Κατα Ματθαιον 15
1 Τότε προσέρχονται τῷ Ἰησοῦ ἀπὸ Ἱεροσολύμων Φαρισαῖοι καὶ γραμματεῖς λέγοντες
A LAILA hele mai la io Iesu la na kakauolelo a me na Parisaio no Ierusalema mai, ninau mai la,
2 Διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων; οὐ γὰρ νίπτονται τὰς χεῖρας ὅταν ἄρτον ἐσθίωσιν.
No ke aha la e pale nei kau poe haumana i ka mooolelo a ka poe lunakahiko? No ka mea, aole lakou e holoi i na lima o lakou i ka lakou ai ana.
3 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς Διὰ τί καὶ ὑμεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν;
Olelo aku la oia ia lakou, i aku la, No ke aha la hoi oukou e pale nei i ke kanawai o ke Akua ma ka oukou mooolelo?
4 ὁ γὰρ Θεὸς εἶπεν Τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, καί Ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω·
Ua kauoha mai ke Akua, i ka i ana mai, E malama oe i ka makuakane a me ka makuwahine; a o ka mea olelo hoino aku i ka makuakane a i ka maku wahine paha, e make ia.
5 ὑμεῖς δὲ λέγετε Ὃς ἂν εἴπῃ τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί Δῶρον ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς,
A ke olelo nei oukou, O ka mea e olelo aku i ka makuakane a i ka makuwahine paha, Ua laa, o ka'u mea e pono ai oe;
6 οὐ μὴ τιμήσει τὸν πατέρα αὐτοῦ ἢ τὴν μητέρα αὐτοῦ· καὶ ἠκυρώσατε τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν.
Aole ia e malama hou aku i kona makuakane, a me kona makuwahine. Pela oukou i hoole ai i ke kanawai o ke Akua ma ka oukou mooolelo.
7 ὑποκριταί, καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἡσαΐας λέγων
E ka poe hookamani, pono io ka Isaia i olelo mai ai no oukou, i ka i ana,
8 Ὁ λαὸς οὗτος τοῖς χείλεσίν με τιμᾷ, ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ’ ἐμοῦ·
O keia poe kanaka, ke hookokoke mai nei lakou ia'u me ko lakou waha, a ke hoomaikai mai nei ia'u me na lehelehe; aka, o ko lakou naau la, he mamao loa ia ia'u.
9 μάτην δὲ σέβονταί με, διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλματα ἀνθρώπων.
Make hewa ko lakou malama ana mai ia'u, i ka lakou ao ana aku i na kauoha a na kanaka i kumu e malamaia'i.
10 Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον εἶπεν αὐτοῖς Ἀκούετε καὶ συνίετε·
Kahea aku la ia i ka poe kanaka, i aku la, E hoolohe mai oukou, a o hoomaopopo hoi.
11 οὐ τὸ εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον, ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
Aole e haumia ke kanaka i ka mea i komo ma ka waha; aka, o ka mea i puka ae mailoko mai o ka waha, oia ka mea e haumia ai ke kanaka.
12 Τότε προσελθόντες οἱ μαθηταὶ λέγουσιν αὐτῷ Οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν;
Alaila, hele aku la kana poe haumana, i aku la ia ia, Ke ike nei anei oe, ua huhu ka poe Parisaio i ko lakou lohe ana i keia olelo?
13 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται.
Olelo mai la ia, i mai la, O na mea kanu a pau aole i kanuia e ko'u Makua i ka lani, e pau ia i ka uhukiia.
14 ἄφετε αὐτούς· τυφλοί εἰσιν ὁδηγοί τυφλῶν· τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται.
E waiho pela ia lakou; he poe alakai makapo lakou no na makapo: ina he makapo e alakai i ka makapo, e haule pu laua iloko o ka lua.
15 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ Φράσον ἡμῖν τὴν παραβολήν.
Olelo aku la o Petero ia ia, i aku la, E hoakaka mai oe i keia olelonane.
16 ὁ δὲ εἶπεν Ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;
I mai la o Iesu, Oukou anei kekahi i hoomaopopo ole?
17 οὐ νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται;
Aole anei oukou i ike, o ka mea komo ma ka waha, ua hele iho no ia maloko o ka opu, a ua hooleiia'ku ia ma ke kiona?
18 τὰ δὲ ἐκπορευόμενα ἐκ τοῦ στόματος ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχεται, κἀκεῖνα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
Aka, o ka mea e puka ana mailoko mai o ka waha, mailoko mai ia o ka naau; oia ka mea e haumia ai ke kanaka.
19 ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, πορνεῖαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι.
No ka mea, mailoko mai o ka naau ke puka mai nei na manao ino, ka pepehi kanaka ana, ka moe kolohe ana, ka hookamakama ana, ka aihue ana, ka hoopunipuni ana, a me na olelo ino.
20 ταῦτά ἐστιν τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον· τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν οὐ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
Oia na mea e hanmia ai ke kanaka: aka, o ka ai ana me na lima holoi ole ia, aole e haumia ke kanaka ia mea.
21 Καὶ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος.
Hele aku la o Iesu mai ia wahi aku, a hiki aku la ma na mokuna o Turo a me Sidona.
