< Κατα Ιωαννην 4 >
1 ως ουν εγνω ο {VAR1: κυριος } {VAR2: ιησους } οτι ηκουσαν οι φαρισαιοι οτι ιησους πλειονας μαθητας ποιει και βαπτιζει {VAR1: [η] } {VAR2: η } ιωαννης
Now, when the Master heard that the Pharisees had been told that he was making and baptizing more disciples than John
2 καιτοιγε ιησους αυτος ουκ εβαπτιζεν αλλ οι μαθηται αυτου
(Though it was not Jesus himself, but his disciples, who baptized),
3 αφηκεν την ιουδαιαν και απηλθεν παλιν εις την γαλιλαιαν
he left Judea, and set out again for Galilee.
4 εδει δε αυτον διερχεσθαι δια της σαμαρειας
He had to pass through Samaria,
5 ερχεται ουν εις πολιν της σαμαρειας λεγομενην συχαρ πλησιον του χωριου ο εδωκεν ιακωβ [τω] ιωσηφ τω υιω αυτου
and, on his way, he came to a Samaritan town called Shechem, near the plot of land that Jacob gave to his son Joseph.
6 ην δε εκει πηγη του ιακωβ ο ουν ιησους κεκοπιακως εκ της οδοιποριας εκαθεζετο ουτως επι τη πηγη ωρα ην ως εκτη
Jacob’s Spring was there, and Jesus, being tired after his journey, sat down beside the spring, just as he was. It was then about midday.
7 ερχεται γυνη εκ της σαμαρειας αντλησαι υδωρ λεγει αυτη ο ιησους δος μοι πειν
A woman of Samaria came to draw water; and Jesus said to her – ‘Give me some to drink,’
8 οι γαρ μαθηται αυτου απεληλυθεισαν εις την πολιν ινα τροφας αγορασωσιν
For his disciples had gone into the town to buy food.
9 λεγει ουν αυτω η γυνη η σαμαριτις πως συ ιουδαιος ων παρ εμου πειν αιτεις γυναικος σαμαριτιδος ουσης {VAR1: [ου } {VAR2: ου } γαρ συγχρωνται ιουδαιοι {VAR1: σαμαριταις] } {VAR2: σαμαριταις }
‘How is it,’ replied the Samaritan woman, ‘that you who are a Jew ask for water from a Samaritan woman like me?’ (For Jews do not associate with Samaritans).
10 απεκριθη ιησους και ειπεν αυτη ει ηδεις την δωρεαν του θεου και τις εστιν ο λεγων σοι δος μοι πειν συ αν ητησας αυτον και εδωκεν αν σοι υδωρ ζων
‘If you knew of the gift of God,’ replied Jesus, ‘and who it is that is saying to you “Give me some water,” you would have asked him, and he would have given you living water.’
11 λεγει αυτω {VAR2: [η γυνη] } κυριε ουτε αντλημα εχεις και το φρεαρ εστιν βαθυ ποθεν ουν εχεις το υδωρ το ζων
‘You have no bucket, Sir, and the well is deep,’ she said. ‘Where did you get that “living water?”
12 μη συ μειζων ει του πατρος ημων ιακωβ ος εδωκεν ημιν το φρεαρ και αυτος εξ αυτου επιεν και οι υιοι αυτου και τα θρεμματα αυτου
Surely you are not greater than our ancestor Jacob who gave us the well, and used to drink from it himself, and his sons, and his cattle!’
13 απεκριθη ιησους και ειπεν αυτη πας ο πινων εκ του υδατος τουτου διψησει παλιν
‘All who drink of this water,’ replied Jesus, ‘will be thirsty again;
14 ος δ αν πιη εκ του υδατος ου εγω δωσω αυτω ου μη διψησει εις τον αιωνα αλλα το υδωρ ο δωσω αυτω γενησεται εν αυτω πηγη υδατος αλλομενου εις ζωην αιωνιον (aiōn , aiōnios )
but whoever once drinks of the water that I will give him will never thirst any more; but the water that I will give him will become a spring welling up within him – a source of eternal life.’ (aiōn , aiōnios )
15 λεγει προς αυτον η γυνη κυριε δος μοι τουτο το υδωρ ινα μη διψω μηδε διερχωμαι ενθαδε αντλειν
‘Give me this water, Sir,’ said the woman, ‘so that I may not be thirsty, nor have to come all the way here to draw water.’
16 λεγει αυτη υπαγε φωνησον {VAR1: σου τον ανδρα } {VAR2: τον ανδρα σου } και ελθε ενθαδε
‘Go and call your husband,’ said Jesus, ‘and then come back.’
17 απεκριθη η γυνη και ειπεν {VAR1: [αυτω] } {VAR2: αυτω } ουκ εχω ανδρα λεγει αυτη ο ιησους καλως ειπας οτι ανδρα ουκ εχω
‘I have no husband,’ answered the woman. ‘You are right in saying “I have no husband,”’ replied Jesus,
18 πεντε γαρ ανδρας εσχες και νυν ον εχεις ουκ εστιν σου ανηρ τουτο αληθες ειρηκας
‘For you have had five husbands, and the man with whom you are now living is not your husband; in saying that, you have spoken the truth.’
