Προς Ρωμαιους 11
1 Λέγω λοιπόν, Μήπως απέρριψεν ο Θεός τον λαόν αυτού; Μη γένοιτο· διότι και εγώ Ισραηλίτης είμαι, εκ σπέρματος Αβραάμ, εκ φυλής Βενιαμίν.
I saye then: hath god cast awaye his people? God forbyd. For even I verely am an Israelite of the seed of Abraha and of ye tribe of Beniamin
2 Δεν απέρριψεν ο Θεός τον λαόν αυτού, τον οποίον προεγνώρισεν. Η δεν εξεύρετε τι λέγει η γραφή περί του Ηλία; πως ομιλεί προς τον Θεόν κατά του Ισραήλ, λέγων·
god hath not cast awaye his people which he knew before. Ether wote ye not what the scripture sayth by the mouth of Helias how he maketh intercession to god agaynst Israel sayinge:
3 Κύριε, τους προφήτας σου εθανάτωσαν και τα θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν, και εγώ εναπελείφθην μόνος, και ζητούσι την ψυχήν μου.
Lorde they have kylled thy prophetes and dygged doune thyn alters: and I am lefte only and they seke my lyfe.
4 Αλλά τι αποκρίνεται προς αυτόν ο Θεός; Αφήκα εις εμαυτόν επτά χιλιάδας ανδρών, οίτινες δεν έκλιναν γόνυ εις τον Βάαλ.
But what sayth the answer of god to him agayne? I have reserved vnto me seven thousande men which have not bowed the knee to Baal.
5 Ούτω λοιπόν και επί του παρόντος καιρού απέμεινε κατάλοιπόν τι κατ' εκλογήν χάριτος.
Even so at this tyme ys ther a remnanaunt lefte thorow the eleccion of grace.
6 Εάν δε κατά χάριν, δεν είναι πλέον εξ έργων· επειδή τότε η χάρις δεν γίνεται πλέον χάρις. Εάν δε εξ έργων, δεν είναι πλέον χάρις· επειδή το έργον δεν είναι πλέον έργον.
Yf it be of grace the is it not of workes. For then were grace no moare grace. Yf it be of workes then is it no moare grace. For then were deservyng no lenger deservynge.
7 Τι λοιπόν; Ο Ισραήλ δεν επέτυχεν εκείνο το οποίον ζητεί, οι εκλεκτοί όμως επέτυχον· οι δε λοιποί ετυφλώθησαν,
What then? Israel hath not obtayned that that he sought. No but yet the election hath obtayned it. The remnaunt are blynded
8 καθώς είναι γεγραμμένον· Έδωκεν εις αυτούς ο Θεός πνεύμα νυσταγμού, οφθαλμούς διά να μη βλέπωσι και ώτα διά να μη ακούωσιν, έως της σήμερον ημέρας.
accordynge as it is written: God hath geven the the sprete of vnquyetnes: eyes that they shuld not se and eares that they shuld not heare even vnto this daye.
9 Και ο Δαβίδ λέγει· Ας γείνη η τράπεζα αυτών εις παγίδα και εις βρόχον και εις σκάνδαλον και εις ανταπόδομα εις αυτούς·
And David sayth: Let their table be made a snare to take them with all and an occasion to faule and a rewarde vnto them.
10 ας σκοτισθώσιν οι οφθαλμοί αυτών διά να μη βλέπωσι, και τον νώτον αυτών διαπαντός κύρτωσον.
Let their eyes be blynded that they se not: and ever bowe doune their backes.
11 Λέγω λοιπόν, Μήπως έπταισαν διά να πέσωσι; Μη γένοιτο· αλλά διά της πτώσεως αυτών έγεινεν η σωτηρία εις τα έθνη, διά να κινήση αυτούς εις ζηλοτυπίαν.
I saye then: Have they therfore stombled that they shulde but faule only? God forbyd: but thorowe their faule is salvacio happened vnto the gentyls for to provoke the with all.
12 Και εάν η πτώσις αυτών ήναι πλούτος του κόσμου και ελάττωσις αυτών πλούτος των εθνών, πόσω μάλλον το πλήρωμα αυτών;
Wherfore yf the faule of them be the ryches of the worlde: and the mynysshynge of them the ryches of the gentyls: How moche more shuld it be so yf they all beleved.
13 Διότι προς εσάς τα έθνη λέγω, Εφ' όσον μεν είμαι εγώ απόστολος των εθνών, την διακονίαν μου δοξάζω,
I speake to you gentyls in as moche as I am the Apostle of ye gentyls I will magnify myn office
14 ίσως κινήσω εις ζηλοτυπίαν αυτούς, οίτινες είναι σαρξ μου και σώσω τινάς εξ αυτών.
that I myght provoke them which are my flesshe and myght save some of them.
15 Διότι εάν η αποβολή αυτών ήναι φιλίωσις του κόσμου, τι θέλει είσθαι η πρόσληψις αυτών ειμή ζωή εκ νεκρών;
For yf the castynge awaye of them be the reconcylynge of the worlde: what shall the receavynge of them be but lyfe agayne from deeth?
16 Και εάν η ζύμη ήναι αγία, είναι και το φύραμα· και εάν η ρίζα ήναι αγία, είναι και οι κλάδοι.
For yf one pece be holy the whole heepe is holy. And yf the rote be holy the braunches are holy also.
