< Κατα Ματθαιον 23 >
1 Τότε ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ
Lyinu Jeeso na wamba ku bungi-bungi bwa bantu ne ku varutwana vakwe
2 λέγων, ἐπὶ τῆς Μωϋσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι.
kuti, “Vañoli ne Vafarasayi ve kala mu chimpura cha Mushe.”
3 πάντα οὖν ὅσα ἐὰν εἴπωσιν ὑμῖν ποιήσατε καὶ τηρεῖτε, κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν μὴ ποιεῖτε· λέγουσιν γὰρ καὶ οὐ ποιοῦσιν.
lyinu mupange zonse ziva mu lawiila, mu chite ne ku panga zonse inzi zintu, mi bulyo mu siye kuva ziya ziba panga. kakuti vawamba zitu choku sa zi pangahaza.
4 δεσμεύουσιν δὲ φορτία βαρέα καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων, αὐτοὶ δὲ τῷ δακτύλῳ αὐτῶν οὐ θέλουσιν κινῆσαι αὐτά.
Eyee, va hinda choku puteereera choku sumina miputo mikando yi lyema choku vika ha maheta a vantu. Avo mane nanga chaka nwe kamwina kava liki kunyemuna.
5 πάντα δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσιν πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις· πλατύνουσιν γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν καὶ μεγαλύνουσιν τὰ κράσπεδα,
Misevezi yaavo yiva woola ku panga vai pangira vulyo muma tembwa kuti va vonwe ku vantu. Vakandusa ahulu ziviko zaavo zo mulao mane choku kuza ahulu hape majira e zizwato zaavo.
6 φιλοῦσιν δὲ τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς
Vasuni ahulu mekalo a vantu va kutekeha mu mikiti, ne zipula zi kalwa vantu va kutekeha mu Ikereke,
7 καὶ τοὺς ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς καὶ καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, ῥαββεί.
Ne ku rumereswa ahulu ku vantu mu mazira, neku supwa muruti.
8 ὑμεῖς δὲ μὴ κληθῆτε, ῥαββεί, εἷς γάρ ἐστιν ὑμῶν ὁ διδάσκαλος, πάντες δὲ ὑμεῖς ἀδελφοί ἐστε.
Sanzi mu sumpwa kuti 'Muruti', kakuti mwina muruti u mwina bulyo, unwe mu bonse mu balikani.
9 καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς· εἷς γάρ ἐστιν ὑμῶν ὁ πατὴρ ὁ οὐράνιος.
Mi mane sanzi mu sumpi mutu kuti nje isheenu hansi hanu ka kuti isheenu wu mwina bulyo yo wina ku iwulu.
10 μηδὲ κληθῆτε καθηγηταί, ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστιν εἷς ὁ Χριστός.
Hape sanzi u zuminini muntu kuti a ku sumpe kuti muruti, ka kuti mwina bulyo muruti u mwina iye kirisiti.
11 ὁ δὲ μείζων ὑμῶν ἔσται ὑμῶν διάκονος.
Mi iye mukando ahulu mukati kenu njo lukele kuba muhikana wenu.
12 ὅστις δὲ ὑψώσει ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, καὶ ὅστις ταπεινώσει ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.
Mi iyee yolyi nyemuna ka vikwa hasi, ku zwaho iye yeti naalyi vike hasi ka nyemunwa.
13 Οὐαὶ δὲ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων· ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφίετε εἰσελθεῖν.
Mi ku maibite unwe mu Vañoli ne Vafarasayi, muva itimukanyi ka kuti mu iyalyira muvuso wo ku iwulu vantu, hape ku kwinjira ka mwinjiri mwa teni, va saka kwinjira navo hape muva kanisa.
Mu maibite unwe mu Vañoli neba Farasayi Va itimukanyi, mubwabwanga mazubo aba fwirwa
15 οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον, καὶ ὅταν γένηται, ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑμῶν. (Geenna )
Mu maibite unwe mu Vañoli, Farasayi niba itimukanyi. Kakuti muyenda mu mawate ne inkanda kuti mu wole ku sandula muntu nangati wu mwina bulyo mi hakuti chimwa mu sandula, mumu chita kuti ave mwana wa satani kobele. (Geenna )
16 οὐαὶ ὑμῖν, ὁδηγοὶ τυφλοὶ οἱ λέγοντες· ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ ναῷ, οὐδέν ἐστιν· ὃς δ’ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ χρυσῷ τοῦ ναοῦ ὀφείλει.
