< Κατα Λουκαν 4 >
1 Ἰησοῦς δὲ πλήρης πνεύματος ἁγίου ὑπέστρεψεν ἀπὸ τοῦ Ἰορδάνου, καὶ ἤγετο ἐν τῷ πνεύματι ἐν τῇ ἐρήμῳ
Boka po, Yesu abile atwalilwe Roho Mpeletau, atibuya boka kubende Jordani, ni ationgozwa ni Roho mu'lijangwa
2 ἡμέρας τεσσεράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου. καὶ οὐκ ἔφαγεν οὐδὲν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, καὶ συντελεσθεισῶν αὐτῶν ἐπείνασεν.
kwa machoba arobaini, ni kwoo atijaribiwa ni nchela. Muda woo alile kwaa chochote, ni mwishowe wa muda uno ayiisile njala.
3 εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ διάβολος· εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, εἰπὲ τῷ λίθῳ τούτῳ ἵνα γένηται ἄρτος.
Nchela atikum'bakia, “kama wenga ywa mwana wa Nnongo, liamuru liwe leno lipangite nkate.”
4 καὶ ἀπεκρίθη πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς· γέγραπται ὅτι οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος.
Yesu kaayangwa, itiandikwa; mundu atama kwaa nkate kichake.”
5 καὶ ἀναγαγὼν αὐτὸν ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τῆς οἰκουμένης ἐν στιγμῇ χρόνου·
Boka po nchela atikumuongoza kunani kwenye kilele sa kitombe, na atikumlaya falme yoti pakilambo kwa muda mfupi.
6 καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ διάβολος· σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν, ὅτι ἐμοὶ παραδέδοται καὶ ᾧ ἐὰν θέλω δίδωμι αὐτήν·
Nchela atikum'bakiya, “Nipala kukupatia mamlaka ya tawala falme yeno yoti pamope na fahari yake. Niwecha kukupanga nya kwa sababu nyoti nitikabidhiwa kwango niitawale na nindawecha kumpeya yoyoti nimpalae kumpeya.
7 σὺ οὖν ἐὰν προσκυνήσῃς ἐνώπιον ἐμοῦ, ἔσται σοῦ πᾶσα.
Kwa nyo, kati unda niaminia na kuniabudu, vitu vino vyooti vipala panga vyako.”
8 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· γέγραπται· προσκυνήσεις κύριον τὸν θεόν σου καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις.
Lakini Yesu kan'yangwa ni kummakiya, “iandikilwe,” Lazima umwabudu Ngwana Nnongo wako, ni lazima umtumikie ywembe kichake.”
9 ἤγαγεν δὲ αὐτὸν εἰς Ἱερουσαλὴμ καὶ ἔστησεν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ, καὶ εἶπεν αὐτῷ· εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν ἐντεῦθεν κάτω·
Baadaye nchela atikumuangoza Yesu hadi ku'Yerusalem ni kum'beka sehem ya kunani kabisa ya jengo lya hekalu ni kum'bakia, “Kati wenga ni mwana wa Nnongo, ujitombwe pae boka pano.
10 γέγραπται γὰρ ὅτι τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ διαφυλάξαι σε,
“Kwasababu iandikilwe “Apala lagiya malaika bake bakutunze ni kukulenda,
11 καὶ ὅτι ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσίν σε, μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου.
na bapala kukukakatuya kunani muluboko lyake ili kwamba kana ulumi magolo gako kunani ya liwe.”
12 καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς ὅτι εἴρηται· οὐκ ἐκπειράσεις κύριον τὸν θεόν σου.
Yesu atikumjibu akim'bakia, “Itinenwa, “kana umjaribu Ngwana Nnongo wako.”
13 καὶ συντελέσας πάντα πειρασμὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ’ αὐτοῦ ἄχρι καιροῦ.
Nchela payomwile kumjaribu Yesu atiboka ni kumleka hadi muda wenge.
14 Καὶ ὑπέστρεψεν ὁ Ἰησοῦς ἐν τῇ δυνάμει τοῦ πνεύματος εἰς τὴν Γαλιλαίαν· καὶ φήμη ἐξῆλθεν καθ’ ὅλης τῆς περιχώρου περὶ αὐτοῦ.
Boka po Yesu atibuya Galilaya kwa ngupu za Roho, ni habari kumhusu ywembe zitienea ni sambaa katika mikoa yapapipi yoti.
15 καὶ αὐτὸς ἐδίδασκεν ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν, δοξαζόμενος ὑπὸ πάντων.
Atifundisha katika masinagogi yabe, ni kila yumo atikumsifu.
16 Καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρά, οὗ ἦν ἀνατεθραμμένος, καὶ εἰσῆλθεν κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἀνέστη ἀναγνῶναι.
Lichoba limo ayei Nazareti, mji ambao atilekwa na kla. Kati cha ibile desturi yake atijingya ku'lisinagogi lichoba lya sabato, ni atiyema soma liandiko.
