Κατα Λουκαν 3
1 εν ετει δε πεντεκαιδεκατω της ηγεμονιας τιβεριου καισαρος ηγεμονευοντος ποντιου πιλατου της ιουδαιας και τετραρχουντος της γαλιλαιας ηρωδου φιλιππου δε του αδελφου αυτου τετραρχουντος της ιτουραιας και τραχωνιτιδος χωρας και λυσανιου της αβιληνης τετραρχουντος
Tiden var kommet til det femtende regjeringsåret for den romerske keiseren Tiberius. Pontius Pilatus var landshøvding i Judea, Herodes var landsfyrste over Galilea, hans bror Filip var landsfyrste i Iturea og Trakonitis, og Lysanias hersket over Abilene.
2 επ αρχιερεων αννα και καιαφα εγενετο ρημα θεου επι ιωαννην τον του ζαχαριου υιον εν τη ερημω
Annas og Kaifas var øversteprester. På denne tiden kom det et budskap fra Gud til Johannes, sønnen til Sakarja, som levde ute i ødemarken.
3 και ηλθεν εις πασαν την περιχωρον του ιορδανου κηρυσσων βαπτισμα μετανοιας εις αφεσιν αμαρτιων
Johannes dro til distriktet nær elven Jordan. Over alt underviste han folket om at de kunne få syndene sine tilgitt dersom de tok avstand fra synden, vendte seg om til Gud og lot seg døpe.
4 ως γεγραπται εν βιβλω λογων ησαιου του προφητου λεγοντος φωνη βοωντος εν τη ερημω ετοιμασατε την οδον κυριου ευθειας ποιειτε τας τριβους αυτου
Dette hadde Gud forutsagt i det profeten Jesaja skrev i sin bok:”En stemme roper i ødemarkent:’Rydd vei for Herren! Gjør stiene rette for ham!
5 πασα φαραγξ πληρωθησεται και παν ορος και βουνος ταπεινωθησεται και εσται τα σκολια εις ευθειαν και αι τραχειαι εις οδους λειας
Fyll dalene, senk alle fjell og høyder! Rett ut svingene og jevn ut de grunne og steinete veiene!
6 και οψεται πασα σαρξ το σωτηριον του θεου
Da skal alle mennesker få se Guds frelse.’”
7 ελεγεν ουν τοις εκπορευομενοις οχλοις βαπτισθηναι υπ αυτου γεννηματα εχιδνων τις υπεδειξεν υμιν φυγειν απο της μελλουσης οργης
Mennesker i stort antall kom nå til Johannes for å bli døpt. Han talte strengt til dem og sa:”Ormeyngel! Tror dere at dere kan unnslippe Guds kommende dom?
8 ποιησατε ουν καρπους αξιους της μετανοιας και μη αρξησθε λεγειν εν εαυτοις πατερα εχομεν τον αβρααμ λεγω γαρ υμιν οτι δυναται ο θεος εκ των λιθων τουτων εγειραι τεκνα τω αβρααμ
Nei, først må dere bevise at dere virkelig har vendt dere bort fra synden ved å gjøre det som er rett og riktig. Innbill dere ikke at dere kan slippe bort ved å tenke:’Vi er trygge, for vi er jøder, og Abraham er vår stamfar.’ Jeg forsikrer dere at det ikke hjelper. Gud kan forvandle disse steinene her til jøder!
9 ηδη δε και η αξινη προς την ριζαν των δενδρων κειται παν ουν δενδρον μη ποιουν καρπον καλον εκκοπτεται και εις πυρ βαλλεται
Dommen henger over hodet på dere, øksen har allerede begynt å hugge i trestammen. Hvert tre som ikke bærer god frukt skal bli hogget ned og kastet på ilden!”
10 και επηρωτων αυτον οι οχλοι λεγοντες τι ουν ποιησομεν
Da spurte folket:”Hva vil du at vi skal gjøre?”
11 αποκριθεις δε λεγει αυτοις ο εχων δυο χιτωνας μεταδοτω τω μη εχοντι και ο εχων βρωματα ομοιως ποιειτω
Han svarte:”Den som har to skjorter, skal gi bort den ene til den som ingen har. Og den av dere som har mat, skal gi til dem som er sultne.”
12 ηλθον δε και τελωναι βαπτισθηναι και ειπον προς αυτον διδασκαλε τι ποιησομεν
Til og med tollere kom for å bli døpt, og de spurte:”Hvordan kan vi vise at vi har sluttet å synde?”
13 ο δε ειπεν προς αυτους μηδεν πλεον παρα το διατεταγμενον υμιν πρασσετε
”Gjennom det å være ærlige”, svarte han.”Krev ikke mer i skatt enn det som de romerske myndighetene har gitt befaling om.”
14 επηρωτων δε αυτον και στρατευομενοι λεγοντες και ημεις τι ποιησομεν και ειπεν προς αυτους μηδενα διασεισητε μηδε συκοφαντησητε και αρκεισθε τοις οψωνιοις υμων
”Og vi da, hva skal vi gjøre?” spurte noen soldater. Johannes svarte:”Tving ikke til dere penger ved å bruke trusler og vold, men vær fornøyd med den lønnen dere har.”
15 προσδοκωντος δε του λαου και διαλογιζομενων παντων εν ταις καρδιαις αυτων περι του ιωαννου μηποτε αυτος ειη ο χριστος
Hele folket ventet på at Messias, den lovede kongen, snart skulle komme. Nå spurte de seg om det kunne være Johannes som var oppfyllelsen på det gamle løftet?
