Κατα Μαρκον 12
1 Καὶ ἤρξατο αὐτοῖς ἐν παραβολαῖς λαλεῖν, Ἀμπελῶνα ἐφύτευσεν ἄνθρωπος, καὶ περιέθηκεν φραγμὸν καὶ ὤρυξεν ὑπολήνιον καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον, καὶ ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήμησεν.
A AP kotin tapiada padaki irail ni karaseras akan: Aramas amen me padukedi mat en krep eu o kele pena, ap weirada deun wungit krep eu, o kauada im en silasil eu, ap mueidalang saumat akai, ap momaitelang nan wai.
2 καὶ ἀπέστειλεν πρὸς τοὺς γεωργοὺς τῷ καιρῷ δοῦλον, ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ τῶν καρπῶν τοῦ ἀμπελῶνος·
Kadekadeo ansaun rak, a ap kadaralang saumat oko ladu amen, pwen ale ren saumat oko kisan wan matuel o.
3 καὶ λαβόντες αὐτὸν ἔδειραν καὶ ἀπέστειλαν κενόν.
Re ap saikidi, kame o ari, kadarala kaip.
4 καὶ πάλιν ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς ἄλλον δοῦλον· κἀκεῖνον ἐκεφαλαίωσαν, καὶ ἠτίμησαν.
A ap pil kadaralang irail amen ladu, re ap kate, pwalang ong monga, ap kadarala i kasaroela.
5 καὶ ἄλλον ἀπέστειλεν· κἀκεῖνον ἀπέκτειναν, καὶ πολλοὺς ἄλλους, οὓς μὲν δέροντες, οὓς δὲ ἀποκτέννοντες.
A ap pil kadarala amen; re ap kamela; pil me toto re woki akai, a re kamela akai.
6 ἔτι ἕνα εἶχεν υἱὸν ἀγαπητόν· ἀπέστειλεν αὐτὸν ἔσχατον πρὸς αὐτούς, λέγων ὅτι Ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου.
Ari, na ieros eu, me a pokepoke, i me a kadarala ikmuri, a masani: Re pan wauneki nai ol.
7 ἐκεῖνοι δὲ οἱ γεωργοὶ πρὸς ἑαυτοὺς εἶπαν ὅτι Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος· δεῦτε ἀποκτείνωμεν αὐτόν, καὶ ἡμῶν ἔσται ἡ κληρονομία.
A saumat pukat inda pena nan pung arail: Seri en soso met; na, kitail en kamela! Ari, kitail ap pan id aneki soso o;
8 καὶ λαβόντες ἀπέκτειναν αὐτόν, καὶ ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος.
Re ap ale, kamela, kasewei sang nan mat en krep.
9 τί οὖν ποιήσει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος; ἐλεύσεται καὶ ἀπολέσει τοὺς γεωργούς, καὶ δώσει τὸν ἀμπελῶνα ἄλλοις.
Ari, da me saumas en mat o pan wia? A pan kodo, kamela saumat oko; a ap pan mueid ong akai matuel o.
10 οὐδὲ τὴν γραφὴν ταύτην ἀνέγνωτε, Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας·
Komail sota wadoker kisin likau et: Takai, me sause kan kasapokelar ap id wialar takai en pukakaim?
11 παρὰ κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν;
Mepukat wiauier ren Kaun o, men kapuriamui patail.
12 καὶ ἐζήτουν αὐτὸν κρατῆσαι, καὶ ἐφοβήθησαν τὸν ὄχλον· ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν εἶπεν· καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθον.
Irail ari sosong pwen saikidi i, a re masak aramas akan, pwe re asa, me a karaserase kin irail. Irail ari kokola sang re a.
13 Καὶ ἀποστέλλουσιν πρὸς αὐτόν τινας τῶν Φαρισαίων καὶ τῶν Ἡρωδιανῶν, ἵνα αὐτὸν ἀγρεύσωσιν λόγῳ.
