Παροιμίαι 4
1 Ακούσατε, τέκνα, παιδείαν πατρός, και προσέχετε να μάθητε σύνεσιν.
Listen, sons, to a father's instruction; pay attention and discover what makes sense,
2 Διότι δίδω εις εσάς καλήν διδασκαλίαν· μη εγκαταλίπητε τον νόμον μου.
for what I am passing on to you is reliable. Don't reject my teachings.
3 Διότι και εγώ εστάθην υιός του πατρός μου, αγαπητός και μονογενής ενώπιον της μητρός μου·
When I was a son with my father—a tender young boy, my mother's only child—
4 και με εδίδασκε και μοι έλεγεν, Ας κρατή η καρδία σου τους λόγους μου· φύλαττε τας εντολάς μου και θέλεις ζήσει.
he was the one who taught me. He told me, “Pay attention to the words I say and keep them in mind; do what I tell you and you will live.
5 Απόκτησον σοφίαν, απόκτησον σύνεσιν· μη λησμονήσης αυτήν, μηδέ εκκλίνης από των λόγων του στόματός μου·
Get wisdom, find out what makes sense. Don't forget my words or reject them.
6 μη εγκαταλίπης αυτήν, και θέλει σε περιφυλάττει· αγάπα αυτήν, και θέλει σε διατηρεί.
Don't give up on wisdom for she will keep you safe. Love wisdom and she will protect you.
7 Η σοφία είναι το πρώτιστον· απόκτησον σοφίαν· και υπέρ πάσαν απόκτησίν σου απόκτησον σύνεσιν.
The first thing in becoming wise is to get wisdom! Whatever else you gain, gain insight.
8 Ανάλαβε αυτήν και θέλει σε υψώσει· θέλει σε δοξάσει, όταν εναγκαλισθής αυτήν.
Treasure wisdom, and she will praise you; embrace her, and she will honor you.
9 Θέλει επιθέσει επί την κεφαλήν σου στέφανον χαρίτων· θέλει σοι δώσει διάδημα δόξης.
She will place on your head a wreath of grace; she will present to you a crown of glory.”
10 Άκουε, υιέ μου, και δέχθητι τους λόγους μου· και θέλουσι πληθυνθή τα έτη της ζωής σου.
Listen, my son, if you accept what I tell you, then you will live a long life.
11 Σε διδάσκω την οδόν της σοφίας· σε εμβιβάζω εις τρίβους ευθείας.
I have explained to you the way of wisdom; I have guided you along the right paths.
12 Όταν περιπατής, τα βήματά σου δεν θέλουσιν είσθαι εστενοχωρημένα· και όταν τρέχης, δεν θέλεις προσκόψει.
Nothing will block your way when you walk, you won't stumble when you run.
13 Δράξον την παιδείαν, μη αφήσης αυτήν· φύλαττε αυτήν, διότι είναι η ζωή σου.
Hold on to these instructions—don't let them go. Protect them, for they are life's foundation.
14 Μη εισέλθης εις την τρίβον των ασεβών, και μη υπάγης εις την οδόν των πονηρών.
Don't go the way of the wicked or follow the example of those who do evil.
15 Απόφευγε αυτήν, μη περάσης δι' αυτής, έκκλινον απ' αυτής και διάβα.
Avoid that way completely. Don't go there! Turn away, and walk on.
16 Διότι αυτοί δεν κοιμώνται, εάν δεν κακοποιήσωσι· και ο ύπνος αυτών αφαιρείται, εάν δεν υποσκελίσωσιν.
Evil people won't rest until they've done something wrong; they can't sleep unless they've tripped someone up.
17 Επειδή τρώγουσιν άρτον ασεβείας και πίνουσιν οίνον δυναστείας.
For they eat the bread of wickedness and drink the wine of violence.
18 Η οδός όμως των δικαίων είναι ως το λαμπρόν φως, το φέγγον επί μάλλον και μάλλον, εωσού γείνη τελεία ημέρα.
The way of life of the good is like the light of the sunrise, glowing brighter and brighter until the full light of day shines out.
19 Η οδός των ασεβών είναι ως το σκότος· δεν γνωρίζουσι που προσκόπτουσιν.
But the way of life of the wicked is like complete darkness; they don't even know what they're tripping over.
20 Υιέ μου, πρόσεχε εις τας ρήσεις μου· κλίνον το ωτίον σου εις τα λόγιά μου.
My son, pay attention to what I tell you; listen to the words I'm saying.
21 Ας μη απομακρυνθώσιν από των οφθαλμών σου· φύλαττε αυτά εν τη καρδία σου·
Don't lose sight of them; think about them deeply,
22 διότι είναι ζωή εις τους ευρίσκοντας αυτά και ίασις εις πάσαν αυτών την σάρκα.
for they are life to anyone who finds them, and make the whole body healthy.
23 Μετά πάσης φυλάξεως φύλαττε την καρδίαν σου· διότι εκ ταύτης προέρχονται αι εκβάσεις της ζωής.
Most of all, protect your mind, for everything in life flows from it.
24 Απόβαλε από σου σκολιότητα στόματος, και διαστροφήν χειλέων απομάκρυνον από σου.
Don't ever lie, and don't say anything dishonest.
25 Οι οφθαλμοί σου ας βλέπωσιν ορθά, και τα βλέφαρά σου ας κατευθύνωνται έμπροσθέν σου.
Focus on what's ahead of you; look at what's in front of you.
26 Στάθμιζε το βάδισμα των ποδών σου, και πάσαι αι οδοί σου θέλουσι κατευθυνθή.
Pay attention to the path you decide to follow, and you'll be safe wherever you go.
27 Μη εκκλίνης δεξιά ή αριστερά· απόστρεψον τον πόδα σου από κακού.
Don't deviate to the right or the left, and turn away from evil.
