ης ημερας γενηται ταυτα ανθ ων ουκ επιστευσας τοις λογοις μου οιτινες πληρωθησονται εις τον καιρον αυτων
Et ecce eris tacens, et non poteris loqui usque in diem, quo haec fiant, pro eo quod non credidisti verbis meis, quae implebuntur in tempore suo.
21 και ην ο λαος προσδοκων τον ζαχαριαν και εθαυμαζον εν τω χρονιζειν εν τω ναω αυτον
Et erat plebs expectans Zachariam: et mirabantur quod tardaret ipse in templo.
22 εξελθων δε ουκ εδυνατο λαλησαι αυτοις και επεγνωσαν οτι οπτασιαν εωρακεν εν τω ναω και αυτος ην διανευων αυτοις και διεμενεν κωφος
Egressus autem non poterat loqui ad illos, et cognoverunt quod visionem vidisset in templo. Et ipse erat innuens illis, et permansit mutus.
23 και εγενετο ως επλησθησαν αι ημεραι της λειτουργιας αυτου απηλθεν εις τον οικον αυτου
Et factum est, ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam:
24 μετα δε ταυτας τας ημερας συνελαβεν ελισαβετ η γυνη αυτου και περιεκρυβεν εαυτην μηνας πεντε λεγουσα
post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius, et occultabat se mensibus quinque, dicens:
25 οτι ουτως μοι πεποιηκεν κυριος εν ημεραις αις επειδεν αφελειν ονειδος μου εν ανθρωποις
Quia sic fecit mihi Dominus in diebus, quibus respexit auferre opprobrium meum inter homines.
26 εν δε τω μηνι τω εκτω απεσταλη ο αγγελος γαβριηλ απο του θεου εις πολιν της γαλιλαιας η ονομα ναζαρεθ
In mense autem sexto, missus est Angelus Gabriel a Deo in civitatem Galilaeae, cui nomen Nazareth,
27 προς παρθενον εμνηστευμενην ανδρι ω ονομα ιωσηφ εξ οικου δαυιδ και το ονομα της παρθενου μαριαμ
ad Virginem desponsatam viro, cui nomen erat Ioseph, de domo David, et nomen virginis Maria.
28 και εισελθων προς αυτην ειπεν χαιρε κεχαριτωμενη ο κυριος μετα σου
Et ingressus Angelus ad eam dixit: Ave gratia plena: Dominus tecum: Benedicta tu in mulieribus.
29 η δε επι τω λογω διεταραχθη και διελογιζετο ποταπος ειη ο ασπασμος ουτος
Quae cum audisset, turbata est in sermone eius, et cogitabat qualis esset ista salutatio.
30 και ειπεν ο αγγελος αυτη μη φοβου μαριαμ ευρες γαρ χαριν παρα τω θεω
Et ait Angelus ei: Ne timeas Maria, invenisti enim gratiam apud Deum.
31 και ιδου συλλημψη εν γαστρι και τεξη υιον και καλεσεις το ονομα αυτου ιησουν
ecce concipies in utero, et paries filium, et vocabis nomen eius IESUM.
32 ουτος εσται μεγας και υιος υψιστου κληθησεται και δωσει αυτω κυριος ο θεος τον θρονον δαυιδ του πατρος αυτου
hic erit magnus, et Filius Altissimi vocabitur, et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius:
33 και βασιλευσει επι τον οικον ιακωβ εις τους αιωνας και της βασιλειας αυτου ουκ εσται τελος (aiōn )
et regnabit in domo Iacob in aeternum, et regni eius non erit finis. (aiōn )
34 ειπεν δε μαριαμ προς τον αγγελον πως εσται τουτο επει ανδρα ου γινωσκω
Dixit autem Maria ad Angelum: Quomodo fiet istud, quoniam virum non cognosco?
35 και αποκριθεις ο αγγελος ειπεν αυτη πνευμα αγιον επελευσεται επι σε και δυναμις υψιστου επισκιασει σοι διο και το γεννωμενον αγιον κληθησεται υιος θεου
Et respondens Angelus dixit ei: Spiritus sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi. Ideoque et quod nascetur ex te Sanctum, vocabitur Filius Dei.
36 και ιδου ελισαβετ η συγγενις σου και αυτη συνειληφεν υιον εν γηρει αυτης και ουτος μην εκτος εστιν αυτη τη καλουμενη στειρα
Et ecce Elisabeth cognata tua, et ipsa concepit filium in senectute sua: et hic mensis sextus est illi, quae vocatur sterilis:
37 οτι ουκ αδυνατησει παρα του θεου παν ρημα
quia non erit impossibile apud Deum omne verbum.