17 Αλλ' εάν τινές των κλάδων απεκόπησαν, συ δε αγριελαία ούσα ενεκεντρίσθης μεταξύ αυτών και έγεινες συγκοινωνός της ρίζης και της παχύτητος της ελαίας,
Though some of the brauuches be broken of and thou beynge a wylde olyue tree arte graft in amonge them and made parttaker of ye rote and fatnes of the olyve tree
18 μη κατακαυχάσαι εναντίον των κλάδων· εάν δε κατακαυχάσαι, συ δεν βαστάζεις την ρίζαν, αλλ' η ρίζα σε.
bost not thy selfe agaynst the brauches. For yf thou bost thy selfe remember that thou bearest not the rote but the rote the.
19 Θέλεις ειπεί λοιπόν· Απεκόπησαν οι κλάδοι, διά να εγκεντρισθώ εγώ.
Thou wilt saye then: the brauches are broken of that I myght be grafte in.
20 Καλώς· διά την απιστίαν απεκόπησαν, συ δε διά της πίστεως ίστασαι· μη υψηλοφρόνει, αλλά φοβού·
Thou sayest well: because of vnbeleve they are broken of and thou stondest stedfast in fayth.
21 διότι εάν ο Θεός δεν εφείσθη τους φυσικούς κλάδους, πρόσεχε μήπως δεν φεισθή μηδέ σε.
Be not hye mynded but feare seynge that God spared not the naturall braunches lest haply he also spare not the.
22 Ιδέ λοιπόν την χρηστότητα και την αυστηρότητα του Θεού, επί μεν τους πεσόντας την αυστηρότητα, επί σε δε την χρηστότητα, εάν επιμείνης εις την χρηστότητα· διότι άλλως και συ θέλεις αποκοπή.
Beholde ye kyndnes and rigorousnes of God: on the which fell rigorousnes: but towardes the kyndnes yf thou cotinue in his kyndnes. Or els thou shalt be hewen of
23 Και εκείνοι δε, εάν δεν επιμείνωσιν εις την απιστίαν, θέλουσιν εγκεντρισθή· διότι δυνατός είναι ο Θεός πάλιν να εγκεντρίση αυτούς.
and they yf they byde not still in vnbelefe shalbe graffed in agayne. For God is of power to graffe them in agayne.
24 Επειδή εάν συ απεκόπης από της φυσικής αγριελαίας και παρά φύσιν ενεκεντρίσθης εις καλλιελαίαν, πόσω μάλλον ούτοι οι φυσικοί θέλουσιν εγκεντρισθή εις την ιδίαν αυτών ελαίαν.
For yf thou wast cut out of a naturall wilde olyve tree and wast graffed contrary to nature in a true olyve tree: how moche more shall the naturall brauches be graffed in their awne olyve tree agayne.
25 Διότι δεν θέλω να αγνοήτε, αδελφοί, το μυστήριον τούτο, διά να μη υψηλοφρονήτε, ότι τύφλωσις κατά μέρος έγεινεν εις τον Ισραήλ, εωσού εισέλθη το πλήρωμα των εθνών,
I wolde not that this secrete shuld be hyd fro you my brethren (lest ye shuld be wyse in youre awne consaytes) that partly blyndnes is happened in Israel vntyll ye fulnes of the gentyls be come in:
26 και ούτω πας ο Ισραήλ θέλει σωθή, καθώς είναι γεγραμμένον· Θέλει ελθεί εκ Σιών ο λυτρωτής και θέλει αποστρέψει τας ασεβείας από του Ιακώβ·
and so all Israel shalbe saved. As it is writte: There shall come oute of Sion he yt doth delyver and shall turne awaye the vngodlynes of Iacob.
27 Και αύτη είναι η παρ' εμού διαθήκη προς αυτούς, Όταν αφαιρέσω τας αμαρτίας αυτών.
And this is my covenaunt vnto them when I shall take awaye their synnes.
28 Κατά μεν το ευαγγέλιον, είναι εχθροί διά σας, κατά δε την εκλογήν αγαπητοί διά τους πατέρας.
As cocernynge the gospell they are enemies for youre sakes: but as touchinge the election they are loved for ye fathers sakes.
29 Διότι ανεπίδεκτα μεταμελείας είναι τα χαρίσματα και η πρόσκλησις του Θεού.
For verely the gyftes and callynge of god are soche that it cannot repent him of them:
30 Διότι καθώς και σεις ηπειθήσατέ ποτέ εις τον Θεόν, τώρα όμως ηλεήθητε εν τη απειθεία τούτων,
for loke as ye in tyme passed have not beleved God yet have now obtayned mercy thorow their vnbelefe:
31 ούτω και ούτοι ηπείθησαν τώρα εν τω υμετέρω ελέει, διά να ελεηθώσι και αυτοί·
even so now have they not beleved the mercy which is happened vnto you that they also maye obtayne mercy.
God hath wrapped all nacions in vnbeleve that he myght have mercie on all. (eleēsē g1653)
33 Ω βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού. Πόσον ανεξερεύνητοι είναι αι κρίσεις αυτού και ανεξιχνίαστοι αι οδοί αυτού.
O the depnes of the aboundaunt wysdome and knowledge of God: how vnserchable are his iudgementes and his wayes past findyng out.
34 Διότι τις εγνώρισε τον νούν του Κυρίου; ή τις έγεινε σύμβουλος αυτού;
For who hath knowen the mynde of the lorde? or who was his counseller?
35 ή τις έδωκε τι πρώτος εις αυτόν, διά να γείνη εις αυτόν ανταπόδοσις;
other who hath geven vnto him fyrst that he myght be recompensed agayne?