17 καὶ ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον τοῦ προφήτου Ἡσαΐου, καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον·
Atikabidhiwa gombo lya nabii Isaya nyoo, atiundwa gombo na pala sehemu yaiandikilwe,
18 πνεῦμα κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέν με εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς, ἀπέσταλκέν με
Roho wa Ngwana ywa mnani yango, keasababu anijeile mauta hubiri habari njema kwa maskini. Atikunituma tangaza uhuru kwa wafungwa ni panga bababona kwaa wecha bona kae kubabeka huru balo baba kandamizwa,
19 κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει, κηρύξαι ἐνιαυτὸν κυρίου δεκτόν.
tangaza mwaka ambao Ngwana apala laga wema wake.”
20 καὶ πτύξας τὸ βιβλίον ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ ἐκάθισεν, καὶ πάντων οἱ ὀφθαλμοὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦσαν ἀτενίζοντες αὐτῷ.
Boka po po akalitaba gombo, atikumrudishia kiongozi wa sinagogi, ni tama pae minyo ya bandu boti babile mu'lisinagogi bati kumlinga yembe.
21 ἤρξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς ὅτι σήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν.
Atumbwile longela nakwe akibaya, “Leno andiko lino litimile mmasikio yinu.
22 καὶ πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ, καὶ ἔλεγον· οὐχὶ υἱός ἐστιν Ἰωσὴφ οὗτος;
Kila yumo palo atishuhudia chelo cha kibaite, Yesu, ni benge miongoni mwabe batishangala na maneno ga hekima gagabile bokya katika nkano wake, Babile bakibaya, yono ni kijana tu wa Yusufu, nyonyo kwa?”
23 καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς· πάντως ἐρεῖτέ μοι τὴν παραβολὴν ταύτην· ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν· ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα εἰς τὴν Καφαρναοὺμ ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου.
Yesu atikubabakiya, “hakika mpala baya methal ino kwango nee,'”N'ganga jiponye mwene, choti chatuyowine panga Kapernaumu, mukipange pano kae kukaya kwinu.'”
24 εἶπεν δέ· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι ἑαυτοῦ.
Kae abayite, “hakika nindakuwabakiya mwenga, ndopo nabii angayeketilwa kachake.”
25 ἐπ’ ἀληθείας δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πολλαὶ χῆραι ἦσαν ἐν ταῖς ἡμέραις Ἡλείου ἐν τῷ Ἰσραήλ, ὅτε ἐκλείσθη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ ἔτη τρία καὶ μῆνας ἕξ, ὡς ἐγένετο λιμὸς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν,
Lakini nindakuwabakiya mwenga kweli kwamba kwabile ni bawelikwe banambone Israel katika kipindi sa Eliya, muda kunani paitabilwe ntopo na ula kwa miaka itatu ni nusu, muda kwabile ni ndele ngolo pa'kilambo choti.
26 καὶ πρὸς οὐδεμίαν αὐτῶν ἐπέμφθη Ἡλείας εἰ μὴ εἰς Σάρεπτα τῆς Σιδωνίας πρὸς γυναῖκα χήραν.
Lakini Eliya atumwile kwa yeyote yumo kwabe, lakini kwa mjane yumo ywa tamile Sarepta papipii ni mjo wa Sidoni.
27 καὶ πολλοὶ λεπροὶ ἦσαν ἐν τῷ Ἰσραὴλ ἐπὶ Ἐλισαίου τοῦ προφήτου, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἐκαθαρίσθη εἰ μὴ Ναιμὰν ὁ Σύρος.
Pia kwabile ni hakomo banambone Israel katika kipinda sa Elisha nabii, lakini ntopo hata yumowabe yapomwile isipokuwa Naamani mundu wa Siria.
28 καὶ ἐπλήσθησαν πάντες θυμοῦ ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούοντες ταῦτα,
Bandu boti nkati ya sinagogi batwele ni gadhabu payowine haga goti.
29 καὶ ἀναστάντες ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω τῆς πόλεως, καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους ἐφ’ οὗ ἡ πόλις ᾠκοδόμητο αὐτῶν, ὥστε κατακρημνίσαι αὐτόν·
Batiyema ni batikunchukuma panja ya mji, ni kumwongocha mpaka mu'mbwegu ya kitombe sa mji ambapo mji wabe wachengitwe kunani yake, ili waweche kumtomboya pae.
30 αὐτὸς δὲ διελθὼν διὰ μέσου αὐτῶν ἐπορεύετο.
Lakini apitile salama nkati yabe ni yendya zake.
31 Καὶ κατῆλθεν εἰς Καφαρναοὺμ πόλιν τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἦν διδάσκων αὐτοὺς ἐν τοῖς σάββασιν·
Boka po atiyelya Kapernaumu, katika mji wa Galilaya. Sabato yimo abile atifundisha bandu nkati ya sinagogi.
32 καὶ ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ ἦν ὁ λόγος αὐτοῦ.
Batishangala ni mapundisho gake, kwasababu atifundisha kwa mamlaka.