38 ειπεν δε μαριαμ ιδου η δουλη κυριου γενοιτο μοι κατα το ρημα σου και απηλθεν απ αυτης ο αγγελος
Dixit autem Maria: Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum. Et discessit ab illa Angelus.
39 αναστασα δε μαριαμ εν ταις ημεραις ταυταις επορευθη εις την ορεινην μετα σπουδης εις πολιν ιουδα
Exurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione, in civitatem Iuda:
40 και εισηλθεν εις τον οικον ζαχαριου και ησπασατο την ελισαβετ
Et intravit in domum Zachariae, et salutavit Elisabeth.
41 και εγενετο ως ηκουσεν τον ασπασμον της μαριας η ελισαβετ εσκιρτησεν το βρεφος εν τη κοιλια αυτης και επλησθη πνευματος αγιου η ελισαβετ
Et factum est, ut audivit salutationem Mariae Elisabeth, exultavit infans in utero eius: et repleta est Spiritu sancto Elisabeth:
42 και ανεφωνησεν κραυγη μεγαλη και ειπεν ευλογημενη συ εν γυναιξιν και ευλογημενος ο καρπος της κοιλιας σου
et exclamavit voce magna, et dixit: Benedicta tu inter mulieres, et benedictus fructus ventris tui.
43 και ποθεν μοι τουτο ινα ελθη η μητηρ του κυριου μου προς εμε
Et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me?
44 ιδου γαρ ως εγενετο η φωνη του ασπασμου σου εις τα ωτα μου εσκιρτησεν εν αγαλλιασει το βρεφος εν τη κοιλια μου
Ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis, exultavit in gaudio infans in utero meo.
45 και μακαρια η πιστευσασα οτι εσται τελειωσις τοις λελαλημενοις αυτη παρα κυριου
et beata, quae credidisti, quoniam perficientur ea, quae dicta sunt tibi a Domino.
46 και ειπεν μαριαμ μεγαλυνει η ψυχη μου τον κυριον
Et ait Maria: Magnificat anima mea Dominum:
47 και ηγαλλιασεν το πνευμα μου επι τω θεω τω σωτηρι μου
et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo.
48 οτι επεβλεψεν επι την ταπεινωσιν της δουλης αυτου ιδου γαρ απο του νυν μακαριουσιν με πασαι αι γενεαι
Quia respexit humilitatem ancillae suae: ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes.
49 οτι εποιησεν μοι μεγαλα ο δυνατος και αγιον το ονομα αυτου
Quia fecit mihi magna qui potens est: et sanctum nomen eius.
50 και το ελεος αυτου εις γενεας και γενεας τοις φοβουμενοις αυτον
Et misericordia eius a progenie in progenies timentibus eum.
51 εποιησεν κρατος εν βραχιονι αυτου διεσκορπισεν υπερηφανους διανοια καρδιας αυτων
Fecit potentiam in brachio suo: dispersit superbos mente cordis sui.
52 καθειλεν δυναστας απο θρονων και υψωσεν ταπεινους
Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles.
53 πεινωντας ενεπλησεν αγαθων και πλουτουντας εξαπεστειλεν κενους
Esurientes implevit bonis: et divites dimisit inanes.
54 αντελαβετο ισραηλ παιδος αυτου μνησθηναι ελεους
Suscepit Israel puerum suum, recordatus misericordiae suae.
55 καθως ελαλησεν προς τους πατερας ημων τω αβρααμ και τω σπερματι αυτου εις τον αιωνα (aiōn )
Sicut locutus est ad patres nostros, Abraham, et semini eius in saecula. (aiōn )
56 εμεινεν δε μαριαμ συν αυτη ως μηνας τρεις και υπεστρεψεν εις τον οικον αυτης
Mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus: et reversa est in domum suam.
57 τη δε ελισαβετ επλησθη ο χρονος του τεκειν αυτην και εγεννησεν υιον
Elisabeth autem impletum est tempus pariendi, et peperit filium.
58 και ηκουσαν οι περιοικοι και οι συγγενεις αυτης οτι εμεγαλυνεν κυριος το ελεος αυτου μετ αυτης και συνεχαιρον αυτη
Et audierunt vicini, et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa, et congratulabantur ei.
59 και εγενετο εν τη ημερα τη ογδοη ηλθον περιτεμειν το παιδιον και εκαλουν αυτο επι τω ονοματι του πατρος αυτου ζαχαριαν
Et factum est in die octavo, venerunt circumcidere puerum, et vocabant eum nomine patris sui Zachariam.