16 απεκρινατο ο ιωαννης απασιν λεγων εγω μεν υδατι βαπτιζω υμας ερχεται δε ο ισχυροτερος μου ου ουκ ειμι ικανος λυσαι τον ιμαντα των υποδηματων αυτου αυτος υμας βαπτισει εν πνευματι αγιω και πυρι
Men Johannes svarte alle:”Jeg døper dere med vann, men snart kommer en som er større enn meg. Han er så mektig at jeg ikke en gang er verdig til å løse opp remmene på sandalene hans. Han skal døpe dere med Guds Hellige Ånd og ild.
17 ου το πτυον εν τη χειρι αυτου και διακαθαριει την αλωνα αυτου και συναξει τον σιτον εις την αποθηκην αυτου το δε αχυρον κατακαυσει πυρι ασβεστω
Det er han som skal dømme verden. Han står ferdig til å skille de onde fra dem som følger Guds vilje, på samme måten som bonden når han skiller agnene fra hveten. Etter at han har renset opp på plassen der de tresker kornet, skal han samle hveten i laden, men agnene skal han brenne opp i en ild som aldri slokner.”
18 πολλα μεν ουν και ετερα παρακαλων ευηγγελιζετο τον λαον
På mange forskjellige måter formante Johannes folket gjennom budskapet han bar fram.
19 ο δε ηρωδης ο τετραρχης ελεγχομενος υπ αυτου περι ηρωδιαδος της γυναικος φιλιππου του αδελφου αυτου και περι παντων ων εποιησεν πονηρων ο ηρωδης
Johannes rettet også sterk kritikk mot Herodes, herskeren i Galilea. Særlig for hans forhold til Herodias, som var kona til broren hans, og for alt det andre onde han gjorde.
20 προσεθηκεν και τουτο επι πασιν και κατεκλεισεν τον ιωαννην εν τη φυλακη
Derfor fikk Herodes seinere satt Johannes i fengsel. På denne måten fikk han lagt enda en ny ond gjerning til den lange listen av misgjerninger han fra før av hadde pådratt seg.
21 εγενετο δε εν τω βαπτισθηναι απαντα τον λαον και ιησου βαπτισθεντος και προσευχομενου ανεωχθηναι τον ουρανον
Mye folk kom nå til Johannes for å bli døpt. Jesus kom også og lot seg døpe. Da Jesus etter dåpen sto der og ba, åpnet himmelen seg.
22 και καταβηναι το πνευμα το αγιον σωματικω ειδει ωσει περιστεραν επ αυτον και φωνην εξ ουρανου γενεσθαι λεγουσαν συ ει ο υιος μου ο αγαπητος εν σοι ηυδοκησα
Synlig senket Guds Hellige Ånd seg ned over ham i form av en due, og en stemme fra himmelen sa:”Du er min elskede Sønn, du er min glede.”
23 και αυτος ην ο ιησους ωσει ετων τριακοντα αρχομενος ων ως ενομιζετο υιος ιωσηφ του ηλι
Jesus var rundt 30 år da han begynte å undervise folket og gjøre mirakler. Han ble ansett for å være sønnen til Josef. Far til Josef, og forfedrenes hans lenger tilbake hadde denne rekkefølgen: Eli,
24 του ματθατ του λευι του μελχι του ιαννα του ιωσηφ
Mattat, Levi, Melki, Jannai, Josef,
25 του ματταθιου του αμως του ναουμ του εσλι του ναγγαι
Mattatia, Amos, Nahum, Esli, Naggai,
26 του μααθ του ματταθιου του σεμει του ιωσηφ του ιουδα
Ma`at, Mattatia, Sjimi, Josek, Joda,
27 του ιωαννα του ρησα του ζοροβαβελ του σαλαθιηλ του νηρι
Johanan, Resa, Serubabel, Sealtiel, Neri,
28 του μελχι του αδδι του κωσαμ του ελμωδαμ του ηρ
Melki, Addi, Kosam, Elmadam, Er,
29 του ιωση του ελιεζερ του ιωρειμ του ματθατ του λευι
Josva, Elieser, Jorim, Mattat, Levi,
30 του συμεων του ιουδα του ιωσηφ του ιωναν του ελιακειμ
Simeon, Juda, Josef, Jonam, Eljakim,
31 του μελεα του μαιναν του ματταθα του ναθαν του δαβιδ
Melea, Manna, Mattata, Natan, David,
32 του ιεσσαι του ωβηδ του βοοζ του σαλμων του ναασσων
Isai, Obed, Boas, Salmon, Naksjon,
33 του αμιναδαβ του αραμ του εσρωμ του φαρες του ιουδα
Amminadab, Admin, Arni, Hesron, Peres, Juda,
34 του ιακωβ του ισαακ του αβρααμ του θαρα του ναχωρ
Jakob, Isak, Abraham, Tarah, Nakor,
35 του σαρουχ του ραγαυ του φαλεκ του εβερ του σαλα
Serug, Re`u, Peleg, Eber, Salah,
36 του καιναν του αρφαξαδ του σημ του νωε του λαμεχ
Kenan, Arpaksad, Sem, Noah, Lamek,
37 του μαθουσαλα του ενωχ του ιαρεδ του μαλελεηλ του καιναν
Metusalah, Enok, Jered, Mahalael, Kenan,
38 του ενως του σηθ του αδαμ του θεου
Enosj, Set. Set var sønn til Adam som ble skapt av Gud.