19 λεγει αυτω η γυνη κυριε θεωρω οτι προφητης ει συ
‘I see, Sir, that you are a prophet!’ exclaimed the woman.
20 οι πατερες ημων εν τω ορει τουτω προσεκυνησαν και υμεις λεγετε οτι εν ιεροσολυμοις εστιν ο τοπος οπου προσκυνειν δει
‘It was on this mountain that our ancestors worshiped; and yet you Jews say that the proper place for worship is in Jerusalem.’
21 λεγει αυτη ο ιησους πιστευε μοι γυναι οτι ερχεται ωρα οτε ουτε εν τω ορει τουτω ουτε εν ιεροσολυμοις προσκυνησετε τω πατρι
‘Believe me,’ replied Jesus, ‘a time is coming when it will be neither on this mountain nor in Jerusalem that you will worship the Father.
22 υμεις προσκυνειτε ο ουκ οιδατε ημεις προσκυνουμεν ο οιδαμεν οτι η σωτηρια εκ των ιουδαιων εστιν
You Samaritans do not know what you worship; we know what we worship, for salvation comes from the Jews.
23 αλλα ερχεται ωρα και νυν εστιν οτε οι αληθινοι προσκυνηται προσκυνησουσιν τω πατρι εν πνευματι και αληθεια και γαρ ο πατηρ τοιουτους ζητει τους προσκυνουντας αυτον
But a time is coming, indeed it is already here, when the true worshipers will worship the Father spiritually and truly; for such are the worshipers that the Father desires.
24 πνευμα ο θεος και τους προσκυνουντας αυτον εν πνευματι και αληθεια δει προσκυνειν
God is Spirit; and those who worship him must worship spiritually and truly.’
25 λεγει αυτω η γυνη οιδα οτι μεσσιας ερχεται ο λεγομενος χριστος οταν ελθη εκεινος αναγγελει ημιν απαντα
‘I know,’ answered the woman, ‘that the Messiah, who is called the Christ, is coming; when once he has come, he will tell us everything.’
26 λεγει αυτη ο ιησους εγω ειμι ο λαλων σοι
‘I am he,’ Jesus said to her, ‘I who am speaking to you.’
27 και επι τουτω ηλθαν οι μαθηται αυτου και εθαυμαζον οτι μετα γυναικος ελαλει ουδεις μεντοι ειπεν τι ζητεις η τι λαλεις μετ αυτης
At this moment his disciples came up, and were surprised to find him talking with a woman; but none of them asked “What do you want?” or “Why are you talking with her?”
28 αφηκεν ουν την υδριαν αυτης η γυνη και απηλθεν εις την πολιν και λεγει τοις ανθρωποις
So the woman, leaving her pitcher, went back to the town, and said to the people,
29 δευτε ιδετε ανθρωπον ος ειπεν μοι παντα {VAR1: α } {VAR2: οσα } εποιησα μητι ουτος εστιν ο χριστος
‘Come and see someone who has told me everything that I have done. Can he be the Christ?’
30 εξηλθον εκ της πολεως και ηρχοντο προς αυτον
And the people left the town and went to see Jesus.
31 εν τω μεταξυ ηρωτων αυτον οι μαθηται λεγοντες ραββι φαγε
Meanwhile the disciples kept saying to him, ‘Take something to eat, Rabbi.’
32 ο δε ειπεν αυτοις εγω βρωσιν εχω φαγειν ην υμεις ουκ οιδατε
‘I have food to eat,’ he answered, ‘of which you know nothing.’
33 ελεγον ουν οι μαθηται προς αλληλους μη τις ηνεγκεν αυτω φαγειν
‘Can anyone have brought him anything to eat?’ the disciples said to one another.
34 λεγει αυτοις ο ιησους εμον βρωμα εστιν ινα ποιησω το θελημα του πεμψαντος με και τελειωσω αυτου το εργον
‘My food,’ replied Jesus, ‘is to do the will of him who sent me, and to complete his work.
35 ουχ υμεις λεγετε οτι ετι τετραμηνος εστιν και ο θερισμος ερχεται ιδου λεγω υμιν επαρατε τους οφθαλμους υμων και θεασασθε τας χωρας οτι λευκαι εισιν προς θερισμον ηδη
Don’t you say that it still wants four months to harvest? Why, look up, and see how white the fields are for harvest!
36 ο θεριζων μισθον λαμβανει και συναγει καρπον εις ζωην αιωνιον ινα ο σπειρων ομου χαιρη και ο θεριζων (aiōnios )
Already the reaper is receiving wages and gathering in sheaves for eternal life, so that sower and reaper rejoice together. (aiōnios )
37 εν γαρ τουτω ο λογος εστιν αληθινος οτι αλλος εστιν ο σπειρων και αλλος ο θεριζων
For here the proverb holds good – “One sows, another reaps.”