Ku maivite unwe, va hitizi vasa voni, unwe mucho kuti, 'Zumwi ne zumwi muntu yo li kana che tempere ka hena chimwe. Mi lyinu zumwe ne zumwe muntu yo lyikana che ighawuda u suminwa ne kuli kana kwakwe.'
17 μωροὶ καὶ τυφλοί, τίς γὰρ μείζων ἐστίν, ὁ χρυσὸς ἢ ὁ ναὸς ὁ ἁγιάσας τὸν χρυσόν;
Unwe mu mahaafu a saa voni! Nje chihi chikando ku zaamba, ighawuda kamba itempere iiyo yi jololyekeza Ireeza ighawuda?
18 καί· ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ, οὐδέν ἐστιν· ὃς δ’ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ δώρῳ τῷ ἐπάνω αὐτοῦ ὀφείλει.
Kono, 'zumwi ne zumwi yo lyi konka che iziko lye chitavero, ka hena chimwi bulyo hateni. Mi lyinu zumwi ni zumwi mutu yo likonka nce neo ina hateni, u suminwa ne kuli konka kwakwe.'
19 τυφλοί, τί γὰρ μεῖζον, τὸ δῶρον ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον;
Va hofu njoonwe! Nche chihi chikando a hulu, ineo kamba chitavero chi jololyekeza Ireeza ineo?
20 ὁ οὖν ὀμόσας ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν πᾶσιν τοῖς ἐπάνω αὐτοῦ·
Mpaho lyinu, iye yo lyi koonka che chitavero cha teni mane ne chimwe ni chimwe china ha teni.
21 καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ ναῷ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν τῷ κατοικοῦντι αὐτόν·
Mane naaye yo lyi koonka che itempere u lyi koonka chaayo ne chakwe yoo hala mwa teni.
22 καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ οὐρανῷ ὀμνύει ἐν τῷ θρόνῳ τοῦ θεοῦ καὶ ἐν τῷ καθημένῳ ἐπάνω αὐτοῦ.
Naye vulyo yo lyi koonka che iwulu u lyi koonka che chipura che Ireeza mane naaye yo wii keere ha chilyi.
23 οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ ἄνηθον καὶ τὸ κύμινον, καὶ ἀφήκατε τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου, τὴν κρίσιν καὶ τὸ ἔλεος καὶ τὴν πίστιν· ταῦτα ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα μὴ ἀφεῖναι.
Ku maivite unwe, mu Vañoli, ne Vafarasayi vaitimukanyi! Mu voza cho vuikumi cho minte, dilo ne kamine, Chovulyo, muka siite zintu zikando zo mulao ni musa pangaheza ku woloka ne chishemo ne tumelo. Mi izi nzi muva lukele kupangahaza chokusa litokolomosa zimwi.
24 ὁδηγοὶ τυφλοί, οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες.
Unwe muva hitizi vava hofu, mu mbatula ka gini, mi choku mina ikaamera!
25 οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ἀκρασίας.
Mu maibite unwe Vañoli ne Vafarasayi muva intimukanyi! Muhinda chipeto choku shanza inkomoki hanze mane ne impuleti, mi mukati kazo ni mwina ikwe lyisa wolyeki.
26 Φαρισαῖε τυφλέ, καθάρισον πρῶτον τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου, ἵνα γένηται καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτοῦ καθαρόν.
Unwe mu Vafarasayi vasa voni, mu shanze pili mukati ke inkomoki ne impulyeti ku chitila kuti ne hanze ku wole ku jolola.
27 οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας.
Ku maibite, inwe mu Vañoli ne Vafarisayi vaitimukanyi! Ka kuti mu kola mane iri makumbu a tuva twaa, a voneka vulotu hanze tota, mi mukati ka teni ni ena zifuha za vantu va fwire mane ne imbolyeza ne chimwe ne chimwe chi saa jololyi.