Irail ap kadaralang re a Parisär o iang en Erodes akai, pwen kasapunge i sang ni a masan.
14 καὶ ἐλθόντες λέγουσιν αὐτῷ, Διδάσκαλε, οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ, καὶ οὐ μέλει σοι περὶ οὐδενός· οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων, ἀλλ᾽ ἐπ᾽ ἀληθείας τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ διδάσκεις. ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ; δῶμεν, ἢ μὴ δῶμεν;
Ari, ni ar kodo, re potoan ong i: Saunpadak, se asa, me komui me melel o sota insenoki meamen. Pwe komui sota lipilipil mas en aramas, a kom kaukawewe al en Kot ni me pung. Me pung, en nopweiki moni ong nanmarki de so? Se en kida, de se ender kida?
15 ὁ δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὴν ὑπόκρισιν εἶπεν αὐτοῖς, Τί με πειράζετε; φέρετέ μοι δηνάριον, ἵνα ἴδω.
A a kotin mangi ar malaun masani ong irail: Menda komail songesong ia? Wa dong ia eu denar en, pwe I en kilang.
16 οἱ δὲ ἤνεγκαν. καὶ λέγει αὐτοῖς, Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή; οἱ δὲ εἶπαν αὐτῷ, Καίσαρος.
Irail ap wado. A ap kotin masani ong irail: Mom o inting en is met akan? Irail potoan ong i: En nanmarki.
17 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Τὰ Καίσαρος ἀπόδοτε Καίσαρι, καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ. καὶ ἐθαύμαζον ἐπ᾽ αὐτῷ.
Iesus ap kotin sapeng, masani ong irail: Ari, komail ki ong nanmarki me nain nanmarki, o ong Kot me sapwilim en Kot. Re ap puriamui kila i.
18 Καὶ ἔρχονται Σαδδουκαῖοι πρὸς αὐτόν, οἵτινες λέγουσιν ἀνάστασιν μὴ εἶναι, καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν λέγοντες,
Sadusär akai ap ko dong re a, me kin inda me dene sota me pan maureda sang mela. Re ap peidok re a indada:
19 Διδάσκαλε, Μωυσῆς ἔγραψεν ἡμῖν ὅτι ἐάν τινος ἀδελφὸς ἀποθάνῃ καὶ καταλίπῃ γυναῖκα, καὶ τέκνα μὴ ἀφῇ, ἵνα λάβῃ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα καὶ ἐξαναστήσῃ σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ·
Saunpadak, Moses intinge dong kit er, ma ri en ol amen mela, kidi a paud, sota na seri ko, a ri a ol ap pan id ale a paud, pwen wiada kadaudok a ong ri a ol o.
20 ἑπτὰ ἀδελφοὶ ἦσαν· καὶ ὁ πρῶτος ἔλαβεν γυναῖκα καὶ ἀποθνήσκων οὐκ ἀφῆκεν σπέρμα·
Ari pirien, ol isimen mia. Men mas re’rail paude kida li amen ap melar, sota kadaudok a.
21 καὶ ὁ δεύτερος ἔλαβεν αὐτὴν καὶ ἀπέθανεν μὴ καταλιπὼν σπέρμα, καὶ ὁ τρίτος ὡσαύτως·
Men muri ap id ale, ap melar, pil sota kadaudok a. A kasilimen pil dueta.
22 καὶ οἱ ἑπτὰ οὐκ ἀφῆκαν σπέρμα. ἔσχατον πάντων καὶ ἡ γυνὴ ἀπέθανεν.
A irail isimen oko paude kida i, sota kadaudok a. Ari, murin karos li o ari pil melar.
23 ἐν τῇ ἀναστάσει, τίνος αὐτῶν ἔσται γυνή; οἱ γὰρ ἑπτὰ ἔσχον αὐτὴν γυναῖκα.
Ran en iasada ni ar pan maureda, is me pan paudeki i re’rail, pwe irail isimen oko paudekier i?
