Κατα Ματθαιον 15
1 Τότε προσέρχονται τῷ Ἰησοῦ (οἱ *k*) ἀπὸ Ἱεροσολύμων Φαρισαῖοι καὶ γραμματεῖς λέγοντες·
Na kutu mwet Pharisee ac mwet luti Ma Sap elos tuku liki acn Jerusalem ac siyuk sin Jesus,
2 διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων; οὐ γὰρ νίπτονται τὰς χεῖρας αὐτῶν ὅταν ἄρτον ἐσθίωσιν.
“Efu ku mwet tuma lutlut lom elos tia akos mwe luti ma ituku nu sesr sin mwet matu lasr oemeet me uh? Elos tiana akfalye ma oakwuki ke ouiyen aknasnasye paolos meet liki elos mongo!”
3 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς· διὰ τί καὶ ὑμεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν;
Na Jesus el topuk ac fahk, “Ac efu ku kowos tia akos ma sap lun God, a kowos fahsr na ke mwe luti lowos sifacna?
4 ὁ γὰρ θεὸς (εἶπεν *N(k)O*) (λέγων· *k*) τίμα τὸν πατέρα (σοῦ *k*) καὶ τὴν μητέρα, καὶ ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω.
Tuh God El fahk mu, ‘Sunakin papa tomom ac nina kiom,’ ac ‘Kutena mwet su selngawi papa tumal ku nina kial ac fah anwuki.’
5 ὑμεῖς δὲ λέγετε· ὃς ἂν εἴπῃ τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί· δῶρον ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς,
A kowos luti ac fahk mu fin oasr kutena ma yurin sie mwet ma el ku in sang kasru papa tumal ku nina kial, a el fahk mu, ‘Ma se inge ma lun God,’
6 (καὶ *k*) οὐ μὴ (τιμήσει *N(k)O*) τὸν πατέρα αὐτοῦ (ἢ τὴν μητέρα αὐτοῦ, *KO*) καὶ ἠκυρώσατε (τὸν *N(k)O*) (λόγον *N(K)O*) τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν.
na el tia enenu in sunakin papa tumal. Ke kowos oru ouinge kowos tia akos ma God El sapkin, tuh kowos in oru na mwe luti lowos sifacna.
7 Ὑποκριταί, καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἠσαΐας λέγων·
Kowos mwet wosounkas! Arulana pwaye ke Isaiah el tuh palye keiwos fahk mu,
8 (Ἐγγίζει μοι *K*) Ὁ λαὸς οὗτος (τῷ στόματι αὐτῶν καὶ *K*) τοῖς χείλεσίν με τιμᾷ, ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾽ ἐμοῦ.
‘Mwet inge sunakinyu na ke oalulos, A insialos loes likiyu.
9 μάτην δὲ σέβονταί με διδάσκοντες διδασκαλίας, ἐντάλματα ἀνθρώπων.
Wangin sripen alu lalos nu sik, Mweyen elos luti mwet uh ke ma sap ma elos sifacna orala, oana in ma sap luk!’”
10 Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον εἶπεν αὐτοῖς· ἀκούετε καὶ συνίετε·
Na Jesus el pangonma un mwet uh nu yorol ac fahk nu selos, “Lohng, tuh in kalem suwos!
11 οὐ τὸ εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον, ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος, τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
Tia ma su utyak nu in oalin sie mwet pa akfohkfokye moul lal uh, a ma su illa liki oalul pa akfohkfokyal uh.”
12 Τότε προσελθόντες οἱ μαθηταὶ (αὐτοῦ *ko*) (λέγουσιν *N(k)O*) αὐτῷ· οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν;
Na mwet tumal lutlut elos tuku nu yorol ac fahk, “Ku kom etu lah mwet Pharisee elos toasrla ke ma kom fahk ah?”
13 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται.
Ac Jesus el topkolos ac fahk, “Sak nukewa su Papa tumuk inkusrao el tia yukwiya, ac fah fifyak.
14 ἄφετε αὐτούς· τυφλοί εἰσιν ὁδηγοί τυφλῶν. τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται.
Nimet elya selos! Elos mwet kol kun; ac mwet kun se fin pwen sie pac mwet kun, eltal kewa ac putatyang nu in luf uh.”
15 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ· φράσον ἡμῖν τὴν παραβολὴν ταύτην.
Na Peter el fahk nu sel, “Aketeya nu sesr kalmen kas lom nu sin mwet Pharisee uh.”
16 Ὁ δὲ (Ἰησοῦς *k*) εἶπεν· ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;
Na Jesus el fahk nu selos, “Ya kowos srakna oana mwet saya uh, soenna kalem?
17 (οὐ *N(K)O*) νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται;
Ya kowos tia etu? Kutena ma su utyak nu in oalin sie mwet ac fah som nu in sial, ac illa liki manol.
18 τὰ δὲ ἐκπορευόμενα ἐκ τοῦ στόματος ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχεται, κἀκεῖνα κἀκεῖνα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
A ma su illa liki oalin sie mwet, ma inge tuku liki nunak lun insial, ac ma inge pa akfohkfokye moul lun sie mwet.
19 ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, πορνεῖαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι.
Mweyen nunak koluk uh tuku liki insial me, ac kolol in orek akmas, kosro, ac oru kutepacna lumah koluk saya uh; in pusr, kikiap, ac kaskas koluk lain mwet.
20 ταῦτά ἐστιν τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον· τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν οὐ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
Pa inge ma su akfohkfokye sie mwet. A in tia ohlla pao meet liki mongo, oana lumah ma elos fahk kowos in oru — ma inge tia akfohkfokye moul lun mwet.”
21 Καὶ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος.
Jesus el fahsr liki acn sac, ac som nu in acn ma oan apkuran nu Tyre ac Sidon.
