Παροιμίαι 6
1 Υιέ μου, εάν έγεινας εγγυητής διά τον φίλον σου, εάν έδωκας την χείρα σου εις ξένον,
My son, if you have become collateral for your neighbour, if you have struck your hands in pledge for a stranger,
2 επαγιδεύθης διά των λόγων του στόματός σου, επιάσθης διά των λόγων του στόματός σου·
you are trapped by the words of your mouth; you are ensnared with the words of your mouth.
3 Κάμε λοιπόν τούτο, υιέ μου, και σώζου, επειδή ήλθες εις τας χείρας του φίλου σου· ύπαγε, μη αποκάμης, και βίαζε τον φίλον σου.
Do this now, my son, and deliver yourself, since you have come into the hand of your neighbour. Go, humble yourself. Press your plea with your neighbour.
4 Μη δώσης ύπνον εις τους οφθαλμούς σου, μηδέ νυσταγμόν εις τα βλεφαρά σου·
Give no sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
5 Σώζου, ως δορκάδιον εκ χειρός του κυνηγού και ως πτηνόν εκ χειρός του ιξευτού.
Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.
6 Ύπαγε προς τον μύρμηκα, ω οκνηρέ· παρατήρησον τας οδούς αυτού και γίνου σοφός·
Go to the ant, you sluggard. Consider her ways, and be wise;
7 όστις μη έχων άρχοντα, επιστάτην ή κυβερνήτην,
which having no chief, overseer, or ruler,
8 ετοιμάζει την τροφήν αυτού το θέρος, συνάγει τας τροφάς αυτού εν τω θερισμώ.
provides her bread in the summer, and gathers her food in the harvest.
9 Έως πότε θέλεις κοιμάσθαι, οκνηρέ; πότε θέλεις σηκωθή εκ του ύπνου σου;
How long will you sleep, sluggard? When will you arise out of your sleep?
10 Ολίγος ύπνος, ολίγος νυσταγμός, ολίγη συμπλοκή των χειρών εις τον ύπνον·
A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep—
11 Έπειτα η πτωχεία σου έρχεται ως ταχυδρόμος, και η ένδειά σου ως ανήρ ένοπλος.
so your poverty will come as a robber, and your scarcity as an armed man.
12 Ο αχρείος άνθρωπος, ο κακότροπος άνθρωπος, περιπατεί με στόμα διεστραμμένον·
A worthless person, a man of iniquity, is he who walks with a perverse mouth,
13 Κάμνει νεύμα διά των οφθαλμών αυτού, σημαίνει διά των ποδών αυτού, διδάσκει διά των δακτύλων αυτού·
who winks with his eyes, who signals with his feet, who motions with his fingers,
14 μετά διεστραμμένης καρδίας μηχανάται κακά εν παντί καιρώ· εγείρει έριδας·
in whose heart is perverseness, who devises evil continually, who always sows discord.
15 διά τούτο εξαίφνης θέλει επέλθει η απώλεια αυτού· εξαίφνης θέλει συντριφθή ανιάτως.
Therefore his calamity will come suddenly. He will be broken suddenly, and that without remedy.
16 Ταύτα τα εξ μισεί ο Κύριος, επτά μάλιστα βδελύττεται η ψυχή αυτού·
There are six things which the LORD hates; yes, seven which are an abomination to him:
17 οφθαλμούς υπερηφάνους, γλώσσαν ψευδή και χείρας εκχεούσας αίμα αθώον,
arrogant eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 καρδίαν μηχανευομένην λογισμούς κακούς, πόδας τρέχοντας ταχέως εις το κακοποιείν,
a heart that devises wicked schemes, feet that are swift in running to mischief,
19 μάρτυρα ψευδή λαλούντα ψεύδος και τον εμβάλλοντα έριδας μεταξύ αδελφών.
a false witness who utters lies, and he who sows discord amongst brothers.
20 Υιέ μου, φύλαττε την εντολήν του πατρός σου, και μη απορρίψης τον νόμον της μητρός σου.
My son, keep your father’s commandment, and don’t forsake your mother’s teaching.
21 Περίαψον αυτά διαπαντός επί της καρδίας σου, περίδεσον αυτά περί τον τράχηλόν σου.
Bind them continually on your heart. Tie them around your neck.
22 Όταν περιπατής, θέλει σε οδηγεί· όταν κοιμάσαι, θέλει σε φυλάττει· και όταν εξυπνήσης, θέλει συνομιλεί μετά σου.
When you walk, it will lead you. When you sleep, it will watch over you. When you awake, it will talk with you.
23 Διότι λύχνος είναι η εντολή και φως ο νόμος, και οι έλεγχοι της παιδείας οδός ζωής·
For the commandment is a lamp, and the law is light. Reproofs of instruction are the way of life,
24 διά να σε φυλάττωσιν από κακής γυναικός, από κολακείας γλώσσης γυναικός αλλοτρίας.
to keep you from the immoral woman, from the flattery of the wayward wife’s tongue.
25 Μη ορεχθής το κάλλος αυτής εν τη καρδία σου· και ας μη σε θηρεύση διά των βλεφάρων αυτής.
Don’t lust after her beauty in your heart, neither let her captivate you with her eyelids.
26 Διότι εξ αιτίας γυναικός πόρνης καταντά τις έως τμήματος άρτου, η δε μοιχαλίς θηρεύει την πολύτιμον ψυχήν.
For a prostitute reduces you to a piece of bread. The adulteress hunts for your precious life.
27 Δύναταί τις να βάλη πυρ εις τον κόλπον αυτού, και τα ιμάτια αυτού να μη καώσι;
Can a man scoop fire into his lap, and his clothes not be burnt?
28 Δύναταί τις να περιπατήση επ' ανθράκων πυρός, και οι πόδες αυτού να μη κατακαώσιν;
Or can one walk on hot coals, and his feet not be scorched?
29 Ούτω και ο εισερχόμενος προς την γυναίκα του πλησίον αυτού· όστις εγγίζει αυτήν, δεν θέλει αθωωθή.
So is he who goes in to his neighbour’s wife. Whoever touches her will not be unpunished.
30 Τον κλέπτην δεν αποστρέφονται, εάν κλέπτη διά να χορτάση την ψυχήν αυτού, όταν πεινά·
Men don’t despise a thief if he steals to satisfy himself when he is hungry,
31 αλλ' εάν πιασθή, θέλει αποδώσει επταπλάσια· θέλει δώσει πάντα τα υπάρχοντα της οικίας αυτού.
but if he is found, he shall restore seven times. He shall give all the wealth of his house.
32 Όστις όμως μοιχεύει με γυναίκα, είναι ενδεής φρενών· απώλειαν φέρει εις την ψυχήν αυτού, όστις πράττει τούτο.
He who commits adultery with a woman is void of understanding. He who does it destroys his own soul.
33 Πληγάς και ατιμίαν θέλει υποφέρει· και το όνειδος αυτού δεν θέλει εξαλειφθή.
He will get wounds and dishonour. His reproach will not be wiped away.
34 Διότι η ζηλοτυπία είναι μανία του ανδρός, και δεν θέλει δείξει έλεος εις την ημέραν της εκδικήσεως.
For jealousy arouses the fury of the husband. He won’t spare in the day of vengeance.
35 Δεν θέλει δεχθή ουδέν λύτρον· ουδέ θέλει εξιλεωθή, και αν πολλαπλασιάσης τα δώρα.
He won’t regard any ransom, neither will he rest content, though you give many gifts.