24 ἔφη αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Οὐ διὰ τοῦτο πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ;
Iesus ap kotin sapeng, masani ong irail: Omail sota lelapokki kisin likau kan o roson en Kot, kaidik iei me kareda omail sas kida?
25 ὅταν γὰρ ἐκ νεκρῶν ἀναστῶ σιν, οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται, ἀλλ᾽ εἰσὶν ὡς ἄγγελοι [οἱ] ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
Pwe irail pan lao maureda sang ren me melar akan, re sola pan papaud de kapapaud. A re pan duela tounlang kan me mimi nanlang.
26 περὶ δὲ τῶν νεκρῶν, ὅτι ἐγείρονται, οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῇ βίβλῳ Μωυσέως ἐπὶ τοῦ βάτου, πῶς εἶπεν αὐτῷ ὁ θεὸς λέγων, Ἐγὼ ὁ θεὸς Ἀβραὰμ καὶ θεὸς Ἰσαὰκ καὶ θεὸς Ἰακώβ;
Ari, duen me melar akan ar pan maureda, komail sota wadoker nan puk en Moses, duen Kot a kotin masani ong i nan wel en tuka o: Ngai Kot en Apraain, o Kot en Isaak, o Kot en Iakop!
27 οὐκ ἔστιν θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων· [ὑμεῖς οὖν] πολὺ πλανᾶσθε.
Kaidin i Kot en me melar akan, pwe Kot en memaureta! Iei, me komail sas kida kaualap.
28 Καὶ προσελθὼν εἷς τῶν γραμματέων, ἀκούσας αὐτῶν συνζητούντων, ἰδὼν ὅτι καλῶς ἀπεκρίθη αὐτοῖς, ἐπηρώτησεν αὐτόν, Ποία ἐστὶν ἐντολὴ πρώτη πάντων;
Ari, amen ren saunkawewe kan ap potodo, me ronger duen ar kapakaparok pena, ap kasauiada, me a pasapeng me inen, ap idok re a: Ia mo en kusoned karos?
29 Ἀπεκρίθη ὁ Ἰησοῦς [αὐτῷ] ὅτι Πρώτη ἐστίν, Ἄκουε Ἰσραήλ, κύριος ὁ θεὸς ἡμῶν κύριος εἷς ἐστίν·
Iesus ari masani ong i: Iet mo en kusoned akan: Rong Israel! Kaun patail Kot me Kaun me ta men.
30 καὶ ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου. αὕτη πρώτη ἐντολή.
Ari, koe en poke ki ong Kaun, om Kot, mongiong om unsok, o ngen om unsok, o om lamelam unsok, o om kel unsok! Iei met me mo en kusoned akan.
31 δευτέρα ὁμοία αὐτῇ, Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. μείζων τούτων ἄλλη ἐντολὴ οὐκ ἔστιν.
A kariau me dueta. Iet et: Koe en pok ong men imp om due pein koe! Sota eu kusoned me lapasang mepukat.
32 καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ γραμματεύς, Καλῶς, διδάσκαλε, ἐπ᾽ ἀληθείας εἶπας ὅτι εἷς ἐστίν, καὶ οὐκ ἔστιν ἄλλος πλὴν αὐτοῦ.
Saunkawewe ap potoan ong i: Me mau Saunpadak! Melel me kom masani en! Pwe i me ta men, a sota pil amen, pwe i eta!
33 καὶ τὸ ἀγαπᾶν αὐτὸν ἐξ ὅλης τῆς καρδίας, καὶ ἐξ ὅλης τῆς συνέσεως, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος, καὶ τὸ ἀγαπᾶν τὸν πλησίον ὡς ἑαυτὸν περισσότερόν ἐστιν πάντων τῶν ὁλοκαυτωμάτων καὶ θυσιῶν.