28 οὕτως καὶ ὑμεῖς ἔξωθεν μὲν φαίνεσθε τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι, ἔσωθεν δέ ἐστε μεστοὶ ὑποκρίσεως καὶ ἀνομίας.
Voovo vuti nanwe mumu loleka hanze lyenu ku vantu choku jolola mi mukati kenu mu izwile vuitumukanyi neku sa shiyama.
29 οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι οἰκοδομεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν καὶ κοσμεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν δικαίων,
Ku maivite unwe, Vañoli ne Vafarasayi, vaitumukanyi! Kakuti muzaka makumbu ava polofita mane choku lotuhaza makumbu ava jolola.
30 καὶ λέγετε· εἰ ἤμεθα ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέρων ἡμῶν, οὐκ ἂν ἤμεθα κοινωνοὶ αὐτῶν ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν.
Mu cho kuti,' kali nitu vali kuhala mu inako zi ve ishetu nitu sana tuva bi ne chiyave muku itira malaha a Vapolofita'.
31 ὥστε μαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε τῶν φονευσάντων τοὺς προφήτας.
Chingi mu vone mane kete muha vupaki kuti mu vaana vaavo vave ihai va polofita.
32 καὶ ὑμεῖς πληρώσατε τὸ μέτρον τῶν πατέρων ὑμῶν.
Unwe nanwe mu izuziliize bulyo zintu zibe ishenu.
33 ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν, πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης; (Geenna )
Unwe mu zonka, bana be zihiri, kamu wole ku loboka vule i katulo ye here? (Geenna )
34 διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς ὑμᾶς προφήτας καὶ σοφοὺς καὶ γραμματεῖς· ἐξ αὐτῶν ἀποκτενεῖτε καὶ σταυρώσετε, καὶ ἐξ αὐτῶν μαστιγώσετε ἐν ταῖς συναγωγαῖς ὑμῶν καὶ διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν·
Chingi mpaho, mubone, nimu tumiza va polofita, neva kwame va talifite, ne Vañoli. Mi mane vamwi vavo kamuve haye niku va vambula. Ku zwaaho mane vamwi vavo ka muve kuva shimeha neku va kava muma zubo enu e tuto, ne ku kaya mu vuva nyandisa, mu munzi mukando ne mukando.
35 ὅπως ἔλθῃ ἐφ’ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον ἐπὶ τῆς γῆς ἀπὸ τοῦ αἵματος Ἅβελ τοῦ δικαίου ἕως τοῦ αἵματος Ζαχαρίου υἱοῦ Βαραχίου, ὃν ἐφονεύσατε μεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου.
Ku chitila kuti mu wilwa mulandu wo kwi tila malaha a jolola ave tilwa mu inkaanda, ku tanga cha malaha a Avere kuya kwa a Zekaraya mwana wa Barakiya, u muve hairi hakati ke tempere ne iziko lye zitavero.
36 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἥξει ταῦτα πάντα ἐπὶ τὴν γενεὰν ταύτην.
Choku izula ni mulwirite, zonse izi zintu ka ziize zimu pangahalile ulu luzuvo.
37 Ἱερουσαλὴμ Ἱερουσαλήμ, ἡ ἀποκτείνουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν, ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου, ὃν τρόπον ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε.
Jerusalema, Jerusalema, uwe yo wi haya va polofita mane neku govola cha mabwe vonse vaka tumitwa kwako! Mi ni saka vule kwi kala nini kuvukerereza vaana vako, mane iri inkunku kutu kukwana twayo chiyi tu bika mu mavava, mi ku zwaaho kamu suni!
38 ἰδοὺ ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος.
Mubone, inzubo yenu muyi mu shalile cha matongo bulyo.
39 λέγω γὰρ ὑμῖν, οὐ μή με ἴδητε ἀπ’ ἄρτι ἕως ἂν εἴπητε· εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου.
Aho ni mulwirite keti ni mu bolye muni bone hape, mbwita chini mwancho kuti, 'kwina mikonde kwali iye yo keza mu izina lye Ireeza.'