60 και αποκριθεισα η μητηρ αυτου ειπεν ουχι αλλα κληθησεται ιωαννης
Et respondens mater eius, dixit: Nequaquam, sed vocabitur Ioannes.
61 και ειπαν προς αυτην οτι ουδεις εστιν εκ της συγγενειας σου ος καλειται τω ονοματι τουτω
Et dixerunt ad illam: Quia nemo est in cognatione tua, qui vocetur hoc nomine.
62 ενενευον δε τω πατρι αυτου το τι αν θελοι καλεισθαι αυτο
Innuebant autem patri eius, quem vellet vocari eum.
63 και αιτησας πινακιδιον εγραψεν λεγων ιωαννης εστιν ονομα αυτου και εθαυμασαν παντες
Et postulans pugillarem scripsit, dicens: Ioannes est nomen eius. Et mirati sunt universi.
64 ανεωχθη δε το στομα αυτου παραχρημα και η γλωσσα αυτου και ελαλει ευλογων τον θεον
Apertum est autem illico os eius, et lingua eius, et loquebatur benedicens Deum.
65 και εγενετο επι παντας φοβος τους περιοικουντας αυτους και εν ολη τη ορεινη της ιουδαιας διελαλειτο παντα τα ρηματα ταυτα
Et factus est timor super omnes vicinos eorum: et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec:
66 και εθεντο παντες οι ακουσαντες εν τη καρδια αυτων λεγοντες τι αρα το παιδιον τουτο εσται και γαρ χειρ κυριου ην μετ αυτου
et posuerunt omnes, qui audierant in corde suo, dicentes: Quis, putas, puer iste erit? Etenim manus Domini erat cum illo.
67 και ζαχαριας ο πατηρ αυτου επλησθη πνευματος αγιου και επροφητευσεν λεγων
Et Zacharias pater eius repletus est Spiritu sancto: et prophetavit, dicens:
68 ευλογητος κυριος ο θεος του ισραηλ οτι επεσκεψατο και εποιησεν λυτρωσιν τω λαω αυτου
Benedictus Dominus Deus Israel, quia visitavit, et fecit redemptionem plebis suae:
69 και ηγειρεν κερας σωτηριας ημιν εν οικω δαυιδ παιδος αυτου
Et erexit cornu salutis nobis: in domo David pueri sui.
70 καθως ελαλησεν δια στοματος των αγιων απ αιωνος προφητων αυτου (aiōn )
Sicut locutum est per os sanctorum, qui a saeculo sunt, prophetarum eius: (aiōn )
71 σωτηριαν εξ εχθρων ημων και εκ χειρος παντων των μισουντων ημας
Salutem ex inimicis nostris, et de manu omnium, qui oderunt nos:
72 ποιησαι ελεος μετα των πατερων ημων και μνησθηναι διαθηκης αγιας αυτου
Ad faciendam misericordiam cum patribus nostris: et memorari testamenti sui sancti.
73 ορκον ον ωμοσεν προς αβρααμ τον πατερα ημων του δουναι ημιν
Iusiurandum, quod iuravit ad Abraham patrem nostrum, daturum se nobis:
74 αφοβως εκ χειρος εχθρων ρυσθεντας λατρευειν αυτω
Ut sine timore, de manu inimicorum nostrorum liberati, serviamus illi.
75 εν οσιοτητι και δικαιοσυνη ενωπιον αυτου πασαις ταις ημεραις ημων
In sanctitate, et iustitia coram ipso, omnibus diebus nostris.
76 και συ δε παιδιον προφητης υψιστου κληθηση προπορευση γαρ ενωπιον κυριου ετοιμασαι οδους αυτου
Et tu puer, propheta Altissimi vocaberis: praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius:
77 του δουναι γνωσιν σωτηριας τω λαω αυτου εν αφεσει αμαρτιων αυτων
Ad dandam scientiam salutis plebi eius: in remissionem peccatorum eorum:
78 δια σπλαγχνα ελεους θεου ημων εν οις επισκεψεται ημας ανατολη εξ υψους
Per viscera misericordiae Dei nostri: in quibus visitavit nos, oriens ex alto:
79 επιφαναι τοις εν σκοτει και σκια θανατου καθημενοις του κατευθυναι τους ποδας ημων εις οδον ειρηνης
Illuminare his, qui in tenebris, et in umbra mortis sedent: ad dirigendos pedes nostros in viam pacis.
80 το δε παιδιον ηυξανεν και εκραταιουτο πνευματι και ην εν ταις ερημοις εως ημερας αναδειξεως αυτου προς τον ισραηλ
Puer autem crescebat, et confortabatur spiritu: et erat in desertis usque in diem ostensionis suae ad Israel.