22 καὶ ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα ἔκραζεν λέγουσα Ἐλέησόν με, Κύριε υἱὸς Δαυείδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται.
Aia ilaila kekahi wahine Kanaana no ia aina i hele mai ai, kahea mai la ia ia, i mai la, E ka Haku, ka mamo a Davida, e aloha mai oe ia'u, ua uluhia loa kuu kaikamahine e ka daimonio.
23 ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτουν αὐτὸν λέγοντες Ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν.
Aole ia i olelo iki aku ia ia. Hele aku la kana mau haumana, a noi aku la ia ia, E hoihoi aku oe ia ia; no ka mea, ke walaau mai nei ia mahope o kakou.
24 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ.
Olelo mai la ia, i mai la, Ua hoounaia mai nei au i ka ohana hipa auwana o ka Iseraela wale no.
25 ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνει αὐτῷ λέγουσα Κύριε, βοήθει μοι.
Hele mai la ua wahine la, moe iho la ia imua ona, i mai la, E ka Haku, e kokua mai oe ia'u.
26 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐκ ἔστιν καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις.
Olelo aku la o Iesu, i aku la, Aole e pono ke lawe i ka ai a na kamalii, a hoolei aku na na ilio.
27 ἡ δὲ εἶπεν Ναί, κύριε· καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν.
I mai la kela, He oiaio, e ka Haku; ua ai no nae na ilio i na hunahuna i helelei iho malalo o ka papaaina a ko lakou haku.
28 τότε ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις· γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.
Alaila, olelo aku la o Iesu ia ia, i aku la, E ka wahine, nui kou manaoio; me kau makemake, pela e hanaia'ku ai nou. A ola iho la kana kaikamahine ia hora.
29 Καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἦλθεν παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ ὄρος ἐκάθητο ἐκεῖ.
Hele aku la o Iesu ma ia wahi aku, a hiki aku la ma ke kae loko i Galilaia: pii aku la ia iluna i kekahi mauna, a noho iho la ilaila.
30 καὶ προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἔχοντες μεθ’ ἑαυτῶν χωλούς, κυλλούς, τυφλούς, κωφούς, καὶ ἑτέρους πολλούς, καὶ ἔριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ· καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς·
He nui ka poe kanaka i hele mai io na la, e halihali pu mai ana i na oopa, i na makapo, i na aa, i na mumuku, a me na mea e ae he nui wale, a waiho iho la ia lakou ma na wawae o Iesu; a hoola iho la oia ia lakou.
31 ὥστε τὸν ὄχλον θαυμάσαι βλέποντας κωφοὺς λαλοῦντας κυλλοὺς ὑγιεῖς καὶ χωλοὺς περιπατοῦντας καὶ τυφλοὺς βλέποντας· καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν Ἰσραήλ.
Mahalo aku la ua poe kanaka la i ko lakou ike ana ae i na aa e olelo ana, i na mumuku e ola ana, i na oopa e hele ana, a i na makapo e ike ana; a hoonani aku la lakou i ke Akua o ka Iseraela.
32 Ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν Σπλαγχνίζομαι ἐπὶ τὸν ὄχλον, ὅτι ἤδη ἡμέραι τρεῖς προσμένουσίν μοι καὶ οὐκ ἔχουσιν τί φάγωσιν· καὶ ἀπολῦσαι αὐτοὺς νήστεις οὐ θέλω, μή ποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ.
Kahea mai la o Iesu i kana poe haumana, i mai la, Ke aloha aku nei ko'u naau i keia poe kanaka, no ka mea, eia ke kolu o ka la i noho ai lakou me au, aole hoi a lakou mea e ai ai; aole au makemake e hoihoi aku ia lakou me ka pololi, o maule auanei lakou ma ke ala.
33 καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταί Πόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον;
I aku la kana poe haumana ia ia, Nohea la e loaa'i ia kakou ka berena ma keia wahi waonahele, i maona ai ka poe nui me neia?
34 καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Πόσους ἄρτους ἔχετε; οἱ δὲ εἶπαν Ἑπτά, καὶ ὀλίγα ἰχθύδια.
Ninau mai la o Iesu ia lakou, Ehia na popo berena a oukou? I aku la lakou, Ehiku, a he mau wahi ia liilii.
35 καὶ παραγγείλας τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν ἐπὶ τὴν γῆν
Olelo aku la ia i ua poe kanaka la, e noho ilalo ma ka honua.
36 ἔλαβεν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις.
Lalau aku la ia i na popo berena ehiku, a me na ia, hooalohaloha aku la, wawahi iho la, haawi aku la i na haumana ana, a haawi aku la hoi na haumana i ka poe kanaka.
37 καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις.
Ai iho la lakou a pau a maona: hoiliili iho la lakou i na hakina i koe, ehiku hinai i piha.
38 οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι ἄνδρες χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων.
O ka poe i ai, eha tausani kanaka, he okoa na wahine a me na kamalii.
39 Καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἐνέβη εἰς τὸ πλοῖον, καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια Μαγαδάν.
A hoihoi aku la ia i ua poe la, ee aku la ia maluna o ka moku, a holo aku la ma kekahi kae o Magedala.