22 καὶ ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα (ἔκραζεν *N(k)O*) (αὐτῷ *k*) λέγουσα· ἐλέησόν με, κύριε (υἱὸς *N(k)O*) Δαυίδ. ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται.
Sie mutan Canaan su muta in acn sac tuku nu yorol, ac wowoyak ac fahk, “Wen nutin David, nunak munas, pakoten nu sik. Oasr musen demon in acn se nutik, ac el arulana keok kac.”
23 Ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτουν αὐτὸν λέγοντες· ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν.
Tusruktu wanginna ma Jesus el fahk nu sel. A mwet tumal lutlut elos kwafe nu sel ac fahk, “Supwalla! El fahsr tokosr ac arulana wowon!”
24 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ.
Na Jesus el fahk, “Supweyukme nga nu sin sheep tuhlac sin mwet Israel mukena.”
25 Ἡ δὲ ἐλθοῦσα (προσεκύνει *NK(o)*) αὐτῷ λέγουσα· κύριε, βοήθει μοι.
A mutan sac tuku ac putati nu ke nial ac fahk, “Leum, kasreyu!”
26 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐκ ἔστιν καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις.
Ac Jesus el fahk, “Tia fal in eis mongo nun tulik ac sisla nu sin kosro ngalngul.”
27 Ἡ δὲ εἶπεν· ναὶ κύριε· καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν.
Na mutan sac fahk, “Aok, pwaye Leum, tusruktu finne kosro ngalngul uh, elos kang pac kutkut in mongo ma putatla liki tepu lun leum lalos uh.”
28 Τότε ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ· ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις· γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.
Ke ma inge Jesus el fahk, “Kom sie mutan su arulana yohk lulalfongi la! Enenu lom an ac fah orek nu sum oana siyuk lom an.” Na in kitin pacl ah na tulik mutan se natul ah kwela.
29 Καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἦλθεν παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ ὄρος ἐκάθητο ἐκεῖ.
Jesus el som liki acn sac ac fahsr ut sisken lulu Galilee. El fanyak nu ke sie acn fulat ac muta nu ten.
30 καὶ προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἔχοντες μεθ᾽ ἑαυτῶν χωλούς, τυφλούς, κυλλούς, κωφούς, καὶ ἑτέρους πολλοὺς καὶ ἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας (αὐτοῦ *N(k)O*) (Ἰησοῦ· *k*) καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς
Un mwet puspis tuku nu yorol, ac elos us mwet ul, mwet kun, mwet sukapas, mwet tia ku in kaskas, ac mwet mas puspis saya, ac filiya yurin Jesus; ac el akkeyalosla.
31 ὥστε (τὸν ὄχλον *N(k)O*) θαυμάσαι βλέποντας κωφοὺς λαλοῦντας, κυλλοὺς ὑγιεῖς, (καὶ *no*) χωλοὺς περιπατοῦντας, καὶ τυφλοὺς βλέποντας. καὶ ἐδόξασαν τὸν θεὸν Ἰσραήλ.
Mwet uh arulana fwefela ke elos liye mwet nikin kas elos kaskas, mwet sukapas elos kwela, mwet ul elos fahsr, ac mwet kun elos liye. Ouinge elos kaksakin God lun Israel.
32 Ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν· σπλαγχνίζομαι ἐπὶ τὸν ὄχλον ὅτι ἤδη (ἡμέραι *N(k)O*) τρεῖς προσμένουσίν μοι καὶ οὐκ ἔχουσιν τί φάγωσιν. καὶ ἀπολῦσαι αὐτοὺς νήστεις οὐ θέλω μήποτε μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ.
Jesus el pangonma mwet tumal lutlut ac fahk, “Nga pakomuta mwet inge, mweyen elos wiyu len tolu lah ac inge wangin ma elos in kang. Nga tia lungse supwalosla ac tia kitalosi, mweyen elos ac ku in mulalla inkanek uh.”
33 καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταί (αὐτοῦ· *ko*) πόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον;
Na mwet tumal lutlut elos siyuk sel, “Kut ac konauk oya mongo ma ac fal nu sin u lulap se inge in acn mwesis se inge?”
34 Καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· πόσους ἄρτους ἔχετε; οἱ δὲ εἶπαν· ἑπτὰ καὶ ὀλίγα ἰχθύδια.
Na Jesus el siyuk selos, “Bread ekasr oasr yuruwos?” Elos fahk, “Lof itkosr, ac ik srisrik ekasr.”
35 καὶ (παραγγείλας τῷ ὄχλῳ *N(k)O*) ἀναπεσεῖν ἐπὶ τὴν γῆν
Na Jesus el sap mwet uh in muta fin fohk uh.
36 (καὶ *k*) (ἔλαβεν *N(k)O*) τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας, (καὶ *no*) εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ (ἐδίδου *N(k)O*) τοῖς μαθηταῖς (αὐτοῦ, *ko*) οἱ δὲ μαθηταὶ (τοῖς ὄχλοις. *N(k)O*)
Na el eis lof itkosr ac ik uh, ac sang kulo nu sin God. El kunsalik ac sang nu sin mwet tumal lutlut, ac elos sang nu sin mwet uh.
37 καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν, ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις.
Mwet nukewa mongo nwe kihpi na. Na mwet tumal lutlut elos orani fotoh itkosr ke luwen mongo uh.
38 οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι ἄνδρες χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων.
Pisen mwet ma mongo uh oasr ke tausin akosr mukul, sayen mutan ac tulik.
39 Καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἐνέβη εἰς τὸ πλοῖον καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια (Μαγαδάν. *N(k)O*)
Na Jesus el supwalik mwet uh, ac sroang nu fin oak soko ac som nu in acn Magadan.