33 Καὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦν ἄνθρωπος ἔχων πνεῦμα δαιμονίου ἀκαθάρτου, καὶ ἀνέκραξεν φωνῇ μεγάλῃ·
Nambeambe lichoba liyo nkati a sinagogi, kwabile ni mundu abile ni roho nchafu wa nchela, ni atilela kwa lilobe la kunani,
34 ἔα, τί ἡμῖν καὶ σοί, Ἰησοῦ Ναζαρηνέ; ἦλθες ἀπολέσαι ἡμᾶς; οἶδά σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ.
“Tubi ni namani nakwe, Yesu wa Nazareti? Uichile kutuyomwa? Nitangite wenga wa nyai! Wenga wa mpeetau wa Nnongo!”
35 καὶ ἐπετίμησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς λέγων· φιμώθητι καὶ ἔξελθε ἀπ’ αὐτοῦ. καὶ ῥίψαν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον εἰς τὸ μέσον ἐξῆλθεν ἀπ’ αὐτοῦ μηδὲν βλάψαν αὐτόν.
Yesu atikumkemeya nchela buya, “ukotoke liki, ni u'mboke mundu yuno! Nchela yolo atikumtaikwa mundu yolo pae nkati yabe, atikum'boka yolo mundu bila ya kumsababishia maumivu gogoti.
36 καὶ ἐγένετο θάμβος ἐπὶ πάντας, καὶ συνελάλουν πρὸς ἀλλήλους λέγοντες· τίς ὁ λόγος οὗτος, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ καὶ δυνάμει ἐπιτάσσει τοῖς ἀκαθάρτοις πνεύμασιν, καὶ ἐξέρχονται;
Bandu boti batishangala, ni endelea kulongela kikowe chelo kila yumo nanyine, batibaya, “ni makowe ga aina gani haga?”Atikubaamuru roho bachapu kwa mamlaka ni ngupu ni bapala boka.
37 καὶ ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου.
Nga nyo, habari kunani ya esu itienea katika makowe gabazunguka mkoa wono.
38 Ἀναστὰς δὲ ἀπὸ τῆς συναγωγῆς εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν Σίμωνος. πενθερὰ δὲ τοῦ Σίμωνος ἦν συνεχομένη πυρετῷ μεγάλῳ, καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν περὶ αὐτῆς.
Boka po Yesu atiboka katika mji wolo ni atijingia katika nyumba ya Simoni. Nambeambe, mao bake mkwe ni Simoni abile andaminya homa kali, ni batikumsihi kwa niaba yake.
39 καὶ ἐπιστὰς ἐπάνω αὐτῆς ἐπετίμησεν τῷ πυρετῷ, καὶ ἀφῆκεν αὐτήν· παραχρῆμα δὲ ἀναστᾶσα διηκόνει αὐτοῖς.
Nga nyo, Yesu atiegelelya, atikemea ile homa ni itikumleka ghafla atiyema ni tumbwa kubatumikiya.
40 Δύνοντος δὲ τοῦ ἡλίου πάντες ὅσοι εἶχον ἀσθενοῦντας νόσοις ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν· ὁ δὲ ἑνὶ ἑκάστῳ αὐτῶν τὰς χεῖρας ἐπιτιθεὶς ἐθεράπευεν αὐτούς.
Liumu laitimbweli yima, bandu katika batimletea Yesu kila yumo ywabile atama ni maradhi ya aina ganambone abekite luboko lwake kunani ya kila mtamwe ni atikubaponya boti.
41 ἐξήρχοντο δὲ καὶ δαιμόνια ἀπὸ πολλῶν, κραυγάζοντα καὶ λέγοντα ὅτι σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. καὶ ἐπιτιμῶν οὐκ εἴα αὐτὰ λαλεῖν, ὅτι ᾔδεισαν τὸν Χριστὸν αὐτὸν εἶναι.
Ni nchela kae yatikuwapiya banambone wabe bakilela kwa malobe ni baya, “wenga ni mwana wa Nnongo! Yesu atikuwakemeia mashetani ni atikubaruhusu balongele, kwa sababu batitanga kwamba ywembe abile ni kristo.
42 Γενομένης δὲ ἡμέρας ἐξελθὼν ἐπορεύθη εἰς ἔρημον τόπον, καὶ οἱ ὄχλοι ἐπεζήτουν αὐτόν· καὶ ἦλθον ἕως αὐτοῦ, καὶ κατεῖχον αὐτὸν τοῦ μὴ πορεύεσθαι ἀπ’ αὐτῶν.
Muda pauyomwike, ayei eneo labile ntopo mundu. Makutano ga bandu babile bakimpala na icha katika eneo lya abile. Batijaribu kunkanikiya kana ayende kulipire nakwe.
43 ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτοὺς ὅτι καὶ ταῖς ἑτέραις πόλεσιν εὐαγγελίσασθαί με δεῖ τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ, ὅτι ἐπὶ τοῦτο ἀπεστάλην.
Lakini atikuwabakiya, “Lazima pia nihubiri habari inanoga ya ufalme wa Nnongo katika miji yenge yanambone, kwa kuwa yeno nga sababu nititumwa pano.
44 καὶ ἦν κηρύσσων εἰς τὰς συναγωγὰς τῆς Γαλιλαίας.
“Boka po atiyendelea hubiri nkati ya masinagogi katika uyahudi woti.