O poke ki ong i mongiong unsok, o lamelam unsok, o ngen unsok, o kel unsok, o pok, ong men impa due pein i, mau sang mairong isis o mairong tei kan.
34 καὶ ὁ Ἰησοῦς ἰδὼν [αὐτὸν] ὅτι νουνεχῶς ἀπεκρίθη, εἶπεν αὐτῷ, Οὐ μακρὰν εἶ ἀπὸ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ. καὶ οὐδεὶς οὐκέτι ἐτόλμα αὐτὸν ἐπερωτῆσαι.
Ni en Iesus a kotin masani a pasapeng a inen, a ap masani ong i: Kom sota doo sang wein Kot. Ari, ap solar, me men pil idok re a meakot.
35 Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς ἔλεγεν διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ, Πῶς λέγουσιν οἱ γραμματεῖς ὅτι ὁ χριστὸς υἱὸς Δαυείδ ἐστιν;
Iesus ap pil kotin sapeng masani ni a kotin kaukawewe nan im en kaudok o: Da me saunkawewe kan indaki, me Kristus nain Dawid?
36 αὐτὸς [γὰρ] Δαυεὶδ εἶπεν ἐν τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ, Λέγει κύριος τῷ κυρίῳ μου, Κάθισον ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου.
Pwe pein Dawid masaniki ren Ngen saraui: Kaun o kotin masani ong ai Kaun: Kom kotidi ong pali maun i, I lao wia kida wutipan aluwilu omui om imwintiti kan!
37 αὐτὸς Δαυεὶδ λέγει αὐτὸν κύριον, καὶ πόθεν αὐτοῦ ἐστιν υἱός; καὶ ὁ πολὺς ὄχλος ἤκουεν αὐτοῦ ἡδέως.
Ari, Dawid pein kaadaneki i Kaun; a daduen a wia na? Aramas akan ap mauki a padak.
38 Καὶ ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ ἔλεγεν, Βλέπετε ἀπὸ τῶν γραμματέων τῶν θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν καὶ ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς,
A ap kotin masani ong irail ni a padak: Kalaka saunkawewe kan, me mauki mi nan likau reirei o men, re en ranmaui ir nan wasan net.
39 καὶ πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ πρωτοκλισίας ἐν τοῖς δείπνοις·
O men mod leppantam nan sinakoke kan o kamadip.
40 οἱ κατέσθοντες τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν, καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι, οὗτοι λήμψονται περισσότερον κρίμα.
O ngoper sang li odi im ar, ap liliasos kapakap reirei. Irail pan lodi ong kadeik lapalap.
41 Καὶ καθίσας ἀπέναντι τοῦ γαζοφυλακίου ἐθεώρει πῶς ὁ ὄχλος βάλλει χαλκὸν εἰς τὸ γαζοφυλάκιον· καὶ πολλοὶ πλούσιοι ἔβαλλον πολλά·
Iesus ap kotikot sal ong deun moni en mairong, ap mamasani, en aramas ar kasedi ong moni nan deu o. A me toto, me kapwapwa, kasedi ong me toto.
42 καὶ ἐλθοῦσα μία χήρα πτωχὴ ἔβαλεν λεπτὰ δύο, ὅ ἐστιν κοδράντης.
Li odi samama ap kodo o kasedi ong kisin moni riakis, me wiada kwadrans eu.
43 καὶ προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς, Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἡ χήρα αὕτη ἡ πτωχὴ πλεῖον πάντων ἔβαλεν τῶν βαλλόντων εἰς τὸ γαζοφυλάκιον·
A ap kotin molipedo sapwilim a tounpadak kan, masani ong ir: Melel I indai ong komail, me li odi samama men et kasedi ong me laude sang irail karos, me pil kasedi ong nan deun moni o.
44 πάντες γὰρ ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον, αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν, ὅλον τὸν βίον αὐτῆς
Pwe karos kasedi ong sang ni ar pai. A i me kasedi ong sang ni a samama, karos me a, i eta a manga.