38 εγω απεστειλα υμας θεριζειν ο ουχ υμεις κεκοπιακατε αλλοι κεκοπιακασιν και υμεις εις τον κοπον αυτων εισεληλυθατε
I have sent you to reap that on which you have spent no labour; others have laboured, and you have reaped the results of their labour.’
39 εκ δε της πολεως εκεινης πολλοι επιστευσαν εις αυτον των σαμαριτων δια τον λογον της γυναικος μαρτυρουσης οτι ειπεν μοι παντα α εποιησα
Many from that town came to believe in Jesus – Samaritans though they were – because the woman had said, “He has told me everything that I have done.”
40 ως ουν ηλθον προς αυτον οι σαμαριται ηρωτων αυτον μειναι παρ αυτοις και εμεινεν εκει δυο ημερας
And, when these Samaritans had come to Jesus, they begged him to stay with them, and he stayed there two days.
41 και πολλω πλειους επιστευσαν δια τον λογον αυτου
But far more came to believe in him because of what he said himself,
42 τη τε γυναικι ελεγον {VAR1: [οτι] } {VAR2: οτι } ουκετι δια την σην λαλιαν πιστευομεν αυτοι γαρ ακηκοαμεν και οιδαμεν οτι ουτος εστιν αληθως ο σωτηρ του κοσμου
and they said to the woman, ‘It is no longer because of what you say that we believe in him, for we have heard him ourselves and know that he really is the Saviour of the world.’
43 μετα δε τας δυο ημερας εξηλθεν εκειθεν εις την γαλιλαιαν
After these two days Jesus went on to Galilee;
44 αυτος γαρ ιησους εμαρτυρησεν οτι προφητης εν τη ιδια πατριδι τιμην ουκ εχει
for he himself declared that “a prophet is not honoured in his own country.”
45 οτε ουν ηλθεν εις την γαλιλαιαν εδεξαντο αυτον οι γαλιλαιοι παντα εωρακοτες οσα εποιησεν εν ιεροσολυμοις εν τη εορτη και αυτοι γαρ ηλθον εις την εορτην
When he entered Galilee, the Galileans welcomed him, for they had seen all that he did at Jerusalem during the Festival, at which they also had been present.
46 ηλθεν ουν παλιν εις την κανα της γαλιλαιας οπου εποιησεν το υδωρ οινον και ην τις βασιλικος ου ο υιος ησθενει εν καφαρναουμ
So Jesus came again to Cana in Galilee, where he had turned the water into wine. Now there was one of the king’s officers whose son was lying ill at Capernaum.
47 ουτος ακουσας οτι ιησους ηκει εκ της ιουδαιας εις την γαλιλαιαν απηλθεν προς αυτον και ηρωτα ινα καταβη και ιασηται αυτου τον υιον ημελλεν γαρ αποθνησκειν
When this man heard that Jesus had returned from Judea to Galilee, he went to him, and begged him to come down and cure his son; for he was at the point of death.
48 ειπεν ουν ο ιησους προς αυτον εαν μη σημεια και τερατα ιδητε ου μη πιστευσητε
Jesus answered, ‘Unless you all see signs and wonders, you will not believe.’
49 λεγει προς αυτον ο βασιλικος κυριε καταβηθι πριν αποθανειν το παιδιον μου
‘Sir,’ said the officer, ‘come down before my child dies.’ And Jesus answered, ‘Go, your son is living.’
50 λεγει αυτω ο ιησους πορευου ο υιος σου ζη επιστευσεν ο ανθρωπος τω λογω ον ειπεν αυτω ο ιησους και επορευετο
The man believed what Jesus said to him, and went;
51 ηδη δε αυτου καταβαινοντος οι δουλοι αυτου υπηντησαν αυτω λεγοντες οτι ο παις αυτου ζη
and, while he was on his way down, his servants met him, and told him that his child was living.
52 επυθετο ουν την ωραν παρ αυτων εν η κομψοτερον εσχεν ειπαν ουν αυτω οτι εχθες ωραν εβδομην αφηκεν αυτον ο πυρετος
So he asked them at what time the boy began to get better. ‘It was yesterday, about one o’clock,’ they said, ‘that the fever left him.’
53 εγνω ουν ο πατηρ οτι {VAR2: [εν] } εκεινη τη ωρα εν η ειπεν αυτω ο ιησους ο υιος σου ζη και επιστευσεν αυτος και η οικια αυτου ολη
By this the father knew that it was at the very time when Jesus had said to him “Your son is living”; and he himself, with all his household, believed in Jesus.
54 τουτο [δε] παλιν δευτερον σημειον εποιησεν ο ιησους ελθων εκ της ιουδαιας εις την γαλιλαιαν
This was the second occasion on which Jesus gave a sign of his mission on coming from Judea to Galilee.